PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Łapino

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
{{VerifyLevel |level=0i}}
+
{{VerifyLevel|level=1i}}
== „Udawał” meteoryt Pułtusk ==
== „Udawał” meteoryt Pułtusk ==
[[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]]
[[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]]
'''Pseudometeoryt Łapino''' – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.
'''Pseudometeoryt Łapino''' – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.
-
Głaz został przekazany do [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w&nbsp;Warszawie]], gdzie przez wiele lat leżał w&nbsp;gmachu Obserwatorium przy al.&nbsp;Ujazdowskich na posadzce w&nbsp;holu głównym przy wejściu.<ref>historia tego głazu opisana w&nbsp;artykule [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm „O&nbsp;pseudometeorycie Łapino”] na stronie Jana Woreczko</ref> W&nbsp;1996 roku przekazano go do [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Państwowego Instytutu Geologicznego]] w&nbsp;celu zbadania jego natury. '''Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45&nbsp;cm i&nbsp;wagę około 250&nbsp;kg.''' Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i&nbsp;chondr. Mógłby on być w&nbsp;takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w&nbsp;[[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|PIGu]] przez Stępniewskiego i&nbsp;współpracowników (Stępniewski et&nbsp;al. 2001) wykazały, że '''nie jest to meteoryt'''.
+
Głaz został przekazany do [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w&nbsp;Warszawie]], gdzie przez wiele lat leżał w&nbsp;gmachu Obserwatorium przy al.&nbsp;Ujazdowskich na posadzce w&nbsp;holu głównym przy wejściu.<ref>historia tego głazu została opisana w&nbsp;artykule [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')] na stronie Jana Woreczko</ref> W&nbsp;1996 roku przekazano go do [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Państwowego Instytutu Geologicznego]] w&nbsp;celu zbadania jego natury. '''Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45&nbsp;cm i&nbsp;wagę około 250&nbsp;kg.''' Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i&nbsp;chondr. Mógłby on być w&nbsp;takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w&nbsp;[[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|PIGu]] przez Stępniewskiego i&nbsp;współpracowników (Stępniewski et&nbsp;al. 2001) wykazały, że '''nie jest to meteoryt'''.
Linia 61: Linia 61:
* {{Łaptaś (1998) |page=34}}
* {{Łaptaś (1998) |page=34}}
-
* {{Pokrzywnicki (1964) |page=157}}
+
* {{Pokrzywnicki (1964)|page=157}}
* Stępniewski Marian, (1997), '''Zagadkowy głaz z [[Łapino|Łapina Dolnego]] koło Gdańska''', ''Przegląd Geol.'', 45(3), 1997, s. 287-289. Plik {{Djvu|Łapino_(PGeol_3_1997).djvu|DjVu}}.
* Stępniewski Marian, (1997), '''Zagadkowy głaz z [[Łapino|Łapina Dolnego]] koło Gdańska''', ''Przegląd Geol.'', 45(3), 1997, s. 287-289. Plik {{Djvu|Łapino_(PGeol_3_1997).djvu|DjVu}}.
Linia 79: Linia 79:
* Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – [http://www.astrouw.edu.pl/ (OAUW)]
* Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – [http://www.astrouw.edu.pl/ (OAUW)]
* [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie
* [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie
-
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm „O pseudometeorycie Łapino”]
+
 
 +
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')]
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łapino Łapino]
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łapino Łapino]

Wersja z 21:01, 22 wrz 2018

1i

„Udawał” meteoryt Pułtusk

Pseudometeoryt Łapino

Pseudometeoryt Łapino – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.

Głaz został przekazany do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie, gdzie przez wiele lat leżał w gmachu Obserwatorium przy al. Ujazdowskich na posadzce w holu głównym przy wejściu.[1] W 1996 roku przekazano go do Państwowego Instytutu Geologicznego w celu zbadania jego natury. Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45 cm i wagę około 250 kg. Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i chondr. Mógłby on być w takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w PIGu przez Stępniewskiego i współpracowników (Stępniewski et al. 2001) wykazały, że nie jest to meteoryt.


W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński 2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w 1954 roku o nazwie „Gdański”. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeoryt, o czym świadczy zamieszczenie go w wykazie zawartości zbiorów Zakładu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie (Pokrzywnicki 1964).

U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o okazie Łapino:

A. INSTITUTE OF GEOLOGY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES (Zakład Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, al. Żwirki i Wigury 6)
Pseudometeorites
57 A fragment of larger body (approximately 250 kg) of unknown provenance, found at Łapino (District of Gdańsk) in 1955 610.5 (f)


Fragment ten (o wadze 600,5 g) znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (Łaptaś 1998).


Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki. W numerze 2 kwartalnika Meteoryt z 1996 roku (PDF) w słowie wstępnym od redaktora Andrzeja S. Pilskiego jest krótka wzmianka m.in. o meteorycie Łapino w kontekście irytującego braku doniesień o prowadzonych w Polsce badaniach meteorytów.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(L) Łapino

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w publikacji Stępniewskiego (1997).


Galeria

Widok wnętrza pseudometeorytu Łapino


Bibliografia

  • Kosiński Janusz W., (2012), Program działań na rzecz polskiej meteorytyki i „Kosmolityka” Jerzego Pokrzywnickiego[2] (The programme of workings on the thing of the Polish meteoritics and monograph „Kosmolityka” by Jerzy Pokrzywnicki), Acta Soc. Metheor. Polon., 3, 2012, s. 39-47.[3] Plik ASMP.
  • Stępniewski Marian, (1997), Zagadkowy głaz z Łapina Dolnego koło Gdańska, Przegląd Geol., 45(3), 1997, s. 287-289. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), Pseudometeorite from Łapino (Pomerania, North Poland), Geological Quarterly, vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik PDF.

Przypisy

  1. ^ historia tego głazu została opisana w artykule Pseudometeoryt Łapino (Pseudometeorite, meteorwrongs) na stronie Jana Woreczko
  2. ^ publikacja te nigdy się nie ukazała, część jej rękopisu znajduje się w archiwum PAN
  3. ^ w przygotowywanej Kosmolityce Pokrzywnicki do meteorytów polskich zaliczał m.in.: Bielokrynitschie, Bjelaja Zerkov, Borkut, Brahin, Buschhof, Dolgovoli, Jodzie, Knyahinya, Lenarto, Lixna, Magura, Misshof, Nagy-Borové, Nerft, Novy-Projekt, Oczeretna, Okniny, Owrucz, Padvarninkai, Ruschany, Zaborzika, Zemaitkiemis i Zmenj oraz kilka niezidentyfikowanych doniesień
  4. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  5. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/%C5%81apino”
Osobiste