PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Jesenice

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(Utworzył nową stronę „Category:Poza granicami Polski”)
m (→Zobacz również)
 
(Nie pokazano 93 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
 +
__NOTOC__
 +
{{VerifyLevel |level=0i}}
 +
== „Bliźniak” meteorytu [[Sołtmany]]? ==
 +
{{InfoboxMeteorite
 +
| nazwa = Jesenice
 +
| grafika = Jesenice_(specimen_361_g)_MC-2.jpg
 +
| opis = Okaz nr 2 (fot. Marcin Cimała)
 +
| klasa = Spadek
 +
| mbclass = fall
 +
| metbull = 51589
 +
| lokalizacja = Słowenia
 +
| położenie =  46°25'16.92"N,<br>14°03'07.80"E
 +
| data = 9 kwietnia 2009 r., 00:59:46&nbsp;UT (czwartek)
 +
| uwagi = prawdopodobnie nie udało się odszukać wszystkich okazów<ref>Atanackov&nbsp;(2010) ocenia masę spadłych okazów na 15-30&nbsp;kg</ref>
 +
| typ = chondryt zwyczajny L6
 +
| masa = 3,667 kg<ref name="lost"></ref>, największy fragment 996,8&nbsp;g
 +
| liczba = 3 okazy we fragmentach
 +
| cechy = stopień zszokowania S3, zwietrzenia W0/1<ref>pierwszy okaz znaleziono po ponad miesiącu i&nbsp;już było na nim widać oznaki wietrzenia</ref>
 +
}}
 +
Spadek meteorytów na [[Słowenia|Słowenii]] 9 kwietnia 2009 roku (czwartek) (chondryt zwyczajny L6).
 +
 +
Bolid, z którego spadł meteoryt Jesenice, został zarejestrowany przez kamery sieci ''European Fireball Network'' (EN) i&nbsp;otrzymał oznaczenie '''EN090409'''. Meteoroid wszedł w&nbsp;atmosferę pod kątem 59° i&nbsp;z&nbsp;małą prędkością, dlatego mimo małej masy początkowej do powierzchni Ziemi dotarło kilka fragmentów. Atanackov&nbsp;(2010) ocenia całkowitą masę spadłych okazów na 15-30&nbsp;kg.
 +
 +
Bolid zapłonął na wysokości 88 km i&nbsp;po 6,6&nbsp;s zgasł na wysokości ~18&nbsp;km. Leciał pod kątem 58,8° do powierzchni Ziemi. Początkowa masa meteoroidu wynosiła około 170±80&nbsp;kg, a&nbsp;wszedł on w&nbsp;atmosferę z&nbsp;małą prędkością 13,78&nbsp;km/s, osiągając w&nbsp;maksimum jasność –15<sup>m</sup> (większą niż jasność Księżyca w&nbsp;pełni) (Spurný et&nbsp;al. 2010).
 +
 +
Szczegółowy opis obserwacji, wyniki analiz zapisów wideo i&nbsp;danych sejsmologicznych oraz opis znalezionych okazów w&nbsp;pracy Spurný et&nbsp;al. (2010). Tam też wyznaczona z&nbsp;modeli mapa lokalizacji i&nbsp;mas fragmentów.
 +
 +
 +
Znaleziono dotychczas trzy okazy:
 +
:{| {{Table data}}
 +
! Znalezisko !! waga !! data znalezienia !! miejsce znalezienia !! znalazca
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;1''' || '''2,293&nbsp;kg''' || 17 maja<br />2009&nbsp;r. || 46.42136°N,<br />14.05217°E || Jožef&nbsp;Pretnar, Bojana&nbsp;Krajnc
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;2''' || '''361&nbsp;g''' || 21 lipca<br />2009&nbsp;r. || 46.41797°N,<br />14.05322°E || Ralph&nbsp;Sporn, Martin&nbsp;Neuhofer
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;3''' || '''956,4&nbsp;g''' || 27 sierpnia<br />2009&nbsp;r. || 46.42456°N,<br />14.04369°E || Danijel&nbsp;Repe
 +
|}
 +
 +
:{| {{Table data}}
 +
! Znalezisko !! uwagi
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;1''' || wiele&nbsp;fragmentów<ref name="wagi 1">największe fragmenty: 996,8&nbsp;g, 239,1&nbsp;g, 193,2&nbsp;g, 145,1&nbsp;g, 61,1&nbsp;g, 54,8&nbsp;g, 53,8&nbsp;g, 45,8&nbsp;g, 38,9&nbsp;g, 33,3&nbsp;g oraz kilkadziesiąt mniejszych okruchów (Ambrožič 2012)</ref>; największy '''996,8&nbsp;g''' (okaz nazwany przez znalazców BOJO); rozbity okaz wybił krater 25&nbsp;cm średnicy i&nbsp;głęboki na 12&nbsp;cm (Bischoff et&nbsp;al. 2011)
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;2''' || {{Txt2Img|Jesenice_(specimen_361_g)_MC-2.jpg|okaz całkowity}}; okaz leżał zagłębiony w ściółkę leśną
 +
|-
 +
| '''nr&nbsp;3''' || okaz całkowity; najbardziej zwietrzały
 +
|}
 +
 +
Wszystkie trzy okazy (fragmenty)<ref name="lost"></ref> meteorytu znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Lublanie (Slovenian Museum of Natural History).
 +
 +
 +
Być może, mając na uwadze bliskość dat (ten sam miesiąc) i&nbsp;identyczny typ L6, meteoroid z&nbsp;którego spadł meteoryt Jesenice pochodził z&nbsp;tego samego strumienia (''stream'') z&nbsp;którego spadł meteoryt '''[[Sołtmany]]'''? Oba meteoryty mają podobną średnią zawartość '''Fa''' i&nbsp;'''Fs''' (fajalit i&nbsp;ferrosilit) na poziomie odpowiednio 25mol% i&nbsp;21mol%. W&nbsp;obu tych meteorytach stwierdzono małą liczbę chondr, są one niekompletne i&nbsp;słabo zarysowane. Meteoryt Jesenice nie jest zbrekcjowany, zaobserwowano mało żyłek szokowych (''shock veins'').
 +
 +
== Metodologia badań ==
 +
 +
Publikacja Bischoff et al. (2011) w bardzo wyczerpujący sposób opisuje wyniki i&nbsp;metody badań tego meteorytu. Znajdują się tam szczegółowe zestawienia wyników analiz mineralogicznych (''mean composition of main silicates, oxides and phosphates'') i&nbsp;chemicznych (''chemical compositions''), zawartości izotopów gazów szlachetnych (''noble gas abundances''), radioizotopów kosmogenicznych (''cosmogenic radionuclides'').
 +
 +
Do poszczególnych badań zużyto następujące ilości cennego materiału<ref name="lost">z ogólnej masy znalezionych okazów około 50&nbsp;g zostało uznanych za zaginione</ref>:
 +
 +
* skład mineralogiczny identyfikowano i&nbsp;analizowano na płytkach cienkich (''thin slices'', ''thin sections''<ref>płytka cienka – [http://en.wikipedia.org/wiki/Thin_section ''thin section'']</ref>); na nich też określono stopień szokowy (S, ''shock stage''); badania prowadzono na mikroskopie optycznym (''polarizing microscope'') w&nbsp;świetle spolaryzowanym przechodzącym i&nbsp;odbitym oraz za pomocą mikroskopu skaningowego (''scanning electron microscope'');
 +
 +
* skład chemiczny (''bulk chemistry'') – zużyto mały fragment bez skorupy obtopieniowej o&nbsp;wadze około 1&nbsp;g; skład chemiczny meteorytu [[Jesenice]] jest bardzo zbliżony do średniego składu chondrytów typu L<ref>McSween H.Y.Jr., Huss G.R., (2010), '''Cosmochemistry''', Cambridge University Press 2010</ref>;
 +
 +
* do badań na kosmogeniczne izotopy krótkożyciowe (''short-lived cosmogenic radionuclides'') użyto kilku fragmentów o&nbsp;wagach kilkudziesięciu gram; analiza radioizotopów kosmogenicznych była przeprowadzona w&nbsp;tym samym laboratorium, do którego skierowano próbki meteorytu [[Sołtmany]]. Badania przeprowadziło laboratorium Laboratori Nazionali del Gran Sasso we Włoszech<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Laboratori_Nazionali_del_Gran_Sasso LNGS, Laboratori Nazionali del Gran Sasso]</ref> na spektroskopie gamma HPGe (''high-purity germanium detector'')<ref>pomimo, że pierwsze próbki trafiły do detektora po 103 dniach od spadku, udało się zarejestrować wiele krótkożyciowych izotopów</ref>; analizy izotopów krótko-, średnio- i&nbsp;długożyciowych radionuklidów przeprowadzono również metodą neutronowej analizy aktywacyjnej (NAA, ''Neutron Activation Analysis''<ref>neutronowa analiza aktywacyjna – [http://en.wikipedia.org/wiki/Neutron_activation_analysis NAA, ''Neutron Activation Analysis'']</ref>) na próbkach o&nbsp;wagach kilkudziesięciu miligramów;
 +
 +
* analizę gazów szlachetnych (''noble gas abundances'') w&nbsp;meteorycie przeprowadzono na dwóch małych fragmentach o&nbsp;masach około 100&nbsp;mg; wyznaczono w&nbsp;jej wyniku m.in. czas przebywania meteoroidu w przestrzeni kosmicznej tzw. CRE age (''cosmic-ray exposure age'')<ref>CRE age – [http://cmswork.nau.edu/CEFNS/Labs/Meteorite/About/Glossary-Cc/ cosmic-ray exposure age]</ref>;
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
== Lokalizacja ==
 +
 +
{{GEFrame-begin}}
 +
{{GEMap
 +
| htmlFileMap = wiki-Jesenice.htm
 +
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Slovenia-MM.kml
 +
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Jesenice-fit.kml
 +
| lat = 46.42
 +
| lon = 14.05
 +
| zoom = 12
 +
| type = terrain
 +
}}
 +
{{GEIcon-PlaceOfFall}}
 +
miejsca spadku poszczególnych okazów (miejsce znalezienia największego okazu odpowiada pozycji z&nbsp;MetBull)
 +
 +
Przybliżona trajektoria bolidu
 +
{{GEFrame-end}}
 +
 +
Znaleziono [[:Category:Warto szukać|dotychczas trzy okazy]]. Atanackov&nbsp;(2010) ocenia całkowitą masę spadłych okazów na 15-30&nbsp;kg.
 +
 +
Meteoryt spadły w&nbsp;trudnym górzystym terenie, obszar spadku ma około 800&nbsp;ha.
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
[[Image:Jesenice_map_(Atanackov_2010).jpg|thumb|{{GEFrame-dfltWidth}}px|left|Obliczony rejon spadku meteorytów (źródło:&nbsp;Atanackov&nbsp;2010)]]
 +
 +
Projekcja trajektorii bolidu na powierzchnię ziemi (linia niebieska) z&nbsp;zaznaczonymi dwoma punktami fragmentacji (eksplozji) meteoroidu (E1, E2). Półprzezroczysty żółty i&nbsp;zielony obszar wskazuje obliczony rejon spadku dla różnych modeli mas i&nbsp;kształtów fragmentów. Jasnożółty obszar oznacza miejsce większego prawdopodobieństwa spadku z&nbsp;pierwszej fragmentacji, niebieski dla fragmentów z&nbsp;drugiej fragmentacji. Zaznaczono również miejsca znalezienia okazów.
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
== Galerie ==
 +
 +
Okazy (fragmenty) meteorytu (Atanackov et al. 2010)
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3">
 +
File:Jesenice_(specimen_1a).jpg|Okaz nr 1 (jego największy fragment 996,8&nbsp;g)<ref name="wagi 1"></ref>
 +
File:Jesenice_(specimen_1b).jpg|Okaz nr 1 (drugi co do wielkości fragment 239,1&nbsp;g)<ref name="wagi 1"></ref>
 +
File:Jesenice_(specimen_2).jpg|Okaz nr 2 ''in situ''
 +
File:Jesenice_(specimen_3).jpg|Okaz nr 3
 +
</gallery>
 +
 +
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="160px" perrow="3">
 +
File:Jesenice_(strewn_field).jpg|Wyliczone z modelu pole spadku (Spurný et&nbsp;al. 2010)
 +
</gallery>
 +
 +
<br clear="all"/>
 +
 +
== [[Bibliografia]] ==
 +
 +
* +Ambrožič Bojan, (2012), '''Mineralogija Meteorita Jesenic (Mineralogy of meteorite [[Jesenice]])''', Praca dyplomowa, Ljubljana 2012. Plik [https://dl.dropboxusercontent.com/u/84369054/Izdelki/Bojan%20Ambro%C5%BEi%C4%8D%2C%20Mineralogija%20meteorita%20Jesenice.pdf PDF].
 +
 +
* +Atanackov Jure, Jeršek Miha, et al., (2010), '''[[Jesenice|Meteorit z Mežakle]]''', Ministrstvo RS za kulturo, 2010, ss. 56, ISBN 978-961-91197-7-8.
 +
 +
* Bischoff Addi, Jersek Miha, Grau Thomas, Mirtic Breda, Ott Ulrich, et al., (2011), '''[[Jesenice]] – A new meteorite fall from Slovenia''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 46(6), 2011, s. 793-804. Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2011.01191.x}}; plik {{!ADS|a=2011M%26PS...46..793B}}.
 +
 +
* {{Borovička (2015 arXiv)}}
 +
 +
* +Lenart Alenka, Jeršek Miha, Mirti Breda, Šturm Sašo, (2010), '''Meteorite [[Jesenice]]: Mineral and chemical composition of the fusion crust of ordinary chondrite (Meteorit [[Jesenice]]: Mineralno-kemijska sestava žgalne skorje navadnega hondrita)''', ''Geologija'', 53/2, Ljubljana 2010, s. 139-146. Plik [http://www.geologija-revija.si/dokument.aspx?id=1090 PDF].
 +
 +
* Spurný Pavel, Borovička Jiří, Kac Javor, Kalenda Pavel, et al., (2010), '''Analysis of instrumental observations of the [[Jesenice]] meteorite fall on April 9, 2009''', ''Meteoritics & Planetary Science'', vol. 45(8), 2010, s. 1392-1407. Plik {{!doi|10.1111/j.1945-5100.2010.01121.x}}; plik {{!ADS|a=2010M&PS...45.1392S}}.
 +
 +
{{Przypisy}}
 +
 +
== Zobacz również ==
 +
 +
* meteoryt [[Novo Mesto]]
 +
* wyniki badań meteorytu [[Sołtmany/Badania|Sołtmany]]
 +
 +
== Linki zewnętrzne ==
 +
 +
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=51589 Jesenice]
 +
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=51589 Jesenice]
 +
 +
* Upper Sava Valley Museum – [http://www.gornjesavskimuzej.si/ Gornjesavski Muzej Jesenice]
 +
* Muzeum Historii Naturalnej w Lublanie (Slovenian Museum of Natural History) – [http://www.pms-lj.si/ Prirodoslovni muzej Slovenije, Ljubljana]
 +
 +
* Bojan Ambrožič – [http://bojanambrozic.wordpress.com/2009/10/21/mezakelski-meteorit-prvic-predstavljen-na-tiskovni-konferenci-ob-odprtju-razstave-in-izidu-monografije-evolucija-zemlje-in-geoloske-znacilnosti-slovenije/ Meteorit Jesenice (Mežakelski meteorit) prvič predstavljen na Tiskovni konferenci ob odprtju razstave in izidu monografije Evolucija Zemlje in geološke značilnosti Slovenije] {{SeparatorBull}} [http://bojanambrozic.wordpress.com/2012/09/30/diplomiral-iz-meteorita-jesenice/ Diplomiral iz meteorita Jesenice in s tem uradno postal diplomirani inženir geologije]
 +
* [meteorite-list]: fotografie okazów – [http://six.pairlist.net/pipermail/meteorite-list/2010-November/070948.html meteorite casting] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorites.homepage.t-online.de/jpg/castjesenice.jpg foto-1] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorites.homepage.t-online.de/jpg/jesenice.jpg foto-2]
 +
* Rocks from Space Picture of the Day – [http://www.rocksfromspace.org/April_9_2010.html April 9, 2010]
 +
 +
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe (''fireball network'')]
 +
 +
=== Mass media ===
 +
 +
* Slovenska tiskovna agencija (STA) – [http://www.sta.si/en/vest.php?s=a&id=1408119 Astronomer and Slovenian Museum Clash over Meteorite Find]
 +
* vesolje.net – [http://vesolje.net/navtika/novice/2009/10/21102009.htm Javnosti predstavili meteorit, ki je aprila padel na Mežaklo]
 +
* zurnal24.si – [http://www.zurnal24.si/gorenjska/izza-marsa-na-mezaklo-165021/clanek Izza Marsa na Mežaklo] {{SeparatorBull}} [http://www.zurnal24.si/vesoljcka-na-ogled-clanek-57993 Vesoljčka na ogled]
 +
[[Category:Poza granicami Polski]]
[[Category:Poza granicami Polski]]
 +
[[Category:Słowenia]]
 +
[[Category:Bolidy]]
 +
[[Category:Warto szukać]]

Aktualna wersja na dzień 19:34, 6 lip 2020

0i

„Bliźniak” meteorytu Sołtmany?

Jesenice →
Jesenice (specimen 361 g) MC-2.jpg
Okaz nr 2 (fot. Marcin Cimała)
Spadek
Lokalizacja Słowenia
Położenie[1] 46°25'16.92"N,
14°03'07.80"E
Data 9 kwietnia 2009 r., 00:59:46 UT (czwartek)
Uwagi prawdopodobnie nie udało się odszukać wszystkich okazów[2]
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny L6
Masa 3,667 kg[3], największy fragment 996,8 g
Liczba okazów 3 okazy we fragmentach
Cechy stopień zszokowania S3, zwietrzenia W0/1[4]
Meteoritical Bulletin Database

Spadek meteorytów na Słowenii 9 kwietnia 2009 roku (czwartek) (chondryt zwyczajny L6).

Bolid, z którego spadł meteoryt Jesenice, został zarejestrowany przez kamery sieci European Fireball Network (EN) i otrzymał oznaczenie EN090409. Meteoroid wszedł w atmosferę pod kątem 59° i z małą prędkością, dlatego mimo małej masy początkowej do powierzchni Ziemi dotarło kilka fragmentów. Atanackov (2010) ocenia całkowitą masę spadłych okazów na 15-30 kg.

Bolid zapłonął na wysokości 88 km i po 6,6 s zgasł na wysokości ~18 km. Leciał pod kątem 58,8° do powierzchni Ziemi. Początkowa masa meteoroidu wynosiła około 170±80 kg, a wszedł on w atmosferę z małą prędkością 13,78 km/s, osiągając w maksimum jasność –15m (większą niż jasność Księżyca w pełni) (Spurný et al. 2010).

Szczegółowy opis obserwacji, wyniki analiz zapisów wideo i danych sejsmologicznych oraz opis znalezionych okazów w pracy Spurný et al. (2010). Tam też wyznaczona z modeli mapa lokalizacji i mas fragmentów.


Znaleziono dotychczas trzy okazy:

Znalezisko waga data znalezienia miejsce znalezienia znalazca
nr 1 2,293 kg 17 maja
2009 r. 		46.42136°N,
14.05217°E 		Jožef Pretnar, Bojana Krajnc
nr 2 361 g 21 lipca
2009 r. 		46.41797°N,
14.05322°E 		Ralph Sporn, Martin Neuhofer
nr 3 956,4 g 27 sierpnia
2009 r. 		46.42456°N,
14.04369°E 		Danijel Repe
Znalezisko uwagi
nr 1 wiele fragmentów[5]; największy 996,8 g (okaz nazwany przez znalazców BOJO); rozbity okaz wybił krater 25 cm średnicy i głęboki na 12 cm (Bischoff et al. 2011)
nr 2 okaz całkowity; okaz leżał zagłębiony w ściółkę leśną
nr 3 okaz całkowity; najbardziej zwietrzały

Wszystkie trzy okazy (fragmenty)[3] meteorytu znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Lublanie (Slovenian Museum of Natural History).


Być może, mając na uwadze bliskość dat (ten sam miesiąc) i identyczny typ L6, meteoroid z którego spadł meteoryt Jesenice pochodził z tego samego strumienia (stream) z którego spadł meteoryt Sołtmany? Oba meteoryty mają podobną średnią zawartość Fa i Fs (fajalit i ferrosilit) na poziomie odpowiednio 25mol% i 21mol%. W obu tych meteorytach stwierdzono małą liczbę chondr, są one niekompletne i słabo zarysowane. Meteoryt Jesenice nie jest zbrekcjowany, zaobserwowano mało żyłek szokowych (shock veins).

Metodologia badań

Publikacja Bischoff et al. (2011) w bardzo wyczerpujący sposób opisuje wyniki i metody badań tego meteorytu. Znajdują się tam szczegółowe zestawienia wyników analiz mineralogicznych (mean composition of main silicates, oxides and phosphates) i chemicznych (chemical compositions), zawartości izotopów gazów szlachetnych (noble gas abundances), radioizotopów kosmogenicznych (cosmogenic radionuclides).

Do poszczególnych badań zużyto następujące ilości cennego materiału[3]:

  • skład mineralogiczny identyfikowano i analizowano na płytkach cienkich (thin slices, thin sections[6]); na nich też określono stopień szokowy (S, shock stage); badania prowadzono na mikroskopie optycznym (polarizing microscope) w świetle spolaryzowanym przechodzącym i odbitym oraz za pomocą mikroskopu skaningowego (scanning electron microscope);
  • skład chemiczny (bulk chemistry) – zużyto mały fragment bez skorupy obtopieniowej o wadze około 1 g; skład chemiczny meteorytu Jesenice jest bardzo zbliżony do średniego składu chondrytów typu L[7];
  • do badań na kosmogeniczne izotopy krótkożyciowe (short-lived cosmogenic radionuclides) użyto kilku fragmentów o wagach kilkudziesięciu gram; analiza radioizotopów kosmogenicznych była przeprowadzona w tym samym laboratorium, do którego skierowano próbki meteorytu Sołtmany. Badania przeprowadziło laboratorium Laboratori Nazionali del Gran Sasso we Włoszech[8] na spektroskopie gamma HPGe (high-purity germanium detector)[9]; analizy izotopów krótko-, średnio- i długożyciowych radionuklidów przeprowadzono również metodą neutronowej analizy aktywacyjnej (NAA, Neutron Activation Analysis[10]) na próbkach o wagach kilkudziesięciu miligramów;
  • analizę gazów szlachetnych (noble gas abundances) w meteorycie przeprowadzono na dwóch małych fragmentach o masach około 100 mg; wyznaczono w jej wyniku m.in. czas przebywania meteoroidu w przestrzeni kosmicznej tzw. CRE age (cosmic-ray exposure age)[11];


Lokalizacja

miejsca spadku poszczególnych okazów (miejsce znalezienia największego okazu odpowiada pozycji z MetBull)

Przybliżona trajektoria bolidu

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Znaleziono dotychczas trzy okazy. Atanackov (2010) ocenia całkowitą masę spadłych okazów na 15-30 kg.

Meteoryt spadły w trudnym górzystym terenie, obszar spadku ma około 800 ha.


Obliczony rejon spadku meteorytów (źródło: Atanackov 2010)

Projekcja trajektorii bolidu na powierzchnię ziemi (linia niebieska) z zaznaczonymi dwoma punktami fragmentacji (eksplozji) meteoroidu (E1, E2). Półprzezroczysty żółty i zielony obszar wskazuje obliczony rejon spadku dla różnych modeli mas i kształtów fragmentów. Jasnożółty obszar oznacza miejsce większego prawdopodobieństwa spadku z pierwszej fragmentacji, niebieski dla fragmentów z drugiej fragmentacji. Zaznaczono również miejsca znalezienia okazów.

Galerie

Okazy (fragmenty) meteorytu (Atanackov et al. 2010)

Jesenice (specimen 1a).jpg

Okaz nr 1 (jego największy fragment 996,8 g)[5]

Jesenice (specimen 1b).jpg

Okaz nr 1 (drugi co do wielkości fragment 239,1 g)[5]

Jesenice (specimen 2).jpg

Okaz nr 2 in situ

Jesenice (specimen 3).jpg

Okaz nr 3


Jesenice (strewn field).jpg

Wyliczone z modelu pole spadku (Spurný et al. 2010)


Bibliografia

  • +Ambrožič Bojan, (2012), Mineralogija Meteorita Jesenic (Mineralogy of meteorite Jesenice), Praca dyplomowa, Ljubljana 2012. Plik PDF.
  • +Atanackov Jure, Jeršek Miha, et al., (2010), Meteorit z Mežakle, Ministrstvo RS za kulturo, 2010, ss. 56, ISBN 978-961-91197-7-8.
  • Bischoff Addi, Jersek Miha, Grau Thomas, Mirtic Breda, Ott Ulrich, et al., (2011), Jesenice – A new meteorite fall from Slovenia, Meteoritics & Planetary Science, vol. 46(6), 2011, s. 793-804. Plik doi; plik aDs.
  • Borovička Jiří, Spurný Pavel, Brown Peter, (2015), Small Near-Earth Asteroids as a Source of Meteorites, arXiv.org, arXiv:1502.03307, 2015 (abstrakt).[12] Plik PDF; plik doi.
  • +Lenart Alenka, Jeršek Miha, Mirti Breda, Šturm Sašo, (2010), Meteorite Jesenice: Mineral and chemical composition of the fusion crust of ordinary chondrite (Meteorit Jesenice: Mineralno-kemijska sestava žgalne skorje navadnega hondrita), Geologija, 53/2, Ljubljana 2010, s. 139-146. Plik PDF.
  • Spurný Pavel, Borovička Jiří, Kac Javor, Kalenda Pavel, et al., (2010), Analysis of instrumental observations of the Jesenice meteorite fall on April 9, 2009, Meteoritics & Planetary Science, vol. 45(8), 2010, s. 1392-1407. Plik doi; plik aDs.

Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ Atanackov (2010) ocenia masę spadłych okazów na 15-30 kg
  3. ^ a b c z ogólnej masy znalezionych okazów około 50 g zostało uznanych za zaginione
  4. ^ pierwszy okaz znaleziono po ponad miesiącu i już było na nim widać oznaki wietrzenia
  5. ^ a b c największe fragmenty: 996,8 g, 239,1 g, 193,2 g, 145,1 g, 61,1 g, 54,8 g, 53,8 g, 45,8 g, 38,9 g, 33,3 g oraz kilkadziesiąt mniejszych okruchów (Ambrožič 2012)
  6. ^ płytka cienka – thin section
  7. ^ McSween H.Y.Jr., Huss G.R., (2010), Cosmochemistry, Cambridge University Press 2010
  8. ^ LNGS, Laboratori Nazionali del Gran Sasso
  9. ^ pomimo, że pierwsze próbki trafiły do detektora po 103 dniach od spadku, udało się zarejestrować wiele krótkożyciowych izotopów
  10. ^ neutronowa analiza aktywacyjna – NAA, Neutron Activation Analysis
  11. ^ CRE age – cosmic-ray exposure age
  12. ^ bolidy/meteoryty: Benešov, Jesenice, Košice, Križevci, Morávka

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Jesenice
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Jesenice

Mass media

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Jesenice”
Osobiste