PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Meteoryty/TKW

Z Wiki.Meteoritica.pl

< Meteoryty(Różnice między wersjami)
(→TKW (total known weight) – całkowita znana masa meteorytu)
m (→TKW (total known weight) – całkowita znana waga meteorytu)
 
(Nie pokazano 21 wersji pomiędzy niniejszymi.)
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
== TKW (''total known weight'') – całkowita znana masa meteorytu ==
+
{{VerifyLevel|level=1}}
 +
== TKW (''total known weight'') – całkowita znana waga meteorytu ==
   
   
-
'''Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku'''. Wielkość podawana w opisie meteorytu dająca wyobrażenie o ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i nie uwzglądnia późniejszych znalezisk. Dla wielu meteorytów TKW osiąga kilka i więcej ton (np. Campo del Cielo, Canyon Diablo, Sikhote-Alin).
+
'''Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku'''. Wielkość podawana w&nbsp;opisie meteorytu dająca wyobrażenie o&nbsp;ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i&nbsp;nie uwzględnia późniejszych znalezisk. Dla wielu meteorytów TKW osiąga kilka i&nbsp;więcej ton (np. Campo del Cielo{{MBD-record|name=Campo del Cielo}}, Canyon Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}}, Sikhote-Alin){{MBD-record|name=Sikhote-Alin}}.
-
Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu [[Pułtusk|pułtuskiego]]. Podawana oficjalnie wartość 250&nbsp;kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów [[Morasko]], dla których TKW&nbsp;=&nbsp;290&nbsp;kg, a wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w&nbsp;październiku 2012 roku największy okaz meteorytu [[Morasko]] ma około 261,8&nbsp;kg<ref name="204kg"></ref>.
+
Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu [[Pułtusk|pułtuskiego]]. Podawana oficjalnie wartość 250&nbsp;kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów [[Morasko]], dla których TKW&nbsp;=&nbsp;290&nbsp;kg, a&nbsp;wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w&nbsp;październiku 2012 roku największy okaz meteorytu [[Morasko]] ma około 261,8&nbsp;kg<ref name="204kg"></ref>.
Linia 10: Linia 11:
;Waga (TKW) i liczba znalezionych okazów<ref>dominują pojedyncze spadki</ref>
;Waga (TKW) i liczba znalezionych okazów<ref>dominują pojedyncze spadki</ref>
-
{| class="wikitable sortable"
+
:{| {{Table data |sortable=yes}}
! [[Meteoryty/Nazewnictwo|Nazwa]] !!  !! TKW !! Liczba okazów
! [[Meteoryty/Nazewnictwo|Nazwa]] !!  !! TKW !! Liczba okazów
|-
|-
-
| [[Baszkówka]] || spadek || 15,5 kg || 1
+
| [[Antonin]] || spadek ||data-sort-value="000350"| 0,350 kg || 1
|-
|-
-
|data-sort-value="4 kg"| [[Białystok]] || spadek || ~4 kg || wiele (deszcz meteorytów ?)
+
| [[Baszkówka]] || spadek ||data-sort-value="015500"| 15,5 kg || 1
|-
|-
-
| [[Gnadenfrei (Piława Górna)]] || spadek || 1,75 kg || 2 (1 i 0,75 kg)
+
| [[Białystok]] || spadek ||data-sort-value="004000"| ~4 kg || wiele (deszcz meteorytów ?)
|-
|-
-
| [[Grüneberg (Wilkanówko)]] || spadek || ~1 kg || 2
+
| [[Gnadenfrei (Piława&nbsp;Górna)]] || spadek ||data-sort-value="001750"| 1,75 kg || 2 (1 i 0,75 kg)
|-
|-
-
| [[Grzempach (Grzempy)]] || spadek || 0,690 kg || 1
+
| [[Grüneberg (Wilkanówko)]] || spadek ||data-sort-value="001000"| ~1 kg || 2
|-
|-
-
|data-sort-value="2 kg"| [[Krzadka (Krządka)]] || znalezisko || ~2-3 kg || 1 (zaginiony)
+
| [[Grzempach (Grzempy)]] || spadek ||data-sort-value="000690"| 0,690 kg || 1
|-
|-
-
| [[Łowicz]] || spadek || 59 kg || dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10&nbsp;kg
+
| [[Krzadka (Krządka)]] || znalezisko ||data-sort-value="002500"| ~2-3 kg || 1 (zaginiony)
|-
|-
-
|data-sort-value="290 kg"| [[Morasko]] || znalezisko ||>290 kg (wg&nbsp;współczesnych szacunków >1500&nbsp;kg) || [[Morasko/In situ|setki (tysiące ?)]]; największe okazy: ~262&nbsp;kg (Łukasz Smuła, 2012) i 164&nbsp;kg (Krzysztof Socha, 2006)<ref name="204kg">podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204&nbsp;kg, który obecnie znajduje się w&nbsp;jednej z&nbsp;prywatnych kolekcji w&nbsp;Niemczech (inf. niepotwierdzona)</ref><ref name="MEMORSS">zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – ''Ahnighito'', ''Woman'', ''Dog'', Campo del Cielo – ''el Chaco'', ''Otumpa'', ''Meteorito Santiagueño'') nazywać największe znaleziska swoistymi "imionami", i&nbsp;tak okaz 261,2&nbsp;kg został ochrzczony '''MEMORSS''' ('''Me'''teoryt '''Mor'''asko-'''S'''kirzewska-'''S'''muła), a&nbsp;164&nbsp;kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę '''"Rudy"'''</ref>
+
| [[Kuźnica]] || znalezisko ||data-sort-value="002143"| 2,143 kg || 1
|-
|-
-
| [[Podgrodzie]] || znalezisko || 0,0089 kg || 1
+
| [[Lechówka]] || znalezisko ||data-sort-value="000002"| ~1,9 g || kilka mocno zwietrzałych fragmentów
|-
|-
-
|data-sort-value="250 kg"| [[Pułtusk]] || spadek || >250 kg (prawdopodobnie 2&nbsp;tony) || dziesiątki (setki ?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)<ref>deszcz meteorytów [[Pułtusk]] jest zaliczany do najobfitszych spadków meteorytów kamiennych w&nbsp;historii</ref>, największy okaz 9,095&nbsp;kg
+
| [[Leoncin]] || znalezisko ||data-sort-value="000111"| 0,1113 kg || 1 (bardzo świeży okaz!)
|-
|-
-
| [[Ratyń]] || spadek || 0,910 kg || 1 (zaginiony)
+
| [[Łowicz]] || spadek ||data-sort-value="059000"| 59 kg || dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10&nbsp;kg; patrz → [[Łowicz/Okazy]]
|-
|-
-
|data-sort-value="120 kg"| [[Sagan (Dąbrowa Łużycka)]] || spadek || ~120 kg (?) || 1 (zaginiony)
+
| [[Morasko]] || znalezisko ||data-sort-value="290000"| >290 kg (wg&nbsp;współczesnych szacunków >1500&nbsp;kg) || [[Morasko/In situ|setki (tysiące ?)]]; [[Morasko/Galerie|największe okazy]]: 271&nbsp;kg (Andrzej Owczarzak, 2017), ~262&nbsp;kg, 180 kg (Łukasz Smuła, 2012, 2017), 174&nbsp;kg (Andrzej Owczarzak, 2015) i&nbsp;164&nbsp;kg (Krzysztof Socha, 2006)<ref name="204kg">podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204&nbsp;kg, który obecnie znajduje się w&nbsp;jednej z&nbsp;prywatnych kolekcji w&nbsp;Niemczech (inf. niepotwierdzona)</ref><ref name="imiona okazów">zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – ''Ahnighito'', ''Woman'', ''Dog''; Campo del Cielo – ''el Chaco'', ''Otumpa'', ''Meteorito Santiagueño'') nazywać największe znaleziska swoistymi „imionami”, i&nbsp;tak okaz 261,2&nbsp;kg został ochrzczony '''MEMORSS''' ('''Me'''teoryt '''Mor'''asko-'''S'''kirzewska-'''S'''muła), a&nbsp;164&nbsp;kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę '''„Rudy”'''; znaleziony w&nbsp;2015 roku 174&nbsp;kg okaz otrzymał nazwę '''„Bobola”'''; największy okaz meteorytu [[Morasko]] o&nbsp;wadze 271&nbsp;kg nazwano '''„Kruszynka”'''; patrz → [[Morasko/Galerie]]</ref>
|-
|-
-
|data-sort-value="10 kg"| [[Schellin (Skalin)]] || spadek || ~10 kg<ref>w światowych zbiorach zachowało się tylko kilkanaście gramów meteorytu [[Schellin]]</ref> || 2 (~7 i ~2 kg)
+
| [[Podgrodzie]] || znalezisko ||data-sort-value="000009"| 0,0089 kg || 1
|-
|-
-
| [[Schwetz (Świecie)]] || znalezisko || 21,5 kg || 1
+
| [[Pułtusk]] || spadek ||data-sort-value="250000"| >250 kg (prawdopodobnie 2&nbsp;tony) || dziesiątki (setki&nbsp;?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)<ref>deszcz meteorytów [[Pułtusk]] jest zaliczany do najobfitszych spadków meteorytów kamiennych w&nbsp;historii</ref>, największy okaz 9,095&nbsp;kg; patrz → [[Pułtusk/Największe okazy]]
|-
|-
-
|data-sort-value="102 kg"| [[Seeläsgen (Przełazy)]] || znalezisko || ~102 kg || 1
+
| [[Ratyń]] || spadek ||data-sort-value="000910"| 0,910 kg || 1 (zaginiony)
|-
|-
-
|data-sort-value="2.463 kg"| [[Siewierz]] || znalezisko || 2,463 kg || 1
+
| [[Sagan (Dąbrowa&nbsp;Łużycka)]] || spadek ||data-sort-value="120000"| ~120 kg (?) || 1 (zaginiony)
|-
|-
-
|data-sort-value="1.066 kg"| [[Sołtmany]] || spadek ||data-sort-value="1,066"|~1,066 kg || 1
+
| [[Schellin (Skalin)]] || spadek ||data-sort-value="010000"| ~10 kg<ref>w światowych zbiorach zachowało się tylko kilkanaście gramów meteorytu [[Schellin]]</ref> || 2 (~7 i ~2 kg)
|-
|-
-
| [[Święcany]] || znalezisko || 0,008 kg || 1
+
| [[Schwetz (Świecie)]] || znalezisko ||data-sort-value="021500"| 21,5 kg || 1
|-
|-
-
| [[Tartak]] || znalezisko || ~7,5 kg || 1
+
| [[Seeläsgen (Przełazy)]] || znalezisko ||data-sort-value="102000"| ~102 kg || 1
|-
|-
-
| [[Zakłodzie]] || znalezisko || 8,68 kg || 1
+
| ''[[Siewierz]]'' || znalezisko ||data-sort-value="002463"| 2,463 kg || 1
 +
|-
 +
| [[Sołtmany]] || spadek ||data-sort-value="001066"| ~1,066 kg || 1
 +
|-
 +
| [[Święcany]] || znalezisko ||data-sort-value="000008"| 0,008 kg || 1
 +
|-
 +
| [[Tartak]] || znalezisko ||data-sort-value="075000"| ~7,5 kg || 1
 +
|-
 +
| [[Zakłodzie]] || znalezisko ||data-sort-value="008680"| 8,68 kg || 1
|}
|}
</div>
</div>
Linia 59: Linia 68:
=== Fakty i rekordy (meteoryty polskie) ===
=== Fakty i rekordy (meteoryty polskie) ===
-
* największy okaz meteorytu: [[Morasko]] – ~261,2 kg<ref name="MEMORSS"></ref>
+
* największy okaz meteorytu: [[Morasko]] – ~271 kg<ref name="imiona okazów"></ref>
-
* najmniejszy meteoryt: [[Święcany]] – ~8 g
+
* najmniejsze meteoryty: [[Lechówka]] – ~1,9 g; [[Święcany]] – ~8&nbsp;g
-
* największy okaz meteorytu kamiennego: [[Baszkówka]] – 15,5 kg
+
* największe okazy meteorytu kamiennego: [[Baszkówka]] – 15,5&nbsp;kg; [[Pułtusk/Największe okazy|Pułtusk]] – 9,095&nbsp;kg
 +
* największy okaz meteorytu żelazno-kamiennego: [[Łowicz/Okazy|Łowicz]] – 5,67&nbsp;kg
* najobfitszy deszcz meteorytów: [[Pułtusk]] – kilkadziesiąt tysięcy okazów
* najobfitszy deszcz meteorytów: [[Pułtusk]] – kilkadziesiąt tysięcy okazów
Linia 68: Linia 78:
== Zobacz również ==
== Zobacz również ==
-
* galeria największych okazów meteorytu [[Morasko/Galeria|Morasko]]
+
* galeria największych okazów meteorytu [[Morasko/Galerie|Morasko]]
 +
* [[Łowicz/Okazy]]
 +
* [[Pułtusk/Największe okazy]]
 +
 
 +
* '''[[:Szablon:Koblitz_MetBase|lista największych na świecie kolekcji meteorytów]]'''
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/falls/f_Falls-TKW.htm Statystyki spadków wg masy (TKW)]
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/falls/f_Falls-TKW.htm Statystyki spadków wg masy (TKW)]

Aktualna wersja na dzień 21:46, 13 maj 2022

1

TKW (total known weight) – całkowita znana waga meteorytu

Całkowita znana waga wszystkich meteorytów z danego spadku. Wielkość podawana w opisie meteorytu dająca wyobrażenie o ilości zebranego materiału, która pozwala na oszacowanie początkowej masy meteoroidu. TKW odpowiada często całkowitej masie wszystkich zebranych okazów, która jest podawane przez znalazców podczas klasyfikacji i nie uwzględnia późniejszych znalezisk. Dla wielu meteorytów TKW osiąga kilka i więcej ton (np. Campo del Cielo[1], Canyon Diablo[2], Sikhote-Alin)[3].

Mocno niedoszacowana jest np. masa meteorytu pułtuskiego. Podawana oficjalnie wartość 250 kg wydaje się za mała. To samo dotyczy meteorytów Morasko, dla których TKW = 290 kg, a wiadomo, że współcześnie znaleziono już ich dużo więcej. Znaleziony w październiku 2012 roku największy okaz meteorytu Morasko ma około 261,8 kg[4].


Waga (TKW) i liczba znalezionych okazów[5]
Nazwa TKW Liczba okazów
Antonin spadek 0,350 kg 1
Baszkówka spadek 15,5 kg 1
Białystok spadek ~4 kg wiele (deszcz meteorytów ?)
Gnadenfrei (Piława Górna) spadek 1,75 kg 2 (1 i 0,75 kg)
Grüneberg (Wilkanówko) spadek ~1 kg 2
Grzempach (Grzempy) spadek 0,690 kg 1
Krzadka (Krządka) znalezisko ~2-3 kg 1 (zaginiony)
Kuźnica znalezisko 2,143 kg 1
Lechówka znalezisko ~1,9 g kilka mocno zwietrzałych fragmentów
Leoncin znalezisko 0,1113 kg 1 (bardzo świeży okaz!)
Łowicz spadek 59 kg dziesiątki (deszcz meteorytów), największy okaz miał ~10 kg; patrz → Łowicz/Okazy
Morasko znalezisko >290 kg (wg współczesnych szacunków >1500 kg) setki (tysiące ?); największe okazy: 271 kg (Andrzej Owczarzak, 2017), ~262 kg, 180 kg (Łukasz Smuła, 2012, 2017), 174 kg (Andrzej Owczarzak, 2015) i 164 kg (Krzysztof Socha, 2006)[4][6]
Podgrodzie znalezisko 0,0089 kg 1
Pułtusk spadek >250 kg (prawdopodobnie 2 tony) dziesiątki (setki ?) tysięcy okazów (deszcz meteorytów)[7], największy okaz 9,095 kg; patrz → Pułtusk/Największe okazy
Ratyń spadek 0,910 kg 1 (zaginiony)
Sagan (Dąbrowa Łużycka) spadek ~120 kg (?) 1 (zaginiony)
Schellin (Skalin) spadek ~10 kg[8] 2 (~7 i ~2 kg)
Schwetz (Świecie) znalezisko 21,5 kg 1
Seeläsgen (Przełazy) znalezisko ~102 kg 1
Siewierz znalezisko 2,463 kg 1
Sołtmany spadek ~1,066 kg 1
Święcany znalezisko 0,008 kg 1
Tartak znalezisko ~7,5 kg 1
Zakłodzie znalezisko 8,68 kg 1


Fakty i rekordy (meteoryty polskie)

  • największy okaz meteorytu: Morasko – ~271 kg[6]
  • najmniejsze meteoryty: Lechówka – ~1,9 g; Święcany – ~8 g
  • największe okazy meteorytu kamiennego: Baszkówka – 15,5 kg; Pułtusk – 9,095 kg
  • największy okaz meteorytu żelazno-kamiennego: Łowicz – 5,67 kg
  • najobfitszy deszcz meteorytów: Pułtusk – kilkadziesiąt tysięcy okazów

Przypisy

  1. ^ meteoryt żelazny Campo del Cielo (syn. Tucuman), znalezisko z 1576 roku w Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50 ton
  2. ^ meteoryt żelazny Canyon Diablo, znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton; powiązany z kraterem Barringer (Meteor Crater)
  3. ^ spadek meteorytu Sikhote-Alin (Сихотэ-Алинский) 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny typ IIAB, TKW 23 tony
  4. ^ a b podobno kilka lat temu, niemiecka ekipa poszukiwaczy znalazła okaz 204 kg, który obecnie znajduje się w jednej z prywatnych kolekcji w Niemczech (inf. niepotwierdzona)
  5. ^ dominują pojedyncze spadki
  6. ^ a b zaproponowano by wzorem największych meteorytów żelaznych (np. Cape York – Ahnighito, Woman, Dog; Campo del Cielo – el Chaco, Otumpa, Meteorito Santiagueño) nazywać największe znaleziska swoistymi „imionami”, i tak okaz 261,2 kg został ochrzczony MEMORSS (Meteoryt Morasko-Skirzewska-Smuła), a 164 kg okaz Krzysztofa Sochy otrzymał nazwę „Rudy”; znaleziony w 2015 roku 174 kg okaz otrzymał nazwę „Bobola”; największy okaz meteorytu Morasko o wadze 271 kg nazwano „Kruszynka”; patrz → Morasko/Galerie
  7. ^ deszcz meteorytów Pułtusk jest zaliczany do najobfitszych spadków meteorytów kamiennych w historii
  8. ^ w światowych zbiorach zachowało się tylko kilkanaście gramów meteorytu Schellin

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Meteoryty/TKW”
Osobiste