(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Zemaitkiemis
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
| Linia 17: | Linia 17: | ||
| synonimy = w NHM Cat: '''Dzemajtkemis''', '''Zhemaitkiems'''; po litewsku: Žemaitkiemis, po rosyjsku: Жемайткиемис; po polsku: Żmujdki. Nazwa meteorytu po litewsku ''Žemaitkiemio meteoritas'', po rosyjsku ''Жемайткиемис метеорит''. | | synonimy = w NHM Cat: '''Dzemajtkemis''', '''Zhemaitkiems'''; po litewsku: Žemaitkiemis, po rosyjsku: Жемайткиемис; po polsku: Żmujdki. Nazwa meteorytu po litewsku ''Žemaitkiemio meteoritas'', po rosyjsku ''Жемайткиемис метеорит''. | ||
}} | }} | ||
| - | Spadek deszczu meteorytów 2 lutego 1933 roku<ref name="data"></ref> (czwartek) wieczorem o godz. 20:33 w pobliżu wsi ''Žemaitkiemis'' (pol. Żmujdki) i ''Kliepšiai'' na [[Litwa|Litwie]] (chondryt zwyczajny L6). | + | Spadek deszczu meteorytów 2 lutego 1933 roku<ref name="data"></ref> (czwartek) wieczorem o godz. 20:33 w pobliżu wsi ''Žemaitkiemis'' (pol. Żmujdki) i ''Kliepšiai'' na [[Litwa|Litwie]] (chondryt zwyczajny L6). |
| + | |||
| + | Według Koblitz MetBase znaleziono 22 okazy<ref name="liczba okazów"></ref> o całkowitej wadze 44,1 kg (największy z nich ważył 7258 g), a znaleziono je na obszarze 2,5×2,5 km (Koblitz MetBase). Natomiast według Kaveckis (1935) zaraz po spadku znaleziono 20 okazów o łącznej wadze 42,194 kg (nie udało się wiarygodnie ustalić kiedy znaleziono dodatkowe dwa okazy). | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Pewne światło na okoliczności i liczbę znalezionych okazów rzuca informacja zawarta na portalu '''Graži tu mano''', gdzie znajdujemy, że: | ||
| + | * według oficjalnych danych znaleziono po spadku 20 okazów meteorytu o wadze ponad 42 kg; spadły one na terenie gminy ''Rundžių'' (''Rundžių kaimus''): we wsi ''Kliepšiai'', na pola majątku ''Žemaitkiemio'' i okolice rzeki ''Siesartis'' (''Siesartis upė''); | ||
| + | * część z nich spadła na podwórka zabudowań gospodarskich; | ||
| + | * prawdopodobnie największy okaz znalazł rolnik ''K. Šliko'' ze wsi ''Klepšių''; | ||
| + | * pięć lat później na polach okolicznego majątku (dworu) znaleziono jeszcze 10 kg w licznych fragmentach; | ||
| + | * znaczną liczbę okazów ich znalazcy ukryli, a później sprzedawali po 3-5 litów(!)<ref>ówczesna i współczesna waluta Litwy</ref>; | ||
| + | * w 1964 roku litewska komisja meteorytowa (''Lietuvos meteoritų komisija'') zidentyfikowała jeszcze cztery okazy o łącznej wadze ponad 4 kg. | ||
| - | |||
Fragment relacji świadka spadku (za Wikipedią, Kaveckis 1935): | Fragment relacji świadka spadku (za Wikipedią, Kaveckis 1935): | ||
| Linia 25: | Linia 35: | ||
{{Wielokropek}} [świadek] Степонас Моркунас из дер. Клепшю [lit. ''Kliepšiai'']: «2 февраля сего года в 20 часов 30 минут, когда жители ещё не спали, стало очень светло и послышался сильный шум, словно гром. Жители были перепуганы необычайным явлением, мгновенно послышался грохот падения и всё успокоилось; через пару минут снова послышался необыкновенный шум в темноте» | {{Wielokropek}} [świadek] Степонас Моркунас из дер. Клепшю [lit. ''Kliepšiai'']: «2 февраля сего года в 20 часов 30 минут, когда жители ещё не спали, стало очень светло и послышался сильный шум, словно гром. Жители были перепуганы необычайным явлением, мгновенно послышался грохот падения и всё успокоилось; через пару минут снова послышался необыкновенный шум в темноте» | ||
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
| - | |||
;Pełen opis spadku, znalezionych okazów i wyniki analiz znajdują się w publikacji Kaveckis (1935) (po litewsku, ze streszczeniem po niemiecku). | ;Pełen opis spadku, znalezionych okazów i wyniki analiz znajdują się w publikacji Kaveckis (1935) (po litewsku, ze streszczeniem po niemiecku). | ||
| Linia 34: | Linia 43: | ||
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi | ||
|- | |- | ||
| - | | Vilnius, Min. Mus. Univ. || 10,1 kg | + | | Vilnius, Min. Mus. Univ. || 10,1 kg || w tym okaz '''[[:Image:Zemaitkiemis_nr14_883g_(eBay_michail1010)_1.jpg|nr 14]]''', sprzedawany później na portalu eBay |
|- | |- | ||
| ''Andrej Jerochov'' || – || [[:Image:Zemaitkiemis_nr3_5383g_(Andrej_Jerochov).jpg|5383 g]] (okaz '''nr 3''', Kaveckis 1935) | | ''Andrej Jerochov'' || – || [[:Image:Zemaitkiemis_nr3_5383g_(Andrej_Jerochov).jpg|5383 g]] (okaz '''nr 3''', Kaveckis 1935) | ||
| Linia 53: | Linia 62: | ||
{{Pokrzywnicki (Kosmolityka) |name=Zemaitkiemis}} | {{Pokrzywnicki (Kosmolityka) |name=Zemaitkiemis}} | ||
| + | === Historyczny okaz do kupienia na eBay'u === | ||
| - | W październiku 2014 roku na portalu aukcyjnym eBay.com oferowano do sprzedaży kompletny okaz meteorytu Zemaitkiemis o wadze 883 g (okaz '''[[:Image:Zemaitkiemis_nr14_883g_(eBay_michail1010)_1.jpg|nr 14]]''' wg wykazu Kaveckis (1935)). Sprzedawca o nicku '''michail1010''' (Vilnius, Lithuania) tak opisywał oferowany okaz (''pisownia oryginalna''): | + | W październiku 2014 roku na portalu aukcyjnym eBay.com oferowano do sprzedaży kompletny okaz meteorytu Zemaitkiemis ze zbiorów Uniwersytetu w Wilnie o wadze 883 g (okaz '''[[:Image:Zemaitkiemis_nr14_883g_(eBay_michail1010)_1.jpg|nr 14]]''' wg wykazu Kaveckis (1935)). Sprzedawca o nicku '''michail1010''' (Vilnius, Lithuania) tak opisywał oferowany okaz (''pisownia oryginalna''): |
:Lithuanian meteorite Zhemaytkemis (Žemajtkemis) | :Lithuanian meteorite Zhemaytkemis (Žemajtkemis) | ||
| - | :Sample beautiful form-oriented individual with black fusion crust (weight 883 grams) | + | :Sample beautiful form-oriented individual with black fusion crust (weight 883 grams) |
:This museum specimens from the collection of the University of Vilnius. | :This museum specimens from the collection of the University of Vilnius. | ||
:It was found in the first expedition in 1933 Professor Kavyatskas. | :It was found in the first expedition in 1933 Professor Kavyatskas. | ||
| - | :in private hands is only three samples. As I wrote before the meteorite was found immediately after the fall, so the sample in an ideal cope with. decline occurred in 1933 February 2, type L6. sample passes the catalog number 14. in my last letter I sent a copy of the brochure in 1933 of professor M. Kaveckis. It is present description in German. Set-up, description and photos of the finds as well as map the fall. meteorite has a beautiful shape, oriented. as I wrote earlier, the sample consists of a museum exhibit and will be worthy of any collection. given that the sample is historical and scientific value, I am willing to sell it for 85,000 dollars. if you are prompted to, I am ready to discuss | + | :in private hands is only three samples. As I wrote before the meteorite was found immediately after the fall, so the sample in an ideal cope with. decline occurred in 1933 February 2, type L6. sample passes the catalog number 14. in my last letter I sent a copy of the brochure in 1933 of professor M. Kaveckis. It is present description in German. Set-up, description and photos of the finds as well as map the fall. meteorite has a beautiful shape, oriented. as I wrote earlier, the sample consists of a museum exhibit and will be worthy of any collection. given that the sample is historical and scientific value, I am willing to sell it for 85,000 dollars. if you are prompted to, I am ready to discuss |
:If you are interested in my offer, let me know. | :If you are interested in my offer, let me know. | ||
| - | Sugerowana cena ''Buy It Now'' wynosiła 88300 dolarów, ale sprzedawca było gotów go sprzedać za 85000! | + | Sugerowana cena ''Buy It Now'' wynosiła 88300 dolarów, ale sprzedawca było gotów go sprzedać za 85000$! |
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 80: | Linia 90: | ||
(K) Kliepšiai, (Z) Żmujdki | (K) Kliepšiai, (Z) Żmujdki | ||
| - | Schematyczny rejon spadku | + | Schematyczny rejon spadku (zaznaczony trapez ma rozmiary ...km) |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
| Linia 187: | Linia 197: | ||
* {{Pokrzywnicki (1961, Litwa)}} | * {{Pokrzywnicki (1961, Litwa)}} | ||
| + | |||
| + | * +Vaitkevičius Vykintas, Baltrūnas Valentinas, (2008), '''Lietuva: 101 įdomiausia vieta''', Vilnius 2008, (''Žemaitkiemio meteoritas: reto gamtos reiškinio vieta'', s. 102-103). | ||
{{Koblitz References | 1=22 stones, totalling 44.1kg, the largest mass weighed 7258g, were collected over an area 2.5 x 2.5 km, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.188, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.534. Description, with a poor analysis, M.Kaveckis, Lietuvos Univ. Mat.-Gamtos Fak. Darbai, Kaunas, 1935, 9, p.307 (M.A.6-207). Analysis, 22.09% total Fe, V.Y.Kharitonova, Meteoritika, 1965, 26, p.146. Ar-Ar dating, G.Turner, Meteorite Research (ed. P.M.Millman), 1969, p.405. Description of another individual, V.A.Vasilev and S.V.Sukhotskis, Meteoritika, 1970, 30, p.118. Olivine Fa24, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011. Mobile trace element and Ar-40 retention data, T.J.Huston and M.E.Lipschutz, GCA, 1984, 48, p.1319. Bulk density and porosity, M.Terho et al., Studia Geophysica et Geodaedica, 1993, 37, p.65; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Magnetic susceptibility, P.Rochette et al., MAPS, 2003, 38, p.251.}} | {{Koblitz References | 1=22 stones, totalling 44.1kg, the largest mass weighed 7258g, were collected over an area 2.5 x 2.5 km, L.G.Kvasha and A.Ya.Skripnik, Meteoritika, 1978, 37, p.188, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.534. Description, with a poor analysis, M.Kaveckis, Lietuvos Univ. Mat.-Gamtos Fak. Darbai, Kaunas, 1935, 9, p.307 (M.A.6-207). Analysis, 22.09% total Fe, V.Y.Kharitonova, Meteoritika, 1965, 26, p.146. Ar-Ar dating, G.Turner, Meteorite Research (ed. P.M.Millman), 1969, p.405. Description of another individual, V.A.Vasilev and S.V.Sukhotskis, Meteoritika, 1970, 30, p.118. Olivine Fa24, B.Mason, GCA, 1963, 27, p.1011. Mobile trace element and Ar-40 retention data, T.J.Huston and M.E.Lipschutz, GCA, 1984, 48, p.1319. Bulk density and porosity, M.Terho et al., Studia Geophysica et Geodaedica, 1993, 37, p.65; see also, D.T.Britt and G.J.Consolmagno, MAPS, 2003, 38, p.1161. Magnetic susceptibility, P.Rochette et al., MAPS, 2003, 38, p.251.}} | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
| Linia 210: | Linia 222: | ||
{{Co jeszcze na stronę}} | {{Co jeszcze na stronę}} | ||
* kiedy znaleziono dodatkowe dwa okazy? | * kiedy znaleziono dodatkowe dwa okazy? | ||
| + | * Vaitkevičius et al. (2008) | ||
[[Category:Poza granicami Polski]] | [[Category:Poza granicami Polski]] | ||
[[Category:Litwa]] | [[Category:Litwa]] | ||
[[Category:Warto szukać]] | [[Category:Warto szukać]] | ||
Wersja z 23:43, 14 gru 2014
| Zemaitkiemis → | |
.jpg)
Okaz nr 3 (o wadze 5,383 kg) ze zbiorów Andreja Jerochova (fot. Andrej Jerochov, za zgodą)
| |
| Spadek | |
| Lokalizacja | Litwa |
| Położenie[1] | 55°18'N, 25°0'E |
| Data | 2 lutego 1933 r.,[2] 20:33 (czwartek) |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny L6 |
| Masa | 44,1 kg |
| Liczba okazów | 22 okazy (Koblitz MetBase)[3] |
| Meteoritical Bulletin Database | |
| Synonimy → | |
| w NHM Cat: Dzemajtkemis, Zhemaitkiems; po litewsku: Žemaitkiemis, po rosyjsku: Жемайткиемис; po polsku: Żmujdki. Nazwa meteorytu po litewsku Žemaitkiemio meteoritas, po rosyjsku Жемайткиемис метеорит. | |
Spadek deszczu meteorytów 2 lutego 1933 roku[2] (czwartek) wieczorem o godz. 20:33 w pobliżu wsi Žemaitkiemis (pol. Żmujdki) i Kliepšiai na Litwie (chondryt zwyczajny L6).
Według Koblitz MetBase znaleziono 22 okazy[3] o całkowitej wadze 44,1 kg (największy z nich ważył 7258 g), a znaleziono je na obszarze 2,5×2,5 km (Koblitz MetBase). Natomiast według Kaveckis (1935) zaraz po spadku znaleziono 20 okazów o łącznej wadze 42,194 kg (nie udało się wiarygodnie ustalić kiedy znaleziono dodatkowe dwa okazy).
Pewne światło na okoliczności i liczbę znalezionych okazów rzuca informacja zawarta na portalu Graži tu mano, gdzie znajdujemy, że:
- według oficjalnych danych znaleziono po spadku 20 okazów meteorytu o wadze ponad 42 kg; spadły one na terenie gminy Rundžių (Rundžių kaimus): we wsi Kliepšiai, na pola majątku Žemaitkiemio i okolice rzeki Siesartis (Siesartis upė);
- część z nich spadła na podwórka zabudowań gospodarskich;
- prawdopodobnie największy okaz znalazł rolnik K. Šliko ze wsi Klepšių;
- pięć lat później na polach okolicznego majątku (dworu) znaleziono jeszcze 10 kg w licznych fragmentach;
- znaczną liczbę okazów ich znalazcy ukryli, a później sprzedawali po 3-5 litów(!)[4];
- w 1964 roku litewska komisja meteorytowa (Lietuvos meteoritų komisija) zidentyfikowała jeszcze cztery okazy o łącznej wadze ponad 4 kg.
Fragment relacji świadka spadku (za Wikipedią, Kaveckis 1935):
(…) [świadek] Степонас Моркунас из дер. Клепшю [lit. Kliepšiai]: «2 февраля сего года в 20 часов 30 минут, когда жители ещё не спали, стало очень светло и послышался сильный шум, словно гром. Жители были перепуганы необычайным явлением, мгновенно послышался грохот падения и всё успокоилось; через пару минут снова послышался необыкновенный шум в темноте»
- Pełen opis spadku, znalezionych okazów i wyniki analiz znajdują się w publikacji Kaveckis (1935) (po litewsku, ze streszczeniem po niemiecku).
Fragmenty meteorytu Zemaitkiemis w największych kolekcjach:
Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase)uwagi Vilnius, Min. Mus. Univ. 10,1 kg w tym okaz nr 14, sprzedawany później na portalu eBay Andrej Jerochov – 5383 g (okaz nr 3, Kaveckis 1935) Prague, Nat. Mus. 2185 g Vilnius, Mus. Geol. Inst. 1840 g Moscow, Acad. Sci. 1158 g London, Nat. Hist. Mus. 636 g (…)
Brak w zbiorach polskich.
Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).
Historyczny okaz do kupienia na eBay'u
W październiku 2014 roku na portalu aukcyjnym eBay.com oferowano do sprzedaży kompletny okaz meteorytu Zemaitkiemis ze zbiorów Uniwersytetu w Wilnie o wadze 883 g (okaz nr 14 wg wykazu Kaveckis (1935)). Sprzedawca o nicku michail1010 (Vilnius, Lithuania) tak opisywał oferowany okaz (pisownia oryginalna):
- Lithuanian meteorite Zhemaytkemis (Žemajtkemis)
- Sample beautiful form-oriented individual with black fusion crust (weight 883 grams)
- This museum specimens from the collection of the University of Vilnius.
- It was found in the first expedition in 1933 Professor Kavyatskas.
- in private hands is only three samples. As I wrote before the meteorite was found immediately after the fall, so the sample in an ideal cope with. decline occurred in 1933 February 2, type L6. sample passes the catalog number 14. in my last letter I sent a copy of the brochure in 1933 of professor M. Kaveckis. It is present description in German. Set-up, description and photos of the finds as well as map the fall. meteorite has a beautiful shape, oriented. as I wrote earlier, the sample consists of a museum exhibit and will be worthy of any collection. given that the sample is historical and scientific value, I am willing to sell it for 85,000 dollars. if you are prompted to, I am ready to discuss
- If you are interested in my offer, let me know.
Sugerowana cena Buy It Now wynosiła 88300 dolarów, ale sprzedawca było gotów go sprzedać za 85000$!
Lokalizacja
Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi
(K) Kliepšiai, (Z) Żmujdki
Schematyczny rejon spadku (zaznaczony trapez ma rozmiary ...km)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Żmujdki (lit. Žemaitkiemis), Kliepšiai (dawn. Kliepšių).
Meteoryty spadły w okolicach wsi Žemaitkiemis i Kliepšiai na obszar o rozmiarach 2,5×2,25 km (powierzchni 5,6 km²) (Kaveckis 1935).
.jpg)
Kierunek spadku meteorytów – z południa na północ (SSE-NNW, strzałka na rysunku, od okazu nr 2 do okazu nr 1). Meteoryty spadły zimą na śnieg.
Wagi znalezionych okazów (Kaveckis 1935):
Okaz
Nrwaga
(gramy)1 7258 2 7080 3 5260 4 3123 5 2555 6 2193 7 2072 8 2050 9 2049 10 1637 11 1535 12 1197 13 924 14 882 15 683 16 621 17 377 18 376 19 137 20 65 suma 42194 g[5]
Galeria
Okaz nr 3 (o wadze 5,383 kg) ze zbiorów Andreja Jerochova (fot. Andrej Jerochov, za zgodą)
Okaz nr 3! |
_1.jpg) Regmaglipty |
_crust.jpg) Skorupa obtopieniowa |
Okaz nr 14 (o wadze 883 g) oferowany na portalu eBay (fot. michail1010)
_1.jpg) Okaz nr 14! |
_2.jpg) Skorupa obtopieniowa |
Okazy meteorytu (źródło: Kaveckis 1935)
.jpg) Okaz nr 1 – masa główna |
.jpg) Okazy nr 2 i 4 |
.jpg) Okazy nr 3 i 5-7 |
.jpg) Okazy nr 8-10, 13 i 14 |
.jpg) Okaz nr 11 |
.jpg) Okazy nr 12 i 15-20 |
Miejsca znalezienie okazów (źródło: Kaveckis 1935)
.jpg) Miejsce znalezienia okazu nr 3 |
.jpg) Miejsce znalezienia okazu nr 7 |
Bibliografia
- Kaveckis Mykolas, (1935), Žemaitkiemio meteoritas, kritęs 1933 m. vasario mén. 2 d. (Der Meteorit von Žemaitkiemis), Vytauto Didžiojo Universiteto Matematikos-Gamtos Fakulteto Darbai, t. IX (3 sąsiuvinys), Kaunas 1935, s. 308-339 (plansze).[6] Plik DjVu.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- +Vaitkevičius Vykintas, Baltrūnas Valentinas, (2008), Lietuva: 101 įdomiausia vieta, Vilnius 2008, (Žemaitkiemio meteoritas: reto gamtos reiškinio vieta, s. 102-103).
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Zemaitkiemis
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Zemaitkiemis
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry of Russian Academу of Sciences (The Laboratory of Meteoritics; Moscow, Vernadsky Inst. Geochem.) – Институт геохимии и аналитической химии им. В.И. Вернадского Российской академии наук (Лаборатория метеоритики), ГЕОХИ РАН ● Жемайткиемис ● [katalog → Явнель (1986)]
- Vilnius University Geology Museum – Vilniaus universiteto Geologijos muziejus
- Institute of Geology & Geography, Vilnius – Geologijos ir geografijos instituto, Vilnius
- Andrej Jerochov – Meteoritų Kolekcija
- Portal Graži tu mano (Piękna jesteś moja) – Įsimintinos vietos Žemaitkiemyje
- Wikipedia – Żmujdki
- Wikipedia (LT) – Žemaitkiemio meteoritas
- Wikipedia (LT) – Kliepšiai ● Žemaitkiemis
- eBay.com – aukcja #261634015047: Unique, museum, historic Lithuanian meteorite Zhemaytkemis (Žemajtkemis 1933) 883 gr
 |
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- kiedy znaleziono dodatkowe dwa okazy?
- Vaitkevičius et al. (2008)
