(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Brahin
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
m (→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 87 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | __NOTOC__ | ||
| + | {{VerifyLevel |level=0}} | ||
{{InfoboxMeteorite | {{InfoboxMeteorite | ||
| nazwa = Brahin | | nazwa = Brahin | ||
| + | | grafika = Brahin_(Meteoryt_1_1994).jpg | ||
| + | | opis = Mapa pierwszych znalezisk meteorytu Brahin (źródło: ''[[Meteoryt/Artykuły|Meteoryt]]'', 1, 1994; Kulik 1941) | ||
| klasa = Znalezisko | | klasa = Znalezisko | ||
| + | | mbclass = find | ||
| metbull = 5130 | | metbull = 5130 | ||
| lokalizacja = Białoruś | | lokalizacja = Białoruś | ||
| Linia 9: | Linia 14: | ||
| masa = kilkaset kg | | masa = kilkaset kg | ||
| liczba = setki okazów | | liczba = setki okazów | ||
| - | | synonimy = w NHM Cat: '''Bragin''', '''Komarinsky''', '''Kruki''', '''Krukov''', '''Minsk''', '''Rocicky''', '''Rokicky''', '''Rokitskii'''; po rosyjsku: Брагин; po białorusku: Брагін | + | | synonimy = w NHM Cat: '''Bragin''', '''Komarinsky''', '''Kruki''', '''Krukov''', '''[[Minsk]]''', '''Rocicky''', '''Rokicky''', '''Rokitskii'''; po rosyjsku: Брагин; po białorusku: Брагін |
}} | }} | ||
| - | Znalezisko z 1810 roku na Białorusi (pallasyt PAL-MG). Do dzisiaj znajdowane są bryły tego pallasytu (TKW: kilkaset kilogramów). | + | Znalezisko z 1810 roku na [[Białoruś|Białorusi]] (pallasyt PAL-MG). Do dzisiaj znajdowane są duże bryły tego pallasytu (TKW: kilkaset kilogramów). |
| - | |||
| - | < | + | ;Na podstawie portalu ''meteorite.narod.ru'', Kulik (1941) i Pilski (1994) |
| - | < | + | Pierwsze dwa okazy meteorytu Brahin znaleziono prawdopodobnie w 1807 roku, ale nie później niż w 1809<ref>za Pilskim (1994)<br>{{Wielokropek}} Wiele wskazuje na to, że rzeczywiście były one znane dawniej. Według Partscha, w 1807 roku na targowisku w Moskwie sprzedawano na wagę ponad dwa cetnary „żelaza Pallasa”. Jest niemożliwe, aby było to autentyczne Żelazo Pallasa, natomiast jest bardzo prawdopodobne, że były to pallasyty znalezione w okolicy Brahina. Gdyby zresztą zsumować wagę wszystkich fragmentów „żelaza Pallasa” w kolekcjach meteorytów, okaże się, że znacznie przewyższa ona różnice między wagą okazu znalezionego przez Pallasa, a obecną wagą głównej masy tego pallasytu. Brak natomiast jakichkolwiek doniesień, o dodatkowych znaleziskach pallasytów w okolicy Krasnojarska. {{Wielokropek}}</ref>. Było to w dobrach Ludwika hrabiego Rokickiego. Chłopi ze wsi Kaporenka (''Капоренка'') (w gminie Jołcza, powiat rzeczycki, gubernia mińska) znaleźli na uroczysku Kucówka (''Куцовка'') na piaszczystych wzgórzach wśród bagien dwie bryły odległe od siebie o około 100 sążni („''почти ста саженей один от другого''”)<ref>'''sążeń''' – stara jednostka miary, był równy długości rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sążeń Sążeń]</ref>. Okazy te trafiły na Uniwersytet Wileński<ref>wg Bielińskiego (1899-1900, t. 1, s. 155) w zbiorach uniwersytetu była bryła wagi 193 funtów</ref>. W 1818 roku profesor mineralogii tego uniwersytetu, adiunkt Grodecki (prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego<ref>błąd pisowni/tłumaczenia – prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego profesora mineralogii na Uniwersytecie Wileńskim. Według materiałów posiadanych przez [[Bibliografia/Kosiński Janusz Witold|Janusza W. Kosińskiego]], to Ignacy Horodecki wysłał próbki meteorytów do Paryża (''inf. prywatna'' na podstawie materiałów przygotowywanych do publikacji); Kosiński (2013, '''Ignacy Horodecki – jeden z zapomnianych pionierów meteorytyki{{Kropek}}''')</ref>), przesłał do Paryża oba okazy, w celu przeprowadzenia ich badań przez znanego badacza meteorytów, francuskiego chemika Laugiera<ref>Laugier (1824); Daszkiewicz et al. (2006)</ref>. Razem z okazami meteorytu Brahin wysłał on również fragmenty meteorytów [[Lixna]] i [[Zaborzika]].<ref>informacja nieścisła! Meteoryt [[Lixna]] spadł w 1820 roku!</ref> |
| - | < | + | |
| - | http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki- | + | Pod koniec XIX wieku, kilkanaście kilometrów na zachód od dwóch pierwszych znalezisk, w odległości 2-3 km na wschód od wsi Kruki (''Круки'') znaleziono trzeci okaz o wadze 182 kg, który w 1911 roku trafił do kolekcji Uniwersytetu Kijowskiego. |
| - | http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Brahin.kml | + | |
| - | + | Na początku XX wieku w sąsiedztwie dwóch pierwszych znalezisk natrafiono na kolejne dwa okazy. Na jeden z nich natrafiono podczas kopania studni na głębokości 90-106 cm, ale zaginął. Drugi o wadze 66,5 kg znajduje się do dziś w zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1927 roku we wsi Kołybany (''Колыбань'') znaleziono kolejne dwa okazy o wagach 543 i 340 g. W 1937 roku pół kilometra na południowy-wschód od wsi Kruki (''Круки''), podczas kopania rowu natrafiono na głębokości 120 cm na największy znany okaz o wadze 270 kg. Wreszcie w 1938 roku zaledwie 2 km na wschód od wsi Kaporenki (''Капоренка''), podczas kopania gliny, natrafiono na głębokości 30-40 cm na meteoryt o wadze 16 kg. Te dwa ostatnie okazy trafiły do Instytutu Geologicznego Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku, który został zniszczone podczas II wojny światowej. | |
| - | + | ||
| - | + | Rosyjski badacz meteorytów Kulik<ref>Leonid Kulik rosyjski mineralog, badacz meteorytu tunguskiego; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Leonid_Kulik Leonid Kulik]</ref> uważał, że w tym rejonie wielokrotnie znajdowano wiele brył, ale zostały one nie zgłoszone lub zaginęły. Oszacowano wielkość obszaru znajdowania meteorytu Brahin: ma on około 15 km w szerokości geograficznej i drugie tyle (około 30 km) w długości geograficznej. Biorąc pod uwagę rozkład mas meteorytów, największe znajdowano w okolicach wsi Kruki, zaś najmniejsze w pobliżu wsi Kaporenka, Kulik uważa, że deszcz meteorytów spadł z kierunku południowego-wschodu na północny zachód. Opierając się na obserwacji, że okazy meteorytu Brahin są stosunkowo dobrze zachowane pomimo wilgotnej okolicy, spadek nastąpił nie dawniej niż tysiąc lat temu (Kulik 1941). | |
| + | |||
| + | '''Szczegółowy opis znalezisk → [[Brahin/Kulik (1941)]]'''. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka) |name=Brahin}} | ||
| + | |||
| + | == Źródła == | ||
| + | |||
| + | '''Kesselmeyer (1861)''' (s. 374) | ||
| + | :{| {{Old sources}} | ||
| + | | 23. || – || – || – || {{sparse-b}}Rokicky{{sparse-e}} (***)<ref>powołanie: (***) Orte, deren genaue Lage bis jetzt noch ermittelt werden konnte.</ref> bei Brahin (51°46'N., 30°10'O.), Kreis Retschitz (Rseczytza), District Mozyrz, am Zusammenfluss des Dniepr und Prypetz. 2 Stück von zusammen 200 ''℔''. Gefunden 1822. – ''Sp.-Gew.:'' 6,2-7,58 || Gouv. Minsk || || || G.68.1821.342.<ref>powołanie na Chladni (1821) (wg klucza: '''G'''ilbert, Bd. '''68''', rok '''1821''', s. '''342''')</ref> W. 1860. | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | |||
| + | '''Buchner (1861) | ||
| + | :{| {{Old sources}} | ||
| + | |{{sparse-b}}Brahin{{sparse-e}}, Russland.<br /> | ||
| + | {{sparse-b}}Laugier{{sparse-e}} Mém. du Mus. 1817, '''6'''.<ref>Laugier (1817)</ref> '''SchwJ 43''', 25.<ref>Nöggerath et al. (1825)</ref> '''GA. 75''', 264.<ref>Laugier (1823)</ref> '''PAErgb. 4''', 393.<ref>Boguslawski (1854a)</ref> '''RbH. 1''', 423.<ref>Rammelsberg (1841)</ref> '''MCh.''' 908.<ref>Rammelsberg (1860)</ref> '''Pa.''' 90.<ref>Partsch (1843)</ref> '''Br.''' 105.<ref>Buchner (1859)</ref> | ||
| + | |} | ||
| + | :Rozwinięcia skrótów → patrz [[Bibliografia/Buchner Otto]] | ||
| + | |||
| + | |||
| + | W katalogu [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Siemaszki (1891)]] meteoryt ten występuje pod nazwą ''Rakita''. | ||
| + | |||
| + | == Lokalizacja == | ||
| + | |||
| + | {{GEFrame-begin}} | ||
| + | {{GEMap | ||
| + | | htmlFileMap = wiki-Brahin.htm | ||
| + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Belarus-MM.kml | ||
| + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Brahin-fit.kml | ||
| + | | lat = 52.20 | ||
| + | | lon = 30.333 | ||
| + | | zoom = 7 | ||
| + | | type = terrain | ||
| + | }} | ||
| + | {{GEIcon-PointRed}} | ||
| + | (B) Brahin, (K) wieś Komaryn | ||
| + | {{GEIcon-Coord}} | ||
| + | współrzędne wg innych autorów | ||
| + | {{GEFrame-end}} | ||
| + | Kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od miejsca, gdzie znajdowane są meteoryty, leży [http://pl.wikipedia.org/wiki/Czarnobyl Czarnobyl]! | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| + | |||
| + | === Mapy === | ||
| + | |||
| + | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | ||
| + | File:Brahin_(Mapy_austro-wegierskie_48_51-52).jpg|Rejon znajdowania okazów (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912) | ||
| + | File:Brahin_(Chrzanowski_XXIX_S24_Owrucz).jpg|Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski 1859) | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | == Galerie == | ||
| + | |||
| + | Заварицкий (1952) | ||
| + | <gallery caption="" widths="200px" heights="170px" perrow="3"> | ||
| + | File:Brahin_(Zavarickij_1952-fig78).jpg|'''Fig. 78.''' Pallasyt Brahin (PAL MG). Punktami zaznaczono oliwin. Rozmiar obrazu 15,3 mm | ||
| + | File:Brahin_(Zavarickij_1952-fig79).jpg|'''Fig. 79.''' Pallasyt Brahin (PAL MG). Punktami zaznaczono oliwin. Rozmiar obrazu 19 mm | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> | ||
| + | File:Brahin_(Haag_2003).jpg|8 kilogramowa piętka z kolekcji Roberta Haaga (źródło: [[:Szablon:Haag (2003)|Haag 2003]], ''za zgodą'') | ||
| + | </gallery> | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
| - | * | + | * {{Bieliński (1899-1900) |page=155, tom 1}} |
| - | * | + | * {{Boguslawski (1854a) |page=393-394}} |
| - | * | + | * {{Buchner (1859) |page=105}} |
| + | |||
| + | * {{Buchner (1861)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Chladni (1819 V) |page=32-33}} | ||
| + | |||
| + | * Chladni Ernst F.F., (1821), '''Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen''', ''Annalen der Physik'', 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik {{Djvu|Chladni_1821_(AnP_8_68).djvu|DjVu}} (s. 342). | ||
| + | |||
| + | * {{Chrzanowski (1859)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Clark (1852) |page=21-22}} | ||
| + | |||
| + | * +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), '''Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu''', ''Kwartalnik Historii Nauki i Techniki'', R. 51, nr 2, 2006, s. 145-171. | ||
| + | |||
| + | * {{Drzewiński (1825) |page=64-65}} | ||
| + | |||
| + | * Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), '''O [[Brahin|żelazie meteorycznem]], spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione''', ''Dziennik Wileński'', t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|23017}}. | ||
| + | |||
| + | * {{Kesselmeyer (1861) |page=374}} | ||
| + | |||
| + | * {{Koblitz MetBase}} | ||
| + | |||
| + | * {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}} | ||
| + | |||
| + | * Kosiński Janusz W., (2013), '''Stanisław Bonifacy Jundziłł i meteoryt [[Brahin]] (''Stanisław Bonifacy Jundziłł and [[Brahin]] meteorite'')''', ''Acta Soc. Metheor. Polon.'', 4, 2013, s. 46-54. Plik {{Link-ASMP|bwmeta1.element.psjd-6ecfb5bd-564d-43cc-bf2e-2462c3ac319a}}. | ||
| + | |||
| + | * {{Kumelski (1826)|page=270-271}} | ||
| + | |||
| + | * {{Kulik (1941) |page=81-85}} | ||
| + | |||
| + | * Laugier André, (1817), '''Propres à confirmer l'opinion émise par des Naturalistes sur l'identité d'origine entre le {{SmallCaps-begin}}Fer de Sibérie{{SmallCaps-end}} et les {{SmallCaps-begin}}Pierres météoriques{{SmallCaps-end}}, ou {{SmallCaps-begin}}Aérolithes{{SmallCaps-end}}''', ''Mémoires du Muséum d'histoire naturelle'', 3, 1817, s. 341-352. Plik {{Link-BHL |item=108211}}. | ||
| + | |||
| + | * Laugier André, (1823), '''Vorläufige Nachricht von der chemischen Analyse zweier in Polen gefundenen Aerolithen und zweier Meteor-Eisen''', ''{{!AnP}}'', 15, Bd. 75, 1823, s. 264-268. Meteoryty [[Lixna]] i [[Zaborzika]]. Plik {{Djvu|Laugier_1823_(AnP_15_75).djvu|DjVu}}. | ||
| + | |||
| + | * {{Laugier (1824)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Morozewicz (1931)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Nöggerath (1825)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Pallas (1776)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Partsch (1843) |page=90-91}} | ||
| + | |||
| + | * Pilski Andrzej S., (1994), '''O żelazie meteorycznem [[Brahin|Rzeczyckiem]]''', ''Meteoryt'', 1, 1994, s. 18-20. Plik {{Link-Meteoryt |r=94 |n=1}}. | ||
| + | |||
| + | * {{Rammelsberg (1841)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Rammelsberg (1860) |page=908-909}} | ||
| + | |||
| + | * {{Siemaszko (1891) |page=22}} | ||
| + | |||
| + | * Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]]''', ''Dziennik Wileński'', t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik {{Link-dLibra|JBC|p|577944}}. Przedruk w: ''Dzieła'', tomy 1-6, tom 3, s. 186-212. | ||
| + | |||
| + | * {{Заварицкий (1952)}} | ||
| + | |||
| + | {{Koblitz References |1=Two masses of about 80kg and 20kg respectively were found in 1810, Ann. Phys., 1819, 63, p.32, and a third of 183kg later, P.I.Grishchinsky, Ann. Geol. Min. Russ., 1911, 13, p.72, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.67. Analysis of metal, 8.38% Ni, L.L.Ivanov, Ann. Geol. Min. Russ., 1911, 13, p.111. Cooling rate and olivine composition, Fa11.7, P.R.Buseck and J.I.Goldstein, Bull. Geol. Soc. Amer., 1969, 80, p.2141. Areal analysis gave olivine 37.18% by weight, P.N.Chirvinsky, Izvest. Don Polytech. Inst. Novocherkassk, 1929, 11, p.194 (M.A.4-260). There has been considerable confusion over the number and weights of the known masses of this fall. Eight masses reported, totalling 633kg, E.L.Krinov, Katalog Meteoritov Akad. Nauk SSSR, Moskva, 1947, (M.A.10-511). A number of masses are reported, since discredited by Krinov [loc. cit.], P.I.Grishchinsky, Mem. Soc. Nat. Kiev, 1928, 27, (3), p.8 (M.A.4-420). Eleven masses listed, total weight 823kg, including masses of 73kg found in 1952, 12.7kg found in 1968 and 21.8kg found in 1979, G.I.Emel'yanov, Meteoritika, 1982, 41, p.117, A.L.Graham et al., Cat. Met., 1985, p.80. Hg abundance in metal, olivine and troilite, N.A.Ozerova et al., GCA, 1973, 37, p.569. Classification and analysis of metal phase, main group pallasite, E.R.D.Scott, GCA, 1977, 41, p.349. Study of olivine-metal texture, E.R.D.Scott, GCA, 1977, 41, p.693. Mineralogy and petrology, P.R.Busek, GCA, 1977, 41, p.711. Ar and Xe isotopic composition of metal phase, Y.N.Miura et al., Papers 21st Symp. Ant. Met., NIPR Tokyo, 1996, p.119 (abs.). Oxygen isotopic composition, R.N.Clayton and T.K.Mayeda, GCA, 1996, 60, p.1999. A large mass of 227kg in weight was found at a depth of 8 to 10 feet at the northern end of the Brahin strewnfield around the year 2002. New chemical analysis, J.T.Wasson and B.-G.Choi, GCA, 2003, 67, p.3079.}} | ||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | |||
| + | == Zobacz również == | ||
| + | |||
| + | * szczegółowy opis znalezisk → [[Brahin/Kulik (1941)]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| - | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' | + | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=5130 Brahin] |
| - | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' | + | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=5130 Brahin] |
| - | * | + | |
| - | * Wikipedia (RU) | + | * {{MoscowVernadskyIG|id=10530|name=Брагин}} |
| + | * meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorite.narod.ru/proba/stati/stati74.htm#Brahin Brahin] | ||
| + | |||
| + | * Meteoryt Brahin w kolekcjach polskich – [http://www.ptmet.org.pl/old/kat-mzk-pal.htm#brahin katalog PTMet] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Brahin.htm Wadi & Jan Woreczko Collection] | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia (RU) – [http://ru.wikipedia.org/wiki/Брагин_(метеорит) Брагин (метеорит)] | ||
| + | |||
| + | * {{MPOD|name=Brahin}} | ||
| + | |||
| + | * Метеориты Беларуси – [http://setiby.narod.ru/brahin.html Метеорит „Брагин”] | ||
| + | * Galeria zdjęć meteorytu Brahin – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/foto/brahin/brahin_photo_sm.htm Брагин (Brahin)] | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {{Co jeszcze na stronę}} | ||
| + | |||
| + | * rysunki Заварицкий (1952) | ||
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] | ||
| + | [[Category:Białoruś]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:14, 1 kwi 2022
0
| Brahin → | |
.jpg)
Mapa pierwszych znalezisk meteorytu Brahin (źródło: Meteoryt, 1, 1994; Kulik 1941)
| |
| Znalezisko | |
| Lokalizacja | Białoruś |
| Położenie[1] | 52°30'N, 30°20'E |
| Data | 1807(?), 1937 r. |
| Charakterystyka | |
| Typ | pallasyt, PAL-MG |
| Masa | kilkaset kg |
| Liczba okazów | setki okazów |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Bragin, Komarinsky, Kruki, Krukov, Minsk, Rocicky, Rokicky, Rokitskii; po rosyjsku: Брагин; po białorusku: Брагін | |
Znalezisko z 1810 roku na Białorusi (pallasyt PAL-MG). Do dzisiaj znajdowane są duże bryły tego pallasytu (TKW: kilkaset kilogramów).
- Na podstawie portalu meteorite.narod.ru, Kulik (1941) i Pilski (1994)
Pierwsze dwa okazy meteorytu Brahin znaleziono prawdopodobnie w 1807 roku, ale nie później niż w 1809[2]. Było to w dobrach Ludwika hrabiego Rokickiego. Chłopi ze wsi Kaporenka (Капоренка) (w gminie Jołcza, powiat rzeczycki, gubernia mińska) znaleźli na uroczysku Kucówka (Куцовка) na piaszczystych wzgórzach wśród bagien dwie bryły odległe od siebie o około 100 sążni („почти ста саженей один от другого”)[3]. Okazy te trafiły na Uniwersytet Wileński[4]. W 1818 roku profesor mineralogii tego uniwersytetu, adiunkt Grodecki (prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego[5]), przesłał do Paryża oba okazy, w celu przeprowadzenia ich badań przez znanego badacza meteorytów, francuskiego chemika Laugiera[6]. Razem z okazami meteorytu Brahin wysłał on również fragmenty meteorytów Lixna i Zaborzika.[7]
Pod koniec XIX wieku, kilkanaście kilometrów na zachód od dwóch pierwszych znalezisk, w odległości 2-3 km na wschód od wsi Kruki (Круки) znaleziono trzeci okaz o wadze 182 kg, który w 1911 roku trafił do kolekcji Uniwersytetu Kijowskiego.
Na początku XX wieku w sąsiedztwie dwóch pierwszych znalezisk natrafiono na kolejne dwa okazy. Na jeden z nich natrafiono podczas kopania studni na głębokości 90-106 cm, ale zaginął. Drugi o wadze 66,5 kg znajduje się do dziś w zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1927 roku we wsi Kołybany (Колыбань) znaleziono kolejne dwa okazy o wagach 543 i 340 g. W 1937 roku pół kilometra na południowy-wschód od wsi Kruki (Круки), podczas kopania rowu natrafiono na głębokości 120 cm na największy znany okaz o wadze 270 kg. Wreszcie w 1938 roku zaledwie 2 km na wschód od wsi Kaporenki (Капоренка), podczas kopania gliny, natrafiono na głębokości 30-40 cm na meteoryt o wadze 16 kg. Te dwa ostatnie okazy trafiły do Instytutu Geologicznego Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku, który został zniszczone podczas II wojny światowej.
Rosyjski badacz meteorytów Kulik[8] uważał, że w tym rejonie wielokrotnie znajdowano wiele brył, ale zostały one nie zgłoszone lub zaginęły. Oszacowano wielkość obszaru znajdowania meteorytu Brahin: ma on około 15 km w szerokości geograficznej i drugie tyle (około 30 km) w długości geograficznej. Biorąc pod uwagę rozkład mas meteorytów, największe znajdowano w okolicach wsi Kruki, zaś najmniejsze w pobliżu wsi Kaporenka, Kulik uważa, że deszcz meteorytów spadł z kierunku południowego-wschodu na północny zachód. Opierając się na obserwacji, że okazy meteorytu Brahin są stosunkowo dobrze zachowane pomimo wilgotnej okolicy, spadek nastąpił nie dawniej niż tysiąc lat temu (Kulik 1941).
Szczegółowy opis znalezisk → Brahin/Kulik (1941).
Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).
Źródła
Kesselmeyer (1861) (s. 374)
23. – – – Rokicky (***)[9] bei Brahin (51°46'N., 30°10'O.), Kreis Retschitz (Rseczytza), District Mozyrz, am Zusammenfluss des Dniepr und Prypetz. 2 Stück von zusammen 200 ℔. Gefunden 1822. – Sp.-Gew.: 6,2-7,58 Gouv. Minsk G.68.1821.342.[10] W. 1860.
Buchner (1861)
Brahin, Russland.
Laugier Mém. du Mus. 1817, 6.[11] SchwJ 43, 25.[12] GA. 75, 264.[13] PAErgb. 4, 393.[14] RbH. 1, 423.[15] MCh. 908.[16] Pa. 90.[17] Br. 105.[18]
- Rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto
W katalogu Siemaszki (1891) meteoryt ten występuje pod nazwą Rakita.
Lokalizacja
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi
(B) Brahin, (K) wieś Komaryn
współrzędne wg innych autorów
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od miejsca, gdzie znajdowane są meteoryty, leży Czarnobyl!
Mapy
.jpg) Rejon znajdowania okazów (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912) |
.jpg) Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski 1859) |
Galerie
Заварицкий (1952)
.jpg) Fig. 78. Pallasyt Brahin (PAL MG). Punktami zaznaczono oliwin. Rozmiar obrazu 15,3 mm |
.jpg) Fig. 79. Pallasyt Brahin (PAL MG). Punktami zaznaczono oliwin. Rozmiar obrazu 19 mm |
.jpg) 8 kilogramowa piętka z kolekcji Roberta Haaga (źródło: Haag 2003, za zgodą) |
Bibliografia
- Bieliński Józef, (1899-1900), Uniwersytet Wileński (1579-1831), tomy 1 i 2, Kraków 1899-1900, (s. 155, tom 1).[19] Plik dLib (tom 1), dLib (tom 2).
- Boguslawski Georg von, (1854a), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819) (Schluss von S. 155.), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 353-456, (s. 393-394). Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Buchner Otto, (1859), Die Feuermeteore, insbesondere die Meteoriten historisch und naturwissenschaftlich betrachtet, Gießen 1859, ss. 192, (s. 105). Plik iDjVu; plik doi; plik DjVu.
- Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482. Plik PDF; plik DjVu.
- Chladni Ernst F.F., (1819), Fünfte Fortsetzung des Verzeichnisses der vom Himmel gefallenen Massen; nebst weitern Nachtrichten von einigen schon bekannten und von neuern Feuermeteoren, Annalen der Physik, 3, Bd. 63, 1819, s. 17-49, (s. 32-33).[20] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Chladni Ernst F.F., (1821), Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen, Annalen der Physik, 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(s. 342).
- Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
- Clark Smith William, (1852), On Metallic Meteorites. An Inaugural Dissertation…, Göttingen 1852, ss. 112, (s. 21-22) (ilustracje).[21] Plik PDF.
- +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, R. 51, nr 2, 2006, s. 145-171.
- Drzewiński Feliks, (1825), O kamieniach meteorycznych, i przyczynach mogących je tworzyć. Rozprawa czytana na posiedzeniu publiczném w Cesarskim Uniwersytecie wileńskim, dnia 15 września 1825 roku, przez Felixa Drzewińskiego professora Fizyki tegoż Uniwersytetu, Dziennik Wileński, t. III, nr 9, 1825, s. 47-73, (s. 64-65). Plik eLib.
- Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), O żelazie meteorycznem, spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione, Dziennik Wileński, t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik eLib.
- Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 374). Plik PDF; plik DjVu.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Kosiński Janusz W., (2012), Program działań na rzecz polskiej meteorytyki i „Kosmolityka” Jerzego Pokrzywnickiego[22] (The programme of workings on the thing of the Polish meteoritics and monograph „Kosmolityka” by Jerzy Pokrzywnicki), Acta Soc. Metheor. Polon., 3, 2012, s. 39-47.[23] Plik ASMP.
- Kosiński Janusz W., (2013), Stanisław Bonifacy Jundziłł i meteoryt Brahin (Stanisław Bonifacy Jundziłł and Brahin meteorite), Acta Soc. Metheor. Polon., 4, 2013, s. 46-54. Plik ASMP.
- Kumelski Norbert Alfons, (1826), Opisanie nowo-odkrytych lub mniey znajomych minerałów, Rozbiór dwóch rossyyskich aerolitów, Dziennik Wileński, seria Umiejętności i Sztuka, t. I, wrzesień 1826, s. 269-272, (s. 270-271).[24] Plik eLib.
- Кулик Леонид А. (Kulik Leonid A.), (1941), Прирост коллекции метеоритов Академии Наук СССР в Москве с 1934 по 1939 г. (Meteorite collection of the Academy of Sciences of USSR. Augmentation between the years 1934 and 1939 in Moscow), Метеоритика (Meteoritika), vol. I, 1941, s. 73-123, (s. 81-85).[25] Plik TXT.
- Laugier André, (1817), Propres à confirmer l'opinion émise par des Naturalistes sur l'identité d'origine entre le Fer de Sibérie et les Pierres météoriques, ou Aérolithes, Mémoires du Muséum d'histoire naturelle, 3, 1817, s. 341-352. Plik DjVu.
- Laugier André, (1823), Vorläufige Nachricht von der chemischen Analyse zweier in Polen gefundenen Aerolithen und zweier Meteor-Eisen, Annalen der Physik, 15, Bd. 75, 1823, s. 264-268. Meteoryty Lixna i Zaborzika. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Laugier André, (1824), Analyse de deux Météorites, Annales de chimie et de physique, 25, ser. 2, Paris 1824, s. 219-221.[26] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl; plik hPDF.
- Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Nöggerath J., Bischof Gust., (1825), Ueber die grösste europäische Gediegen-Eisenmasse, meteorischen Ursprungs, Schweigger's Journal für Chemie und Physik, Bd. 43, 1825, s. 1-27.[27] Plik hPDF.
- Pallas Peter Simon (Паллас Петер Симон), (1776), Reise durch verschiedene Provinzen des Rußischen Reichs, Dritter Theil, vom Jahr 1772, und 1773, St. Petersburg 1776 (ilustracje).[28][29][30][31] Plik GoogleBooks.
- Partsch Paul, (1843), Die Meteoriten oder vom Himmel gefallenen Steine und Eisenmassen im k. k. Hof-Mineralien-Kabinette zu Wien, Wien 1843, ss. 166, (s. 90-91).[32] Plik DjVu; plik PDF.
- Pilski Andrzej S., (1994), O żelazie meteorycznem Rzeczyckiem, Meteoryt, 1, 1994, s. 18-20. Plik PDF.
- Rammelsberg Karl Friedrich, (1841), Handwörterbuch des chemischen Theils der Mineralogie, Erste Abtheilung A-M, Zweite Abtheilung N-Z, Berlin 1841.[33] Plik PDF.
- Rammelsberg Karl Friedrich, (1860), Handbuch der Mineralchemie, Leipzig 1860, ss. 1038, (s. 908-909).[34] Plik DjVu; plik DjVu.
- Siemaszko Julian Iwanowicz (Симашко Юлиан Иванович), (1891), Каталогъ коллекции метеоритов'ь (Catalogue de la Collection de Météorites de Julion de Siemaschko (Saint Petersbourg, Russie), S.Petersburg 1891 (С. ПЕТЕРБУРГЪ (по июль 1891 г.)), ss. 64, (s. 22).[35][36][37] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl, (str. tytułowa).
- Śniadecki Jędrzej, (1822), O żelazie meteorycznym Rzeczyckim, Dziennik Wileński, t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik jLib. Przedruk w: Dzieła, tomy 1-6, tom 3, s. 186-212.
- Заварицкий Александр Н., Кваша Лидия Г. (Zavaritskiy A.N., Kvasha L.G.)[38], (1952), Метеориты СССР. Коллекциа Академии Наук СССР (Meteority SSSR), Академия Наук СССР, Комитет по метеоритам (USSR Academy of Sciences), Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, Moscow 1952, ss. 248.
Przypisy
Zobacz również
- szczegółowy opis znalezisk → Brahin/Kulik (1941)
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Brahin
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Brahin
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Брагин ● [katalog → Явнель (1986)]
- meteorite.narodu.ru – Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР ● Brahin
- Meteoryt Brahin w kolekcjach polskich – katalog PTMet ● Wadi & Jan Woreczko Collection
- Wikipedia (RU) – Брагин (метеорит)
- Portal Meteorite Picture of the Day – Brahin
- Метеориты Беларуси – Метеорит „Брагин”
- Galeria zdjęć meteorytu Brahin – Брагин (Brahin)
 |
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- rysunki Заварицкий (1952)
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_cover.jpg){kind=link}