O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Hasło powstało w oparciu o informacje dostępne na portalu facebook i dzięki życzliwości poszukiwaczy. Dziękujemy.

Zauważony jeszcze w Kosmosie!

Ribbeck →
Asteroida 2024 BX1 (fot. Krisztián Sárneczky; źródło: X)
Spadek
Lokalizacja	Brandenburgia, Ribbeck, Niemcy
Położenie[1]	52°37'15"N, 12°45'40"E
Data	21 stycznia 2024 r., 00:32:38 UTC
Uwagi	spadek asteroidy zaobserwowanej 3 godziny przed wejściem w atmosferę
Charakterystyka
Typ	achondryt, aubryt AUB
Masa	>983 g; masa główna 225 g znaleziona przez poszukiwaczy z Polski
Liczba okazów	deszcz meteorytów
Cechy	wiele okazów pokrywa przezroczysta, jasna skorupa
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
2024 BX1, Sar2736, EN210124, Nennhausen

Asteroida 2024 BX₁, z której spadły meteoryty, została odkryta niecałe trzy godziny wcześniej^[2] przed wejściem w atmosferę ziemską, przez węgierskiego astronoma Krisztiána Sárneczkyego w stacji Piszkéstető Obserwatorium Konkoly w górach Mátra na Węgrzech. Bolid zarejestrowały kamery sieci AllSky7 i Fripon. 2024 BX1 to ósma asteroida odkryta przed uderzeniem w Ziemię i trzecie^[3] odkrycie Sárneczkyego dotyczące „uderzającej” asteroidy. Przed uderzeniem 2024 BX1 była asteroidą bliską Ziemi (Near-Earth asteroids, NEA) z grupy Apollo.

Jedna z pierwszych informacji o możliwym bolidzie i spadku:

Alex Folta
niedziela, 21 stycznia 2024 00:01 UTC
🛑 ☄️ IMMINENT ASTEROID ATMOSPHERIC ENTRY ☄️ 🛑 In 75 minutes, on January 21st, ~00h 32min UT (between 00h29 and 00h36 UT), a small freshly discovered 1-m (0.8-1.4 m) diameter asteroid, Sar2736 is to enter the Earth atmosphere above North-Eastern Germany (lat. ~52.54494°N, lon. ~12.52813°E), 100 km West of Berlin. A bright fireball should be visible from Northern Germany, Poland, Czechia and Denmark should be alerted for a nice fireball coming! Every picture of the event may be important, so please go out if you're in those regions. Stay tuned for more information!
@alle

Jedna z pierwszych obserwacji bolidu:

Alex Folta
niedziela, 21 stycznia 2024 01:04 UTC
🌠🚀 INCREDIBLE ASTEROID Sar2736 ATMOSPHERIC ENTRY CAPTURED LIVE! 🚀🌠
Thrilling news, everyone! In a jaw-dropping celestial spectacle just moments ago, the heavens themselves put on a show! The freshly discovered 1-meter diameter #asteroid, #Sar2736, made its grand entrance into Earth's atmosphere above North-Eastern Germany. @alle
Timestamp of entry: 3:40
(Will edit the Video now and make corrections)
VIDEO BY: ALEX FOLTA

Asteroida 2024 BX1, wcześniej znana pod tymczasowym oznaczeniem Sar2736, była wielkości ~1 metra. Wleciała w ziemską atmosferę 21 stycznia 2024 r. (niedziela) o godzinie 00:32:38,48 UTC i rozpadła się, jako spektakularny bolid, na zachód od Berlina.

Meteoroid wszedł w atmosferę pod kątem 75,56 stopnia z prędkością 15,2 km/s i zapłonął na wysokości 93,3 km. Zgasł na wysokości 21,26 km. W 5,95 sekundy meteoroid pokonał dystans 74,4 kilometrów. Największą jasność absolutną –14,4 magnitudo^[4] osiągnął na wysokości 33,8 km. Według obserwatorów z EN (Spurný et al., ASU; Spurný et al. 2024) wystąpiły trudności z oszacowaniem początkowej masy meteoroidu. Ostatecznie wyliczono ją na 140 kg. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek wielu fragmentów o masie 150 g. Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow. W kilka dni po spadku, po opublikowaniu przez zespół Spurnýego wyliczonego prawdopodobnego rejonu spadku, ruszyły w teren grupy poszukiwaczy. Już 25 stycznia znaleziono pierwszy okaz!

Level 999: asteroida → meteoroid → meteoryt

Pierwszym przypadkiem, kiedy zaobserwowano meteoroid przed jego wejściem w ziemską atmosferę, była zaobserwowana 7 października 2008 roku asteroida 2008 TC3, z której spadł meteoryt Almahata Sitta.^[5]

Astronom Krisztián Sárneczky, odkrywca planetoidy 2024 BX1 z jednym z jej fragmentów po spadku na Ziemię — okazem meteorytu Ribbeck o wadze 111 g (znalazca: Bella Zoltan)

Również znaleziony w 2023 roku meteoryt Saint-Pierre-le-Viger^[6] był wcześniej zaobserwowany przed wejściem w atmosferę przez Węgra Krisztiána Sárneczkyego. 12 lutego 2023 roku odkrył on asteroidę 2023 CX1 (Sar2667), która po kilku godzinach, po efektownym bolidzie, dała deszcz meteorytów w okolicy miejscowości Saint-Pierre-le-Viger we Francji.^[6] Poszukiwania prowadziły tam zespoły projektu FRIPON/Vigie-Ciel^[7], które obecnie zjawiły się na miejscu spadku meteoroidu 2024 BX1 (z sukcesem!). Poszukiwania we Francji w lutym/marcu 2023 roku prowadziły też grupy poszukiwaczy z Polski, którzy odnaleźli nieznaną liczbę kamieni (przypuszczalnie kilka tuzinów, o łącznej masie kilkuset gramów). Według portalu karmaka.de para Łukasz Smuła i Magdalena Skirzewska znaleźli 20 okazów (największy 148,6 g) o łącznej wadze 231,84 g (karmaka.de).

Orbita

Wyliczono heliocentryczną orbitę meteoroidu (Spurný et al. 2024):

• wielka półoś a=1,3343797 AU;
• mimośród e=0,3740191;
• odległość perihelium q=0,8352962 AU; odległość aphelium Q=1,8334632 AU;
• nachylenie orbity i=7,26653°;
• okres obiegu 1,5414134 lat.

Kolejny sukces poszukiwaczy z Polski

Post na FB informujący o znalezieniu pierwszego okazu z bolidu 2024 BX1. Na zdjęciu ekipa z Polski (od lewej): Andrzej Owczarzak (vel Kazimierz Magneto), Filip Samuel Nikodem, Michał Nebelski i Kryspin Kmieciak

W kilka dni po bolidzie 2024 BX1 w rejon spadku udały się liczne grupy poszukiwaczy z Niemiec. Później dołączyli do nich m.in. poszukiwacze z Polski. Już 25 stycznia (czwartek) znaleziono pierwszy okaz! Dokonała tego grupa poszukiwaczy: Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem.^[8] Znaleziony przez nich kompletny okaz (rozpadł się on na trzy części) to achondryt (sic!) o wadze 171 g. Okaz pokryty jest jasną, przezroczystą skorupą w kolorze wnętrza. Znalazcy typują, że jest to aubryt. Na dużą zawartość minerału enstatyt w asteroidzie 2024 BX1, głównego składnika aubrytów, zwracał już wcześniej uwagę Pavel Spurný, analizując charakterystykę obserwowanego bolidu. Znalazcy okazów podkreślają fakt intensywnego zapachu siarkowodoru, jaki wydzielają ich znaleziska! Zapach ten pochodzi zapewne z reakcji siarczku żelaza (troilitu) z wodą (wilgocią), który występuje dość licznie w aubrytach. Jest też możliwe, że za intensywny zapach siarkowodoru odpowiada inny siarczek popularny m.in. w aubrytach – siarczek wapnia oldhamit ((Ca,Mg,Fe)S), który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie.

Okoliczności pierwszego znaleziska według relacji znalazców (Żmija 2024):

(…) Gdyby nie pierwsze znalezisko 4-osobowego zespołu z Poznania i okolic, meteoryt Ribbeck byłby niezwykle trudny do zidentyfikowania wśród licznych granitoidów leżących na polach w obszarze spadku. Doświadczeni poszukiwacze, znani z sukcesów związanych z meteorytem Morasko i Saint-Pierre-le-Viger^[6], wskazali drogę innym zespołom, podnosząc z ziemi 3 fragmenty achondrytu o łącznej wadze 171 g.

– To było przypadkowe odkrycie. Każdy z nas podniósł jeden kawałek, a ja zażartowałem, że wygląda jak meteoryt księżycowy lub eukryt. Po dłuższych oględzinach można było dostrzec bardzo cienką, jasną skorupę obtopieniową i wyczuć charakterystyczny zapach siarkowodoru. Później okazało się, że wszystkie części okazu pasują do siebie. Wtedy byliśmy już przekonani, że to meteoryt – relacjonował Kryspin Kmieciak.

Znalezione fragmenty leżały nie dalej niż metr od siebie i ważyły ok. 92 g, 57 g, oraz 23 g. Ich wnętrze było jasne, bez widocznych ziaren metalu. Skorupa obtopieniowa także miała jasnoszary odcień, z licznymi białymi klastami. Konsultacje w szerszym gronie poszukiwaczy uświadomiły znalazcom oraz innym ekipom, że w okolicach Ribbeck spadł aubryt – niezwykle rzadki typ achondrytu.

– Rzeczywiście, rozpoznanie pierwszego okazu nie było oczywiste, ale decydującym i potwierdzającym elementem była skorupa obtopieniowa oraz charakterystyczne spękania na powierzchni okazu – dodał Andrzej Owczarzak.

Grupa znalazców pierwszego okazu zaprezentowała fragmenty zespołowi pod przewodnictwem Petera Jenniskensa, dzięki czemu niemiecka ekspedycja mogła, po kilku dniach bezowocnych poszukiwań, skuteczniej przeczesywać teren zwracając uwagę na skały o podobnej barwie i teksturze. Wkrótce także i ona pochwaliła się pierwszymi znaleziskami.

Sukces Polaków odbił się szerokim echem w mediach społecznościowych, niemieckich portalach internetowych oraz telewizji. Ponadto, zmotywował znacznie więcej osób do rozpoczęcia poszukiwań. (…)

Ekipa Andrzeja Owczarzaka może się już (niedziela 28 stycznia) pochwalić kilkoma kolejnymi znaleziskami. Pierwsze znalezisko ma jasną przezroczystą skorupę, co wydaje się dziwne, zważywszy na występowanie troilitu w okazach, który powinien „zabarwiać” skorupę na beżowy kolor. Ale wiele kolejnych znaleziska ma już skorupy ciemniejsze, co potwierdza występowanie siarczku żelaza w okazach.

Dlaczego kolejny sukces polskich poszukiwaczy? Ekipa Andrzeja Owczarzaka znalazła również wiele okazów ze spadku meteorytu Saint-Pierre-le-Viger^[6] w 2023 roku we Francji.

W piątek (26 stycznia) znaleziono kolejne okazy. Drugi okaz z tego spadku znalazła grupa z Węgier. Waży on 114 g i jest fragmentem większej bryły. Tego samego dnia na portalu FB o swoim sukcesie poinformowali też poszukiwacze z Niemiec. W rejonie spadku działają liczne grupy. Nawet z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie zjawiła się na miejscu ekipa, która również może pochwalić się swoimi kilku gramowymi znaleziskami (3,1 i 4,5 g).

W sobotę 27 stycznia swoimi sukcesami pochwaliła się niemiecka ekipa Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM), która znalazła w sumie 10 sztuk, największe z nich ważą 21,25 i ~16 g.

W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski, które niezwłocznie podjęły poszukiwania. W niedzielę 28 stycznia Agata Roicka i Mieszko Kołodziej znaleźli okaz 21,16 g. Tego też dnia dwoma znaleziskami pochwaliła się ekipa Michała Zimnego: Marzena Rogozińska, Jarosław Morys i Mateusz Żmija.

29 stycznia Kryspin Kmieciak znalazł masę główna (main mass) o wadze 225 g! Okoliczności znaleziska według relacji znalazcy (Żmija 2024):

(…) Ósmego dnia po spadku odnaleziono największy jak dotąd okaz meteorytu z asteroidy 2024 BX1. Dokonał tego Kryspin Kmieciak, samotnie przeszukując zalesiony obszar w pobliżu wcześniejszych, dużych znalezisk. Meteoryt ten stanowi obecnie masę główną o wadze 225 g.

– Tego dnia była piękna, słoneczna pogoda. Spacerowałem po lesie, gdy w pewnej chwili zwróciłem uwagę na szary kamień. Leżał na ściółce wśród liści i mchu, zupełnie jakby na mnie czekał. Podszedłem i bez zastanowienia go podniosłem. Trzęsły mi się ręce. Wiedziałem, że to naprawdę spory okaz meteorytu, ale długo nie mogłem uwierzyć w swoje szczęście. Emocje były ogromne i trudno je opisać słowami – w ten sposób Kryspin Kmieciak skomentował swój wyczyn. (…)

Worek ze znaleziskami się rozwiązał (patrz → znaleziska).

Część poszukiwaczy zwraca uwagę, że okoliczny teren obfituje w kamienie bardzo podobne do „wiarygodnych znalezisk”. Znajdowane okazy są tak nietypowe, że zbierane przez poszukiwaczy są wszystkie jasne kamienie z jasnymi plamkami. Weryfikacji swoich znalezisk dokonują oni później. Stąd pewnie część ogłoszonych sukcesów będzie podlegać negatywnej weryfikacji?

Kalendarium

Od obserwacji do klasyfikacji:

• 20 stycznia o godzinie 21:48 UTC węgierski astronom Krisztián Sárneczky zaobserwował asteroidę 2024 BX1 (Sar2736).
• 21 stycznia o godzinie 00:32:38 UTC meteoroid wszedł w atmosferę.
• 22 stycznia zespół Pavela Spurnýego publikuje wyniki modelowania spadku i prawdopodobny rejon spadku fragmentów.
• 25 stycznia grupa polskich poszukiwaczy znajduje pierwszy okaz.
• 29 stycznia pierwsze fragmenty trafiły do klasyfikacji.
• 2 lutego zgłoszono do Nomenclature Committee (The Meteoritical Society) nowy spadek pod nazwą Ribbeck!
• 5 lutego badacze z Museum für Naturkunde Berlin potwierdzają, że spadek pod Ribbeck to aubryt (inf. prasowa NHM Berlin).
• 6 lutego Mieszko Kołodziej zidentyfikował w badanym okazie minerał brezinait!
• 16 lutego meteoryt Ribbeck zostaje oficjalnie sklasyfikowany i trafia do Meteoritical Bulletin Database!

Tempo iście kosmiczne 😀!

Za Meteoritical Bulletin Database:

History: (P. Jenniskens, SETI; L. Hecht, A. Greshake, MNB; J. Helbert, DLR): A small asteroid 2024 BX₁ was discovered at 21:48 UTC on 20 January 2024, by Hungarian astronomer K. Sárneczky observing from the Piszkéstet Station of Konkoly Observatory, Mátra Mountains, Hungary. From early astrometry, NASA’s Scout and ESA’s Meerkat Asteroid Guard impact hazard assessment systems identified the object as a potential impactor, gradually narrowing the impact time to 0:33 UTC on 21 January, and in the half hour before impact predicting it to pass in a steep trajectory over the village of Nennhausen about 60 km west of Berlin, Germany. At that time, a fireball was observed by many eyewitnesses and recorded by allsky cameras of the European Fireball Network, IMO/AllSky7, FRIPON and by video security cameras. Bolide analysis and strewn field calculations performed by P. Spurný and J. Borovička (Astronomical Institute of the Czech Academy of Sciences), using an ALADIN model wind profile provided by R. Brožková (Czech Hydrometeorological Institute), indicated that strong winds blew the surviving meteorites in a south-east direction, predicting the meteorites to fall just south of the village of Ribbeck, between Retzow and Berge. The calculations were confirmed by D. Vida (UWO) based on a WTF model wind profile provided by H. Devillepoix (Curtin University, Australia). Ribbeck is known from an 1889 poem by T. Fontane, "Herr von Ribbeck auf Ribbeck im Havelland," well known to German school children.^[9] Starting on 22 January, searches were conducted by a team of scientists and students from the Museum für Naturkunde Berlin (MNB), the German Aerospace Center (DLR), the Free University Berlin (FUB), the Technical University Berlin (TUB), SETI, and members of the Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM), as well as by professional and amateur meteorite hunters. Spectral observations of the fireball in the European Fireball Network indicated that the meteorites were poor in iron and possibly rich in enstatite. Due to the terrestrial appearance of the meteorites, the first find was made not until 25 January, when F. Nikodem, A. Owczarzak, M. Nebelski and K. Kmieciak of Poland, found the first meteorite on a field just west of Ribbeck broken up into three fragments totaling 171 g. The next morning, FUB students D. Dieter and C. Weihe located two small meteorites, 5.2 and 3.1 g, that confirmed the calculated location of the strewn field and the ambient winds. Several tens of meteorites were found in the next days. The largest fragment so far is a 225 g found by K. Kmieciak on 29 January.

Patrz → Ribbeck/Badania.

Okazy

Masa główna

Poszukiwania trwają (…), znajdowane są coraz większe okazy

Data	waga [g]	znalazca	uwagi
25 stycznia 2024 r.	171	Filip Samuel Nikodem	okaz rozpadł się na trzy części
29 stycznia 2024 r.	225	Kryspin Kmieciak	kompletny okaz, 99,9% skorupy
24 lutego 2024 r.	Trzy+ największe okazy ??
Zespół Spurnýego wyliczył rejon, gdzie miałby spaść okaz ~380 g! (…) czekamy na kolejne, jeszcze większe znaleziska.

Ekipy poszukiwaczy przeczesują teren, choć już pojawiły się na FB posty o utrudnieniach. Lokalni rolnicy zaniepokojeni są najazdem poszukiwaczy.

Znaleziska

Znaleziska: szacuje się, że znaleziono 192 okazy/fragmenty o łącznej wadze około 1760 g; (25 marca 2024 r.; źródło: METEOROS).
W zgłoszeniu w Meteoritical Bulletin Database podano sumaryczną wagę wszystkich znalezionych okazów >983 g.

Waga [g]	data (2024 r.)	znalazca(y)	uwagi
171,66	25 stycznia 11:48	Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem	pierwsze znalezisko! okaz rozpadł się na trzy części (23+57+91 g); znalazcy poszczególnych fragmentów: 91 g – Filip, 57 g – Kryspin, 23 g – Michał; w miejscu: 52.627236°N 12.730710°E (METEOROS)
114	26 stycznia	Balla Zoltan, Gucsik Bence	drugie znalezisko; po wysuszeniu okaz waży 111,193 g
~39	26 stycznia	David Göttlich	trzecie znalezisko; po wysuszeniu okaz waży 37,79 g (patrz › Ribbeck/Badania)
52,56	26 stycznia 14:50	Ingo Herkstroeter	(karmaka.de)
3,1 i 4,5	26 stycznia	Dominik Dieter, Cara Weher (MfN-DLR-FU team)*
27	26 stycznia	Michał Nebelski	znaleziony tuż przed zmrokiem (Żmija 2024)
47,01 (wiele fragm.)	27 stycznia4 09:22	(AKM)	14,76 g – Ina Rendtel, 20,67 g – Peter Lindner (at VKTA Felsenkeller for research), 4,30 g – Ina Redtel (at Addi Bischoff, Uni Münster for research), 1,46 g – Felix Bettonvil (at TU Delft for research), 3,56 g – Jürgen Rendtel
20,51	27 stycznia 11:09	Jürgen Rendtel (AKM)	w miejscu: 52.618272°N 12.764892°E
15,59	27 stycznia ;14:04	Andreas Möller (AKM)	w wielu fragmentach (fragment 2,95 g); w miejscu: 52.615064°N 12.772622°E
21,16	27 stycznia 09:34	Agata Roicka, Mieszko Kołodziej
10,2	27 stycznia	Dennis Harries	w miejscu: 52.61542°N, 12.77355°E
4,2+	27 stycznia	Nimisha Verma, Julia Maia, Laëtitia Allibert (DLR-MfN-FU team)	10 szt.; jeden z okazów (Laura Kranich)
14,20	27 stycznia	Tobias Hofmann, astronom amator z Berlina	w okolicy Ribbeck; w miejscu: 52.618139°N 12.759250°E
22,04	27 stycznia	Julien Liehmann
~60	27 stycznia	Filip Samuel Nikodem	początkowo oceniono wagę na 60 g; okaz po wyschnięciu ważył 53,9 g; znaleziony w pobliżu znaleziska Agata Roickiej
16	27 stycznia 14:23	Kryspin Kmieciak	znaleziony na ściernisku w pobliżu pól uprawnych (Żmija 2024)
5, 20, 30	27 stycznia	Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem
4,77	28 stycznia 13:15	Petra Strunk (AKM)	w miejscu: 52.609979°N 12.796870°E
25,48	28 stycznia 16:16	Antal Igaz (AKM)	at VKTA Felsenkeller for research; okaz; w miejscu: 52.617626°N 12.769955°E
9 szt.	28 stycznia	MfN-DLR
3,4	28 stycznia	Szilard Csizmadia (DLR-MfN-FU team)	(karmaka.de)
3,4 i 9,8	28 stycznia	Michał Zimny, Marzena Rogozińska, Mateusz Żmija, Jarosław Morys	wg znalazców: 3,0 g (oraz ~0,5 g okruszków) i 7,8 g (oraz 2,0 g okruszków) znalezione w miejscach, odpowiednio: 52.611944°N 12.784306°E i 52.611361°N 12.777806°E
5	28 stycznia	Zsofia Biro, Gucsik Bence	okaz in situ
225	29 stycznia	Kryspin Kmieciak	masa główna; kompletny okaz, 99,9% skorupy; w miejscu: 52.624083°N 12.739944°E
1 szt.	29 stycznia	Ina Rendtel (AKM)	grupa AKM znalazła w sumie >90 g
3,95	29 stycznia	Marcin Cimała	duży fragment + okruszki; po wyczyszczeniu i osuszeniu okaz waży 3,83 g
29 stycznia 2024, pierwsze fragmenty trafiły do klasyfikacji
11,04 i ~20	30 stycznia	członkowie Hungarian Meteoritical Society	2 szt.; znalezione w miejscu, odpowiednio: 52.609530°N 12.789356°E, 52.608439°N 12.789238°E; po wysuszeniu mniejszy okaz waży 10,62 g
14,13	30 stycznia	Miguel Hulk (Michael Hurtig)[10]	znalezisko może być częścią znaleziska Sang-Hyeok Lee (Sang Joek) z 3 lutego, znalezionego 300 m dalej? znalazca ma na koncie 4 fragmenty: 14.13g/2.80g + 0.02g/12.40g
14,84	30 stycznia	Mirko Graul	ładny, reprezentatywny okaz
2,1	1 lutego	Filip Samuel Nikodem
9,2	2 lutego 10:43	Paweł Zaręba	od okazu odpadło kilka małych fragmentów; radość znalazcy; znaleziony w miejscu 52.60817°N 12.79684°E
3,28	2 lutego	Andrzej Owczarzak (Kazimierz Magneto), Katarzyna Michałek, Filip Nikodem	(Żmija 2024)
4 szt.	2 lutego	Serbowie Dusan Ilic i Acko Acke	m.in. okazy 3, 5, 5 i 5 g; poszukiwacze z Serbii szukają dla Mike Farmera
4,93	3 lutego	Maksymilian Jakubczak	fragment ten pasuje do fragmentu Szymona Kozłowskiego, zostały one znalezione w odległości 750 m od siebie!; okaz znaleziono w miejscu: 52.608611°N 12.803889°E
5,7, 8,0	3 lutego	Paweł Zaręba	okaz (5,7 g) w dwóch fragmentach, znaleziony w miejscu 52.60695°N 12.80463°E (10:08); okaz 8,0 g znaleziony w miejscu 52.60519°N 12.80516°E (13:36); 4 lutego Paweł zważył wszystkie znalezione przez niego okazy: 9,2, 8,0, 5,7 g;
5,68	3 lutego	Szymon Kozłowski	fragment z ciemną skorupą; po wyczyszczeniu i osuszeniu okaz wazy 5,30 g; fragment ten pasuje do fragmentu Maksymiliana Jakubczaka
5,3	3 lutego	Artur Jaśkiewicz	znaleziony w miejscu: 52.60561°N 12.81444°E
3,3	3 lutego	Owczarzak team
5,45	3 lutego	Daniel Steiniger	okaz znaleziono w miejscu: 52.605361°N 12.807833°E (karmaka.de)
2,86	3 lutego 13:40	Andreas Möller (AKM)	wilgotny ważył 3,09 g; zdjęcia znalezisk zespołu AKM znajdują się na Wikipedii (karmaka.de); w miejscu: 52.612833°N 12.807528°E
4,4	3 lutego	Tom Hughes	w miejscu: 52.610467°N 12.808550°E; po wysuszeniu fragment waży 4,14 g
12,4	3 lutego	Sang-Hyeok Lee (Sang Joek)	fragment po wysuszeniu waży 11,7 g; okaz znaleziono w miejscu: 52.613944°N 12.785611°E; fragment może być częścią znaleziska Miguel Hulk z 30 stycznia?
12	3 lutego	Thomas Becker	(karmaka.de)
22	3 lutego 11:22	Mieszko Kołodziej, Agata Roicka	waga po osuszeniu 22,039 g
…	3 lutego 2024 …na FB pojawiają się kolejne doniesienia o znalezionych okazach; wytrwałość poszukiwaczy nagradzana jest okazami wyjątkowego meteorytu. Zapewne przez kolejne tygodnie poszukiwacze będą przeczesywali teren w nadziei znalezienia swojego upragnionego meteorytu – SWOJEGO!

* skróty: AKM – Arbeitskreis Meteore e.V.; DLR – Deutsche Zentrum für Luft- und Raumfahrt (German Aerospace Center); FU – Freie Universität Berlin; MfN – Museum für Naturkunde

Parada „gigantów” ??

Poszukiwania wciąż trwają:

• po 3 lutego 2024: 04.02. Filip Nikodem, 7,9 g  ●  04.02. Julien Liehmann, 7 g (okaz)  ●  04.02. Olek Błasiak, 8,3 g (52.615000°N 12.792500°E)  ●  04.02. 10:51 André Knöfel (AKM), 3,74 g (52.612117°N 12.803961°E)  ●  04.02. Tomasz Walesiak, 1,70 g (52.611788°N 12.890320°E) (okaz)  ●  [04.02. Michael Hurtig, 12,94 g]  ●  04.02. Miguel Hulk, 2 szt. (okazy)^[10]  ●  04.02. Leon Thann, 5,193 g (okaz)  ●  04.02. Acko Acke, 16 g  ●  05.02. Miguel Hulk, 12,94 g  ●  05.02. PFN76-Kozienice, 5-9 g, cztery fragmenty  ●  06.02. Acko Acke, kolejne okazy  ●  (…)
• kolejne dni…: 09.02. Mateusz Meffi Zieliński, 4,3 g  ●  [09.02. Kryspin Kmieciak, 2,8 g]  ●  10.02. Leon Thann, 4,640 g (okaz)  ●  10.02. Mirko Graul, 1,96 g  ●  10.02. Ralf Simmat i Charlotte Bedke, 24,37 g  ●  [10.02. 11:47 Ingo Herkstroeter, 2,03 g (52.608380°N 12.818980°E)]  ●  11.02. Miguel Hulk, 4 szt. (okazy)^[10]  ●  11.02. Paweł Żochowski, 3,86 g (52.60927°N 12.79625°E) (okazy)  ●  12.02. Enrico Hoff, 2 szt.^[11]  ●  12.02. David Göttlich, 1,6 g (okaz)^[12]  ●  12.02. Frank Rauschenbach (Galileo), 1 szt. (film)  ●  14.02. Tomasz Aurora, 3,00 g (okaz)  ●  14.02. Sang-Hyeok Lee, 1 szt.  ●  14.02. Ri Di, 47,5 g (52.608380°N 12.795222°E) (okaz)  ●  14.02. Zsolt Kereszty, 3,6 g (okaz)  ●  15.02. Mirko Graul, 2,69 g (okaz)  ●  15.02. Jarosław Morys, dwa okazy: 1,894 i 3,384 g (okazy)  ●  15.02. Marcin Rościszewski, 6,716 g  ●  [15.02. Thomas Neumann, 7,79 g (52.608111°N 12.804750°E)]  ●  16.02. Tomasz Aurora, 1,4 g  ●  16.02. MADEINSPACE.pl, 9,268 g (okazy)  ●  17.02. MADEINSPACE.pl, 2,532 g (okaz)  ●  18.02. Miguel Hulk, 1,38 g^[10]  ●  21.02. 14:58 Abdelkabir Oulgour, 2,388 g (52.606389°N 12.822194°E) (okaz)  ●  [22.02. 16:08 Abdelkabir Oulgour, 2,38 g (52.607583°N 12.823444°E)]  ●  24.02. Trzy+ największe okazy ??  ●  24.02. na miejsce dotarł Michael Farmer  ●  26.02. Marzena Rogozińska, 2,86 g (52.607633°N 12.801567°E)  ●  27.02. Mirko Graul, 1,07 g (okaz)  ●  29.02. Alex Folta, 12,32 g (okaz)  ●  02.03. Hartmut Osterburg, 1,56 g (52.60909°N 12.79522°E)  ●  03.03. Miguel Hulk, 0,5 g^[10]  ●  [05.03. 16:18 Ingo Herkstroeter, 3,01 g (52.604319°N 12.829750°E)]  ●  [06.03. 15:36 Ingo Herkstroeter, 4,48 g (52.608960°N 12.784350°°E)]  ●  07.03. Till Müller, 3 fragmenty  ●  07.03. Mario Zeidler, 3 szt.  ●  09.03. Andreas Möller (AKM), 7,36 g (52.608960°N 12.808661°E)  ●  11.03. Frank Rauschenbach, 1,49 g (52.606361°N 12.823028°E) (…)

• okazy posiadające jasną, spienioną skorupę wykazują cech meteorytów orientowanych?!
• prawdopodobnie znaleziono ponad 200 okazów!
• …

• poszukiwania i ich rezultaty można śledzić na facebooku na specjalnej grupie: Asteroid 2024 BX1 - RIBBECK Meteorite.

Więcej patrz › Ribbeck/Galerie; patrz › Ribbeck/Badania

Już pojawiły się oferty sprzedaży fragmentów meteorytu z tego spadku. Jak na razie w cenie około 1000-1500$/g!

• Marcin Cimała wycenił swoje znalezisko (3,83 g) na 6000$! Dostał też mandat za przekroczenie prędkości, więc zrekompensował to sobie w cenie okazu. ??
• 3 lutego Roberto Vargas sprzedał na aukcji na FB fragment 1,3 g za 2000$!
• Alex Folta wystawił na eBay fragment 0,01015 g oraz kilka fragmentów <0,4 g.
• Mikro fragmenty od Mirko Graul: 0,040 g  ●  0,087 g  ●  micromount.
• Super oferta od Jarka Morysa (MADEINSPACE.pl): >19 okazów i fragmentów.
• „Bogata” oferta Mirko Graul.
• …

Aubryty

Andrzej S. Pilski po zapoznaniu się z dostępnymi zdjęciami znalezisk, zasugerował, iż mamy do czynienia ze spadkiem aubrytu podobnego do spadku meteorytu Pesyanoe (Старое Песьяное) w 1933 roku w Rosji (portal Meteorite Times Magazine).

Za woreczko.pl: Aubryt (AUB, aubrite) – typ meteorytu kamiennego; achondryt. Nazwa od meteorytu Aubres. Aubryty to achondryty ubogie w wapń (Ca-poor), główny ich składnik to enstatyt i diopsyd (En₅₀Wo₅₀), występują też w nich małe ilości oliwinu (fajalitu, Fa₀) i śladowe plagioklazu (albitu, An_2–8). Aubryty są bardzo rzadko znajdywane. Mają często jasną skorupę obtopieniową, białe wnętrze i są bardzo kruche. Ich białe wnętrze to często duże kryształy enstatytu, z małymi ilościami oliwinu, stopu Fe-Ni, troilitu i wieloma egzotycznymi, akcesorycznymi minerałami wskazującymi na silnie redukcyjne środowisko pochodzenia magmy. Porównanie widm aubrytów i planetoid wskazuje na ich podobieństwo do planetoidy (44) Nysa (lub innego typu E (E-class)). Bliska Ziemi planetoida (3103) Eger jest typowana na ciało macierzyste aubrytów. Najbardziej popularne aubryty to meteoryty Cumberland Falls i Norton County^[13] oraz spadek Tiglit^[14]. Ten ostatni spadł w grudniu 2021 roku w Maroko, a jego okazy są bardzo podobne do okazów meteoryt Ribbeck!

Fluorescencja minerałów

Fluoryzujący fragment meteorytu 2024 BX1

Jedną z cech charakterystycznych aubrytów jest ich świecenie (fluorescencja) w promieniowaniu UV, co pozwala odróżnić je od ziemskich kamieni.

Podstawowe minerały aubrytów: ubogi w żelazo enstatyt (En, członek szeregu piroksenów) fluoryzuje na niebiesko, natomiast forsteryt (Fo, z szeregu oliwinów), bogaty w magnez (ubogi w żelazo) fluoryzuje na żółto. Za fluorescencję w aubrytach odpowiadają m.in. diposyd (Di; (Ca,Mg)Si₂O₆), wollastonit (Wo; Ca₂Si₂O₆) oraz minerały z grupy apatytów. Zjawisko fluorescencji przypisuje się obecności jonów-aktywatorów, defektom sieci krystalicznej spowodowanymi wakansami, jonami międzywęzłowymi lub dyslokacjami. Na fluorescencję wpływają też związki lantanowców (Kosina 2014). Obecność w sieci krystalicznej atomów pierwiastków chemicznych zwanych ekranami luminescencyjnymi („wygaszaczami”, np. dwuwartościowe jony Fe, Cu i Ni) powoduje, że nawet w najbardziej typowych minerałach luminescencyjnych zjawisko to nie wystąpi (redbor.pl). W innych meteorytach fluoryzują, np. inkluzje wapniowo-glinowe (CAI, calcium-aluminium inclusion), popularne, np. w chondrycie węglistym Allende.^[15] Dobrym przykładem fluorescencji minerałów zawartych w meteorytach jest meteoryt księżycowy El Hareicha 001.

Patrz → Ribbeck/Badania.

W Meteoritical Bulletin Database zarejestrowanych jest tylko 82 meteoryty typu aubryt (stan: luty 2024 r.). Jeśli wykluczymy z tej liczby meteoryty pochodzące z Antarktydy, zostaje tylko 40. Jeśli jeszcze wykluczymy meteoryty pochodzące z pustyń (non-NWAs), zostaje 17, z czego aż 12 (>70%) to spadki! Spadek meteorytu z bolidu 2024 BX1 powiększył jeszcze tę pulę rzadkich spadków.

Brezinait

Mieszko Kołodziej z UAM w Poznaniu przeprowadził już pierwsze badania znalezionego okazu pod mikroskopem elektronowym (SEM). Wstępne wyniki wskazują na występowanie w znalezionym aubrycie nie tylko siarczku żelaza, troilitu (FeS), ale stwierdzono występowanie popularnego w aubrytach siarczku chromu, brezinaitu (brezinaite, Cr₃S₄).

Brezinait – siarczek chromu (Cr,Fe,V,Ti,Mn)S₄. Występuje w aubrytach i ureilitach oraz w anomalnych meteorytach żelaznych. Tworzy mikroskopijne wrostki w stopie Fe-Ni. Stwierdzony w ataksycie Tucson (ATAX)^[16]. Nie stwierdzony na Ziemi. Nazwa na cześć Aristidesa Breziny – austriackiego badacza meteorytów, historycznego dyrektora Natural History Museum w Wiedniu.

Alan Mazur sfotografował wewnątrz jednego z okazów purpurowy kryształ, prawdopodobnie halitu (NaCl). Halit to łatwo rozpuszczalna w wodzie popularna sól kuchenna, więc zaobserwowanie jej kryształu w okazie, który przez wiele dni leżał na bardzo wilgotnej glebie, przy często padającym deszczu, to istny cud!

Patrz → Ribbeck/Badania.

Bolid

Fragmentacja

Kadry z filmu nakręconego przez Sirko Molau w Ketzür. Posłużył on zespołowi Spurnýego do obliczenia masy i miejsca uderzenia poszczególnych fragmentów (źródło: Spurný et al.; udostępnił Jiri Borovicka, with permission)

Spurný et al. (8 lutego): „Úlomky viditelné na výřezech ze snímků videa AMS16 (operátor Sirko Molau, video poskytl vedoucí programu AllSky7 Mike Hankey). U každého snímku je uveden čas v sekundách uplynulý od času 00:32:38 UT.”

Patrz → Ribbeck/Badania.

Predykcja

W oparciu o sukcesywnie napływające informacje o kolejnych znaleziskach, zespół Spurnýego dokonuje korekty prawdopodobnych obszarów spadku okazów o zadanych masach.

Spurný et al. (8 lutego): „Podle výpočtů pravděpodobně dopadlo pět úlomků s hmotnostmi většími než 75 gramů. Ze zveřejněných údajů lze soudit, že tři z toho již byly nalezeny (o hmotnostech 225 g, 114 g, a kus rozbitý na tři části s celkovou hmotností 171 g). Jejich polohy však nebyly zveřejněny. Nález největšího kusu, který by podle upřesněných výpočtů měl vážit kolem 380 g, zatím ohlášen nebyl. V pádové oblasti by se dále měly nacházet přinejmenším dva úlomky s hmotnostmi kolem 50 g (byl hlášen nález jednoho o hmotnosti 54 g). Úlomků menších než 30 gramů bude mnohem více než je vyznačeno na mapě. Tam jsou jen ty úlomky, které byly dobře rozlišitelné na obou videích.”

(14 lutego): „Za tohoto předpokladu (a také za předpokladu, že úlomky se během temné fáze nerozpadly) jsme spočítali možné oblasti dopadu dosud nenalezených úlomků M (asi 400 g) a F (80-90 g). Na obrázku 8 jsou vyznačeny červeně pro M a fialově pro F. Nejistota v podélném směru je dána neznalostí tvaru meteoritu.”

Szczegóły mapy: Spurný et al..

Patrz → Ribbeck/Badania.

Lokalizacja

Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow. Większość obszaru spadku to pola uprawne i, o tej porze roku, wdzięczny teren poszukiwań. Na filmie Szymona Kozłowskiego na portalu YouTube widać piękną okolicę obfitującą w wiatraki.

W wyliczonym prawdopodobnym rejonie spadku szybko znaleziono wiele okazów. Jest to potwierdzenie doskonałego modelu teoretycznego i precyzyjnego numerycznego modelowania ruchu meteoroidów (bolidów) w atmosferze, fragmentacji i spadku fragmentów na ziemię, opracowany przez zespół Pavla Spurnýego z Astronomický ústav AV ČR.

Wielu poszukiwaczy opublikowało współrzędne miejsc w których znaleźli swoje okazy. Zgodność z przewidzianym rejonem spadku jest imponująca!

Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, dziesiątkach ludzi chodzących po polach krok-w-krok, miejscowi rolnicy wzywali policję. Część pól, na żądanie właścicieli, została wyłączone z poszukiwań.

Mapa znalezisk (autor Andreas Möller (Arbeitskreis Meteore e.V.), with permission)

Mapa zgłoszonych znalezisk, tzw. elipsa spadku (ang. strewn field, niem. Streufeld). Znaleziono ponad 100 okazów o łącznej wadze około 1146 g. Na mapie obok zaznaczono tylko dwa okazy o wagach >100 g, a znaleziono trzy takie.

Według biuletynu METEOROS znaleziono 192 potwierdzone okazy/fragmenty, o łącznej wadze 1,76 kg (masa główna 225 g) (stan na: 25 marca 2024 r.).

Patrz → Ribbeck/Badania.

Ribbeck/Galerie

Redakcja nie mogła udać się w rejon spadku, ale śledziła na portalu facebook poszukiwania i kolejne znaleziska. Zamieszczone poniżej informacje i zdjęcia pochodzą z postów, w których poszukiwacze chwalili się swoimi znaleziskami. Wiele osób dzieliło się z nami swoimi materiałami na Messengerze, dziękujemy.

Poszukiwania i ich rezultaty można śledzić na facebooku na specjalnej grupie: Asteroid 2024 BX1 - RIBBECK Meteorite.

Pierwszy znaleziony okaz – sukces ekipy poszukiwaczy z Polski (25 stycznia 2024 r.; Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem)

Okaz ~171 g, który rozpadł się na trzy części (znalazcy poszczególnych fragmentów: 91 g – Filip, 57 g – Kryspin, 23 g – Michał) i szczęśliwi znalazcy	Na powierzchni okazu widać jaśniejsze klasty, zapewne enstatyt?	Okaz pokrywa szklista jasna skorupa w kolorze wnętrza meteorytu
Znaleziony okaz ~171 g rozpadł się na trzy części (23+57+91 g)	Kolejne znalezisko! ~16 g Kryspina Kmieciaka	Okaz ~55 g; znalazca Filip Samuel Nikodem (okaz trzyma Szymon Kozłowski)

Masa główna (29 stycznia 2024 r.; fot. Kryspin Kmieciak; źródło: FB)

Masa główna (main mass) ~225 g, 99,9% skorupy obtopieniowej, znalazca Kryspin Kmieciak	O takim znalezisku marzy każdy poszukiwacz	Ciemna skorupa o strukturze przypominającej caliche pokrywające zwietrzałe powierzchnie meteorytów pustynnych
Spękana skorupa, według Marcina Cimały powstała ona wtórnie po spadku w wyniku zamarzania wody, którą nasiąkły okazy; wielu znalazców podkreśla, że okazy są kruche	Spieniona skorupa	Te żółte przebarwienia mogą pochodzić od troilitu
Druga strona okazu, ciemniejsza i mniej spieniona	To mogą być prawdziwe cracki	Cacuszko 😀

W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski (źródło: FB)

Ekipa z Opola	Ekipa PKiM	Ekipa z Warszawy	Agata Roicka, Mieszko Kołodziej, okaz 21,16 g
«Houston, tu Baza Spokoju. „Orzeł” wylądował» 😀	Znalezisko Marcina Cimały ~3 g	Znalezisko Michała Zimnego i przyjaciół	Znaleziska Michała Zimnego i przyjaciół; wg znalazców: 3,0 g (oraz ~0,5 g okruszków) i 7,8 g (oraz 2,0 g okruszków) znalezione w miejscach, odpowiednio: 52.611944°N 12.784306°E i 52.611361°N 12.777806°E
Znalezisko Pawła Zaręby ~8,2 g	Okaz 4,93 g Maksymiliana Jakubczaka	Okaz 5,68 g znaleziony przez Szymona Kozłowskiego	Creme de la creme
Znalezisko Pawła Żochowskiego	Okaz 3,19 g Tomasza Aurora	Mieszko Kołodziej ze swoim znaleziskiem (22,039 g)	Kolejne znalezisko (3,28 g) Andrzeja Owczarzaka (Kazimierz Magneto)

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie

Kolejne okazy znalezione przez inne zespoły poszukiwaczy (źródło: FB)

Drugie w kolejności znalezisko, tym razem zespołu z Węgier, okaz waży ~114 g; okaz pachnie siarkowodorem (Gucsik Bence, Balla Zoltan)	Okaz 5 g znaleziony przez Zsofia Biro	Znalezisko (~39 g) zespołu niemieckiego (David Göttlich) (patrz → Ribbeck/Badania)	Grupa poszukiwawcza z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie (Museum für Naturkunde) i projektu FRIPON/Vigie-Ciel ze znalezionym przez nich kilku gramowym okazem. W grupie poszukiwaczy Peter Jenniskens z Instytutu SETI
Worek z okazami się rozwiązał 😀. Ekipa Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM) znalazła 10 sztuk, największe ważą >20 g	Okaz o wadze 22,04 g (Julien Julien)	Znalezisko Mirko Graul ~14,8 g	Zespół węgierski znalazł dwa okazy: 11,04 i ~21 g
Okaz ~21 g zespołu węgierskiego	Współrzędne znalezisk zespołu węgierskiego	Sukces zespołu z Serbii, okaz ~3 g	Okaz 14,2 g znaleziony przez Tobiasa Hofmann

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie; patrz → Ribbeck/Badania

Okazy

Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski i Filip Nikodem w programie TVP Pytanie na śniadanie	Okaz ~171 g (fot. Filip Samuel Nikodem)	Okaz ~171 g (fot. Filip Samuel Nikodem)
Fragment 91 g z okazu 171 g; na przełamie widać skupiska/gniazda troilitu (fot. Filip Samuel Nikodem)	Okaz ~60 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)	Okaz ~55 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)
Okaz ~2,1 g (znalazca i fot. Filip Samuel Nikodem)	Okaz ~16 g Kryspina Kmieciaka	Fragment 3,83 g; widoczna szara skorupa (1 rzędu), szklista skorupa (2 rzędu?) i powierzchnia przełamu z widocznym troilitem (fot. Marcin Cimała)
Okaz ~14,8 g Mirko Graul	Okaz ~12,4 g znaleziony przez Sang-Hyeok Lee (Sang Joek)	Okazy (5,7, 8,0 i 9,2 g) znalezione przez Pawła Zarębę (fot. Paweł Zaręba)
Okaz 1,70 g, znalezisko Tomasza Walesiaka (52.611788°N 12.890320°E)	Znaleziska zespołu: Michał Zimny, Marzena Rogozińska, Jarek Morys, Mateusz Żmija, Marcin Rościszewski	Okaz 37,79 g Davida Göttlich (patrz → Ribbeck/Badania)

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie; patrz → Ribbeck/Badania

Kolekcje

Fragment ze skorupą (0,12 g 😀) w kolekcji W&W pochodzący z okazu 9,2 g znalezionego przez Pawła Zarębę

Fragment ze skorupą (0,20 g 😀) w kolekcji W&W pochodzący z okazu 171 g; prezent od zespołu Andrzeja Owczarzaka

Okazy i fragmenty znalezione przez Pawła Zarębę oraz eleganckie „ekspozytory” (fot. Paweł Zaręba)

Teren

Przykłady zwykłych kamieni, których w rejonie spadku jest bardzo dużo, a które są podobne do znajdowanych meteorytów, tzw. „fake” (fot. Szymon Kozłowski)

Obszar poszukiwań (fot. Szymon Kozłowski)

Więcej patrz → Ribbeck/Galerie

Mass media

Bibliografia

• Bischoff Addi, Patzek Markus, Barrat Jean-Alix, Berndt Jasper, Busemann Henner, Degering Detlev, Di Rocco Tommaso, Ek Mattias, Harries Dennis, Godinho Jose R.A., Heinlein Dieter, Kriele Armin, Krietsch Daniela, Maden Colin, Marchhart Oscar, Marshal Rachael M., Martschini Martin, Merchel Silke, Möller Andreas, Pack Andreas, Raab Herbert, Reitze Maximilian P., Rendtel Ina, Rüfenacht Miriam, Sachs Oliver, Schönbächler Maria, Schuppisser Anja, Weber Iris, Wieser Alexander, Wimmer Karl, (2024), Cosmic pears from the Havelland (Germany): Ribbeck, the twelfth recorded aubrite fall in history, Meteoritics & Planetary Science, vol. 59(10), 2024, s. 2660-2694 (abstrakt). Plik doi.

• +Cantillo David C., Ridenhour Kaycee I., Battle Adam, Joyce Thomas, Breceda Juliana Nunez, Pearson Neil, Reddy Vishnu, (2024), Laboratory Spectral Characterization of Ribbeck Aubrite: Meteorite Sample of Earth-impacting Near-Earth Asteroid 2024 BX1, The Planetary Science Journal, 5(6), 2024, ss. 14. Plik doi.

• Kosina Romuald, (2014), O nieznanej naturze meteorytów (On the unknown nature of meteorites), Acta Soc. Metheor. Polon., 5, 2014, s. 72-80.^[17] Plik ASMP.

• Szymon Kozłowski, (2024), W 164 minuty od odkrycia do spadku: meteoryt Ribbeck, Meteoryt, 104, 2024, s. 3-6. Plik available online.

• Manecki Andrzej, (2004), Encyklopedia minerałów. Minerały Ziemi i materii kosmicznej, AGH Uczelniane Wyd. Naukowo-dydaktyczne, Kraków 2004, ISBN 83-89388-67-7.^[18]

• METEOROS, 3, 2024, plik PDF:
  • Knöfel André, Der Meteoritenfall ‚auf Ribbeck im Havelland‘, s. 42;
  • Molau Sirko, Die Entdeckung und Beobachtung von 2024 BX1, s. 43-44;
  • Rendtel Jürgen, Von BX1 nach Ribbeck, s. 45-48;
  • Möller Andreas, Der Meteoritenfall von Ribbeck – Der AKM auf dem Feld, s. 49-60;
  • Bischoff Addi, Erste Ergebnisse der Untersuchungen des Meteoriten Ribbeck an der Universität Münster, s. 60-62;
  • Sachs Oliver, Meteorit Ribbeck: Vorläufige Detailstudien und Beobachtungen einer ungewöhnlichen Schmelzkruste, s. 52-72.

• +Sárneczky Krisztián, Felber T., Stecklum B., Buzzi L., Galli G., Losse F., Campestrin M., Micheli M., Bacci R., Bacci P., Sonka A., Dupouy P., Bernede J., Galli G., Korlevic K., Valvasori A., (2024), 2024 BX1, Minor Planet Electronic Circulars, No. 2024-B76, January 2024.^[19] Plik doi.

• Spurný et al., Zánik malé planetky 2024 BX1 západně od Berlína 21. ledna 2024 zachycený kamerami Evropské bolidové sítě, portal Astronomický ústav AV ČR.

• Spurný Pavel, Borovicka Jiří, Shrbený Lukáš, Hankey Mike, Neubert Ralf, (2024), Atmospheric entry and fragmentation of small asteroid 2024 BX1: Bolide trajectory, orbit, dynamics, light curve, and spectrum, arXiv.org, arXiv:2403.00634, 2024, ss. 8. Plik doi.

• Tymiński Zbigniew, Jaśkiewicz Artur, Zaręba Paweł, Mazur Mirosław, Stolarz Marcin, Żołądek Przemysław, Krzyżanowski Tomasz, Polakowski Krzysztof, Kwinta Maciej, Szlagor Mariusz, Węgrzyk Walburga, Wiśniewski Mariusz, Olech Arkadiusz, Gawroński Marcin P., Żejmo Michał, Ogłoza Waldemar, Froń Adam, Tymińska Katarzyna, Gzik Sylwia, Aitov Alexander, Harachka Yury, PFN, (2024), Raport PKiM / PFN z działalności w latach 2023–2024 (The PKiM / PFN report on activities in 2023–2024), Acta Soc. Metheor. Polon., 15, 2024, s. 129-141. Plik ASMP.

• Tymiński Zbigniew, Burakowska Agnieszka, Jaśkiewicz Artur, Tymińska Katarzyna, Stolarz Marcin, Kuć Michał, Marganiec-Gałązka Justyna, Czudek Marek, Saganowski Paweł, Iller Edward, Krzesińska Agata M., (2024), Badanie zawartości radionuklidów kosmogenicznych oraz składu mineralnego skał w celu weryfikacji ich pozaziemskiego pochodzenia (Investigation of the content of cosmogenic radionuclides and the mineral composition of rocks for verification of their extraterrestrial origin), Acta Soc. Metheor. Polon., 15, 2024, s. 142-153.^[20] Plik ASMP.

• Żmija Mateusz, (2024), Meteoryt Ribbeck – relacje polskich poszukiwaczy (Ribbeck meteorite – reports of Polish searchers), Acta Soc. Metheor. Polon., 15, 2024, s. 202-214. Plik ASMP.

Przypisy

Zobacz również

• Ribbeck/Galerie, Ribbeck/Badania

• spadki: Antonin, Pusté Úľany

• Bolidy (typy)

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Ribbeck
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Ribbeck

• Portal X – Krisztián Sárneczky (The discovery images of the imminent impactor #2024BX1 (aka #Sar2736 ) with the 60-cm Schmidt Telescope at #Piszkéstető Mountain Station, part of Konkoly Observatory (#konkolyobs) in #Hungary.)

• Astronomický ústav AV ČR – Zánik malé planetky 2024 BX1 západně od Berlína 21. ledna 2024 zachycený kamerami Evropské bolidové sítě
• Portal Strewnify – Ribbeck, Germany (2024 BX1)
• Portal Karmaka.de – 2024 BX1 (SAR2736) Ribbeck (prov.) meteorite fall (aubrite ?) …  ●  SAINT-PIERRE-LE-VIGER meteorite fall (L5-6, C-S3, >1132.84 g) of asteroid 2023 CX1 (Sar2667) …

• Portal Museum für Naturkunde Berlin – Meteor near Berlin classified as extremely rare Aubrite-type meteorite

• Portal cosmoartel.pl – Asteroida, bolid, meteor nad Niemcami 2024.01.21  ●  2024 BX1:…  ●  Meteoryt Ribbeck
• Portal Meteoryt.org – Ribbeck #1 i dalsze

• Facebook – Asteroid 2024 BX1 - RIBBECK Meteorite
• Facebook – David Göttlich  ●  Gucsik Bence  ●  Lubuscy Łowcy Burz  ●  Kazimierz Magneto  ●  Kryspin Kmieciak  ●  Filip Samuel Nikodem

• YouTube – Fireball Over Germany Created by Asteroid 2024 BX1  ●  Meteor 2024 BX1 über Berlin!  ●  Asteroid 2024 BX1 Mierzyn Polska  ●  AMS event #423-2024 caught from Beetzseeheide DE  ●  Burning asteroid streaks across sky over Berlin
• YouTube – Funde in Brandenburg: Meteorite mit Seltenheitswert – Museums-Evolution  ●  Hunting 2024 BX1
• YouTube – #WGabinecieAstronoma: W Gabinecie Astronoma  ●  Poszukiwania meteorytów w Ribbeck (Niemcy) - 26-28 stycznia 2024 #2024BX1 #SAR2736  ●  Znalazłem meteoryt Ribbeck! - Poszukiwania meteorytów w Niemczech 3-5 lutego 2024 roku.
• YouTube – AstroLife: Uderzenie asteroidy 2024 BX1 ☄️ Meteoryty - jak je rozpoznać? 🪨 - Na żywo + prof. Szymon Kozłowski
• YouTube – Galileo: Mehrere 100.000€ für einen Stein aus dem Weltall? Goldgräberstimmung in Brandenburg!
• YouTube – Maksymilian Jakubczak: Poszukiwania meteorytu Ribbeck z asteroidy 2024BX1
• YouTube – Astronarium: Meteoryt Ribbeck - Astronarium 178

• Wikipedia – Grupa Apolla
• Wikipedia (DE) – Ribbeck (Nauen)  ●  Herr von Ribbeck auf Ribbeck im Havelland  ●  Ribbeck (Meteorit)
• Wikipedia (EN) – 2024 BX₁  ●  2023 CX₁  ●  Krisztián Sárneczky

• woreczko.pl – Słownik „meteorytowy” (Glossary)  ●  Minerały w meteorytach (Meteorite minerals)  ●  CAI, inkluzja wapniowo-glinowa (CAI, calcium-aluminium inclusion)  ●  Oldhamit (oldhamite)

• International Meteor Organization, IMO – 2024 BX1: 8th predicted Earth impact!
• Solar System Dynamics NASA – (2024 BX1)

• Portal Gazeta.pl – Polacy znaleźli w Niemczech fragment asteroidy. Oświetliła ona w niedzielę niebo
• Portal Wągrowiec – Spektakularne Zdarzenie na Niebie: Asteroida 2024 BX1 Weszła w Atmosferę Ziemi

• TVP – Pytanie na śniadanie: Polscy łowcy meteorytów

• Projekt FRIPON/Vigie-Ciel – FRIPON  ●  Vigie-Ciel
• Portal Spidersweb – To ten kamień rozświetlił niebo nad Europą. Znaleźli go wolontariusze

• Portal Meteorite Times Magazine – An October 1933 Witnessed Fall: Pesyanoe, Russia  ●  Fluorescent Meteorites

• Portal redbor.pl – Luminescencja minerałów

• Portal PolandMet.com – RIBBECK (3.83 gram)  ●  PolandMET Meteorite RIBBECK (3.83 gram)