PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Obserwatorium Astronomiczne UW

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m
m
Linia 1: Linia 1:
__NOTOC__
__NOTOC__
-
{{VerifyLevel |level=0}}
+
{{VerifyLevel|level=1i}}
{{InfoboxMuzeum
{{InfoboxMuzeum
  | nazwa = Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie
  | nazwa = Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie
Linia 19: Linia 19:
Według Gadomskiego (1936, ''Uranja'') w zbiorach OA UW oprócz okazu 3,9 kg znajdowały się jeszcze trzy odłamy meteorytu [[Łowicz]], w tym dwa „naturalne” (Pokrzywnicki 1964). Po wojnie udało się w gruzach obserwatorium odszukać tylko największy okaz (Gadomski 1946, ''Urania'').
Według Gadomskiego (1936, ''Uranja'') w zbiorach OA UW oprócz okazu 3,9 kg znajdowały się jeszcze trzy odłamy meteorytu [[Łowicz]], w tym dwa „naturalne” (Pokrzywnicki 1964). Po wojnie udało się w gruzach obserwatorium odszukać tylko największy okaz (Gadomski 1946, ''Urania'').
-
Według relacji Różyckiego (1936) delegaci OA UW (Maciej Bielicki{{Bielicki M-biogram|}} i Jan Gadomski{{Gadomski J-biogram|}}) pozyskali trzy fragmenty meteorytu [[Łowicz]] z dużego okazu Barbuchy w łącznej wadze ok. 2 kg oraz dwa okazy o wagach 1 i 4 kg. Wg Pilskiego (1995, ''Urania'') z tych trzech fragmentów jeden podarowano prezydentowi Ignacemu Mościckiemu, a drugi marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Prezydent Mościcki przekazał swój fragment do Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie ({{Txt2Img|Łowicz_(Orędownik_80_1935).jpg|''Orędownik'', 1935}}; {{Txt2Img|Łowicz_(Tygodnik_Ilustrowany_4_1936).jpg|''Tygodnik Ilustrowany'', 1936}}).
+
Według relacji Różyckiego (1936) delegaci OA UW (Maciej Bielicki{{Bielicki M-biogram|}} i Jan Gadomski{{Gadomski J-biogram|}}) pozyskali trzy fragmenty meteorytu [[Łowicz]] z dużego okazu Barbuchy w łącznej wadze ok. 2 kg oraz dwa okazy o wagach 1 i 4 kg. Według Pilskiego (1995, ''Urania'') z tych trzech fragmentów jeden podarowano prezydentowi Ignacemu Mościckiemu, a drugi marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Prezydent Mościcki przekazał swój fragment do Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie ({{Txt2Img|Łowicz_(Orędownik_80_1935).jpg|''Orędownik'', 1935}}; {{Txt2Img|Łowicz_(Tygodnik_Ilustrowany_4_1936).jpg|''Tygodnik Ilustrowany'', 1936}}), natomiast co się stało z okazem przekazanym marszałkowi Piłsudskiemu nie wiadomo.
 +
 
 +
Zobacz również → [[Łowicz/Okazy]].
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">

Wersja z 20:36, 22 wrz 2018

1i
Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie
Adres: al. Ujazdowskie 4
00-478 Warszawa
http://www.astrouw.edu.pl
Pracownicy: kustosz: mgr Ewa Stelmachow
Kontakt: library@astrouw.edu.pl
tel. (22) 553 05 07
Wystawy/zbiory: obserwatorium w swych zbiorach posiada m.in.: okaz meteorytu Łowicz o wadze 3,75 kg[1] (z wyciętym okienkiem) oraz całkowity okaz meteorytu Pułtusk o wadze 1,235 kg (pierwotnie 1,305 kg)


Według informacji (i fotografii) zamieszczonej na profilu Facebook Polskiego Towarzystwa Meteorytowego w zbiorach obserwatorium są jeszcze fragmenty meteorytów (Pilski 2001): Gibeon[2] – 155 g (ep), Canyon Diablo[3] – 103 g (ep), Allende[4] – 41,6 g (ep), Millbillillie[5] – 31,9 g (ep).


Na fotografiach przedstawiających okazy meteorytu Łowicz w przedwojennych zbiorach OA UW znajdują się cztery okazy (fragmenty).

Według Gadomskiego (1936, Uranja) w zbiorach OA UW oprócz okazu 3,9 kg znajdowały się jeszcze trzy odłamy meteorytu Łowicz, w tym dwa „naturalne” (Pokrzywnicki 1964). Po wojnie udało się w gruzach obserwatorium odszukać tylko największy okaz (Gadomski 1946, Urania).

Według relacji Różyckiego (1936) delegaci OA UW (Maciej Bielicki[6] i Jan Gadomski[7]) pozyskali trzy fragmenty meteorytu Łowicz z dużego okazu Barbuchy w łącznej wadze ok. 2 kg oraz dwa okazy o wagach 1 i 4 kg. Według Pilskiego (1995, Urania) z tych trzech fragmentów jeden podarowano prezydentowi Ignacemu Mościckiemu, a drugi marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu. Prezydent Mościcki przekazał swój fragment do Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie (Orędownik, 1935; Tygodnik Ilustrowany, 1936), natomiast co się stało z okazem przekazanym marszałkowi Piłsudskiemu nie wiadomo.

Zobacz również → Łowicz/Okazy.

Ilustrowany Kuryer Codzienny, 267, 1935, s. 6:
„Jeden z większych odłamków meteorytu łowickiego, trzymany w rękach przez dorosłego człowieka. Własność obserwatorjum astronom. Uniwersytetu J. Piłsudskiego.”

Uranja, 1, 1936, s. 12:
„Fig. 5. Odłamki meteoru łowickiego, znajdujące się w Obserwatorium Astronomicznem U. J. P. w Warszawie.”[8]

Stenz (1936):
(U góry). Największy odłamek meteorytu Łowickiego wagi 5,7 kg[9] będący w posiadaniu Narodowego Instytutu Astr. w Krakowie[10].
(U dołu). 4 odłamki tegoż meteorytu, wagi ogółem 8 kg, znajdujące się w Obserwatorjum Warszawskiem. (Fot. P. A. T.).


Bibliografia

  • Gadomski Jan, (1929), Zbiór meteorytów Muzeum Przyrodniczego w Wiedniu, Uranja, 9/10, 1929, s. 131-136.[11] Plik DjvU; plik dLib.
  • Gadomski Jan, (1936), Jasne meteory nad Polską, Uranja, 1, 1936, s. 11-14. Plik DjvU.
  • Gadomski Jan, (1946), Odszukanie dwóch meteorytów w gruzach Warszawy, Urania, 3-4, 1946, s. 68.[12] Plik DjvU.
  • Pilski Andrzej S., (1992), Katalog meteorytów w polskich kolekcjach – rok 1992, Meteoryt, 4, 1992, s. 2-9. Plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[13]
  • Stenz Edward[14], (1936), Ziemia. Fizyka globu, mórz i atmosfery, Wydana nakładem „Mathesis Polskiej”, w serii Z dziedziny nauki i techniki, tom XI, 1936, s. 268-282.

Przypisy

  1. ^ wg katalogu Pilskiego (1992) okaz był całkowity i miał 3,9 kg; również taką wagę wymienia Pokrzywnicki (1964)
  2. ^ meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)
  3. ^ meteoryt żelazny Canyon Diablo, znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton; powiązany z kraterem Barringer (Meteor Crater)
  4. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  5. ^ spadek meteorytu Millbillillie w październiku 1960 roku w Australii; achondryt, eukryt monomiktyczny EUC-mmict, TKW 330 kg
  6. ^ Maciej Bielicki (1906-1988) – polski astronom, specjalizował się w obliczaniu orbit komet, meteorów i sztucznych satelitów Ziemi; pracownik Obserwatorium Astronomicznego UW. Wikipedia – Maciej Bielicki; astrojawil.pl – Wspomnienie. Patrz → Wilno 1936; bolidy 1935 i 1965
  7. ^ Jan Gadomski (1889-1966) – polski astronom, popularyzator astronomii i kosmonautyki; związany z Obserwatorium Astronomicznym UW w Warszawie. Wikipedia – Jan Gadomski
  8. ^ w 1935 Senat UW zmienił nazwę uczelni na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w Warszawie
  9. ^ prawdopodobnie jest to największy zachowany okaz (5670 g) tego meteorytu
  10. ^ zakończona niepowodzeniem przedwojenna inicjatywa Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, zmierzająca do powołania Narodowego Instytutu Astronomicznego
  11. ^ lektura relacji daje również wyobrażenie o słabej kondycji ówczesnej meteorytyki w Polsce: (…) Ze specjalnym zainteresowaniem poszukuję meteorytów spadłych na ziemiach polskich. Praca niemała. Trzeba przejrzeć ponad 1000 różnych napisów, podających pochodzenie, datę odnalezienia oraz budowę okazów. — Znajduję ich kilkadziesiąt. Są to przeważnie drobniejsze odłamki, spadłe, jak głoszą napisy w: „Zabrodje, Vilna Russland; Bjelokrynische, Dolgowoli, Zaborzika—Wolynien, Russland; Schellin, Pommern; Gnadenfrei, Preus.—Schlesien” i t. d. Niebawem natrafiłem na bardzo liczne okazy meteorytu pułtuskiego, spadłego dnia 30 stycznia 1868 r. w Pułtusku na północ od Warszawy. Są to „starsi bracia” odłamka, zdobiącego biurko dyrektora Obserwatorjum stołecznego. Wiele z nich jest drobnych, kilka ma wielkość pięści, jeden zaś przedstawia się dość okazale — jak głowa ludzka. (…)
  12. ^ odnalezienie dwóch okazów meteorytów w gruzach powojennej Warszawy: (…) Tym milej jest nam zakomunikować, że latem 1945 r. udało się odkopać z gruzów spalonego przez wojska niemieckie Obserwatoriom Astronomicznego w Warszawie, dwa piękne okazy, ukryte w czasie wojny przed okupantem. Pierwszy — to 1-o kilogramowy odłamek słynnego meteorytu z dn. 30 stycznia 1868 r., który spadł na polach pod Pułtuskiem, w odległości ok. 50 km na północ od Warszawy, — drugi to 5-o kilogramowa bryła meteorytu z dn. 12 marca 1935 r., który „wylądował” w województwie łódzkim kilkanaście km na połud.-zachód od Łowicza. Taki jedynie remanent (poza jednym tylko zegarem) pozostał w popiołach spalonego Obserwatorium. (…)
  13. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  14. ^ Edward Stenz (1897-1956) – geofizyk polski. Profesor uniwersytetu w Kabulu i Uniwersytetu Warszawskiego. Przed wojną kierował Wysokogórskim Obserwatorium Meteorologicznym na Kasprowym Wierchu, po wojnie pracował w Afgańskiej Służbie Meteorologicznej. Zajmował się klimatologią, sejsmologią i magnetyzmem ziemskim. Więcej → Edward Stenz

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Obserwatorium_Astronomiczne_UW”
Osobiste