(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Meteoryty) |
m |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
| nazwa = Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie | | nazwa = Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie | ||
| adres = Gronostajowa 5<br />30-387 Kraków<br />http://www.cep.uj.edu.pl/ | | adres = Gronostajowa 5<br />30-387 Kraków<br />http://www.cep.uj.edu.pl/ | ||
- | | pracownicy = kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza | + | | pracownicy = kustosz kolekcji: dr {{Txt2Img|Kurator_CEP_UJ.jpg|Bartłomiej Kajdas}}; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza |
| kontakt = [mailto:bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl]<br />tel. (12) 664 60 84 | | kontakt = [mailto:bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl]<br />tel. (12) 664 60 84 | ||
| wystawy = kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego [[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ|Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ]];<br />Centrum otwarto dla zwiedzających w 2021 roku | | wystawy = kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego [[Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ|Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ]];<br />Centrum otwarto dla zwiedzających w 2021 roku | ||
Linia 25: | Linia 25: | ||
- | Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez [[Indeks nazwisk|dawnych kolekcjonerów]] (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001): | + | Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez [[Indeks nazwisk|dawnych kolekcjonerów]] (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001) (fot. Szymon Kozłowski, ''za zgodą''; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas): |
* osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w Krakowie]</ref> i Gabinetu Mineralogicznego UJ w 1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera '''[[Indeks_nazwisk#Michałowski_Ludwik|Ludwika Michałowskiego]]''' (1829-1899): | * osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU<ref name="PAU">'''PAU''' – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Polska_Akademia_Umiejętności Polska Akademia Umiejętności w Krakowie]</ref> i Gabinetu Mineralogicznego UJ w 1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera '''[[Indeks_nazwisk#Michałowski_Ludwik|Ludwika Michałowskiego]]''' (1829-1899): | ||
** '''{{Txt2Img|Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Orgueil}}'''{{MBD-record|name=Orgueil}} – 15 g (fp), | ** '''{{Txt2Img|Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Orgueil}}'''{{MBD-record|name=Orgueil}} – 15 g (fp), | ||
Linia 43: | Linia 43: | ||
File:L'Aigle_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} (5,2 g (f+f)) | File:L'Aigle_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} (5,2 g (f+f)) | ||
File:Parnallee_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Parnallee – 4,37 g (fc) | File:Parnallee_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Parnallee – 4,37 g (fc) | ||
+ | File:Stannern_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt [[Stannern]](?) – 19,7 g (f) | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Linia 54: | Linia 55: | ||
<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3"> | ||
File:Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Fragmenty meteorytu Orgueil{{MBD-record|name=Orgueil}} (fot. Bartłomiej Kajdas) | File:Orgueil_(CEP_UJ).jpg|Fragmenty meteorytu Orgueil{{MBD-record|name=Orgueil}} (fot. Bartłomiej Kajdas) | ||
+ | File:Orgueil_(CEP_UJ)-1.jpg|Fragmenty meteorytu Orgueil{{MBD-record|name=Orgueil}} (fot. Szymon Kozłowski) | ||
File:NWA11421_(CEP_UJ).jpg|Piętka (8,94 g) meteorytu księżycowego {{Link-MBD|code=66054|name=NWA 11421}} (fot. Bartłomiej Kajdas) | File:NWA11421_(CEP_UJ).jpg|Piętka (8,94 g) meteorytu księżycowego {{Link-MBD|code=66054|name=NWA 11421}} (fot. Bartłomiej Kajdas) | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Linia 90: | Linia 92: | ||
File:Meteoryty_(CEP_UJ).jpg|Ekspozycja meteorytów | File:Meteoryty_(CEP_UJ).jpg|Ekspozycja meteorytów | ||
File:Gibeon_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} (233,2 g (sc)) | File:Gibeon_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Gibeon{{MBD-record|name=Gibeon}} (233,2 g (sc)) | ||
- | + | File:Magura_(CEP_UJ)-1.jpg|Płytka meteorytu [[Magura]] (163 g (s)) z wygrawerowaną nazwą ''Arva'' | |
File:Mołdawity_(CEP_UJ).jpg|[[Mołdawity]] | File:Mołdawity_(CEP_UJ).jpg|[[Mołdawity]] | ||
+ | File:Morasko_(CEP_UJ)-1.jpg|Płytka meteorytu [[Morasko]] (82,8 g (s)) z dużą nodulą troilitową | ||
File:Seeläsgen_(Przełazy)_(CEP_UJ).jpg|[[Seeläsgen (Przełazy)]] (238,7 g (sc)) | File:Seeläsgen_(Przełazy)_(CEP_UJ).jpg|[[Seeläsgen (Przełazy)]] (238,7 g (sc)) | ||
- | File: | + | File:Seeläsgen_(Przełazy)_(CEP_UJ)-1.jpg|[[Seeläsgen (Przełazy)]] (238,7 g (sc)) |
File:Toluca_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Toluca{{MBD-record|name=Toluca}} (672,7 g (cs), 38,4 g (s)) | File:Toluca_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt Toluca{{MBD-record|name=Toluca}} (672,7 g (cs), 38,4 g (s)) | ||
+ | File:Toluca_(CEP_UJ)-1.jpg|Meteoryt Toluca{{MBD-record|name=Toluca}} (672,7 g (cs)) | ||
File:Zakłodzie_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt [[Zakłodzie]] (99,58 g (sc)) | File:Zakłodzie_(CEP_UJ).jpg|Meteoryt [[Zakłodzie]] (99,58 g (sc)) | ||
</gallery> | </gallery> |
Wersja z 15:35, 21 lip 2023
Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie | |
Adres: | Gronostajowa 5 30-387 Kraków http://www.cep.uj.edu.pl/ |
Pracownicy: | kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza |
Kontakt: | bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl tel. (12) 664 60 84 |
Wystawy/zbiory: | kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ; Centrum otwarto dla zwiedzających w 2021 roku |
Powołane do życia w 2016 roku Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego (CEP) jest jednostką dydaktyczno-naukową, w której zostały zebrane zbiory przyrodnicze przechowywane wcześniej w różnych jednostkach Uniwersytetu Jagiellońskiego: Instytucie Zoologii i Badań Biomedycznych (zbiory Muzeum Zoologicznego UJ oraz Muzeum Antropologicznego UJ), Instytucie Nauk Geologicznych (Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ) i Instytucie Botaniki (Muzeum Paleobotaniczne UJ).
Powstałe z połączenia zbiory Centrum składają się z blisko 250 kolekcji zawierających łącznie około 20000 okazów skamieniałości, 16000 okazów mineralogicznych, kilkaset okazów petrograficznych oraz kilkadziesiąt kolekcji szlifów. W skład zbioru weszły również meteoryty, głównie z kolekcji Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ.
Meteoryty
W kolekcji Centrum znajdują się m.in. fragmenty meteorytów: Allende[1], Brahin, Brenham[2], Elbogen, Gao-Guenie, Gibeon[3], Hainholz[4], Isna[5], Jelica, Krasnojarsk[6], Lixna, Magura, Mbale[7], Morasko, Murchison[8], NWA 6725[9], Santa Catharina, Seeläsgen (Przełazy), Schönenberg[10], Stannern (prawdopodobnie), Toluca[11], Zaborzika, Zakłodzie.
Okazy: Brenham, Lixna, Morasko, Murchison, Stannern, Zaborzika (prawdopodobnie 116 g) i Zakłodzie (sc 99,58 g) nie były wymienione wcześniej w katalogach Pokrzywnickiego (1964) i Pilskiego (2001)!
Ponadto w zbiorach licznie reprezentowane są meteoryty Łowicz (ponad 20 okazów) i Pułtusk (ponad 50 okazów) (Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001).
Smaczkiem kolekcji Centrum są historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez dawnych kolekcjonerów (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas):
- osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU[12] i Gabinetu Mineralogicznego UJ w 1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera Ludwika Michałowskiego (1829-1899):
Meteoryt Agen[14] – 1,6 g (f+f) |
Meteoryt Benares (a)[15] (6,8 g (f)) |
Meteoryt Benares (a)[15] (6,8 g (f)) |
Meteoryt Knyahinya – 10,9 g (cs) |
Meteoryt L'Aigle[16] (5,2 g (f+f)) |
Meteoryt L'Aigle[16] (5,2 g (f+f)) |
Meteoryt Stannern(?) – 19,7 g (f) |
- oraz fragmenty pallasytu Imilac[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) i mezosyderytu Vaca Muerta[18] (56,9 g (f)) przekazane w 1871 roku przez Ignacego Domeykę.
Meteoryt Imilac[17] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) |
Galerie
Fragmenty meteorytu Orgueil[13] (fot. Bartłomiej Kajdas) |
Fragmenty meteorytu Orgueil[13] (fot. Szymon Kozłowski) |
Piętka (8,94 g) meteorytu księżycowego NWA 11421 (fot. Bartłomiej Kajdas) |
W zbiorach znajduje się ponad 20 okazów meteorytu Łowicz (patrz → Łowicz/Okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
Okaz o wadze 5484 g (drugi co do wielkości okaz meteorytu Łowicz) (wg katalogów 5650 g) |
Okaz o wadze 2931 g (czwarty co do wielkości okaz meteorytu Łowicz) (wg katalogów 2950 g) |
|
Inne okazy meteorytu Łowicz |
||
Jedyny w zbiorach ucięty okaz. Piętkę odciął Marcin Cimała, początkowo okaz ważył 176 g |
||
W zbiorach znajduje się ponad 50 okazów meteorytu Pułtusk (patrz → Pułtusk/Największe okazy) (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
Okaz 2843 g (czwarty co do wielości okaz w Polsce!) |
Okaz 1354 g (ósmy co do wielości okaz w Polsce!) |
|
Fot. 2. Okaz meteorytu Pułtusk o wadze 431,5 g z kolekcji Muzeum Geologicznego UJ w Krakowie. Widoczna część zbrekcjonowana i jednolita. (źródło: Pilski 1994) |
Kolekcja meteorytów (fot. Szymon Kozłowski, za zgodą; dzięki uprzejmości Bartłomieja Kajdas)
Meteoryt Gibeon[3] (233,2 g (sc)) |
Płytka meteorytu Magura (163 g (s)) z wygrawerowaną nazwą Arva |
|
Płytka meteorytu Morasko (82,8 g (s)) z dużą nodulą troilitową |
Seeläsgen (Przełazy) (238,7 g (sc)) |
|
Seeläsgen (Przełazy) (238,7 g (sc)) |
Meteoryt Toluca[11] (672,7 g (cs), 38,4 g (s)) |
Meteoryt Toluca[11] (672,7 g (cs)) |
Meteoryt Zakłodzie (99,58 g (sc)) |
Jesteśmy w kontakcie z kustoszem kolekcji CEP UJ panem Bartłomiejem Kajdasem i będziemy systematycznie uzupełniać inf. o meteorytach w Krakowie. Dziękujemy Szymonowi Kozłowskiemu za udostępnione zdjęcia.
Film z profilu W Gabinecie Astronoma (In the astronomer's office) na YouTube.
YouTube – Meteoryty w Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie |
Bibliografia
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[20]
- Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, (s. 168-170, 171).[21][22] Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
Linki zewnętrzne
- Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ – Dział geologiczny
- Instytut Nauk Geologicznych, Dział Geologiczny Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
- Facebook – Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ
- YouTube – Meteoryty w Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie