(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Timochin
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Bibliografia) |
|||
(Nie pokazano 16 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
- | {{VerifyLevel |level= | + | {{VerifyLevel|level=1i}} |
{{InfoboxMeteorite | {{InfoboxMeteorite | ||
| nazwa = Timochin | | nazwa = Timochin | ||
| grafika = Timochin.jpg | | grafika = Timochin.jpg | ||
- | | opis = Meteoryt Timochin (reprodukcja z | + | | opis = Meteoryt Timochin (reprodukcja z Заварицкий (1952)) |
| klasa = Spadek | | klasa = Spadek | ||
| mbclass = fall | | mbclass = fall | ||
| metbull = 24004 | | metbull = 24004 | ||
| lokalizacja = Rosja | | lokalizacja = Rosja | ||
- | | położenie = 54°42'N, 35°12'E<ref name="coord">współrzędne (0352,547) wg | + | | położenie = 54°42'N, 35°12'E<ref name="coord">współrzędne (0352,547) wg Заварицкий (1952)</ref> |
| data = 25 marca 1807 r.<ref name="data">13 marca 1807 r. wg kalendarza juliańskiego (''starej rachuby'')</ref>, 15:00 (środa) | | data = 25 marca 1807 r.<ref name="data">13 marca 1807 r. wg kalendarza juliańskiego (''starej rachuby'')</ref>, 15:00 (środa) | ||
| typ = chondryt zwyczajny H5 | | typ = chondryt zwyczajny H5 | ||
Linia 23: | Linia 23: | ||
:Meteoryt spadł około godz. 15:00 25 marca 1807 roku (środa) w obwodzie kałuskim (dawniej gubernia smoleńska) we wsi Timochin (''Тимохин, Тимохино — деревня в Мосальском районе Калужской области''), rejon Juchnowski. Początkowo okaz ważył 65,5 kg (wg Goebel (1867) okaz ważył 4 pudy<ref name="pud">'''pud''' (ros. ''пуд'') – rosyjska jednostka wagi = 16,38 kg; patrz → [[Dawne jednostki miar i wag]]; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud]</ref> = 160 rosyjskich funtów, co daje 65,52 kg) (obecnie jego waga wynosi 48,5 kg). Spadek meteorytu był obserwowany przez dwóch chłopów, którzy usłyszeli huk, jak grzmot podczas burzy. Meteoryt spadł na pole i wbił się w ziemię na pół arszyna („''пол аршина''”, tzn. około 35-40 cm)<ref>'''arszyn''' (ros. ''аршин'') – dawna rosyjska jednostka długości będąca sumą długości łokcia i stopy, wynosiła ok. 70-80 cm; patrz → [[Dawne jednostki miar i wag]]; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Arszyn Arszyn]</ref>. Tego samego roku meteoryt trafił do zbiorów Akademii Nauk, gdzie jest do dziś. Okoliczności w jakich trafił okaz do muzeum w Moskwie w „liście od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego ''В.П.Кочубея'' do stałego sekretarza Akademii Nauk ''Н.Н.Фусу''”; patrz → źródła. | :Meteoryt spadł około godz. 15:00 25 marca 1807 roku (środa) w obwodzie kałuskim (dawniej gubernia smoleńska) we wsi Timochin (''Тимохин, Тимохино — деревня в Мосальском районе Калужской области''), rejon Juchnowski. Początkowo okaz ważył 65,5 kg (wg Goebel (1867) okaz ważył 4 pudy<ref name="pud">'''pud''' (ros. ''пуд'') – rosyjska jednostka wagi = 16,38 kg; patrz → [[Dawne jednostki miar i wag]]; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud]</ref> = 160 rosyjskich funtów, co daje 65,52 kg) (obecnie jego waga wynosi 48,5 kg). Spadek meteorytu był obserwowany przez dwóch chłopów, którzy usłyszeli huk, jak grzmot podczas burzy. Meteoryt spadł na pole i wbił się w ziemię na pół arszyna („''пол аршина''”, tzn. około 35-40 cm)<ref>'''arszyn''' (ros. ''аршин'') – dawna rosyjska jednostka długości będąca sumą długości łokcia i stopy, wynosiła ok. 70-80 cm; patrz → [[Dawne jednostki miar i wag]]; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Arszyn Arszyn]</ref>. Tego samego roku meteoryt trafił do zbiorów Akademii Nauk, gdzie jest do dziś. Okoliczności w jakich trafił okaz do muzeum w Moskwie w „liście od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego ''В.П.Кочубея'' do stałego sekretarza Akademii Nauk ''Н.Н.Фусу''”; patrz → źródła. | ||
- | :Meteoryt ma bardzo ciekawy kształt, przypominający ogromny kryształ – jakby dwunastościan rombowy. Interesująca jest również widoczna w meteorycie cienka blacha niklowo-żelazna, o grubości od 1 do 1,5 mm ciągnąca się przez cały blok meteorytu, dzieląc go na dwie nierówne części, równolegle do przekątnej płaszczyzn rombu<ref>podobne „blachy” metalu występują w niektórych okazach meteorytów | + | :Meteoryt ma bardzo ciekawy kształt, przypominający ogromny kryształ – jakby dwunastościan rombowy. Interesująca jest również widoczna w meteorycie cienka blacha niklowo-żelazna, o grubości od 1 do 1,5 mm ciągnąca się przez cały blok meteorytu, dzieląc go na dwie nierówne części, równolegle do przekątnej płaszczyzn rombu<ref>podobne „blachy” metalu występują w niektórych okazach meteorytów {{Txt2Img|Pułtusk_(CEP_UJ_2843g)-1.jpg|Pułtusk}} i El Hammami – występowanie takiej blachy widać na przykład na okazie [http://www.artmet-meteoryty.pl/en/sklep/meteoryty/szczeguly.php?pokaz=84 1510 g] znalezionym przez Łukasza Smułę</ref>. |
== Kolekcje == | == Kolekcje == | ||
Linia 31: | Linia 31: | ||
! zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! | ! zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! | ||
|- | |- | ||
- | | Moscow, Acad. Sci. || 48,6 kg || main mass | + | | [[Moscow, Acad. Sci.]] || 48,6 kg || main mass; wg Явнель (1986) 48600 g (ч. инд. экз.), 16,8 g (обл.) i 6,7 g (обл. инд. экз.)<ref>znaczenie skrótów: '''обл. инд. экз.''' – обломок индивидуального экземпляра</ref> |
|- | |- | ||
- | | Kharkov, Mus. Gorkii Univ. || 2384 g || | + | | Kharkov, Mus. Gorkii Univ. || 2384 g || wg Явнель (1986) 2383,5 g (ч. инд. экз.) |
|- | |- | ||
- | | London, Nat. Hist. Mus. || 280 g || | + | | [[London, Nat. Hist. Mus.]] || 280 g || |
|- | |- | ||
- | | Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. || 229 g || | + | | [[Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ.]] || 229 g || |
|- | |- | ||
- | | Vienna, Naturhist. Mus. || 142 g || | + | | [[Vienna, Naturhist. Mus.]] || 142 g || |
|- | |- | ||
| {{Wielokropek}} | | {{Wielokropek}} | ||
|- | |- | ||
- | | Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci. || 44,9 g || | + | | [[Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci.]] || 44,9 g || {{Txt2Img|Timochin_(University_of_Tartu).jpg|44,80 g}} fragment ze skorupą (Tiirmaa 1996) (Geoscience collections of Estonia: [http://geokogud.info/specimen/255864 record]); wg Явнель (1986) 44,8 g (обл. инд. экз.) |
|- | |- | ||
| {{Wielokropek}} | | {{Wielokropek}} | ||
|} | |} | ||
Brak w zbiorach polskich. | Brak w zbiorach polskich. | ||
+ | |||
+ | W katalogu online zbiorów [[:Szablon:WashingtonNMNH-SI|muzeum w Waszyngtonie (NMNH)]] znajdują się zdjęcia płytek cienkich (''thin section'') tego rzadkiego meteorytu. | ||
== Źródła == | == Źródła == | ||
List od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego ''В.П.Кочубея'' do stałego sekretarza Akademii Nauk ''Н.Н.Фусу'', 1 czerwca 1807 (za portalem meteorites.ru) | List od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego ''В.П.Кочубея'' do stałego sekretarza Akademii Nauk ''Н.Н.Фусу'', 1 czerwca 1807 (za portalem meteorites.ru) | ||
- | {{AQuote-begin |max-width=1000px}} | + | {{AQuote-begin|max-width=1000px}} |
''Милостливый государь мой Николай Николаевич!'' | ''Милостливый государь мой Николай Николаевич!'' | ||
Linia 82: | Linia 84: | ||
|Powołania na Gilbert (1807<ref name="Hamb. Corresp."></ref>, 1808a) i Klaproth (1809, s. 210-211). | |Powołania na Gilbert (1807<ref name="Hamb. Corresp."></ref>, 1808a) i Klaproth (1809, s. 210-211). | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | |||
+ | '''Eichwald (1847)''' (s. 177) | ||
+ | {{AQuote-begin|max-width=640px}} | ||
+ | {{Wielokropek}} 1807 am 25. März fiel bei dem Dorfe {{Sparse-b}}Timschino{{Sparse-e}} im {{Sparse-b}}Juchnower{{Sparse-e}} Kreise des {{Sparse-b}}Smolensker{{Sparse-e}} Gouvernements ein 4 Pud schwerer Stein. Die theils dunkelgraue, theils hellgraue Hauptmasse desselben hat viel Rost-Flecken. In derselben liegen kugelförmige Absonderungen, welche viel fein eingesprengtes gediegenes Eisen und Magnetkies enthalten. Der Stein wird in der Akademie der Wissenschaften aufbewahrt. {{Wielokropek}} [dalej o meteorycie [[Kikino]]] | ||
+ | {{AQuote-end}} | ||
Linia 100: | Linia 108: | ||
|} | |} | ||
:Rozwinięcia skrótów → patrz [[Bibliografia/Buchner Otto]] | :Rozwinięcia skrótów → patrz [[Bibliografia/Buchner Otto]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ | '''Buchner (1863)''' (s. 21) | ||
+ | {{AQuote-begin|max-width=800px}} | ||
+ | '''Timochin''', Kreis {{Sparse-b}}Juchnow{{Sparse-e}}, Gouv. Smolensk, Russland (Timoschin nach Blöde, Timschino nach Eichwald). | ||
+ | ::1807, März 13. a. St. März 25. n. St. Nachmittags. | ||
+ | |||
+ | Ohne dass eine Feuerkugel bemerkt wurde, fiel unter donnerartigem Getöse und Krachen ein grosser Stein von ca. 70 K. unweit zweier Bauern nieder. Die Hauptmasse von etwa 41 K. besitzt die Akademie der Wissenschaften zu {{Sparse-b}}Petersburg{{Sparse-e}}. Kleinere Bruchstücke sind in vielen Sammlungen: {{Sparse-b}}Berlin{{Sparse-e}} (437,158 Gr.), {{Sparse-b}}Wien{{Sparse-e}} (140 Gr., 2 St., der grösste 83,126 Gr.), {{Sparse-b}}Charkow{{Sparse-e}} (Bull. Ac. Pétersb. 5, 198), {{Sparse-b}}London{{Sparse-e}} (56,87 Gr.), {{Sparse-b}}Göttingen{{Sparse-e}} (15,4 Gr., 2 St.), {{Sparse-b}}Darmstadt{{Sparse-e}} (9,3 Gr.) und noch kleinere Stücke in {{Sparse-b}}Zürich{{Sparse-e}} und {{Sparse-b}}Kiel{{Sparse-e}}; dann in den Privatsammlungen von v. {{SmallCaps-begin}}Reichenbach{{SmallCaps-end}}, Erzh. {{SmallCaps-begin}}Stephan{{SmallCaps-end}} (55 Gr.), {{SmallCaps-begin}}Shepard{{SmallCaps-end}}, {{SmallCaps-begin}}Greg{{SmallCaps-end}} und {{SmallCaps-begin}}Auerbach{{SmallCaps-end}}. | ||
+ | :Specifisches Gewicht: 3,70 {{SmallCaps-begin}}Klaproth{{SmallCaps-end}}, | ||
+ | ::3,6046 {{SmallCaps-begin}}Rumler{{SmallCaps-end}}. | ||
+ | Die Rinde ist graulichschwarz, dick, matt und chagrinartig, stellenweise runzelig. | ||
+ | |||
+ | Aus der heller oder dunkler aschgrauen, sehr klein-rostfleckigen, erdigen Grundmasse treten viele dunklere grüne oder braune kugelige Absonderungen hervor, wodurch das Ganze ein mehr kleinporphyrartiges als mandelsteinartiges Aussehen erhält. Eisen tritt reichlich auf in ziemlich starken rauhen Zacken, meist aber als Körner und Punkte, als ästige und zumTheil zusammenhängende Linien und Adern. Schwefeleisen dagegen ist höchstfein ingelben metallglänzendenPunkten eingesprengt und selbst auf der Schlifffläche nur mikroskopisch wahrnehmbar. | ||
+ | |||
+ | {{Wielokropek}} [wyniki analzizy chemicznej] | ||
+ | :{{Sparse-b}}Literatur{{Sparse-e}}: {{SmallCaps-begin}}Scheerer{{SmallCaps-end}} Gilb. Ann. 29, 213. {{SmallCaps-begin}}Klaproth{{SmallCaps-end}} ebd. 33,210. {{SmallCaps-begin}}Blöde{{SmallCaps-end}} Bull Ac. Pétersb. 6. 1848. no. 1. {{SmallCaps-begin}}Eichwald{{SmallCaps-end}} Erman Arch. 5, 177. {{Wielokropek}} [dalej o meteorycie [[Kikino]]] | ||
+ | {{AQuote-end}} | ||
+ | |||
+ | <br clear="all"/> | ||
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
Linia 105: | Linia 132: | ||
{{GEFrame-begin}} | {{GEFrame-begin}} | ||
{{GEMap | {{GEMap | ||
- | | | + | | htmlFileMap = wiki-Timochin.htm |
- | | | + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Russia-MM.kml |
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Timochin-fit.kml | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Timochin-fit.kml | ||
| lat = 54.7 | | lat = 54.7 | ||
| lon = 35.2 | | lon = 35.2 | ||
| zoom = 9 | | zoom = 9 | ||
- | | type = | + | | type = terrain |
}} | }} | ||
{{GEIcon-PointRed}} | {{GEIcon-PointRed}} | ||
Linia 118: | Linia 145: | ||
współrzędne wg Meteoritical Bulletin i Kesselmeyera (1861) | współrzędne wg Meteoritical Bulletin i Kesselmeyera (1861) | ||
- | [H] współrzędne (0352,547) wg | + | [H] współrzędne (0352,547) wg Заварицкий (1952) |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
Linia 138: | Linia 165: | ||
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | ||
File:Schreibers_1820_(Tab-vii).jpg|Przekrój meteorytu Timochin (źródło: [[Schreibers (1820)|Schreibers 1820]]) | File:Schreibers_1820_(Tab-vii).jpg|Przekrój meteorytu Timochin (źródło: [[Schreibers (1820)|Schreibers 1820]]) | ||
- | File:Timochin_(University_of_Tartu).jpg|Fragment 44,80 g ze skorupą ze zbiorów Uniwersytetu w Tartu (źródło: Geoscience collections of Estonia) | + | File:Timochin_(University_of_Tartu).jpg|Fragment 44,80 g ze skorupą ze zbiorów [[:Szablon:TartuUniv|Uniwersytetu w Tartu]] (źródło: Geoscience collections of Estonia) |
</gallery> | </gallery> | ||
Linia 145: | Linia 172: | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
- | * {{Bloede (1848) |page=1-2}} | + | * {{Bloede (1848)|page=1-2}} |
- | * {{Buchner (1861) |page=476}} | + | * {{Buchner (1861)|page=476}} |
- | * {{Chladni (1819 Wien) |page=280-281}} | + | * {{Buchner (1863)|page=21}} |
+ | |||
+ | * {{Chladni (1819 Wien)|page=280-281}} | ||
+ | |||
+ | * {{Eichwald (1847)|page=177}} | ||
* Gilbert Ludwig Wilhelm, (1807), '''Zeitungsnachricht von einem Meteorsteine, der in Russland hereb gefallen ist. (Aus einem Schreiben, Petersburg den 18ten Julius, im Hamburger unparteiischen Corresp., 1807, No. 126.)''', ''Annalen der Physik'', Bd. 26, 1807, s. 238-239.<ref name="Hamb. Corresp."></ref> Plik {{Djvu|Gilbert_1807_(AnP_26).djvu|DjVu}}. | * Gilbert Ludwig Wilhelm, (1807), '''Zeitungsnachricht von einem Meteorsteine, der in Russland hereb gefallen ist. (Aus einem Schreiben, Petersburg den 18ten Julius, im Hamburger unparteiischen Corresp., 1807, No. 126.)''', ''Annalen der Physik'', Bd. 26, 1807, s. 238-239.<ref name="Hamb. Corresp."></ref> Plik {{Djvu|Gilbert_1807_(AnP_26).djvu|DjVu}}. | ||
Linia 155: | Linia 186: | ||
* {{Gilbert (1808a)}} | * {{Gilbert (1808a)}} | ||
- | * {{Goebel (1867) |page=241-242}} | + | * {{Goebel (1867)|page=241-242}} |
- | * {{Kesselmeyer (1861) |page=373, 425}} | + | * {{Kesselmeyer (1861)|page=373, 425}} |
- | * Klaproth Martin Heinrich, (1808), '''Vermischte chemische Notizen''', ''Journal für die Chemie, Physik und Mineralogie'', Bd. 7, 1808, s. 198-201. Plik | + | * Klaproth Martin Heinrich, (1808), '''Vermischte chemische Notizen''', ''Journal für die Chemie, Physik und Mineralogie'', Bd. 7, 1808, s. 198-201. Plik {{Link-HDL|hdl=2027/uc1.$b618719}}. |
* Klaproth Martin Heinrich, (1809), '''Bestandtheile des Smolensker Meteorsteins, nach der Analyse Klaproth's''', ''Annalen der Physik'', 3, Bd. 33, 1809, s. 210-211. Plik {{Djvu|Klaproth_1809_(AnP_3_33).djvu|DjVu}}. | * Klaproth Martin Heinrich, (1809), '''Bestandtheile des Smolensker Meteorsteins, nach der Analyse Klaproth's''', ''Annalen der Physik'', 3, Bd. 33, 1809, s. 210-211. Plik {{Djvu|Klaproth_1809_(AnP_3_33).djvu|DjVu}}. | ||
* {{Koblitz MetBase}} | * {{Koblitz MetBase}} | ||
+ | |||
+ | * {{Колисниченко (2019)|page=208-209}} | ||
* {{Morozewicz (1931)}} | * {{Morozewicz (1931)}} | ||
- | * {{Мухин (1819) |page=115-116}} | + | * {{Мухин (1819)|page=115-116}} |
* {{Schreibers (1820)}} | * {{Schreibers (1820)}} | ||
Linia 173: | Linia 206: | ||
* {{Tiirmaa (1983)}} | * {{Tiirmaa (1983)}} | ||
- | * {{ | + | * {{Явнель (1986)|page=69}} |
+ | |||
+ | * {{Заварицкий (1952)|page=178-180}} | ||
{{Koblitz References |1=After detonations, a stone of about 65.5kg was seen to fall, L.W.Gilbert, Ann. Phys., 1807, 26, p.238, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.481. Listed, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.204. Analysis, 27.64% total Fe, V.Y.Kharitonova, Meteoritika, 1972, 31, p.116. Olivine Fa20, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011. Al-26 data, G.F.Herzog and E.Anders, GCA, 1971, 35, p.605. Hg abundance, N.A.Ozerova et al., GCA, 1973, 37, p.569. Mobile trace element data, D.W.Lingner et al., GCA, 1987, 51, p.727. TL data, M.Haq et al., GCA, 1988, 52, p.1679. Measurement of short-lived cosmogenic nuclides, S.Vogt et al., Meteoritics, 1991, 26, p.403 (abs.). Bulk density and porosity, M.Terho et al., Studia Geophysica et Geodaedica, 1993, 37, p.65; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Determination of bulk density, S.L.Wilkison and M.S.Robinson, MAPS, 2000, 35, p.1203. Magnetic susceptibility, P.Rochette et al., MAPS, 2003, 38, p.251.}} | {{Koblitz References |1=After detonations, a stone of about 65.5kg was seen to fall, L.W.Gilbert, Ann. Phys., 1807, 26, p.238, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.481. Listed, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.204. Analysis, 27.64% total Fe, V.Y.Kharitonova, Meteoritika, 1972, 31, p.116. Olivine Fa20, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011. Al-26 data, G.F.Herzog and E.Anders, GCA, 1971, 35, p.605. Hg abundance, N.A.Ozerova et al., GCA, 1973, 37, p.569. Mobile trace element data, D.W.Lingner et al., GCA, 1987, 51, p.727. TL data, M.Haq et al., GCA, 1988, 52, p.1679. Measurement of short-lived cosmogenic nuclides, S.Vogt et al., Meteoritics, 1991, 26, p.403 (abs.). Bulk density and porosity, M.Terho et al., Studia Geophysica et Geodaedica, 1993, 37, p.65; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Determination of bulk density, S.L.Wilkison and M.S.Robinson, MAPS, 2000, 35, p.1203. Magnetic susceptibility, P.Rochette et al., MAPS, 2003, 38, p.251.}} | ||
Linia 180: | Linia 215: | ||
== Zobacz również == | == Zobacz również == | ||
- | * meteoryty: [[Kuleschovka]], [[Slobodka]] | + | * meteoryty: '''[[Kikino]]''', [[Kuleschovka]], [[Slobodka]] |
* [[Dawne jednostki miar i wag]] | * [[Dawne jednostki miar i wag]] | ||
Linia 189: | Linia 224: | ||
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=24004 Timochin] | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=24004 Timochin] | ||
- | * {{MoscowVernadskyIG |id=11022 |name=Тимохина}} {{SeparatorBull}} [http://www.meteorites.ru/menu/description/timochin.html ТИМОХИНА] | + | * {{MoscowAcadSci}} |
+ | * {{MoscowVernadskyIG|id=11022|name=Тимохина}} {{SeparatorBull}} [http://www.meteorites.ru/menu/description/timochin.html ТИМОХИНА] | ||
* meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorite.narod.ru/proba/stati/stati74.htm#Timokhina Timokhina] | * meteorite.narodu.ru – [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР] {{SeparatorBull}} [http://www.meteorite.narod.ru/proba/stati/stati74.htm#Timokhina Timokhina] | ||
- | * {{ | + | * {{LondonNHM}} |
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Arszyn Arszyn] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud] | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Arszyn Arszyn] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud] | ||
Linia 204: | Linia 240: | ||
* u Goebel powołanie na Muchin 1819 | * u Goebel powołanie na Muchin 1819 | ||
* <del>''Hamb. Corresp.''</del> | * <del>''Hamb. Corresp.''</del> | ||
- | * za | + | * za Заварицкий (1952) - Шерер (1813) |
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] | ||
[[Category:Rosja]] | [[Category:Rosja]] |
Aktualna wersja na dzień 21:48, 28 gru 2022
Timochin → | |
Meteoryt Timochin (reprodukcja z Заварицкий (1952))
| |
Spadek | |
Lokalizacja | Rosja |
Położenie[2] | 54°42'N, 35°12'E[1] |
Data | 25 marca 1807 r.[3], 15:00 (środa) |
Charakterystyka | |
Typ | chondryt zwyczajny H5 |
Masa | 65,5 kg(!) (4 pudy)[4] |
Liczba okazów | jeden okaz |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Iuknov, Juchnow, Timochina, Timokhina, Timoschin; po rosyjsku: Тимохина; u Buchnera: Smolensk[5] |
Spadek pojedynczego, bardzo dużego okazu meteorytu 25 marca 1807 roku[3] (środa) w Rosji (chondryt zwyczajny H5, TKW 65,5 kg).
- Za portalem meteorite.narod.ru (Goebel 1867)
- O spadku meteorytu Timochin wiemy bardzo niewiele.
- Meteoryt spadł około godz. 15:00 25 marca 1807 roku (środa) w obwodzie kałuskim (dawniej gubernia smoleńska) we wsi Timochin (Тимохин, Тимохино — деревня в Мосальском районе Калужской области), rejon Juchnowski. Początkowo okaz ważył 65,5 kg (wg Goebel (1867) okaz ważył 4 pudy[4] = 160 rosyjskich funtów, co daje 65,52 kg) (obecnie jego waga wynosi 48,5 kg). Spadek meteorytu był obserwowany przez dwóch chłopów, którzy usłyszeli huk, jak grzmot podczas burzy. Meteoryt spadł na pole i wbił się w ziemię na pół arszyna („пол аршина”, tzn. około 35-40 cm)[6]. Tego samego roku meteoryt trafił do zbiorów Akademii Nauk, gdzie jest do dziś. Okoliczności w jakich trafił okaz do muzeum w Moskwie w „liście od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego В.П.Кочубея do stałego sekretarza Akademii Nauk Н.Н.Фусу”; patrz → źródła.
- Meteoryt ma bardzo ciekawy kształt, przypominający ogromny kryształ – jakby dwunastościan rombowy. Interesująca jest również widoczna w meteorycie cienka blacha niklowo-żelazna, o grubości od 1 do 1,5 mm ciągnąca się przez cały blok meteorytu, dzieląc go na dwie nierówne części, równolegle do przekątnej płaszczyzn rombu[7].
Kolekcje
Fragmenty meteorytu Timochin w największych kolekcjach:
zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)Moscow, Acad. Sci. 48,6 kg main mass; wg Явнель (1986) 48600 g (ч. инд. экз.), 16,8 g (обл.) i 6,7 g (обл. инд. экз.)[8] Kharkov, Mus. Gorkii Univ. 2384 g wg Явнель (1986) 2383,5 g (ч. инд. экз.) London, Nat. Hist. Mus. 280 g Berlin, Mus. Naturk., Humboldt Univ. 229 g Vienna, Naturhist. Mus. 142 g (…) Tallinn, Geol. Inst. Acad. Sci. 44,9 g 44,80 g fragment ze skorupą (Tiirmaa 1996) (Geoscience collections of Estonia: record); wg Явнель (1986) 44,8 g (обл. инд. экз.) (…)
Brak w zbiorach polskich.
W katalogu online zbiorów muzeum w Waszyngtonie (NMNH) znajdują się zdjęcia płytek cienkich (thin section) tego rzadkiego meteorytu.
Źródła
List od Ministra Spraw Wewnętrznych Hrabiego В.П.Кочубея do stałego sekretarza Akademii Nauk Н.Н.Фусу, 1 czerwca 1807 (za portalem meteorites.ru)
Милостливый государь мой Николай Николаевич!
Г. Смоленский военный губернатор Генерал от кавалерии Апраксин доставил мне найденный в Юхновском уезде камень, по показанию некоторых крестьян во время бури и грома в марте месяце с высоты спавший. Полученные мною о сем происшествии сведения ваше Превосходительство усмотрите из выписки при сем прилагаемой. Самый камень для внесения его в Академию Наук я при сем к вам Милостливый государь препровождаю, считая не излишним, для испытаний, которые в Академии могут быть над ним сделаны, сообщить вам, что еще на месте отломили небольшой от него кусок, равно как и здесь некоторая часть его отпилена и что потому он не имеет уже совершенно той формы, в коей упал.
Честь имею быть с совершенным почтением Вашего Превосходительства Покорнейший Слуга, граф В. Кочубей.
- Письмо министра внутренних дел графа В.П.Кочубея
- непременному секретарю Академии Наук Н.Н.Фусу
- 1 июня 1807 г.
__________
Your Merciful Grace, Nikolay Nikolaevich!
Mr. Apraksin, General of Cavalry, Military Governor of Smolensk, brought me a stone found in the Yukhnovsk Uezd. As some peasants witnessed, the stone fell from a height during a thunderstorm in March. Your Excellency can see the information received in the accompanying report. I think that I should send the stone to you, Your Merciful Grace, before submitting it to the Academy of Sciences for its examinations. Also I report to you that some portion of the stone was sawn off and that is why the stone has not its perfect original shape.
Sincerely Yours, with all respect, Your Excellency's most obedient servant, Count V. Kochubey
- Letter from Minister of Internal Affairs Count Kochubey
- To N.N. Fuchs, Permanent Secretary of the Academy of Sciences
- June 1, 1807.
Chladni (1819) (s. 280-281)
Powołania na Gilbert (1807[9], 1808a) i Klaproth (1809, s. 210-211).
Eichwald (1847) (s. 177)
(…) 1807 am 25. März fiel bei dem Dorfe Timschino im Juchnower Kreise des Smolensker Gouvernements ein 4 Pud schwerer Stein. Die theils dunkelgraue, theils hellgraue Hauptmasse desselben hat viel Rost-Flecken. In derselben liegen kugelförmige Absonderungen, welche viel fein eingesprengtes gediegenes Eisen und Magnetkies enthalten. Der Stein wird in der Akademie der Wissenschaften aufbewahrt. (…) [dalej o meteorycie Kikino]
Kesselmeyer (1861) (s. 373, 425)
6. 1807 13. März Timochin (***)[10], Kreis Juchnow (54°48'N., 35°10'O.). Sp.-Gew.: 3,60-3,70[11] Gouv. Smolensk G.26.1807.238.[12] W. 1860.
441. 6 1807. 13. März Timochin, Kreis Juchnow; Gouv. Smolensk. Russland ungefähr
54°48'N.
35°10'O.C. 280.[13] Unter donnerndem Getöse 1 Stein von 140 (160) ℔, der nach Petersburg kam.
Buchner (1861) (s. 476)
Smolensk[5], 1807. s. Timochin.
Timochin (Juchnow), Russland 1807, März 13.
Hamb. Corresp. 1807.[9] GA. 26, 238.[14] JdPhys. 1807, Mai 15. 1808, Jan. Scheerer GA. 29, 213[15] Klaproth Schw. J. 7, 198.[16] AdChim. 1809, Mai. GA. 33, 210.[17] Klapr. 5, 254. BdM. 207. CFM. 280.[13] vSch. 63 (Abb.) Pa. 80. Br. 77. G. Gose Ural 1, 75.
- Rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto
Buchner (1863) (s. 21)
Timochin, Kreis Juchnow, Gouv. Smolensk, Russland (Timoschin nach Blöde, Timschino nach Eichwald).
- 1807, März 13. a. St. März 25. n. St. Nachmittags.
Ohne dass eine Feuerkugel bemerkt wurde, fiel unter donnerartigem Getöse und Krachen ein grosser Stein von ca. 70 K. unweit zweier Bauern nieder. Die Hauptmasse von etwa 41 K. besitzt die Akademie der Wissenschaften zu Petersburg. Kleinere Bruchstücke sind in vielen Sammlungen: Berlin (437,158 Gr.), Wien (140 Gr., 2 St., der grösste 83,126 Gr.), Charkow (Bull. Ac. Pétersb. 5, 198), London (56,87 Gr.), Göttingen (15,4 Gr., 2 St.), Darmstadt (9,3 Gr.) und noch kleinere Stücke in Zürich und Kiel; dann in den Privatsammlungen von v. Reichenbach, Erzh. Stephan (55 Gr.), Shepard, Greg und Auerbach.
- Specifisches Gewicht: 3,70 Klaproth,
- 3,6046 Rumler.
Die Rinde ist graulichschwarz, dick, matt und chagrinartig, stellenweise runzelig.
Aus der heller oder dunkler aschgrauen, sehr klein-rostfleckigen, erdigen Grundmasse treten viele dunklere grüne oder braune kugelige Absonderungen hervor, wodurch das Ganze ein mehr kleinporphyrartiges als mandelsteinartiges Aussehen erhält. Eisen tritt reichlich auf in ziemlich starken rauhen Zacken, meist aber als Körner und Punkte, als ästige und zumTheil zusammenhängende Linien und Adern. Schwefeleisen dagegen ist höchstfein ingelben metallglänzendenPunkten eingesprengt und selbst auf der Schlifffläche nur mikroskopisch wahrnehmbar.
(…) [wyniki analzizy chemicznej]
- Literatur: Scheerer Gilb. Ann. 29, 213. Klaproth ebd. 33,210. Blöde Bull Ac. Pétersb. 6. 1848. no. 1. Eichwald Erman Arch. 5, 177. (…) [dalej o meteorycie Kikino]
Lokalizacja
(J) Juchnow, (T) Timokhino
współrzędne wg Meteoritical Bulletin i Kesselmeyera (1861)
[H] współrzędne (0352,547) wg Заварицкий (1952)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Juchnow (ros. Юхнов), wieś Timokhino (ros. Тимохино (Мосальский район)).
Mapy
Galerie
Meteoryt Timochin
Przekrój meteorytu Timochin (źródło: Schreibers 1820) |
Fragment 44,80 g ze skorupą ze zbiorów Uniwersytetu w Tartu (źródło: Geoscience collections of Estonia) |
Bibliografia
- Bloede G. von (Blöde G. von), (1848), Tabelle über die in dem öffentlichen Museum zu St. Petersburg befindlichen Aerolithen und kurze Charakteristik derselben, so wie Angabe der hierüber vorhandenen Nachrichten, Bulletin de la Classe physico-mathématique de l'Académie impériale des sciences de Saint-Pétersbourg, VI(1), 1848, s. 1-16, (s. 1-2).[18] Plik PDF.
- Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482, (s. 476). Plik PDF; plik DjVu.
- Buchner Otto, (1863), Die Meteoriten in Sammlungen, ihre Geschichte, mineralogische und chemische Beschaffenheit, Leipzig 1863, ss. 202, (s. 21).[19][20][21] Plik hPDF; plik DjVu.
- Chladni Ernst F.F., (1819), Ueber Feuer-Meteore, und über die mit denselben herabgefallenen Massen (O ognistych meteorach i o masach spadających z nimi) (Nebst zehn Steindrucktafeln und deren Erklärung von Carl von Schreibers), Wien 1819, ss. 434, (s. 280-281).[22][23] Plik PDF[24]; plik GoogleBooks; plik doi.
- Eichwald Carl Eduard von, (1847), Ein Verzeichniss von Meteorsteinfällen in Russland, Archiv für wissenschaftliche Kunde von Russland (red. von A. Erman), vol. 5, 1847, s. 176-184, (s. 177).[25] Plik hPDF.
- Gilbert Ludwig Wilhelm, (1807), Zeitungsnachricht von einem Meteorsteine, der in Russland hereb gefallen ist. (Aus einem Schreiben, Petersburg den 18ten Julius, im Hamburger unparteiischen Corresp., 1807, No. 126.), Annalen der Physik, Bd. 26, 1807, s. 238-239.[9] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Gilbert Ludwig Wilhelm[26], (1808a), Einige Nachrichten von den drei neuesten Steinregen, und von drei Meteorsteinen aus Russland, Annalen der Physik, Bd. 29, 1808, s. 207-214.[27][28][29][30] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Goebel Adolph F. (Göbel Adolph Friedemann), (1867), 1. Kritische Übersicht der im Besitze der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften befindlichen Aërolithen. 2. Übersicht der in den Museen und Sammlungen von St. Petersburg vorhandenen Aërolithen. 3. Über Aërolithenfälle in Russland aus früheren Jahrhunderten, Bulletin de l'Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg, vol. 11, 1867, s. 222-282, 282-292, 527-555, (s. 241-242).[31][32] Plik DjVu.
- Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 373, 425). Plik PDF; plik DjVu.
- Klaproth Martin Heinrich, (1808), Vermischte chemische Notizen, Journal für die Chemie, Physik und Mineralogie, Bd. 7, 1808, s. 198-201. Plik hPDF.
- Klaproth Martin Heinrich, (1809), Bestandtheile des Smolensker Meteorsteins, nach der Analyse Klaproth's, Annalen der Physik, 3, Bd. 33, 1809, s. 210-211. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Колисниченко Сергей Васильевич (Kolisnichenko Sergey Vasil'yevich), (2019), Метеориты России. Материалы для энциклопедии, Издат. Санарка, 2019, ss. 304, (s. 208-209).[33]
- Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Мухин Иван Иванович, (1819), О чудесныхъ дождяхъ (или необыкновенныхъ) и о низпадающихъ изъ воздуха камняхъ (аэролитахъ) (О чудесных дождях (или необыкновенных) и о ниспадаемых из воздуха камнях (аэролитах)), S.Petersburg (СПб, С. ПЕТЕРБУРЂ) 1819, ss. 218, (s. 115-116).[34] Plik PDF.
- Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer Stein- und Metall-Massen, und der Erscheinungen, welche deren Niederfallen zu begleiten pflegen, Wien 1820 (ilustracje).[35] Plik DjVu; plik doi.
- Tiirmaa Reet (Тийрмаа Р.Т.), (1983), Каталог метеоритов коллекции Института геологии АН ЭССР на октября 1981 г. (The catalog of meteorites from the collection of the Geological Institute of the Estonian Academy of Sciences on October 1, 1981), Метеоритика (Meteoritika), vol. 42, 1983, s. 170-182.[36]
- Явнель Александр Александрович, Иванов Андрей Валерьевич, Заславская Н.И. (Yavnel' A.A., Ivanov A.V., Zaslavskaya N.I.) (1986), Каталог метеоритов коллекций Советского Союза (Catalogue of meteorites of collections of the USSR), Ротапринт ГЕОХИ АН СССР, 1986, ss. 221, (s. 69).[37][38] Zbiory własne W&W.[39]
- Заварицкий Александр Н., Кваша Лидия Г. (Zavaritskiy A.N., Kvasha L.G.)[40], (1952), Метеориты СССР. Коллекциа Академии Наук СССР (Meteority SSSR), Академия Наук СССР, Комитет по метеоритам (USSR Academy of Sciences), Izdatelstvo Akademii Nauk SSSR, Moscow 1952, ss. 248, (s. 178-180).
Przypisy
Zobacz również
- meteoryty: Kikino, Kuleschovka, Slobodka
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Timochin
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Timochin
- Muzeum Fersmana w Moskwie (Russian Academy of Sciences, Fersman Mineralogical Museum, Moscow; Moscow, Acad. Sci.) – Российская Академия Наук, Минералогический Музей им. А.Е. Ферсмана ● (Предыдущая версия сайта (до 2017 г.) (old page version)) ● Экспозиция "Метеориты" (Exposition “Meteorites”) ● [katalog → Явнель (1986)]
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Тимохина ● [katalog → Явнель (1986)] ● ТИМОХИНА
- meteorite.narodu.ru – Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР ● Timokhina
- Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (Natural History Museum London; London, Nat. Hist. Mus.) – Natural History Museum London ● [katalogi → Fletcher (1896); Prior (1953); Grady (2000)]
- Wikipedia – Arszyn ● Pud
- Wikipedia – Dwunastościan rombowy
- Wikipedia (RU) – Тимохина (метеорит) ● Тимохино (Мосальский район)
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- Buchner 1861
-
mapy - u Goebel powołanie na Muchin 1819
-
Hamb. Corresp. - za Заварицкий (1952) - Шерер (1813)