(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Łapino
Z Wiki.Meteoritica.pl
(→Bibliografia) |
|||
Linia 2: | Linia 2: | ||
== "Udawał" meteoryt Pułtusk == | == "Udawał" meteoryt Pułtusk == | ||
[[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]] | [[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]] | ||
- | '''Pseudometeoryt Łapino''' | + | '''Pseudometeoryt Łapino''' – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz "Łapino" nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych. |
+ | |||
+ | Głaz został przekazany do [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie]], gdzie przez wiele lat leżał w gmachu Obserwatorium przy al. Ujazdowskich na posadzce w holu głównym przy wejściu.<ref>historia tego głazu opisana w artykule [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm O pseudometeorycie Łapino] na stronie Jana Woreczko</ref> W 1996 roku przekazano go do [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Państwowego Instytutu Geologicznego]] w celu zbadania jego natury. '''Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70x45 cm i wagę około 250 kg.''' Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i chondr. Mógłby on być w takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|PIGu]] przez Stępniewskiego i współ.<ref name="Lapino">Stępniewski et al. (2001)</ref> wykazały, że '''nie jest to meteoryt'''. | ||
- | |||
W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński 2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w '''''1954''''' o nazwie '''"Gdański"'''. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeorytmeteoryt, o czym świadczy zamieszczenie go w wykazie zbioru Zakładu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie (Pokrzywnicki 1964). | W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński 2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w '''''1954''''' o nazwie '''"Gdański"'''. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeorytmeteoryt, o czym świadczy zamieszczenie go w wykazie zbioru Zakładu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie (Pokrzywnicki 1964). | ||
- | + | '''U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o okazie Łapino:''' | |
- | '' | + | |
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
- | + | ||
:{| class="wikitable-MET-cite" style="width:640px" | :{| class="wikitable-MET-cite" style="width:640px" | ||
Linia 23: | Linia 19: | ||
|} | |} | ||
+ | |||
+ | Fragment ten (o wadze 600,5 g) znajduje się obecnie w zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie]] (Łaptaś 1998). | ||
+ | |||
+ | |||
+ | {{Sparse-b}}Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki{{Sparse-e}}. W numerze 2 kwartalnika ''Meteoryt'' z 1996 roku<ref>[http://meteoryt.info/meteoryt296.pdf ''Meteoryt'' nr 2/1996 ]</ref> w słowie wstępnym od redaktora Andrzeja S. Pilskiego jest krótka wzmianka m.in. o meteorycie Łapino w kontekście irytującego braku doniesień o prowadzonych w Polsce badaniach meteorytów. | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
Linia 31: | Linia 32: | ||
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | ||
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pseudometeoryty.kml | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pseudometeoryty.kml | ||
+ | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Lapino-fit.kml | ||
| lat = 54.289851 | | lat = 54.289851 | ||
| lon = 18.443397 | | lon = 18.443397 | ||
Linia 40: | Linia 42: | ||
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
- | Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w publikacji Stępniewskiego (1997). | + | Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w publikacji Stępniewskiego (1997). |
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
Linia 56: | Linia 58: | ||
* {{Kosiński (2012p)}} | * {{Kosiński (2012p)}} | ||
- | * {{ | + | * {{Łaptaś (1998) |page=34}} |
- | * | + | * {{Pokrzywnicki (1964) |page=157}} |
- | * Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), '''Pseudometeorite from Łapino (Pomerania, North Poland) | + | * Stępniewski Marian, (1997), '''Zagadkowy głaz z [[Łapino|Łapina Dolnego]] koło Gdańska''', ''Przegląd Geol.'', 45(3), 1997, s. 287-289. Plik {{Djvu|Łapino_(PGeol_3_1997).djvu|DjVu}}. |
+ | |||
+ | * Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), '''Pseudometeorite from [[Łapino]] (Pomerania, North Poland)''', ''Geological Quarterly'', vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik [https://gq.pgi.gov.pl/article/view/7996/pdf_132 PDF]. | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Linia 67: | Linia 71: | ||
* pseudometeoryt [[Jawor]] | * pseudometeoryt [[Jawor]] | ||
+ | * [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie]] | ||
+ | * [[Obserwatorium Astronomiczne UW]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
- | + | * Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – [http://www.astrouw.edu.pl/ (OAUW)] | |
- | + | ||
- | * Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego | + | |
* [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie | * [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie | ||
- | * | + | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm O pseudometeorycie Łapino] |
- | + | ||
+ | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łapino Łapino] | ||
+ | |||
+ | * Kwartalnik [http://meteoryt.info/ ''Meteoryt''] | ||
+ | * [http://www.kolbudy.gd.pl/historia/index.html?dz=lapino Historia wsi Łapino] | ||
{{DEFAULTSORT:Lapino}} | {{DEFAULTSORT:Lapino}} | ||
[[Category:Pseudometeoryty]] | [[Category:Pseudometeoryty]] |
Wersja z 12:44, 13 sty 2014
"Udawał" meteoryt Pułtusk
Pseudometeoryt Łapino – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w żwirowni na zboczu doliny Raduni w pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w 1954 roku z powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i głazów narzutowych (głównie granitoidów i gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz "Łapino" nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.
Głaz został przekazany do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w Warszawie, gdzie przez wiele lat leżał w gmachu Obserwatorium przy al. Ujazdowskich na posadzce w holu głównym przy wejściu.[1] W 1996 roku przekazano go do Państwowego Instytutu Geologicznego w celu zbadania jego natury. Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70x45 cm i wagę około 250 kg. Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i chondr. Mógłby on być w takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w PIGu przez Stępniewskiego i współ.[2] wykazały, że nie jest to meteoryt.
W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński 2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w 1954 o nazwie "Gdański". Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeorytmeteoryt, o czym świadczy zamieszczenie go w wykazie zbioru Zakładu Nauk Geologicznych PAN w Warszawie (Pokrzywnicki 1964).
U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o okazie Łapino:
A. INSTITUTE OF GEOLOGY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES (Zakład Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, al. Żwirki i Wigury 6) Pseudometeorites 57 A fragment of larger body (approximately 250 kg) of unknown provenance, found at Łapino (District of Gdańsk) in 1955 610.5 (f)
Fragment ten (o wadze 600,5 g) znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Geologicznego PAN w Krakowie (Łaptaś 1998).
Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki. W numerze 2 kwartalnika Meteoryt z 1996 roku[3] w słowie wstępnym od redaktora Andrzeja S. Pilskiego jest krótka wzmianka m.in. o meteorycie Łapino w kontekście irytującego braku doniesień o prowadzonych w Polsce badaniach meteorytów.
Lokalizacja
(L) Łapino
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w publikacji Stępniewskiego (1997).
Galeria
Bibliografia
- Łaptaś Andrzej, Ćwiżewicz Małgorzata, (1998), Meteoryty w zbiorach Muzeum Geologicznego w Krakowie, Muzeum Geologiczne ING PAN, Kraków 1998, ss. 34, (s. 34). ISBN 83-909970-1-0.
- Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich, Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, (s. 157).[4][5] Plik PDF.
- Stępniewski Marian, (1997), Zagadkowy głaz z Łapina Dolnego koło Gdańska, Przegląd Geol., 45(3), 1997, s. 287-289. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), Pseudometeorite from Łapino (Pomerania, North Poland), Geological Quarterly, vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
- pseudometeoryt Jawor
- Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie
- Obserwatorium Astronomiczne UW
Linki zewnętrzne
- Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – (OAUW)
- Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) w Warszawie
- woreczko.pl – O pseudometeorycie Łapino
- Wikipedia – Łapino
- Kwartalnik Meteoryt
- Historia wsi Łapino