PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Szablon:!Pułtusk/Kolekcje

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (→Największe okazy)
Linia 53: Linia 53:
'''Sumaryczna waga wszystkich okazów''' w 173 kolekcjach wymienionych w&nbsp;Koblitz MetBase, wynosi '''246,492&nbsp;kg''' (z&nbsp;tego w&nbsp;polskich zbiorach – 52,085&nbsp;kg)!<ref>wg Pilskiego (2001) w&nbsp;zbiorach polskich znajdowało się 421 okazów meteorytu Pułtusk o&nbsp;łącznej wadze 48,25835&nbsp;kg</ref> Według danych z&nbsp;końca XIX wieku było ok. 200,9&nbsp;kg (Wülfing 1897, w&nbsp;katalogu tym brak danych o&nbsp;kolekcjach polskich!).
'''Sumaryczna waga wszystkich okazów''' w 173 kolekcjach wymienionych w&nbsp;Koblitz MetBase, wynosi '''246,492&nbsp;kg''' (z&nbsp;tego w&nbsp;polskich zbiorach – 52,085&nbsp;kg)!<ref>wg Pilskiego (2001) w&nbsp;zbiorach polskich znajdowało się 421 okazów meteorytu Pułtusk o&nbsp;łącznej wadze 48,25835&nbsp;kg</ref> Według danych z&nbsp;końca XIX wieku było ok. 200,9&nbsp;kg (Wülfing 1897, w&nbsp;katalogu tym brak danych o&nbsp;kolekcjach polskich!).
-
==== Największe okazy ====
+
{{!Pułtusk/Specimens-biggest}}
-
 
+
-
Największe (>1 kg) zachowane (zaginione?) okazy z&nbsp;deszczu meteorytu Pułtusk znajdują się w&nbsp;następujących kolekcjach<ref>na podstawie [http://www.ptmet.org.pl/old/kat.htm katalogu meteorytów] na stronach PTMet, Pokrzywnickiego (1964), Grady (2000), Явнель (1986) i&nbsp;katalogów innych kolekcji</ref>:
+
-
:{| {{Koblitz Repository|max-width=1200px}}
+
-
|-
+
-
! [[:Kategoria:Muzea_i_kolekcje|Kolekcja]] !! waga&nbsp;[g]<ref>wagi podane orientacyjne, gdyż w&nbsp;źródłach podawane są z&nbsp;różną dokładnością i&nbsp;rzetelnością</ref> !! opis/źródło
+
-
|-
+
-
| ? || 9521 || taką wagę okazu podaje Samsonowicz (1952) za Spencerem (1937), ale to chyba błąd?; Spencer (1937) wymienia jeszcze kilka okazów powyżej 1 kg: <del>9095</del> (Londyn), <del>8070</del> (Berlin), <del>7938</del> (Chicago), <del>7150</del> (Wiedeń), <del>3770</del> (Bonn), 2500 (Paryż?), 1702, 1040, <del>1025</del> (Paryż)<ref>przekreślono zidentyfikowane okazy</ref>
+
-
|-
+
-
| rowspan="2"| Muzeum&nbsp;Historii&nbsp;Naturalnej&nbsp;w&nbsp;Londynie || '''9095''' || okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich<ref name="Zambrzyccy"></ref>
+
-
|-
+
-
| '''3545''' || okaz kupiony od Krantza<ref name="Krantz coll"></ref> (Spencer 1937; Prior 1953)
+
-
|-
+
-
| rowspan="5"| [[PAN Muzeum Ziemi w Warszawie]] || '''{{Txt2Img|Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-56.jpg|8100}}''' || okaz kupiony w&nbsp;1956&nbsp;r., pochodzi z Gostkowa (Pilski 1997)
+
-
|-
+
-
| '''{{Txt2Img|Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-56.jpg|3130}}''' || okaz z&nbsp;kolekcji J.&nbsp;Samsonowicza (ze wsi Rzewnie)
+
-
|-
+
-
| '''{{Txt2Img|Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343}}''' || okaz z&nbsp;kolekcji J.&nbsp;Samsonowicza (ze wsi Dąbrówka)
+
-
|-
+
-
| 2435 || Pokrzywnicki (1964) wymienia jeszcze taki okaz w&nbsp;zbiorach
+
-
|-
+
-
| '''{{Txt2Img|Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-57.jpg|1400}}''' || fotografia tego okazu znajduje się w&nbsp;''Uranii'', 9/1994 (gdzie jest błędnie podpisany jako 1445&nbsp;g!)
+
-
|-
+
-
| rowspan="2"| Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Berlinie || '''{{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g1.jpg|8070}}''' || okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich<ref name="Zambrzyccy"></ref>; okaz waży '''8102,8&nbsp;g'''
+
-
|-
+
-
| '''{{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Berlin)_g2.jpg|1472}}''' || okaz sprzedał A. Lilge<ref>prawdopodobnie chodzi o&nbsp;Andreasa Lilge, urodzonego w&nbsp;Polsce, emigranta do Kanady</ref> (Biała et&nbsp;al. 2018)
+
-
|-
+
-
| [[:Szablon:ChicagoFMNH|Field Museum w&nbsp;Chicago]] || '''{{Txt2Img|Pultusk_(FMNH_Chicago).jpg|7897}}''' || jest to okaz 7850&nbsp;g z&nbsp;kolekcji [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Siemaszko]] (1891); okaz waży '''7893,59&nbsp;g'''<ref>''inf. prywatna'' od kuratora FMNH</ref>
+
-
|-
+
-
| rowspan="2"| Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Wiedniu || '''{{Txt2Img|Pultusk_(NHM_Wien).jpg|7150}}''' || okaz do kolekcji sprzedał w 1874 roku Sigmund Stern (Biała et&nbsp;al. 2018)
+
-
|-
+
-
| '''2136''' || okaz ofiarował w&nbsp;1875 roku Heinrich Drasche von Wartinberg (Biała et&nbsp;al. 2018); [http://www.lpi.usra.edu/meteor/get_original_photo.php?recno=5631542 fotografia okazu]
+
-
|-
+
-
| ?? || >7000 || 18 funtów; patrz {{Txt2Img|Pułtusk_(Gazeta_Warszawska_121_1868).jpg|''Gazeta Warszawska'' z&nbsp;3 czerwca 1868 roku}}
+
-
|-
+
-
| ?? || ~7000 || [[:Szablon:Babczyński (1868)|Babczyński et al. (1868)]] podaje, że znaleziono okaz 7&nbsp;kg
+
-
|-
+
-
| ?? || ~7000 || tygodnik [[Pułtusk/Czasopisma#Ziemia|''Ziemia'' nr&nbsp;19 z&nbsp;1929]], zawiera informację o&nbsp;prezentowanym na wystawie etnograficznej w&nbsp;Pułtusku w&nbsp;1929 roku 7-kilogramowym okazie meteorytu!
+
-
|-
+
-
| rowspan="7"| Muzea „radzieckie” (Явнель 1986)<br />(szczegółowy wykaz, patrz → {{Txt2Img|Pultusk_(Yavnel_1986).jpg|Явнель (1986)}}) || '''5990''' || St. Petersburg, Mining Mus.; (Явнель 1986; ЛГМ - Ленинградский горный музей (Ленинград))
+
-
|-
+
-
| '''4238''' || Moscow, Acad. Sci.; okaz kupiony od rodziny Zambrzyckich<ref name="Zambrzyccy"></ref>; (Явнель 1986; АН СССР - колл. Комитета по метеоритам АН СССР (Москва))
+
-
|-
+
-
| '''4105''' || Moscow, Min. Mus. Geol. Inst.; (Явнель 1986; МГРИ - Московский геологоразведочный институт (Москва))
+
-
|-
+
-
| '''2920''' || Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
+
-
|-
+
-
| '''2295''' || Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
+
-
|-
+
-
| '''1380''' || Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
+
-
|-
+
-
| '''1031''' || Moscow, Acad. Sci.; (Явнель 1986; АН СССР)
+
-
|-
+
-
| ?? || 3×&nbsp;>4000 || Babczyński et al. (1868) podaje, że znaleziono 3&nbsp;okazy powyżej 4&nbsp;kg
+
-
|-
+
-
| rowspan="4"| Muzeum w Bonn || '''3770''' || wymienione okazy kupiono od Krantza<ref name="Krantz coll"></ref> (Rath 1875; Laspeyres 1894);<br />
+
-
za Rath (1875): „''Grosser sehr unregelmässiger Stein mit einer grossen, kaum überrindeten Bruchfläche.''”
+
-
|-
+
-
| '''2150''' || „'''Kosmiczna Drzazga'''” ☺, za Rath (1875): „''Ein grosses, ganz umrindetes Steinfragment, von eigenthümlich unregelmässiger Form, ein kosmischer Splitter; eine fast ebene Bruchfläche entblösst ein grösseres Nickeleisenkorn. Ein beim Niederfall entstandener frisflher Bruch zeigt das Eindringen der peripherischen Schmelzmasse in das Innere des Steins in Form schwarzer Linien und Adern.''”
+
-
|-
+
-
| 1232 || trafił do kolekcji ''Bremen, Koblitz Colln.'' (opisany jako 1233&nbsp;g); obecnie okaz w&nbsp;kolekcji Karla Moritz;<br />
+
-
za Rath (1875): „''unregelmässige Pyramiden mit flacher, gerundet dreiseitiger Basis und einer scharfen, seitlich gestellten resp. umgebogenen Spitze''”
+
-
|-
+
-
| '''1138''' || za Rath (1875): „nieregularny okaz z dziwnymi wcięciami”
+
-
|-
+
-
| rowspan="4"| [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologiczne ING PAN w&nbsp;Krakowie]] || '''{{Txt2Img|Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-2970g-1.jpg|2970}}''' || rowspan="4"| Łaptaś (1998);<br />
+
-
Pokrzywnicki (1964) wymienia jeszcze okaz&nbsp;3035, ale to pomyłka, gdyż chodzi o&nbsp;okaz {{Txt2Img|Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-2970g-2.jpg|2970&nbsp;g}} (nr inw. ZNGPAN B-V-57/33.1), na którym znajduje się etykieta z&nbsp;napisem '''Pułtusk 3035'''; fotografia tego okazu znajduje się na portalu Wirtualne Muzea Małopolski – [http://muzea.malopolska.pl/obiekty/-/a/26837/1132149 Meteoryt „Pułtusk”]
+
-
|-
+
-
| '''{{Txt2Img|Pultusk_(ING_PAN_Kraków)-1800g.jpg|1800}}'''
+
-
|-
+
-
| '''1210'''
+
-
|-
+
-
| '''1000'''
+
-
|-
+
-
| Muzeum w Sztokholmie || '''2900''' || kompletny okaz (155×120×85&nbsp;mm; Rath 1868) (wg&nbsp;katalogu kolekcji)
+
-
|-
+
-
| rowspan="2"| [[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ|Muzeum Geologiczne ING UJ w&nbsp;Krakowie]] || '''2860''' || wg Pokrzywnickiego (1964) okaz miał 2843&nbsp;g i&nbsp;pochodził z&nbsp;Miejskiego Muzeum Przemysłu w&nbsp;Krakowie
+
-
|-
+
-
| '''1360''' ||
+
-
|-
+
-
| [[Pułtusk/Wawrzecki_Ignacy|Ignacy Wawrzecki]] || ~2800 || 7 funtowy okaz w&nbsp;kolekcji Ignacego Wawrzeckiego ({{Txt2Img|Pultusk_(Rübezahl_1870).jpg|''Rübezahl'', nr&nbsp;74, Heft&nbsp;8, 1870, s.&nbsp;413}})
+
-
|-
+
-
| Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Budapeszcie || '''1250''' || kompletny okaz z utrąconym narożnikiem (132×85×55&nbsp;mm; Ravasz 1969); wg Semsey (1887) i&nbsp;Tokody (1951) okaz ważył 1235&nbsp;g
+
-
|-
+
-
| [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomiczne UW w&nbsp;Warszawie]] || '''1235''' || wg Pokrzywnickiego (1964) okaz miał '''1305&nbsp;g'''; przed wojną pewnie to ten okaz znajdował się na biurku dyrektora obserwatorium (Gadomski 1929); okaz 1305&nbsp;g był wystawiany na wystawie „Budowa Wszechświata” w&nbsp;1953 roku w&nbsp;Warszawie ([[Urania (1955)|''Urania'', 1955]])
+
-
|-
+
-
| Bremen, Koblitz Colln. || '''1233''' || fotografia okazu w Koblitz MetBase; obecnie okaz w&nbsp;kolekcji Karla Moritz
+
-
|-
+
-
| rowspan="3"| Muséum d'histoire naturelle, Paris || ~2,5&nbsp;kg || Meunier (1898); cześć okazów kupiono od rodziny Zambrzyckich<ref name="Zambrzyccy"></ref>
+
-
|-
+
-
| ~1700<br />3×&nbsp;>1000 || Meunier (1896) pisze, że największy okaz miał 1,7&nbsp;kg, a&nbsp;trzy inne powyżej 1&nbsp;kg
+
-
|-
+
-
| '''1025''' || okaz otrzymany od Szkoły Głównej w&nbsp;1868 roku (Daubrée&nbsp;1868)
+
-
|-
+
-
| Eötvös Loránd University Budapest || '''{{Txt2Img|Pultusk_(ELU_Budapest).jpg|1199}}''' || kompletny okaz (źródło: Kormos Balázs‎, facebook)
+
-
|-
+
-
| ||
+
-
|-
+
-
| — ''[[Pułtusk/In situ|znaleziska współczesne]] (znalazcy)'' || colspan="2"| '''~1500''' (Arkadiusz Bingoraj); '''~1510''' (Łukasz Smuła); '''{{Txt2Img|Pultusk_(astrokosmo)_1.jpg|~1576}}''' (Janusz Kosmowski)
+
-
|-
+
-
| ''duże okazy'' (>800&nbsp;g) || colspan="2"|
+
-
* duże okazy w kolekcji w Bonn: 978, 950, 880, 868, 828&nbsp;g (Rath 1875; Laspeyres 1894)
+
-
* duży okaz w Budapeszcie: 982 g (Ravasz 1969)
+
-
* duży okaz w Londynie: 845 g (kupiony od Krantza)
+
-
* duży okaz w Moskwie: 871 g (Явнель 1986; АН СССР)
+
-
* duży okaz na Ukrainie (Ivano-Frankov, Geol. Mus.): 893 g (Явнель 1986; ИФИ)
+
-
|}
+
-
 
+
-
Analizując rozkład mas największych okazów<ref>3,0+[0,2]={●●●●●●●●●●●●●○○○,●●●●●,●●●●●●●,●●●,●●●●●}</ref>, wyraźnie widać „deficyt” okazów o&nbsp;wagach z&nbsp;przedziałów ~1,5-2,5 i&nbsp;~4-6,3&nbsp;kg lub „nadreprezentację” okazów bardzo dużych (~6,3-10,0&nbsp;kg)! Sumaryczna waga „zidentyfikowanych” okazów >1&nbsp;kg (odpowiednio: '''33''' i&nbsp;36 sztuk<ref>plus 3 znaleziska współczesne</ref>) wynosi '''~103,397&nbsp;kg''' (~108,033&nbsp;kg).
+
-
 
+
-
Już wiemy co znajduję się w&nbsp;zbiorach rosyjskich, udało się ''[[Redakcja|Redakcji]]'' zdobyć szczegółowy wykaz zbiorów meteorytów w&nbsp;byłym ZSRR (patrz → [[:Szablon:Явнель (1986)|Явнель (1986)]])!
+
-
 
+
-
 
+
----
----
* Kilka miesięcy po spadku {{Txt2Img|Pułtusk_(Gazeta_Warszawska_121_1868).jpg|''Gazeta Warszawska'' z&nbsp;3 czerwca 1868 roku}} wspomina o&nbsp;znalezieniu okazu ważącego 18&nbsp;funtów (to ponad 7&nbsp;kg)! Jego dalsze losy nie są znane.
* Kilka miesięcy po spadku {{Txt2Img|Pułtusk_(Gazeta_Warszawska_121_1868).jpg|''Gazeta Warszawska'' z&nbsp;3 czerwca 1868 roku}} wspomina o&nbsp;znalezieniu okazu ważącego 18&nbsp;funtów (to ponad 7&nbsp;kg)! Jego dalsze losy nie są znane.

Wersja z 12:04, 23 sty 2019

Spis treści

Kolekcje

1i

Okazy meteorytu Pułtusk, z racji swej liczności i łatwości dostępu, trafiły do wszystkich liczących się kolekcji instytucjonalnych na świecie.[1] Wiele muzeów do dziś posiada na swoim stanie setki okazów meteorytu Pułtusk (wg Koblitz MetBase):

Zbiór Koblitz MetBase uwagi
Paris, Mus. d'Hist. Nat. 25,9 kg największy okaz ~2,5 kg (Meunier 1898)[2]
Warsaw, Muz. Ziemi, Polish Acad. Sci. 20,4 kg największy okaz 8100 g; szczegółowa zawartość zbiorów polskich → katalog meteorytów na stronach PTMet, Hanczke (1995) i Łaptaś et al. (1998)
Vienna, Naturhist. Mus. 17,9 kg największy okaz 7150 g (wg Berwertha (1903) na koniec 1902 roku w kolekcji znajdowało 41 okazów o łącznej masie 15,843 kg, w tym ww. największy)
Cracow, Geol. Inst., Polish Acad. Sci. 17,8 kg największy okaz 2970 g
London, Nat. Hist. Mus. 17,5 kg największy okaz 9095 g[2]
Bonn, Min. Mus. Univ. 15,0 kg największy okaz 3770 g (Rath 1875; Laspeyres 1894)
Moscow, Acad. Sci. 14,1 kg największy okaz 4238 g[2]; oraz okazy 2920, 2295, 1380 i 871 g (Явнель 1986)
byłe ZSRR
(Ivano-Frankov, Geol. Mus.
St. Petersburg, Mining Mus.
Moscow, Min. Mus. Geol. Inst.
Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci.)
(szczegółowy wykaz, patrz → Явнель (1986))
(8,6 kg
7,36 kg
5,25
1,25 kg) 		razem z kolekcją Moscow, Acad. Sci. daje to ponad 28,56 kg! (więcej niż w Paryżu);
(Явнель 1986) w kolekcji Ivano-Frankov, Geol. Mus. okazy 1031 i 893 g;
w kolekcji St. Petersburg, Mining Mus. okaz 5990 g;
w kolekcji Moscow, Min. Mus. Geol. Inst. okaz 4150 g
Chicago, Field Mus. Nat. Hist. 12,9 kg największy okaz 7897 g[3]
Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. 10,6 kg największy okaz 8070 g[4][2]; wg Kleina (1904) w zbiorze było w sumie 10647,5 g, a największy fragment miał 8070 g
(…)
Stockholm, Naturhist. Riksmus. 4,84 kg największy okaz 2900 g; łącznie 79 okazów (wg katalogu muzeum)
Budapest, Nat. Mus.
Budapest, Eötvös Lorand Univ. 		4,42 kg
2,00 kg 		największy okaz (NM) 1250 g (Ravasz 1969)
największy okaz (ELU) 1199 g (źródło: Kormos Balázs‎, facebook)
Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci. 1,25 kg według Tiirmaa (1996): 65 okazów o wadze 1250,2 g[5] + okaz 606 g[6] (Geoscience collections of Estonia: record)
(…) kolekcje polskie
Warsaw, Geol. Inst., Polish Acad. Sci. 6,6 kg zbiory przeniesiono do Krakowa (prawdopodobnie do Muzeum Geologicznego ING PAN w Krakowie)
Cracow, Min. Dept., Jagellonian Univ. 4,8 kg największy okaz 2860 g
Cracow, Geol. Dept., Jagellonian Univ. 1,37 kg
Poznan, Inst. Paleozoology 737 g
Wroclaw, Dept. Min. Petrol., Univ. 378 g największy okaz 205 g (Pilski 2001)
Muzeum Wydziału Geologii UW 3325,4 g (233 okazy; największy 254,9 g) (Stępisiewicz 2012; Szczygielska 2004)

Sumaryczna waga wszystkich okazów w 173 kolekcjach wymienionych w Koblitz MetBase, wynosi 246,492 kg (z tego w polskich zbiorach – 52,085 kg)![7] Według danych z końca XIX wieku było ok. 200,9 kg (Wülfing 1897, w katalogu tym brak danych o kolekcjach polskich!).

Szablon:!Pułtusk/Specimens-biggest

  • Przed wojną duży okaz meteorytu pułtuskiego „zdobił” biurko dyrektora Obserwatorium Astronomicznego UW w Warszawie (Gadomski 1929, 1946). Zapewne był to okaz 1235 g ze zbiorów OA UW (pierwotnie miał 1305 g!)?
  • Okaz meteorytu do Zbiorów przyrodniczych Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu przekazał w 1913 roku ks. Lewaszkiewicz (Kosmos, 1913).
  • W 1935 roku do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję kilkunastu (18) meteorytów Pułtusk prof. Jan Samsonowicz[10]. Były to okazy pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 (Pokrzywnicki, Urania, 5/1967).
  • W 1954 roku Koło Warszawskie Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii otrzymało w depozyt 560 okazów meteorytu Pułtusk (Urania, 5/1954). Zapewne były to okazy (330+230 szt.), które pozostały po wystawie „Budowa Wszechświata” zorganizowanej w 1953 roku w Warszawie (Urania, 1955)? Nie wiadomo co się z nimi stało, gdyż obecnie PTMA nie posiada kolekcji meteorytów!
  • W 1913 roku w zbiorach Muzeum w Łowiczu znajdował się okaz (okazy?) meteorytu Pułtusk będący darem pań Mierzejewskich z Pułtuska (Łowiczanin, nr 10, 1913).


W zbiorach prywatnych w Polsce znajdują się okazy meteorytu Pułtusk o wadze nawet powyżej 1 kg, ale pochodzą one ze znalezisk współczesnych.


Pod koniec XIX w. i na początku XX w. największe zbiory (powyżej 2,5 kg) meteorytu Pułtusk znajdowały się w kolekcjach (Spencer 1937; Wülfing 1897; Koblitz MetBase):

Kolekcja sumaryczna waga okazów [kg] (liczba okazów)
Wülfing (1897) Spencer (1937) Koblitz MetBase
Krantz[11] 34,0 – –
Paris, M. 29,787 31,337 (264) 25,9
Bonn 18,904 19,742 (62) 15,0
London, B.M. 17,905 18,188 (72) 17,5
Wien, H.M. 15,564 15,843 (41) 17,9
Berlin, U. 10,649 – 10,6
v. Siemaszko 8,530 – –
Petersburg, A. 8,490 – 7,36
Budapest 5,469 – 4,42
Stockholm 4,913 – 4,84
Breslau 2,574 – 0,378
Ward/Chicago 1,292 14,291 (175) 12,9
muzea w Polsce
Warszawa – – 27,0 (20,4 + 6,6)
Kraków – – 23,97 (17,8 + 4,8 + 1,37)
Poznań – – 0,737
sumaryczna waga
we wszystkich kolekcjach 		200,932 ~198,8[12] (614) 246,492

Wülfing wyliczył, że całkowita waga meteorytów Pułtusk w światowych zbiorach wynosiła 200,932 kg, z czego około 20% znajdowało się w zbiorze Krantza (Wülfing 1897, s. 418).

Oszacowanie to musi być silnie zaniżone, gdyż w katalogu Wülfinga brak jakichkolwiek informacji o kolekcjach meteorytów, które niewątpliwie znajdowały się w tym czasie w Krakowie i w Warszawie.


Średnia waga „małych” okazów i „grochu pułtuskiego” w największych zbiorach:

Kolekcja średnia waga okazów [g]
(liczba uwzględnionych okazów) 		źródło uwagi
Paryż 67,53 (942) Daubrée (1868), Meunier (1868)[13] łączna waga okazów 63,65 kg! wg autorów Krantz[11] zebrał w tym czasie 1612 okazów!
Krantz 4,72 (212) Spencer (1937) średnia waga 1 kilograma „grochu pułtuskiego” w ofercie Krantza
Siemaszko 4,4 (25) Siemaszko (1891) 25 „groszków” o wadze 110 g
Chicago FM 9,7 (54)
9,18 (33)
27,4 (28)
28,2 (12) 		katalog on line 54 small individuals 524 g
33 small individuals 303 g
28 stones 767 g
12 stones 338.7 g
Muzeum Wydziału Geologii UW 14,27 (233) Stępisiewicz (2012); Szczygielska (2002) w tym 30 okazów tzw. „grochu pułtuskiego” o masach poniżej 4,0 g
Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie 83,13 (238)
21,47 (33)
2,64 (156) 		Łaptaś et al. (1998); Szczygielska (2002) sumaryczna waga 238 okazów (cs) 19,78559 kg w tym 189 okazów tzw. „grochu pułtuskiego” (33 „groszki” o łącznej wadze 708,5 g i 156 „groszków” o wadze 412,42 g)
Polska 114,63 (421) Pilski (2001) zawartość polskich zbiorów wg katalogu Pilskiego (2001); wielkości chyba mocno zaniżone?


Kolekcja Ignacego Wawrzeckiego

Również wiele okazów meteorytu zaraz po spadku trafiło w prywatne ręce. Ciekawą wzmiankę znajdujemy w czasopiśmie Kłosy nr 253 z 1870 roku:

«

(…) Oprócz tych zjawisk, nastręczają­cych meteorologom przedmiot spostrzeżeń, mamy tu jeszcze otwartą od kilku dni wystawę aerolitów, spadłych pod Pułtuskiem, które przywiózł p. Wawrzecki i wystawił na widok publiczny w muzeum przyrodniczém hr. Włodzimierza Dzieduszyckiego [tj. we Lwowie][14]. Zbiór ten zawiera 1700 sztuk aerolitów. (…)

»


Wymieniony w artykule posiadacz olbrzymiego (~1600-1700 szt.!) zbioru meteorytów Pułtusk p. Wawrzecki wystawiał swoje zbiory w wielu miastach Polski. W ówczesnej prasie znajdują się informacje o jego wystawach we Lwowie[15], Wrocławiu[16] i Krakowie[17].

Patrz: → Pułtusk/Wawrzecki Ignacy; → Pułtusk/Czasopisma.


Kolekcja Juliana Siemaszko

Julian Siemaszko wymienia w swoim katalogu (1891) posiadane przez niego okazy: 7850 g, 570 g i 25 sztuk o łącznej wadze 110 g oraz zamieszcza krótką informację (w wolnym tłumaczeniu z rosyjskiego):

Siemaszko (1891, s. 42-43)
[7850 g] Cały kamień częściowo oszlifowany z jednej strony. Odciski palców; formy postumentu pomnika Piotra I.

(…) Jeden z największych spadków w liczbie kamieni, we wsiach: Chrzczony[18], Dąbrówka, Mrozy, Rzewnie, Rozdziały, Zastrużny (Застружны)[19], Rowy, Ciołkowo, Obryte, Różan, Sielc Nowy, Sielc Stary, Gostkowo, Sokołowo, Zambski, Psary – na powierzchni prawie 50 kwadratowych wiorst[20] między Pułtuskiem a Ostrołęką. Zebrano ponad 3000 kamieni o wadze od 20 funtów [≅ 8,19 kg][21] do 1 złotnika [≅ 4,3 g][22].

Okaz 7850 g, za sprawą kolekcjonera H.A. Warda (Ward-Coonley Collection), trafił do kolekcji Field Museum w Chicago. Muzeum w Chicago w 1912 roku kupiło całą kolekcję Ward-Coonley (minerały, skamieniałości i meteoryty) za $80 000, co odpowiada dzisiaj kwocie 5-6 mln dolarów.[23]


Przypisy

  1. ^ z wydaną przez Szkołę Główną broszurą Babczyński et al. (1868) rozesłano okazy meteorytu Pułtusk do wielu kolekcji światowych; jak pisze Wróblewski (2016): „W odpowiedzi napływały listy z podziękowaniami, między innymi od Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego oraz indywidualne od [takich sław, jak] Gustava Kirchhoffa, Friedricha Wöhlera i Roberta W. Bunsena.”
  2. ^ a b c d okaz(y) kupione od członków rodu Zambrzyckich; patrz → Pułtusk/Zambrzyccy
  3. ^ obecnie okaz waży 7893,59 g (nr inw. ME 1581 #1)
  4. ^ okaz waży 8102,8 g
  5. ^ w tym kilka okazów wyraźnie orientowanych, np.: 3,35 g (record), 4,47 g (record), 25,74 g (record)
  6. ^ wg Grewingk (1882): 90 okazów o łącznej wadze 2020 g
  7. ^ wg Pilskiego (2001) w zbiorach polskich znajdowało się 421 okazów meteorytu Pułtusk o łącznej wadze 48,25835 kg
  8. ^ o istnieniu takiego zbioru minerałów, skamieniałości i meteorytów Pułtusk znajduje się wzmianka w: Nauka Polska: jej potrzeby, organizacja i rozwój, t. 4, 1923, s. 155. Plik mLib. Pokrzywnicki przypuszczał, że w zbiorze tym mógł znajdować się również meteoryt Białystok
  9. ^ prawdopodobnie z tym darem związany jest stary rękopis z 1880 roku (patrz → Czaputowicz (1880))?
  10. ^ Jan Samsonowicz (1888-1959) – polski geolog i paleontolog, profesor uniwersytetów we Lwowie i Warszawie, wieloletni kierownik Katedry Geologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego; badacz spadku meteorytu Pułtusk; rodzina Samsonowicza miała swoje majątki ziemskie w okolicy spadku meteoryt Pułtusk. Wikipedia – Jan Samsonowicz
  11. ^ a b
  12. ^ Spencer (1937) podaje, że na te kolekcje składała się połowa wagi wszystkich okazów w światowych zbiorach
  13. ^ na publikację Daubrée (1868) powołują się LaPaz (1941) i Samsonowicz (1952), ale cytowane przez nich liczby nie znajdują pokrycia w źródle!
  14. ^ Wikipedia – Muzeum Przyrodnicze im. Dzieduszyckich we Lwowie
  15. ^ Kłosy nr 253 z 1870 r.
  16. ^ Breslauer Zeitung, z 8 lipca 1870 r. oraz w czasopiśmie Rübezahl
  17. ^ Gazeta Warszawska, nr 66 z 1870 r.
  18. ^ najdalej na północ wysunięta wieś
  19. ^ wieś ta już nie istnieje, leżała na NE od Starych Zambsk i na N od Ciołkowa; patrz → mapa
  20. ^ co odpowiada ok. 56,8 km²
  21. ^ 20 funtów rosyjskich (℔ russ.) ≅ 8,19 kg
  22. ^ Золотник (pol. zołotnik) – dawna rosyjska jednostka masy równa 1/96 funta, czyli ok. 4,2658 grama; patrz → Dawne jednostki miar i wag
  23. ^ opierając się na cenie uncji (oz) złota, która w 1912 roku kosztowała ok. 20 $, to za 80 000 $ można było wówczas kupić ok. 4000 uncji złota, a obecna cena uncji złota (29 maja 2018 r.) to ~1300 $; ale kolekcja Warda mogłaby dziś kosztować nawet 12 mln dolarów, gdyż, jeśli weźmiemy pod uwagę nominal GDP per capita (nominalny PKB podzielony przez populację) to 1 $ w 1912 roku odpowiada, wg tego wskaźnika, dzisiejszym 150 $!

Błąd rozszerzenia cite: Znacznik <ref> o nazwie „Krantz_Bonn”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Szablon:!Pu%C5%82tusk/Kolekcje”
Osobiste