PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Nerft

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
Linia 8: Linia 8:
  | metbull = 16945
  | metbull = 16945
  | lokalizacja = Łotwa
  | lokalizacja = Łotwa
-
  | położenie = 56°30'N, 21°30'E
+
  | położenie = 56°30'N, 21°30'E<ref>współrzędne dla meteorytu Nerft podane w Meteoritical Bulletin wskazują na punkt leżący około 240 km na zachód od rzeczywistego miejsca spadku meteorytów</ref>
  | data = 12 kwietnia 1864 r., 04:45 (wtorek)
  | data = 12 kwietnia 1864 r., 04:45 (wtorek)
  | typ = chondryt zwyczajny, L6
  | typ = chondryt zwyczajny, L6
  | masa = 10,92 kg
  | masa = 10,92 kg
-
  | liczba = zachowały się 2 okazy
+
  | liczba = 2 okazy
  | uwagi =
  | uwagi =
  | cechy =  
  | cechy =  
Linia 20: Linia 20:
-
Pierwsze doniesienie o spadku zamieścił Grewingk (1864) w swoim opracowaniu poświęconym meteorytom [[Buschhof]] i [[Pillistfer]]. Pełną relację ze spadku i wyniki badań opublikował Kuhlberg w 1868 roku w publikacji poświęconej wynikom badań meteorytów [[Nerft]], [[Lixna]] i Honolulu<ref>estońska ekspedycja na wyspy archipelagu Hawajów była świadkiem spadku meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=11904 Honolulu]''' - chondryt zwyczajny L5, TKW 2,42 kg, spadek 27 września 1825 roku</ref>.
+
Pierwsze doniesienie o spadku zamieścił Grewingk (1864)<ref>opierając się na doniesieniu zamieszczonym w ''Riga'schen Zeitung'' nr 6 z kwietnia 1864 roku</ref> w swoim opracowaniu poświęconym meteorytom [[Buschhof]] i [[Pillistfer]]. Pełną relację ze spadku i wyniki badań opublikował Kuhlberg w 1868 roku w publikacji poświęconej wynikom badań meteorytów Nerft, [[Lixna]] i Honolulu<ref>estońska ekspedycja na wyspy archipelagu Hawajów była świadkiem spadku meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=11904 Honolulu]''' - chondryt zwyczajny L5, TKW 2,42 kg, spadek 27 września 1825 roku</ref>.
 +
 
 +
Tuż przed wschodem słońca, przy bezchmurnym niebie, pracujący chłopi usłyszeli dziwne detonacje podobne do wystrzałów armatnich. W pobliżu Nerft na farmie '''''Pohgel''''', gospodarz Jahn Kasak i jego trzej pomocnicy Jehkab Wilister, Dahn Leepin i Peter Grünwald, którzy budowali stodołę, zauważyli w odległości 375 kroków (''Schritt''), jak dziwny obiekt, który spadł na ziemię rozrzucając w powietrze trawę. Jehkab natychmiast podniósł kamień, który utworzył dziurę w ziemi 8-9 cali i na tyle też głęboką. Według jego relacji, kamień wydzielał zapach prochu i był jeszcze bardzo ciepły, co poczuł przez wełniane rękawice. Znaleziony meteoryt (Nr. I) ważył 13,77 funta.
 +
 
 +
W odległości 700-1000 kroków na północ od punktu pierwszego spadku, na farmie '''''Swajahn''''', kilka sekund później, trzech świadków: Peter Ehrgle i jego dwóch parobków Jahn Gasparowitsch i Mickkel Sahmar, widziało drugi spadający na ziemię kamień. On również wyrzucił w powietrze ziemię i piasek. Zimna, warząca 11,47 funta bryła (Nr. II) wbiła się w glebę na głębokość stopy.
-
Tuż przed wschodem słońca, przy bezchmurnym niebie, pracujący chłopi usłyszeli dziwne detonacje podobne do wystrzałów armatnich. W pobliżu Nerft na farmie ''Poghel'', gospodarz Jahn Kasak i jego trzej pomocnicy Jehkab Wilister, Dahn Leepin i Peter Grünwald, którzy budowali stodołę, zauważyli w odległości 375 kroków (''Schritt''), jak dziwny obiekt, który spadł na ziemię rozrzucając w powietrze trawę. Jehkab natychmiast podniósł kamień, który utworzył dziurę w ziemi 8-9 cali i na tyle też głęboką. Według jego relacji, kamień wydzielał zapach prochu i był jeszcze bardzo ciepły, co poczuł przez wełniane rękawice. Znaleziony meteoryt ważył 5,6 kg (13,77 funta).
 
-
[[Grafika:Nerft_(Grewingk_1864).jpg|240px|left|thumb|Opis spadku meteorytu (źródło:&nbsp;Grewingk&nbsp;et&nbsp;al.&nbsp;(1864))]]
 
Masa główna meteorytu znajduje się na Uniwersytecie w Tartu, Estonia.
Masa główna meteorytu znajduje się na Uniwersytecie w Tartu, Estonia.
Linia 37: Linia 39:
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Latvia-MM.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Latvia-MM.kml
-
| lat = 56.5
+
| lat = 56.21
-
| lon = 21.5
+
| lon = 25.3
-
| zoom = 9
+
| zoom = 7
| type = map
| type = map
}}
}}
 +
{{GEIcon-PointRed}}
 +
(N) Nereta, (S) Svajāni
 +
{{GEIcon-PlaceOfFall}}
 +
punkt spadku okazów podane przez Kuhlberga (1868)
{{GEFrame-end}}
{{GEFrame-end}}
 +
 +
'''Nereta''' (dawn. ''Past Nerft''), '''Svajāni''' (dawn. ''Swajahn'')
 +
 +
Współrzędne dla meteorytu Nerft podane w Meteoritical Bulletin wskazują na punkt leżący około 240 km na zachód od rzeczywistego miejsca spadku meteorytów.
 +
 +
Według Kuhlberga (1868) meteoryty spadły w punktach (współrzędne w starym układzie odniesienia)<ref>aby otrzymać współrzędne we współczesnym układzie należy od wartości długości geograficznej odjąć wartość 17°40', szerokość geograficzna pozostaje bez zmian</ref>: '''Pohgel''' ('''Nr. I''') 56°13'24"Br. 42°56'31"O.L.v.F., '''Swajahn''' ('''Nr. II''') 56°14'Br. 42°57'31"O.L.v.F.
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 48: Linia 60:
== [[Bibliografia]] ==
== [[Bibliografia]] ==
 +
[[Grafika:Nerft_(Grewingk_1864).jpg|180px|thumb|Opis spadku meteorytu (źródło:&nbsp;Grewingk&nbsp;et&nbsp;al.&nbsp;(1864))]]
* {{Grewingk (1864)}}
* {{Grewingk (1864)}}
Linia 69: Linia 82:
* meteorite.narodu.ru - [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР]
* meteorite.narodu.ru - [http://www.meteorite.narod.ru/proba/katalogi/katalog1.htm Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР]
* Uniwersytet w Tartu, Estonia (University of Tartu, Estonia) - [http://www.ut.ee/en Tartu Ülikool, Eesti] {{SeparatorBull}} [http://www.ut.ee/BGGM/meteor.html Geoloogia-Muuseum]
* Uniwersytet w Tartu, Estonia (University of Tartu, Estonia) - [http://www.ut.ee/en Tartu Ülikool, Eesti] {{SeparatorBull}} [http://www.ut.ee/BGGM/meteor.html Geoloogia-Muuseum]
 +
 +
* Wikipedia (LV) - [http://lv.wikipedia.org/wiki/Nereta Nereta]
[[Category:Poza granicami Polski]]
[[Category:Poza granicami Polski]]
[[Category:Łotwa]]
[[Category:Łotwa]]

Wersja z 23:15, 12 sie 2013

Nerft
Spadek
Lokalizacja Łotwa
Położenie[2] 56°30'N, 21°30'E[1]
Data 12 kwietnia 1864 r., 04:45 (wtorek)
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny, L6
Masa 10,92 kg
Liczba okazów 2 okazy
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
w NHM Cat: Poghel, Pohgel, Swajahn; po rosyjsku: Нерфт, po łotewsku: ?

Spadek meteorytów 12 kwietnia 1864 roku (wtorek) na Łotwie (chondryt zwyczajny, L6, TKW 10,92 kg).


Pierwsze doniesienie o spadku zamieścił Grewingk (1864)[3] w swoim opracowaniu poświęconym meteorytom Buschhof i Pillistfer. Pełną relację ze spadku i wyniki badań opublikował Kuhlberg w 1868 roku w publikacji poświęconej wynikom badań meteorytów Nerft, Lixna i Honolulu[4].

Tuż przed wschodem słońca, przy bezchmurnym niebie, pracujący chłopi usłyszeli dziwne detonacje podobne do wystrzałów armatnich. W pobliżu Nerft na farmie Pohgel, gospodarz Jahn Kasak i jego trzej pomocnicy Jehkab Wilister, Dahn Leepin i Peter Grünwald, którzy budowali stodołę, zauważyli w odległości 375 kroków (Schritt), jak dziwny obiekt, który spadł na ziemię rozrzucając w powietrze trawę. Jehkab natychmiast podniósł kamień, który utworzył dziurę w ziemi 8-9 cali i na tyle też głęboką. Według jego relacji, kamień wydzielał zapach prochu i był jeszcze bardzo ciepły, co poczuł przez wełniane rękawice. Znaleziony meteoryt (Nr. I) ważył 13,77 funta.

W odległości 700-1000 kroków na północ od punktu pierwszego spadku, na farmie Swajahn, kilka sekund później, trzech świadków: Peter Ehrgle i jego dwóch parobków Jahn Gasparowitsch i Mickkel Sahmar, widziało drugi spadający na ziemię kamień. On również wyrzucił w powietrze ziemię i piasek. Zimna, warząca 11,47 funta bryła (Nr. II) wbiła się w glebę na głębokość stopy.


Masa główna meteorytu znajduje się na Uniwersytecie w Tartu, Estonia.


Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka.[5]

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(N) Nereta, (S) Svajāni

punkt spadku okazów podane przez Kuhlberga (1868)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Nereta (dawn. Past Nerft), Svajāni (dawn. Swajahn)

Współrzędne dla meteorytu Nerft podane w Meteoritical Bulletin wskazują na punkt leżący około 240 km na zachód od rzeczywistego miejsca spadku meteorytów.

Według Kuhlberga (1868) meteoryty spadły w punktach (współrzędne w starym układzie odniesienia)[6]: Pohgel (Nr. I) 56°13'24"Br. 42°56'31"O.L.v.F., Swajahn (Nr. II) 56°14'Br. 42°57'31"O.L.v.F.


Bibliografia

Opis spadku meteorytu (źródło: Grewingk et al. (1864))
  • Grewingk Constantin C.A. von, Schmidt Carl E.H., (1864), Ueber die Meteoriten-Fälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.[7]), Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Dritter Band, Dorpat 1864, s. 421-556.[8][9] Plik PDF; plik DjVu.


Przypisy

  1. ^ współrzędne dla meteorytu Nerft podane w Meteoritical Bulletin wskazują na punkt leżący około 240 km na zachód od rzeczywistego miejsca spadku meteorytów
  2. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  3. ^ opierając się na doniesieniu zamieszczonym w Riga'schen Zeitung nr 6 z kwietnia 1864 roku
  4. ^ estońska ekspedycja na wyspy archipelagu Hawajów była świadkiem spadku meteorytu Honolulu - chondryt zwyczajny L5, TKW 2,42 kg, spadek 27 września 1825 roku
  5. ^ publikacja te nigdy się nie ukazała, część jej rękopisu znajduje się w archiwum PAN (Kosiński 2012)
  6. ^ aby otrzymać współrzędne we współczesnym układzie należy od wartości długości geograficznej odjąć wartość 17°40', szerokość geograficzna pozostaje bez zmian
  7. ^ (dwie plansze i jedna mapa) mapy lokalizacji znalezisk okazów meteorytów PillistferBuschhof; na planszach rysunki okazów meteorytów Pillistfer, BuschhofIgast
  8. ^ artykuł ukazał się również w 1864 roku w formie osobnej publikacji: Grewingk Constantin von, Schmidt Carl, (1864), Ueber die Meteoritenfälle von Pillistfer, Buschhof und Igast in Liv- und Kurland (Mit zwei Tafeln und einer Karte.), Dorpat 1864, ss. 140. Plik hPDF; zbiory własne W&W
  9. ^ publikacja zawiera również krótką notatkę opisującą spadek meteorytu Nerft; Meteorsteinfall von Nerft in Kurland. 1864 April 12. (März 31.) bei Sonnenauigang (4 U. 45 M.), s. 554

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Nerft
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Nerft
Osobiste