Meteoryty (kopie)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja Wiki woreczko (dyskusja | edycje) z dnia 19:40, 14 maj 2019

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Jak się nie ma co się lubi,...

0i

Kopia okazu „MeMorSS” meteorytu Morasko (Konferencja Meteorytowa, Wrocław 2014; fot. Jan Woreczko)

Już w XIX wieku, kiedy zaczęto tworzyć instytucjonalne kolekcje meteorytów, pojawiła się potrzeba wykonywania wiernych kopii (modelu, ang. cast, ros. модель) okazów. Spowodowane to było przede wszystkim koniecznością utrwalenia wyglądu okazu(ów) przed ich pocięciem lub rozbiciem. Drugim nie mniej istotnym powodem było to, że wiele meteorytów jest reprezentowanych przez pojedyncze okazy, więc wykonywano kopie by mogły być one prezentowane w innych kolekcjach. Ponadto, wielu kolekcjonerów poza małymi fragmentami rzadkich meteorytów, może sobie pozwolić na zakup TYLKO ich kopii. Także wiele okazów zostało skopiowanych ze względu na ich wyjątkowe kształty, gdyż większość popularnych kopii to okazy silnie orientowane, ale nie tylko.

Wykonanie ładnej kopii nie jest zadaniem łatwym i trzeba nie lada sztuki by wiarygodnie „podrobić” naturę. Najwyżej oceniane są kopie, które wiernie oddają nie tylko wygląd okazu, ale mają również identyczną wagę co oryginały.

Wiele najbardziej znanych kolekcji i wielkich kolekcjonerów miało (ma) w swoich zbiorach kopie okazów meteorytów:

Julian Siemaszko (1891) miał w swojej kolekcji kopie wielu meteorytów, m.in.: Bielokrynitschie (3 formy), Goalpara^[1], Gross-Divina, Jelica, Misshof, Mocs (10 typowych form);
katalog kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (Prior 1923, 1953) wymienia kilkadziesiąt kopii meteorytów w zbiorze, są tam m.in. kopie: Braunau, Buschhof, Cabin Creek^[2], Dolgovoli, Goalpara^[1], Gopalpur^[3], Gross-Divina, Middlesbrough^[4], Nerft, Pillistfer, Sarepta^[5], Steinbach (okazy Breitenbach i Rittersgrün), Wold Cottage^[6]; wiele z tych kopii można było kupić w muzeum!
katalog kolekcji Field Museum w Chicago (Farrington 1916) wymienia blisko sto kopii meteorytów w swoich zbiorach: Braunau (kopie obu okazów), Butsura^[7], Cabin Creek^[2], Goalpara^[1], Gross-Divina, Jelica, Karakol^[8], Krähenberg^[9], Misshof, Sarepta^[5] oraz wiele okazów meteorytów amerykańskich; wiele z nich pochodzi z kolekcji Ward-Coonley Collection;
według katalogu zbiorów Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat, Estonia) (Levinson-Lessing 1897) znajdowało się w niej wiele kopii (gipsowych odlewów, fr. „Moulages en plâtre”): Braunau (2 egz.), Buschhof, Karakol^[8], Kuleschovka, Misshof, Nerft (okazy Pohgel i Swajahn), Pillistfer (okazy Aukona i Kurla), Slobodka;
(…).

Popularne kopie w Polsce:

orientowany okaz meteorytu Baszkówka – kopia tego meteorytu jest prezentowana na wystawie w Państwowym Instytucie Geologicznym w Warszawie; również świetnej jakości kopie Baszkówki^[10] zrobił Piotr Górski z Zielonej Góry, wykonał on również wierne kopie innych meteorytów, m.in.: Grüneberg (Wilkanówko) (kopia okazu znajdującego się w Berlinie) i Sołtmany (kopia cyfrowo zrekonstruowanej masy głównej), które znajdują się teraz w prywatnych kolekcjach; wykonał on również perfekcyjną^[10] kopię okazu meteorytu Leoncin;
w prywatnych zbiorach znajdują się kopie największych okazów meteorytu Morasko: 261-kilogramowego okazu „MeMorSS” oraz 164 kg okazu „Rudy”;
kopia okazu meteorytu Imilac^[11] wystawiana jest na wystawie w Muzeum Geologicznym PAN w Krakowie;
znajdująca się w zbiorach Muzeum Geologicznego Uniwersytetu Łódzkiego kopia meteorytu Sazovice;

i za granicą:

kopia mniejszego okazu meteorytu Braunau znajduje się w zbiorach Muzeum Ziemi Broumovskiej;
Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Ostravie ma w swoich zbiorach kopie okazów meteorytu Morávka;
kopia kompletnego okazu meteorytu Elbogen znajduje się w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze;
oraz popularne na rynku kolekcjonerskim meteoryty: Adamana^[12], Middlesbrough^[4]^[10].

Galerie

Kopia meteorytu Adamana^[12] (Wystawa meteorytów w Muzeum Techniki w Warszawie (Exhibition of meteorites in the Museum of Technology in Warsaw), 2010; fot. Jan Woreczko)	Kopia meteorytu Middlesbrough^[4] (Wystawa meteorytów w Muzeum Techniki w Warszawie (Exhibition of meteorites in the Museum of Technology in Warsaw), 2010; fot. Jan Woreczko)	Kopie okazów meteorytu Morávka w zbiorach Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego w Ostravie (fot. Woreczko)
Kopia meteorytu Zabrodje w zbiorach Muzeum Fersmana w Moskwie (fot. Wadi & Jan Woreczko)	Kopia okazu meteorytu Sołtmany (fot. Piotr Górski)	Kopia okazu meteorytu Grüneberg (Wilkanówko) (fot. Piotr Górski)

Bibliografia

Farrington Oliver Cummings, (1916), Catalogue of the Collection of Meteorites, Field Museum of Natural History, Geological Series, Publication 188, vol. III, no. 10, Chicago, March 15, 1916, s. 231-315 (5 plansz), (s. 311-312).^[13] Plik DjVu; plik doi.

Górski Piotr, (2016), Dlaczego kopie?, Meteoryt, 4, 2016, s. 12-14. Plik PDF.

Levinson-Lessing Franz (Feodor) Yulievich (Левинсон-Лессинг Франц Юльевич), (1897), Catalogue de la collection de Météorites de l'Université Impériale de Iourieff (Dorpat) (Musée Minéralogique), Acta et Commentationes Imp. Universitatis Jurievensis (olim Dorpatensis) (Ученые записки Императорского Юрьевского университета), 2, 1897, ss. 8 [307-314], (s. 8).^[14] Plik hPDF.

Prior George T., Hey Max H., (1953), Catalogue of Meteorites. With special reference to those represented in the collection of the British Museum (Natural History), Printed British Museum, 1953, (zbiory własne W&W) (wydanie z 1923 roku – plik iDjVu).

Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64.^[15]^[16]^[17] Plik DjVu
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
, (str. tytułowa).

Ward Henry Augustus^[18], A.M., LL.D., (1904), Catalogue of the Ward-Coonley Collection of Meteorites, Chicago 1904, ss. 124 (plansze).^[19] Plik iDjVu; plik DjVu.

Przypisy

^ ^a ^b ^c meteoryt kamienny Goalpara, znalezisko z 1868 roku w Indiach; achondryt, ureilit URE, TKW 2,7 kg (okaz orientowany)
^ ^a ^b spadek meteorytu Cabin Creek 27 marca 1886 roku w USA; żelazny typ IIIAB, TKW 48,5 kg; patrz → Cabin Creek
^ spadek meteorytu Gopalpur 23 maja 1865 roku w Bangladeszu; chondryt zwyczajny H6, TKW 1600 g; patrz → Tschermak (1872)
^ ^a ^b ^c spadek meteorytu Middlesbrough 14 marca 1881 roku w Wielkiej Brytanii; chondryt zwyczajny L6, TKW 1600 g (okaz silnie orientowany)
^ ^a ^b meteoryt żelazny Sarepta (Сарепта), znalezisko z 1854 roku w Rosji; typ IAB-MG, TKW 14 kg; patrz → Brezina (1894)
^ spadek meteorytu Wold Cottage 13 grudnia 1795 roku w Anglii; chondryt zwyczajny L6, TKW 25 kg
^ spadek meteorytu Butsura w 1861 roku w Indiach; chondryt zwyczajny H6, TKW 26 kg (okaz o bardzo nietypowym kształcie!)
^ ^a ^b spadek meteorytu Karakol (Каракол) 9 maja 1840 roku w Kazachstanie; chondryt zwyczajny LL6, TKW 3 kg; patrz → Urania (1958)
^ spadek meteorytu Krähenberg 5 maja 1869 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny LL5, TKW 16,5 kg (okaz silnie orientowany)
^ ^a ^b ^c co ważne, wierna kopia powinna mieć tę samą wagę co oryginał!
^ meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie
^ ^a ^b silnie orientowany okaz meteorytu znaleziony na śmietniku(!), obecnie w kolekcji Roberta Haaga z USA; chondryt zwyczajny, nie zgłoszony do klasyfikacji
^ oraz wcześniejsze wydania: Farrington (1895), Farrington (1903)
^ katalog zbiorów Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat), Estonia; m.in. meteoryty: Bialystok (Białystok), Bielokrynitschie, Brahin, Braunau, Buschhof, Grüneberg (Wilkanówko), Knyahinya, Kuleschovka, Lenarto, Mezö-Madaras, Okniny, Pillistfer, Pultusk (Pułtusk), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy), Soko-Banja, Stannern, Steinbach, Tabor, Zaborzika; oraz wiele gipsowych kopii okazów meteorytów
^ kopię katalogu dla portalu Wiki.Meteoritica.pl udostępniła dr Jadwiga Biała
^ katalog kolekcji Siemaszki miał kilka wcześniejszych wydań: 1881 (ss. 3), 1882 i 1885 (ss. 7), 1886 (ss. 16, po francusku; Siemachko Julien, Catalogue de la Collection de Météorites de Julien de Siemachko (Saint-Petersbourg, Russie), Paris Janvier 1886 (oraz suppl. wydany po 1889 r.), str. tytułowa); katalog z 1891 roku jest najobszerniejszy (ss. 64)
^ kolekcję Siemaszki kupił amerykański kolekcjoner H.A. Ward do zbiorów Ward-Coonley Collection, trafiła ona później do Field Museum w Chicago
^ Ward Henry Augustus (1834-1906) – amerykański przyrodnik i geolog. Założyciel przedsiębiorstwa Ward's Natural Science zajmującego się pozyskiwaniem i handlem okazami przyrodniczymi (minerały, meteoryty, skamieniałości, okazy flory i fauny)
^ kolekcja zawierała meteoryty z 603 różnych lokalizacji; katalog miał wiele wcześniejszych wydań, np.: katalog z 1900 wymienia 424 różne meteoryty, natomiast z 1901 – 511 różnych meteorytów; wg katalogu Wülfinga z 1897 kolekcja liczyła wówczas 179 różnych meteorytów; ilustrowany katalog z 1892 roku; więcej patrz → Ward's Natural Science

Zobacz również

meteoryty: Baszkówka, Braunau, Buschhof, Gross-Divina, Elbogen, Misshof, Morasko, Morávka, Sołtmany, Steinbach

[Goalpara-0] teoryt kamienny Goalpara, znalezisko z 1868 roku w Indiach; achondryt, ureilit URE, TKW 2,7 kg (okaz orientowany)

[Cabin_Creek-1] spadek meteorytu Cabin Creek 27 marca 1886 roku w USA; żelazny typ IIIAB, TKW 48,5 kg; patrz → Cabin Creek

[Gopalpur-2] spadek meteorytu Gopalpur 23 maja 1865 roku w Bangladeszu; chondryt zwyczajny H6, TKW 1600 g; patrz → Tschermak (1872)

[Middlesbrough-3] spadek meteorytu Middlesbrough 14 marca 1881 roku w Wielkiej Brytanii; chondryt zwyczajny L6, TKW 1600 g (okaz silnie orientowany)

[Sarepta-4] teoryt żelazny Sarepta (Сарепта), znalezisko z 1854 roku w Rosji; typ IAB-MG, TKW 14 kg; patrz → Brezina (1894)

[Wold_Cottage-5] spadek meteorytu Wold Cottage 13 grudnia 1795 roku w Anglii; chondryt zwyczajny L6, TKW 25 kg

[Butsura-6] spadek meteorytu Butsura w 1861 roku w Indiach; chondryt zwyczajny H6, TKW 26 kg (okaz o bardzo nietypowym kształcie!)

[Karakol-7] spadek meteorytu Karakol (Каракол) 9 maja 1840 roku w Kazachstanie; chondryt zwyczajny LL6, TKW 3 kg; patrz → Urania (1958)

[Kr.C3.A4henberg-8] spadek meteorytu Krähenberg 5 maja 1869 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny LL5, TKW 16,5 kg (okaz silnie orientowany)

[waga-9] ważne, wierna kopia powinna mieć tę samą wagę co oryginał!

[Imilac-10] teoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie

[Adamana-11] silnie orientowany okaz meteorytu znaleziony na śmietniku(!), obecnie w kolekcji Roberta Haaga z USA; chondryt zwyczajny, nie zgłoszony do klasyfikacji

[12] raz wcześniejsze wydania: Farrington (1895), Farrington (1903)

[13] talog zbiorów Gabinetu Mineralogicznego Uniwersytetu w Tartu (Dorpat), Estonia; m.in. meteoryty: Bialystok (Białystok), Bielokrynitschie, Brahin, Braunau, Buschhof, Grüneberg (Wilkanówko), Knyahinya, Kuleschovka, Lenarto, Mezö-Madaras, Okniny, Pillistfer, Pultusk (Pułtusk), Schwetz (Świecie), Seeläsgen (Przełazy), Soko-Banja, Stannern, Steinbach, Tabor, Zaborzika; oraz wiele gipsowych kopii okazów meteorytów

[14] ę katalogu dla portalu Wiki.Meteoritica.pl udostępniła dr Jadwiga Biała

[15] talog kolekcji Siemaszki miał kilka wcześniejszych wydań: 1881 (ss. 3), 1882 i 1885 (ss. 7), 1886 (ss. 16, po francusku; Siemachko Julien, Catalogue de la Collection de Météorites de Julien de Siemachko (Saint-Petersbourg, Russie), Paris Janvier 1886 (oraz suppl. wydany po 1889 r.), str. tytułowa); katalog z 1891 roku jest najobszerniejszy (ss. 64)

[16] ę Siemaszki kupił amerykański kolekcjoner H.A. Ward do zbiorów Ward-Coonley Collection, trafiła ona później do Field Museum w Chicago

[Ward_Rochester-17] Ward Henry Augustus (1834-1906) – amerykański przyrodnik i geolog. Założyciel przedsiębiorstwa Ward's Natural Science zajmującego się pozyskiwaniem i handlem okazami przyrodniczymi (minerały, meteoryty, skamieniałości, okazy flory i fauny)

[18] zawierała meteoryty z 603 różnych lokalizacji; katalog miał wiele wcześniejszych wydań, np.: katalog z 1900 wymienia 424 różne meteoryty, natomiast z 1901 – 511 różnych meteorytów; wg katalogu Wülfinga z 1897 kolekcja liczyła wówczas 179 różnych meteorytów; ilustrowany katalog z 1892 roku; więcej patrz → Ward's Natural Science

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Meteoryty (kopie)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Jak się nie ma co się lubi,...

Galerie

Bibliografia

Przypisy

Zobacz również

Widok

Osobiste

Nawigacja

wiki.meteoritica.pl

Szukaj

Narzędzia