(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Z Wiki.Meteoritica.pl
(→Historia zbiorów) |
(→Historia zbiorów) |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
:{| {{Koblitz Repository |max-width=1000px}} | :{| {{Koblitz Repository |max-width=1000px}} | ||
|- | |- | ||
- | | 1932/33 || '''powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ)'''; początek gromadzenia kolekcji | + | | 1932/33 || – '''powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ)'''; początek gromadzenia kolekcji |
|- | |- | ||
- | | 1935 || pozyskanie okazów meteorytu '''[[Łowicz]]''' zebranych przez Stefana Różyckiego{{Różycki SZ-biogram}} i Mieczysława Kobyłeckiego{{Kobyłecki M-biogram}} w miejscu spadku – wynikiem wyprawy było przywiezienie '''„35 osobników w 50 kawałkach”'''; obecnie (Maćkowska 2016) w kolekcji znajduje się '''41 sztuk z tego spadku'''! | + | | 1935 || – pozyskanie okazów meteorytu '''[[Łowicz]]''' zebranych przez Stefana Różyckiego{{Różycki SZ-biogram}} i Mieczysława Kobyłeckiego{{Kobyłecki M-biogram}} w miejscu spadku – wynikiem wyprawy było przywiezienie '''„35 osobników w 50 kawałkach”'''; obecnie (Maćkowska 2016) w kolekcji znajduje się '''41 sztuk z tego spadku'''! |
|- | |- | ||
- | | 1938 || w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów '''[[Pułtusk]]''' prof. Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał [[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343 g]]<ref>Hanczke (1995) podaje, że największy okaz ze zbioru Samsonowicza miał '''3130 g''' i pochodził ze wsi Rzewnie</ref>, całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (''[[Wiadomości Muzeum Ziemi/Artykuły|Wiadomości Muzeum Ziemi]]'', 2-3/1938; Samsonowicz 1952; ''Urania'', 5/1967)<ref>PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94</ref><!-- przekazanie do zbiorów Towarzystwa przez Jana Samsonowicza 18 okazów meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o łącznej wadze ok. 10 kg --> | + | | 1938 || – w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów '''[[Pułtusk]]''' prof. Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał [[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343 g]]<ref>Hanczke (1995) podaje, że największy okaz ze zbioru Samsonowicza miał '''3130 g''' i pochodził ze wsi Rzewnie</ref>, całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (''[[Wiadomości Muzeum Ziemi/Artykuły|Wiadomości Muzeum Ziemi]]'', 2-3/1938; Samsonowicz 1952; ''Urania'', 5/1967)<ref>PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94</ref><!-- przekazanie do zbiorów Towarzystwa przez Jana Samsonowicza 18 okazów meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o łącznej wadze ok. 10 kg --> |
|- | |- | ||
- | | 1939 || wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznym i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu '''[[Białystok]]''' (ok. 3,7 g) i '''[[Schwetz (Świecie)]]''' (534 g)<ref>obecnie wg Hanczke (1995) 516,7 g</ref> w zamian za 173,9 g okaz meteorytu [[Łowicz]]<ref>''Wiadomości Muzeum Ziemi'', 1939</ref><ref name="wymiany">większość wymian, jakie prowadzi Muzeum, dokonywanych jest w zamian za okazy meteorytu [[Łowicz]]</ref> | + | | 1939 || – wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznym i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu '''[[Białystok]]''' (ok. 3,7 g) i '''[[Schwetz (Świecie)]]''' (534 g)<ref>obecnie wg Hanczke (1995) 516,7 g</ref> w zamian za 173,9 g okaz meteorytu [[Łowicz]]<ref>''Wiadomości Muzeum Ziemi'', 1939</ref><ref name="wymiany">większość wymian, jakie prowadzi Muzeum, dokonywanych jest w zamian za okazy meteorytu [[Łowicz]]</ref> |
|- | |- | ||
- | | 1946 || razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.) – pozyskanie meteorytu '''Krasnojarsk'''<ref name="Krasnojarsk"></ref> (40,5 g) i '''Canyon Diablo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5257 Canyon Diablo]''', znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton</ref> (42 g) | + | | 1946 || – razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.) – pozyskanie meteorytu '''Krasnojarsk'''<ref name="Krasnojarsk"></ref> (40,5 g) i '''Canyon Diablo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5257 Canyon Diablo]''', znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton</ref> (42 g) |
|- | |- | ||
- | | 1948 || po wznowieniu działalności po wojnie, '''powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ)''';<br />zakup ze zbioru W. Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu [[Pułtusk]] (39,9 g) | + | | 1948 || – po wznowieniu działalności po wojnie, '''powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ)''';<br />– zakup ze zbioru W. Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu [[Pułtusk]] (39,9 g) |
|- | |- | ||
- | | 1951 || podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego '''Carlton'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5277 Carlton]''', znalezisko z 1887 roku w USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2 kg</ref> (210 g) | + | | 1951 || – podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego '''Carlton'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5277 Carlton]''', znalezisko z 1887 roku w USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2 kg</ref> (210 g) |
|- | |- | ||
- | | ~1952 || prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (32,5 g, 20,35 g i 18,78 g) z kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej | + | | ~1952 || – prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (32,5 g, 20,35 g i 18,78 g) z kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej |
|- | |- | ||
- | | 1955 || podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (15,3 g) | + | | 1955 || – podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (15,3 g) |
|- | |- | ||
- | | 1956 || zakup okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o wadze 8100 g dokonany przez prof. Stanisława Małkowskiego pierwszego dyrektora MZ | + | | 1956 || – zakup okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o wadze 8100 g dokonany przez prof. Stanisława Małkowskiego pierwszego dyrektora MZ |
|- | |- | ||
- | | 1959 || przejęcie Muzeum Ziemi przez Polską Akademię Nauk (PAN) | + | | 1959 || – przejęcie Muzeum Ziemi przez Polską Akademię Nauk (PAN) |
|- | |- | ||
- | | 1989 || wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów '''Imiliac'''<ref name="Imilac"></ref> (52 g), '''Toluca'''<ref name="Toluca">meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=24018 Toluca]''', znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony</ref> (760 g), '''Canyon Diablo''' (458 g) w zamian za dwa okazy meteorytu [[Łowicz]] o łącznej wadze 574,7 g<ref name="wymiany"></ref> | + | | 1989 || – wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów '''Imiliac'''<ref name="Imilac"></ref> (52 g), '''Toluca'''<ref name="Toluca">meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=24018 Toluca]''', znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony</ref> (760 g), '''Canyon Diablo''' (458 g) w zamian za dwa okazy meteorytu [[Łowicz]] o łącznej wadze 574,7 g<ref name="wymiany"></ref> |
|- | |- | ||
- | | 1990 || wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów '''Jilin'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=12171 Jilin]''' 8 marca 1976 roku w Chinach; chondryt zwyczajny H5, TKW 4 tony</ref> (199 g), '''Henbury'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=11872 Henbury]''', znalezisko z 1931 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 2 ton</ref> (23 g), '''Marlow'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=15428 Marlow]''', znalezisko z 1936 roku w USA; chondryt zwyczajny L5, TKW 68 kg</ref> (9 g); wymiana za fragment 229,5 g (''cut individual'') meteorytu [[Łowicz]]<ref>Rainer Bartoschewitz ([http://www.Meteorite-Lab.de Bartoschewitz Meteorite Lab])</ref> | + | | 1990 || – wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów '''Jilin'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=12171 Jilin]''' 8 marca 1976 roku w Chinach; chondryt zwyczajny H5, TKW 4 tony</ref> (199 g), '''Henbury'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=11872 Henbury]''', znalezisko z 1931 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 2 ton</ref> (23 g), '''Marlow'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=15428 Marlow]''', znalezisko z 1936 roku w USA; chondryt zwyczajny L5, TKW 68 kg</ref> (9 g); wymiana za fragment 229,5 g (''cut individual'') meteorytu [[Łowicz]]<ref>Rainer Bartoschewitz ([http://www.Meteorite-Lab.de Bartoschewitz Meteorite Lab])</ref> |
|- | |- | ||
- | | 1991 || wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu '''Esquel'''<ref>meteoryt żelazno-kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10054 Esquel]''', znalezisko z 1951 roku w Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755 kg</ref> (3730 g) w zamian za trzy okazy meteorytu [[Łowicz]] o łącznej wadze 1596,3 g (w tym [[:Image:Lowicz_(Haag_2003).jpg|979 g piętka]] z okazu [[:Image:Łowicz_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|I/10/4]]) | + | | 1991 || – wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu '''Esquel'''<ref>meteoryt żelazno-kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10054 Esquel]''', znalezisko z 1951 roku w Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755 kg</ref> (3730 g) w zamian za trzy okazy meteorytu [[Łowicz]] o łącznej wadze 1596,3 g (w tym [[:Image:Lowicz_(Haag_2003).jpg|979 g piętka]] z okazu [[:Image:Łowicz_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|I/10/4]]) |
|- | |- | ||
- | | 1992 || wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu [[Pułtusk]] (o wadze 127,5 g) na fragment meteorytu '''[[Morasko]]''' (226 g);<br />zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu '''Sikhote-Alin'''<ref name="Sikhote-Alin">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23593 Sikhote-Alin]''' 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny, typ IIAB, TKW 23 tony</ref> (2145 g) | + | | 1992 || – wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu [[Pułtusk]] (o wadze 127,5 g) na fragment meteorytu '''[[Morasko]]''' (226 g);<br />– zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu '''Sikhote-Alin'''<ref name="Sikhote-Alin">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23593 Sikhote-Alin]''' 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny, typ IIAB, TKW 23 tony</ref> (2145 g) |
|- | |- | ||
- | | 1993 || podarowanie przez prof. Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu '''Gujba'''<ref name="Gujba"></ref> (784 g) | + | | 1993 || – podarowanie przez prof. Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu '''Gujba'''<ref name="Gujba"></ref> (784 g) |
|- | |- | ||
- | | 1995 || pozyskanie na drodze wymiany z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] płytek meteorytów '''[[Seeläsgen (Przełazy)]]''' (12,8 g), '''Allende'''<ref name="Allende">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=2278 Allende]''' 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony</ref> (16,1 g), '''Gibeon'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10912 Gibeon]''', znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton</ref> (403,8 g) w zamian za okaz meteorytu [[Pułtusk]] i fragment meteorytu [[Schwetz (Świecie)]];<br />zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów [[Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne|Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego]] fragmentu meteorytu '''Allende''' (61,2 g) | + | | 1995 || – pozyskanie na drodze wymiany z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] płytek meteorytów '''[[Seeläsgen (Przełazy)]]''' (12,8 g), '''Allende'''<ref name="Allende">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=2278 Allende]''' 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony</ref> (16,1 g), '''Gibeon'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10912 Gibeon]''', znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton</ref> (403,8 g) w zamian za okaz meteorytu [[Pułtusk]] i fragment meteorytu [[Schwetz (Świecie)]];<br />– zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów [[Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne|Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego]] fragmentu meteorytu '''Allende''' (61,2 g) |
|- | |- | ||
- | | 1996 || pozyskanie o Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu '''[[Baszkówka]]''' w zamian za odłamek meteorytu [[Pułtusk]];<br />otrzymanie w darze fragmentu meteorytu '''Henbury''' (10,8 g) | + | | 1996 || – pozyskanie o Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu '''[[Baszkówka]]''' w zamian za odłamek meteorytu [[Pułtusk]];<br />– otrzymanie w darze fragmentu meteorytu '''Henbury''' (10,8 g) |
|- | |- | ||
- | | 1997 || wymiana z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] – pozyskanie fragmentu meteorytu '''Miles'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=16641 Miles]''', znalezisko z 1992 roku w Australii; typ IIE, TKW 265 kg</ref> (72,5 g) | + | | 1997 || – wymiana z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] – pozyskanie fragmentu meteorytu '''Miles'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=16641 Miles]''', znalezisko z 1992 roku w Australii; typ IIE, TKW 265 kg</ref> (72,5 g) |
|- | |- | ||
- | | 1998 || podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem '''Zagami'''<ref>meteoryt marjański '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=30386 Zagami]''', spadek 3 października 1962 roku w Nigerii; shergottyt SHE, TKW 18 kg</ref> (0,1 karata) | + | | 1998 || – podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem '''Zagami'''<ref>meteoryt marjański '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=30386 Zagami]''', spadek 3 października 1962 roku w Nigerii; shergottyt SHE, TKW 18 kg</ref> (0,1 karata) |
|- | |- | ||
- | | 2006 || podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów '''Sikhote-Alin''' (136 g) i '''Zag'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=30384 Zag]''' 4 sierpnia 1998 roku na Saharze Zachodniej; chondryt zwyczajny H3-6, TKW 175 kg</ref> (30 g);<br />wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu '''[[Brahin]]''' (628 g) | + | | 2006 || – podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów '''Sikhote-Alin''' (136 g) i '''Zag'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=30384 Zag]''' 4 sierpnia 1998 roku na Saharze Zachodniej; chondryt zwyczajny H3-6, TKW 175 kg</ref> (30 g);<br />– wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu '''[[Brahin]]''' (628 g) |
|- | |- | ||
- | | 2010 || otrzymanie w darze od [[Bibliografia/Żbik Marek|Marka Żbika]] fragmentu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (17 g) | + | | 2010 || – otrzymanie w darze od [[Bibliografia/Żbik Marek|Marka Żbika]] fragmentu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (17 g) |
|- | |- | ||
- | | 2011 || wymiana ze [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Stanisławem Jachymkiem]] – pozyskanie płytki meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' (308,85 g)<ref name="wymiany"></ref>;<br />otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' w zamian za próbki meteorytu [[Pułtusk]];<br />podarowanie przez [[Woreczko|Jana Woreczko]] fragmentu meteorytu '''[[Sołtmany]]''' (4,03 g) | + | | 2011 || – wymiana ze [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Stanisławem Jachymkiem]] – pozyskanie płytki meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' (308,85 g)<ref name="wymiany"></ref>;<br />– otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' w zamian za próbki meteorytu [[Pułtusk]];<br />– podarowanie przez [[Woreczko|Jana Woreczko]] fragmentu meteorytu '''[[Sołtmany]]''' (4,03 g) |
|- | |- | ||
- | | 2013 || wymiana z kolekcjonerem z Polski – pozyskanie płytki meteorytu '''Shişr 162'''<ref name="Shisr 162"></ref> (7,89 g)<ref name="wymiany"></ref><ref>w 2014 roku miała miejsce wystawa pt. „Z księżyca spadłeś” poświęcona meteorytowi księżycowemu Shişr 162</ref> | + | | 2013 || – wymiana z kolekcjonerem z Polski – pozyskanie płytki meteorytu '''Shişr 162'''<ref name="Shisr 162"></ref> (7,89 g)<ref name="wymiany"></ref><ref>w 2014 roku miała miejsce wystawa pt. „Z księżyca spadłeś” poświęcona meteorytowi księżycowemu Shişr 162</ref> |
|- | |- | ||
- | | 2014 || podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu '''Chelyabinsk'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=57165 Chelyabinsk]''' 15 lutego 2013 roku w Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW >100 kg</ref> (4,3 g);<br />podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu '''Campo del Cielo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5247 Campo del Cielo]''', znalezisko z 1576 roku w Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50 ton</ref> (1,76 g) i '''NWA 869'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=31890 Northwest Africa 869]''', znalezisko z 2000/2001 roku z Afryki; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2 tony</ref> (1,32 g) | + | | 2014 || – podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu '''Chelyabinsk'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=57165 Chelyabinsk]''' 15 lutego 2013 roku w Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW >100 kg</ref> (4,3 g);<br />– podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu '''Campo del Cielo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5247 Campo del Cielo]''', znalezisko z 1576 roku w Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50 ton</ref> (1,76 g) i '''NWA 869'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=31890 Northwest Africa 869]''', znalezisko z 2000/2001 roku z Afryki; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2 tony</ref> (1,32 g) |
|- | |- | ||
- | | 2015 || podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów '''Sikhote-Alin''' (28,22 g), '''Allende''' (2,58 g);<br />podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów '''SaU 001'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23193 Sayh al Uhaymir 001]''', znalezisko z 2000 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L5, TKW 450 kg</ref> (44,66 g) i '''JaH 073'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=12135 Jiddat al Harasis 073]''', znalezisko z 2002 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L6, TKW 550 kg</ref> (62,7 g) | + | | 2015 || – podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów '''Sikhote-Alin''' (28,22 g), '''Allende''' (2,58 g);<br />– podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów '''SaU 001'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23193 Sayh al Uhaymir 001]''', znalezisko z 2000 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L5, TKW 450 kg</ref> (44,66 g) i '''JaH 073'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=12135 Jiddat al Harasis 073]''', znalezisko z 2002 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L6, TKW 550 kg</ref> (62,7 g) |
|} | |} | ||
Wersja z 17:01, 27 cze 2016
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie | |
Adres: | Aleja Na Skarpie 20/26, 27 00-488 Warszawa http://www.mz.pan.pl/ |
Pracownicy: | dyrektor dr Ryszard Szczęsny Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska mgr Krzysztof Maliszewski |
Kontakt: | sekretariat@mz.pan.pl tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63 |
Wystawy/zbiory: | wystawa stała: „Meteoryty – kamienie z nieba”, na niej m.in. fragment meteorytu Sołtmany. Zbiory: największy liczebnie zbiór okazów meteorytu Łowicz; największy w Polsce okaz meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g; kolekcja tektytów |
Historia zbiorów
Historia tworzenia kolekcji meteorytów (Hanczke 1995; Maćkowska 2016).
1932/33 – powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ); początek gromadzenia kolekcji 1935 – pozyskanie okazów meteorytu Łowicz zebranych przez Stefana Różyckiego[1] i Mieczysława Kobyłeckiego[2] w miejscu spadku – wynikiem wyprawy było przywiezienie „35 osobników w 50 kawałkach”; obecnie (Maćkowska 2016) w kolekcji znajduje się 41 sztuk z tego spadku! 1938 – w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów Pułtusk prof. Jan Samsonowicz[3]. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał 2343 g[4], całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (Wiadomości Muzeum Ziemi, 2-3/1938; Samsonowicz 1952; Urania, 5/1967)[5] 1939 – wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznym i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu Białystok (ok. 3,7 g) i Schwetz (Świecie) (534 g)[6] w zamian za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz[7][8] 1946 – razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.) – pozyskanie meteorytu Krasnojarsk[9] (40,5 g) i Canyon Diablo[10] (42 g) 1948 – po wznowieniu działalności po wojnie, powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ);
– zakup ze zbioru W. Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu Pułtusk (39,9 g)1951 – podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego Carlton[11] (210 g) ~1952 – prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu Pułtusk (32,5 g, 20,35 g i 18,78 g) z kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej 1955 – podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu Pułtusk (15,3 g) 1956 – zakup okazu meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g dokonany przez prof. Stanisława Małkowskiego pierwszego dyrektora MZ 1959 – przejęcie Muzeum Ziemi przez Polską Akademię Nauk (PAN) 1989 – wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów Imiliac[12] (52 g), Toluca[13] (760 g), Canyon Diablo (458 g) w zamian za dwa okazy meteorytu Łowicz o łącznej wadze 574,7 g[8] 1990 – wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów Jilin[14] (199 g), Henbury[15] (23 g), Marlow[16] (9 g); wymiana za fragment 229,5 g (cut individual) meteorytu Łowicz[17] 1991 – wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu Esquel[18] (3730 g) w zamian za trzy okazy meteorytu Łowicz o łącznej wadze 1596,3 g (w tym 979 g piętka z okazu I/10/4) 1992 – wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu Pułtusk (o wadze 127,5 g) na fragment meteorytu Morasko (226 g);
– zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu Sikhote-Alin[19] (2145 g)1993 – podarowanie przez prof. Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu Gujba[20] (784 g) 1995 – pozyskanie na drodze wymiany z Andrzejem S. Pilskim płytek meteorytów Seeläsgen (Przełazy) (12,8 g), Allende[21] (16,1 g), Gibeon[22] (403,8 g) w zamian za okaz meteorytu Pułtusk i fragment meteorytu Schwetz (Świecie);
– zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego fragmentu meteorytu Allende (61,2 g)1996 – pozyskanie o Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu Baszkówka w zamian za odłamek meteorytu Pułtusk;
– otrzymanie w darze fragmentu meteorytu Henbury (10,8 g)1997 – wymiana z Andrzejem S. Pilskim – pozyskanie fragmentu meteorytu Miles[23] (72,5 g) 1998 – podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem Zagami[24] (0,1 karata) 2006 – podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (136 g) i Zag[25] (30 g);
– wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu Brahin (628 g)2010 – otrzymanie w darze od Marka Żbika fragmentu meteorytu Pułtusk (17 g) 2011 – wymiana ze Stanisławem Jachymkiem – pozyskanie płytki meteorytu Zakłodzie (308,85 g)[8];
– otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu Zakłodzie w zamian za próbki meteorytu Pułtusk;
– podarowanie przez Jana Woreczko fragmentu meteorytu Sołtmany (4,03 g)2013 – wymiana z kolekcjonerem z Polski – pozyskanie płytki meteorytu Shişr 162[26] (7,89 g)[8][27] 2014 – podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu Chelyabinsk[28] (4,3 g);
– podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu Campo del Cielo[29] (1,76 g) i NWA 869[30] (1,32 g)2015 – podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (28,22 g), Allende (2,58 g);
– podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów SaU 001[31] (44,66 g) i JaH 073[32] (62,7 g)
W 1995 roku (stan na 30 września 1995 roku; Hanczke 1995) zbiór meteorytów MZ liczył 90 okazów (19 różnych meteorytów) o łącznej wadze 45,319 kg.
Obecnie (stan na połowę 2016 roku; Maćkowska 2016) zbiór meteorytów liczy 119 okazów (po uwzględnieniu okazów spisanych z inwentarza), w tym: 58 pochodzących z darowizn, 21 z wymiany, 3 z zakupów i 37 zebranych przez pracowników.
Część zachowanych w zbiorach okazów meteorytu Pułtusk przekazanych w 1935 roku przez prof. J. Samsonowicza (Hanczke 1995):
waga (g) 3130 2343 1400 938 675,4 304,5 140,0 67,1 34,8 5,92 w sumie = 9038,72 g nr inw. I/10/56 I/10/58 I/10/57 I/10/60 I/10/61 I/10/62 I/10/66 I/10/71 I/10/73 I/10/83 10 okazów
Galerie
Meteoryty ze zbiorów muzeum (ekspozycja stała „Meteoryty – kamienie z nieba”, fot. Jan Woreczko; za zgodą dyrektora Ryszarda Szczęsnego; dzięki uprzejmości kustosza zbioru meteorytów Krzysztofa Maliszewskiego)
Fragment meteorytu Baszkówka |
Płytka meteorytu Schwetz (Świecie) |
|
Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) |
Płytka meteorytu Sołtmany |
Kompletna płyta meteorytu Zakłodzie |
Meteoryt Gujba[20] |
Meteoryt księżycowy Shişr 162[26] |
- Meteoryt Pultusk (Pułtusk)
Największe okazy meteorytu Pułtusk ze zbiorów muzeum; oraz m.in.: 304,5 g (nr inw. I/10/62), 226,31 g (I/10/64), 183,35 g (I/10/65) |
||
- Meteoryt Łowicz
Największe okazy meteorytu Łowicz ze zbiorów muzeum |
Okazy: 1520 g (nr inw. I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,23 g (I/10/12), 442,17 g (I/10/13), 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34)[33] |
|
Okazy: 1520 g (I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,17 g (I/10/13)[33], 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34) |
||
Część kolekcji meteorytów ze zbiorów Muzeum Ziemi[34] (fot. Jan Woreczko, dzięki uprzejmości ówczesnego kustosza zbioru meteorytów Rafała Siudy; stan marzec 2004 roku).
Fragment meteorytu Baszkówka |
Fiolka z fragmentami meteorytu Bialystok (Białystok) |
Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) |
„Słynna” płytka meteorytu Schwetz (Świecie) |
Meteoryt Pultusk (Pułtusk)
Część zbioru okazów meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Okazy meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Oryginalna notatka dołączona do jednego z okazów Pultusk (Pułtusk) |
Meteoryt Łowicz
Część zbioru okazów meteorytu Łowicz. Na pierwszym planie największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Okazy meteorytu Łowicz |
Okazy meteorytu Łowicz |
Okazy meteorytu Łowicz. Widać różny stopień zwietrzenia okazów |
Piętka okazu meteorytu Łowicz. Widać charakterystyczne zielone kryształy |
Bibliografia
- Hanczke Teresa, (1995), Meteoryty i tektyty w zbiorach Muzeum Ziemi. Katalog, Muzeum Ziemi, Warszawa 1995, ss. 72. ISBN 83-900326-3-5.
- Maćkowska Roksana, (2016), Kolekcja meteorytów ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, książka abstraktów, IX Konferencja Meteorytowa, 3-5 czerwca, Łódź 2016, s. 22-23.
- Mizerska Magdalena, (1998), Otwarcie wystawy – Kamienie z nieba – meteoryty ze zbiorów Muzeum Ziemi, Przegląd Geol., 46(2), 1998, s. 115-116. Plik DOC; plik PDF.
- Pilski Andrzej S., (1992), Katalog meteorytów w polskich kolekcjach – rok 1992, Meteoryt, 4, 1992, s. 2-9. Plik PDF.
- Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[35]
- Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, (s. 158-160).[36][37] Plik PDF.
- +Popiołek Joanna, (2005), Z dziejów badań nad meteorytami, Z Dziejów Geologii, Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005.[38] ISBN 839191089x.
- Samsonowicz Jan[3], (1952), O wieku, pochodzeniu i przypuszczalnej ilości oraz masie meteorytu pułtuskiego (z mapką) (La météorite de Pułtusk), Wiadomości Muzeum Ziemi, tom VI(1), Warszawa 1952, s. 57-68. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.[39]
- Wiadomości Muzeum Ziemi, (1939), Okazy meteorytów z Białegostoku i ze Świecia w zbiorach Muzeum Ziemi, nr 1-2, 1939, s. 60-61.[40] Plik JPG.