(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Rumanová
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Linia 20: | Linia 20: | ||
;Historia znalezienia meteoryt według Bališ (2007). | ;Historia znalezienia meteoryt według Bališ (2007). | ||
| - | Kamień został znaleziony w upalny sierpniowy dzień | + | Kamień, który później okazał się meteorytem, został znaleziony podczas żniw w upalny sierpniowy dzień 1994 roku w pobliżu wsi Rumanová (1,25 km na NNW). Dostał się on między łopatki kombajnu obsługiwanego przez ''Janko Novosedlíka'' i zablokował ich ruch. Kombajnista próbował usunąć go rękoma, ale pomimo siłowania się z nim jego próby spełzły na niczym. Świadkiem zmagań kombajnisty był robotnik ''Milan Talian'', który początkowo obserwował zdarzenie z odległości około 150 metrów, znajdując się przy stojącej nieopodal cysternie z wodą. Według jego relacji, zablokowany między łopatkami kamień był czarny, jego powierzchnia była pulchna i podobna do żużla. Aby go usunąć, ''Milan'' za pomocą kilogramowego młotka rozbił go na kawałki. Kamień był niezwykle twardy i ciężki. Pozbierał następnie największe fragmenty i zaniósł na pobliską cysternę z wodą. Drobniejsze fragmenty pozostawił leżące na ziemi. Ponieważ kombajn nie został uszkodzony obaj wrócili do pracy. Później przekazali fragmenty kamienia kierownikowi spółdzielni inżynierowi ''Jozefovi Tehlárovi'', który zabrał je do służbowego samochodu. On również zwrócił uwagę na dziwny kształt kamienia, jego fakturę i ciężar oraz kolor, jakby "utleniony" i "zwęglony". Zapakował te kawałki do plastikowych worków i woził w samochodzie przez kilka tygodni. Zabrał je dopiero wówczas i przeniósł do biura, gdy niejaki ''Jozef Blažíček'' chciał je z niego wyrzucić. Później, gdy sprzątaczka w biurze również chciała je wyrzucić, zabrał do domu. |
| - | Dopiero wiosną 1995 roku udał się z fragmentami kamienia do ''Astronomického kabinetu Regionálneho kultúrneho strediska'' w Nitre, gdzie zainteresował się nimi dyrektor ''Peter Poliak''. Dalej trafiły one za sprawą entuzjastów meteorytów do Instytutu Astronomicznego w Bratysławie (''Astronomického ústavu SAV v Bratislave''), a później do Instytutu Geologicznego Słowackiej Akademii Nauk (''Geologického ústavu SAV'') na szczegółowe badania i analizy. Meteorytowe pochodzenie kamienia potwierdził profesor ''Vladimír Porubčan'' z Instytutu Astronomicznego w Bratysławie. '' | + | Dopiero wiosną 1995 roku udał się z fragmentami kamienia do ''Astronomického kabinetu Regionálneho kultúrneho strediska'' w Nitre, gdzie zainteresował się nimi dyrektor ''Peter Poliak''. Dalej trafiły one za sprawą entuzjastów meteorytów do Instytutu Astronomicznego w Bratysławie (''Astronomického ústavu SAV v Bratislave''), a później do Instytutu Geologicznego Słowackiej Akademii Nauk (''Geologického ústavu SAV'') na szczegółowe badania i analizy. Meteorytowe pochodzenie kamienia potwierdził profesor ''Vladimír Porubčan'' z Instytutu Astronomicznego w Bratysławie. ''Jozef Tehlár'' przekazał część fragmentów do zbiorów Słowackiego Muzeum Narodowego w Bratysławie (''Slovenské národné múzeum (SNM) v Bratislave''). |
| - | Dwa duże fragmenty meteorytu Rumanová znajdują się w zbiorach Słowackiego Muzeum Narodowego ('' | + | Dwa duże fragmenty meteorytu Rumanová znajdują się w zbiorach Słowackiego Muzeum Narodowego (''Slovenské národné múzeum'') i Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (''Prírodovedné múzeum v Bratislave''). Trzeci fragment, który badał prof. ''Porubčan'', znajduje się nadal zapakowany w plastikowej torbie w jego biurze. Kilka mniejszych fragmentów zachował inż. ''Jozef Tehlár''. Jeden z kawałków wymieniono z muzeum w Pradze na fragment meteorytu [[Magura]]. Podjęto również próbę wymieniany na słowackie meteoryt z muzeum w Budapeszcie, ale się ona nie powiodła. Odmówiono! |
| - | Meteoryt Rumanová to chondryt zwyczajny typu H5. Jego wiek kosmiczny określono na około 7 milionów lat, a wiek ziemski na ok. 12000 lat. | + | Meteoryt Rumanová to chondryt zwyczajny typu H5. Jego wiek kosmiczny (''cosmic-ray exposure ages of meteorites'') określono na około 7 milionów lat, a wiek ziemski ('' terrestrial ages of meteorites'') na ok. 12000 lat. |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
| Linia 66: | Linia 66: | ||
* Ozdín Daniel, Porubčan Vladimír, (2014), '''Nové poznatky o mineralógii chondritov [[Nagy-Borové|Veľké Borové]] a [[Rumanová]]''', ''Esemestník. Spravodajca Slovenskej mineralogickej spoločnosti'', 1, 2014, s. 22-23. Plik [http://www.mineralogickaspolocnost.sk/esemestnik/Esemestnik-2014-01.pdf PDF]. | * Ozdín Daniel, Porubčan Vladimír, (2014), '''Nové poznatky o mineralógii chondritov [[Nagy-Borové|Veľké Borové]] a [[Rumanová]]''', ''Esemestník. Spravodajca Slovenskej mineralogickej spoločnosti'', 1, 2014, s. 22-23. Plik [http://www.mineralogickaspolocnost.sk/esemestnik/Esemestnik-2014-01.pdf PDF]. | ||
| - | * | + | * Rojkovič Igor, Porubčan Vladimír, Siman Pavol, (1995), '''Nález meteoritu pri obci [[Rumanová]]''', ''Mineralia Slovaca'', 27, 1995, s. 331-342. Plik [http://www.geology.sk/new/sk/node/824 PDF]. |
{{Koblitz References |1=A weathered stone of 4.3kg in weight was found by Jozef Tehlar in a grain field at harvest time. Reported, with classification and mineral analysis, J.N.Grossman, Met. Bull. 81, MAPS, 1997, 32, p.A159. Detailed description, major, minor and trace element data, shock stage, weathering grade, mineral analyses, I.Rojkovic et al., MAPS, 1997, 32, p.A151. Study of magnetic properties, NRM and shock remagnetization, M.Funaki et al., Papers 24th Symp. Ant. Met., NIPR Tokyo, 1999, p.26 (abs.); see also, Antarct. Meteorite Res., 2000, (13), p.78. Noble gas analysis, L.Schultz and H.W.Weber, MAPS, 2003, 38, No. 7 (Suppl.), p.A38 (abs.).}} | {{Koblitz References |1=A weathered stone of 4.3kg in weight was found by Jozef Tehlar in a grain field at harvest time. Reported, with classification and mineral analysis, J.N.Grossman, Met. Bull. 81, MAPS, 1997, 32, p.A159. Detailed description, major, minor and trace element data, shock stage, weathering grade, mineral analyses, I.Rojkovic et al., MAPS, 1997, 32, p.A151. Study of magnetic properties, NRM and shock remagnetization, M.Funaki et al., Papers 24th Symp. Ant. Met., NIPR Tokyo, 1999, p.26 (abs.); see also, Antarct. Meteorite Res., 2000, (13), p.78. Noble gas analysis, L.Schultz and H.W.Weber, MAPS, 2003, 38, No. 7 (Suppl.), p.A38 (abs.).}} | ||
| Linia 79: | Linia 79: | ||
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=22781 Rumanová] | * '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=22781 Rumanová] | ||
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=22781 Rumanová] | * '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=22781 Rumanová] | ||
| + | |||
| + | * Słowackie Muzeum Narodowe (Slovak National Museum) – [http://www.snm.sk/ Slovenské národné múzeum (SAV)] | ||
| + | * Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (Natural History Museum Bratislava) – [http://www.muzeum.sk/?obj=muzeum&ix=pm_snm Prírodovedné múzeum Bratislava (SNM)] | ||
* Wikipedia (SK) – [http://sk.wikipedia.org/wiki/Rumanová Rumanová] | * Wikipedia (SK) – [http://sk.wikipedia.org/wiki/Rumanová Rumanová] | ||
Wersja z 23:27, 11 cze 2014
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
| Rumanová → | |
| Znalezisko | |
| Lokalizacja | Nitrianský kraj, Słowacja |
| Położenie[1] | 48°20'53"N, 17°51'58"E |
| Data | sierpień 1994 r. |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny H5 |
| Masa | 4,3 kg |
| Liczba okazów | jeden okaz |
| Cechy | stopień zwietrzenia W2, stopień zszokowania S3 |
| Meteoritical Bulletin Database | |
- Historia znalezienia meteoryt według Bališ (2007).
Kamień, który później okazał się meteorytem, został znaleziony podczas żniw w upalny sierpniowy dzień 1994 roku w pobliżu wsi Rumanová (1,25 km na NNW). Dostał się on między łopatki kombajnu obsługiwanego przez Janko Novosedlíka i zablokował ich ruch. Kombajnista próbował usunąć go rękoma, ale pomimo siłowania się z nim jego próby spełzły na niczym. Świadkiem zmagań kombajnisty był robotnik Milan Talian, który początkowo obserwował zdarzenie z odległości około 150 metrów, znajdując się przy stojącej nieopodal cysternie z wodą. Według jego relacji, zablokowany między łopatkami kamień był czarny, jego powierzchnia była pulchna i podobna do żużla. Aby go usunąć, Milan za pomocą kilogramowego młotka rozbił go na kawałki. Kamień był niezwykle twardy i ciężki. Pozbierał następnie największe fragmenty i zaniósł na pobliską cysternę z wodą. Drobniejsze fragmenty pozostawił leżące na ziemi. Ponieważ kombajn nie został uszkodzony obaj wrócili do pracy. Później przekazali fragmenty kamienia kierownikowi spółdzielni inżynierowi Jozefovi Tehlárovi, który zabrał je do służbowego samochodu. On również zwrócił uwagę na dziwny kształt kamienia, jego fakturę i ciężar oraz kolor, jakby "utleniony" i "zwęglony". Zapakował te kawałki do plastikowych worków i woził w samochodzie przez kilka tygodni. Zabrał je dopiero wówczas i przeniósł do biura, gdy niejaki Jozef Blažíček chciał je z niego wyrzucić. Później, gdy sprzątaczka w biurze również chciała je wyrzucić, zabrał do domu.
Dopiero wiosną 1995 roku udał się z fragmentami kamienia do Astronomického kabinetu Regionálneho kultúrneho strediska w Nitre, gdzie zainteresował się nimi dyrektor Peter Poliak. Dalej trafiły one za sprawą entuzjastów meteorytów do Instytutu Astronomicznego w Bratysławie (Astronomického ústavu SAV v Bratislave), a później do Instytutu Geologicznego Słowackiej Akademii Nauk (Geologického ústavu SAV) na szczegółowe badania i analizy. Meteorytowe pochodzenie kamienia potwierdził profesor Vladimír Porubčan z Instytutu Astronomicznego w Bratysławie. Jozef Tehlár przekazał część fragmentów do zbiorów Słowackiego Muzeum Narodowego w Bratysławie (Slovenské národné múzeum (SNM) v Bratislave).
Dwa duże fragmenty meteorytu Rumanová znajdują się w zbiorach Słowackiego Muzeum Narodowego (Slovenské národné múzeum) i Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (Prírodovedné múzeum v Bratislave). Trzeci fragment, który badał prof. Porubčan, znajduje się nadal zapakowany w plastikowej torbie w jego biurze. Kilka mniejszych fragmentów zachował inż. Jozef Tehlár. Jeden z kawałków wymieniono z muzeum w Pradze na fragment meteorytu Magura. Podjęto również próbę wymieniany na słowackie meteoryt z muzeum w Budapeszcie, ale się ona nie powiodła. Odmówiono!
Meteoryt Rumanová to chondryt zwyczajny typu H5. Jego wiek kosmiczny (cosmic-ray exposure ages of meteorites) określono na około 7 milionów lat, a wiek ziemski ( terrestrial ages of meteorites) na ok. 12000 lat.
Lokalizacja
(R) Rumanová
tablica informacyjna w miejscu znalezienia meteorytu
jeziorko w pobliżu którego znaleziono meteoryt
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Galerie
Bibliografia
- +Bališ Milan, (2007), Meteorit Rumanová, Divadelná spoločnosť Meteorit Rumanová, občianske združenie, 2007. Plik PDF.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Ozdín Daniel, Porubčan Vladimír, (2014), Nové poznatky o mineralógii chondritov Veľké Borové a Rumanová, Esemestník. Spravodajca Slovenskej mineralogickej spoločnosti, 1, 2014, s. 22-23. Plik PDF.
- Rojkovič Igor, Porubčan Vladimír, Siman Pavol, (1995), Nález meteoritu pri obci Rumanová, Mineralia Slovaca, 27, 1995, s. 331-342. Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Zakłodzie
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Rumanová
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Rumanová
- Słowackie Muzeum Narodowe (Slovak National Museum) – Slovenské národné múzeum (SAV)
- Muzeum Historii Naturalnej w Bratysławie (Natural History Museum Bratislava) – Prírodovedné múzeum Bratislava (SNM)
- Wikipedia (SK) – Rumanová
