(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Krupe
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Galerie) |
|||
| (Nie pokazano 54 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| - | == ? == | + | {{VerifyLevel |level=0}} |
| + | == Nowy polski meteoryt? == | ||
{{InfoboxMeteorite | {{InfoboxMeteorite | ||
| nazwa = Krupe | | nazwa = Krupe | ||
| - | | grafika = Krupe ( | + | | grafika = Krupe (main mass).jpg |
| - | | opis = Meteoryt Krupe (okaz przed | + | | opis = Meteoryt Krupe (okaz przed pocięciem) (fot. E. Szełęg) |
| + | | mbclass = find | ||
| klasa = Znalezisko | | klasa = Znalezisko | ||
| - | | lokalizacja = wieś Krupe, Polska | + | | lokalizacja = wieś Krupe, pow. krasnostawski, Polska |
| położenie = 51°02'20"N, 23°11'30"E | | położenie = 51°02'20"N, 23°11'30"E | ||
| data = 2003 r. lub wcześniej | | data = 2003 r. lub wcześniej | ||
| + | | uwagi = istnieją wątpliwości czy meteoryt ten pochodzi z Polski!? | ||
| typ = klasyfikacja wstępna, chondryt zwyczajny, H5/6 | | typ = klasyfikacja wstępna, chondryt zwyczajny, H5/6 | ||
| - | | cechy = stopień zwietrzenia W2-3, silnie zszokowany S3-4 | + | | cechy = stopień zwietrzenia W2-3, silnie zszokowany S3-4<ref name="skale W i S">o skalach stopnia zwietrzenia '''W''' i stopniu zszokowania '''S''' czytaj na stronach [http://www.woreczko.pl woreczko.pl]</ref> |
| masa = 9,34 g | | masa = 9,34 g | ||
| liczba = dwa okazy (jeden zaginął) | | liczba = dwa okazy (jeden zaginął) | ||
}} | }} | ||
| + | Kolejny meteoryt, po [[Jankowo Dolne|Jankowie Dolnym]], znaleziony przez Mateusza Szyszkę. | ||
| - | + | Podczas pobytu na Lubelszczyźnie w 2003 r. (lub wcześniej) w trakcie szukania „fantów militarnych” na polnej drodze niedaleko wsi Krupe znalazł dwa małe kamyki. 7 lipca 2004 r. przywiózł on swoje różne znaleziska (m.in. nowe okazy meteorytu [[Jankowo Dolne]]) na giełdę minerałów w Sosnowcu w celu ich identyfikacji przez będącego na miejscu prof. Łukasza Karwowskiego. Wśród pokazanych znalezisk był jeden z kamieni znalezionych w Krupe (drugi, mniejszy zaginął). Okaz zważył na miejscu Kazimierz Mazurek. Waga wynosiła 9,34 g, a jego rozmiary 29,5×22×11 mm. Wstępne oględziny nie dawały jednoznacznej odpowiedzi na temat meteorytowej natury kamyka. | |
| - | + | Oto jak to wydarzenie relacjonuje prof. Karwowski (''Meteoryt'', 4, 2004): | |
| - | + | {{BQuote-begin |max-width=800px}} | |
| + | {{Wielokropek}} Po wstępnych oględzinach trudno było jednoznacznie coś powiedzieć. Zabrałem kamień do pracowni, zeszlifowałem najbardziej płaską powierzchnię, następnie wyrównałem na drobnym papierze ściernym i zacząłem oglądać pod lupą binokularową. Mając poważną minę oświadczyłem kolegom, że niestety{{Kropek}} jest to meteoryt. Zobaczyłem wyraźnie fazę troilitową oraz fazy metaliczne i krzemiany. Wszyscy zaskoczeni oglądali okaz z zainteresowaniem i po chwili zaczęli robić zdjęcia. Obserwacje nie pozwalały na określenie rodzaju meteorytu. {{Wielokropek}} | ||
| + | {{BQuote-end}} | ||
| - | + | Osobista relacja Mateusza Szyszki o okolicznościach znalezienia meteorytu, wg kwartalnika ''Meteoryt''<ref name="Meteoryt4">''Meteoryt'', 4, 2004</ref>: | |
| - | + | {{BQuote-begin |max-width=800px}} | |
| + | {{Wielokropek}} Co powiedział Mateusz? | ||
| - | + | ''Znalazłem kamienie w 1998 roku. Będąc na wakacjach u rodziny penetrowałem okolice na N od Krasnegostawu w rejonie wsi Krupe i Krupiec w poszukiwaniu głównie pocisków ołowianych po Powstaniu Styczniowym. Swoje spostrzeżenia i znaleziska nanosiłem na mapę 1:100 000. W trakcie poszukiwań natknąłem się na dwa brunatne kamyki w nieutwardzonej drodze polnej, najprawdopodobniej namyte z pól. Oczywiście zabrałem je ze sobą do domu. Coś mnie jednak tknęło i mniejszy kamyk zeszlifowałem i stwierdziłem obecność „opiłków metalu”. Dopiero po obejrzeniu różnych chondrytów skojarzyłem, że może to być meteoryt. Jak do tej pory interesowały mnie tylko meteoryty żelazne. Większy przywiozłem do Sosnowca.'' {{Wielokropek}} | |
| + | {{BQuote-end}} | ||
| - | < | + | |
| - | < | + | Jedyny zachowany okaz meteorytu Krupe ma ciemnobrązową, lekko pofałdowaną, zwietrzałą powierzchnię, brak jest śladów obtopienia. Na przekroju wygląda jak typowy chondryt zwyczajny – w ciemnym cieście skalnym widać dużą ilość błyszczących ziarenek żelaza różnej wielkości, chondry są słabo widoczne. Zawiera bardzo mało metalu, dużo wodorotlenków żelaza i znaczną ilość troilitu. Po wstępnych badaniach przeprowadzonych na zgładzie (ze względu na małą wielkość okazu nie zdecydowano się na zrobienie płytki cienkiej) ustalono: Krupe jest chondrytem zwyczajnym typu H (raczej 6), ma stopień zwietrzenia pomiędzy W2 a W3 (fragmenty zwietrzeliny wskazują, że leżał on w glebie bardzo drobnoziarnistej, typu lessowego), natomiast stopień zszokowania pomiędzy S3 a S4<ref name="skale W i S"></ref>. Więcej danych o składzie mineralnym meteorytu Krupe w grudniowym (4) numerze czasopisma ''Meteoryt'' z 2004 roku<ref name="Meteoryt4"></ref>. |
| - | < | + | |
| - | http://wiki | + | |
| - | http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Krupe.kml | + | Według aktualnego stanu (marzec 2011) meteoryt ten nie jest jeszcze sklasyfikowany i nie ma oficjalnej nazwy, tzn. nie został zgłoszony do oficjalnego rejestru meteorytów Meteoritical Bulletin. '''Pojawiły się pewne wątpliwości dotyczące tego, czy meteoryt pochodzi z Polski''', a nie jest np. meteorytem saharyjskim.{{!MBD discredited|}} Wokół tego meteorytu i osoby znalazcy nagromadziło się zbyt wiele niejasności. Jedną z proponowanych metod identyfikacji „prawdziwego” miejsca znalezienia meteorytu, może być badanie występujących w porach i szczelinach meteorytów, mikroskopijnych pyłków roślinnych<ref>temat ten był wielokrotnie poruszany na forum meteorytowym [http://meteorytomania.info/ Meteorytomania], m.in. w wątku [http://jand.webd.pl/met2/viewtopic.php?f=30&t=789 Krupe…]</ref>, których skład i wzajemne proporcje są bardzo specyficzne dla różnych rejonów świata. |
| - | + | ||
| - | + | == Lokalizacja == | |
| - | + | ||
| - | (K) | + | {{GEFrame-begin}} |
| - | + | {{GEMap | |
| + | | htmlFileMap = wiki-Krupe.htm | ||
| + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | ||
| + | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Krupe.kml | ||
| + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Krupe-fit.kml | ||
| + | | lat = 51.04 | ||
| + | | lon = 23.225 | ||
| + | | zoom = 12 | ||
| + | | type = roadmap | ||
| + | }} | ||
| + | {{GEIcon-PointRed}} | ||
| + | wsie (K) Krupe, (*) Krupiec | ||
| + | {{GEIcon-PinRed}} | ||
| + | miejsce znalezienia | ||
| + | {{GEFrame-end}} | ||
| + | |||
| + | Okazy zostały znalezione na nieutwardzonej polnej drodze, gdzieś pomiędzy wsiami Krupe i Krupiec. | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| + | |||
| + | == Galerie == | ||
| + | |||
| + | Okolica wsi Krupe i Krupiec (stan ''3 maja 2013 r.''; fot. Wadi & {{Txt2Img|Krupe_(Woreczko).jpg|Woreczko Jan}}) | ||
| + | <gallery caption="" widths="240px" heights="160px" perrow="3"> | ||
| + | File:Krupe_(okolica)_1.jpg|Okolica, gdzie znaleziono meteoryt | ||
| + | File:Krupe_(Woreczko).jpg| | ||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Materiał z czasopisma ''Meteoryt''<ref name="Meteoryt4"></ref> (dzięki uprzejmości Jacka Drążkowskiego) (fotografie Łukasz Karwowski, ''chyba, że zaznaczono inaczej'') | ||
| + | <gallery caption="" widths="240px" heights="180px" perrow="3"> | ||
| + | File:Krupe_(szlif).jpg|Powierzchnia zeszlifowanej powierzchni meteorytu Krupe. Widoczne słabo zachowane chondry i żyłki szokowe (fot. E. Szełęg) (dolny brzeg fotografii 10 mm) | ||
| + | File:Krupe_(chondra_belkowa).jpg|Chondra oliwinowa lamelkowa (BO), ciemniejszy to skaleń (dolny brzeg fotografii 4 mm) | ||
| + | File:Krupe_(chondra).jpg|Zbliżenie chondry oliwinowej. Ciemniejszy to skaleń, w obrębie chondry liczne drobne wydzielenia chromitu (szare) (imersja; dolny brzeg fotografii 2,5 mm) | ||
| + | File:Krupe_(faza_metaliczna).jpg|Faza metaliczna (biała) taenitowo-kamacytowa oraz wietrzejący troilit (żółtawy) przy brzegu meteorytu (dolny brzeg fotografii 4 mm) | ||
| + | File:Krupe_(strefa_topienia).jpg|Wewnętrzna strefa topienia meteorytu pocięta drobnymi żyłkami – wypełnionymi wodorotlenkami Fe (dolny brzeg fotografii 4 mm) | ||
| + | File:Krupe_(relikt_skorupy).jpg|Relikt skorupy obtopieniowej (dół zdjęcia) oraz zewnętrzna skorupa żelazista z drobnymi ziarnami kwarcu (dolny brzeg fotografii 4 mm) | ||
| + | File:Krupe_(żyłka_szokowa).jpg|Żyłka szokowa z drobnymi fragmentami krzemianów oraz wtórnymi wodorotlenkami Fe. Białe ziarna to faza metaliczna (imersja; dolny brzeg fotografii 2,5 mm) | ||
| + | File:Krupe_(badana_płytka).jpg|Pierwsze zdjęcie meteorytu Krupe po jednoznacznym stwierdzeniu, że jest to meteoryt (fot. Jarosław Bandurowski) | ||
| + | File:Krupe_(piętka).jpg|Zdjęcie piętki meteorytu Krupe (fot. Jarosław Bandurowski) | ||
| + | </gallery> | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
| - | * | + | * Drążkowski Jacek, (2005), '''Nowe polskie meteoryty''', ''Urania-Postępy Astronomii'', 1, 2005, s. 39. Plik {{Link-PA|r=2005|n=1}}. |
| - | * Karwowski Łukasz, ( | + | * Karwowski Łukasz, (2004), '''I znowu Mateusz{{Kropek}} Kolejny [[Krupe|nowy polski meteoryt]]''', ''Meteoryt'', 4, 2004, s. 26-28. Plik {{Link-Meteoryt|r=04|n=4}}. |
| - | * Karwowski Łukasz, ( | + | * Karwowski Łukasz, (2005), '''The new Polish H6 chondrite – [[Krupe]]''', ''Prace Spec. PTMin.'', 25, 2005, s. 111-114. |
| - | + | * Karwowski Łukasz, (2007), '''Charakterystyka meteorytu [[Krupe]]''', materiały, III Seminarium Meteorytowe, 21-22 kwietnia, Olsztyn 2005, 2007, s. 33-38. | |
| - | + | {{Przypisy}} | |
| + | |||
| + | == Zobacz również == | ||
| + | |||
| + | * meteoryt [[Jankowo Dolne]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| - | * Polski Serwis Meteorytów | + | * Polski Serwis Meteorytów – meteoryt {{Link-PTMet|v=psm|l=defkru.htm |text=Krupe}} |
| + | |||
| + | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-ShockStage.htm Stopień szokowy S, poziom zszokowania (''shock stage'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Weathering.htm Wietrzenie meteorytów; skale stopnia zwietrzenia (''weathering level'', ''index'', ''grade'')] | ||
[[Category:Znaleziska]] | [[Category:Znaleziska]] | ||
[[Category:Nie zgłoszone]] | [[Category:Nie zgłoszone]] | ||
| + | [[Category:Oszustwa]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:56, 22 sty 2025
Nowy polski meteoryt?
| Krupe → | |
.jpg)
Meteoryt Krupe (okaz przed pocięciem) (fot. E. Szełęg)
| |
| Znalezisko | |
| Lokalizacja | wieś Krupe, pow. krasnostawski, Polska |
| Położenie[1] | 51°02'20"N, 23°11'30"E |
| Data | 2003 r. lub wcześniej |
| Uwagi | istnieją wątpliwości czy meteoryt ten pochodzi z Polski!? |
| Charakterystyka | |
| Typ | klasyfikacja wstępna, chondryt zwyczajny, H5/6 |
| Masa | 9,34 g |
| Liczba okazów | dwa okazy (jeden zaginął) |
| Cechy | stopień zwietrzenia W2-3, silnie zszokowany S3-4[2] |
Kolejny meteoryt, po Jankowie Dolnym, znaleziony przez Mateusza Szyszkę.
Podczas pobytu na Lubelszczyźnie w 2003 r. (lub wcześniej) w trakcie szukania „fantów militarnych” na polnej drodze niedaleko wsi Krupe znalazł dwa małe kamyki. 7 lipca 2004 r. przywiózł on swoje różne znaleziska (m.in. nowe okazy meteorytu Jankowo Dolne) na giełdę minerałów w Sosnowcu w celu ich identyfikacji przez będącego na miejscu prof. Łukasza Karwowskiego. Wśród pokazanych znalezisk był jeden z kamieni znalezionych w Krupe (drugi, mniejszy zaginął). Okaz zważył na miejscu Kazimierz Mazurek. Waga wynosiła 9,34 g, a jego rozmiary 29,5×22×11 mm. Wstępne oględziny nie dawały jednoznacznej odpowiedzi na temat meteorytowej natury kamyka.
Oto jak to wydarzenie relacjonuje prof. Karwowski (Meteoryt, 4, 2004):
(…) Po wstępnych oględzinach trudno było jednoznacznie coś powiedzieć. Zabrałem kamień do pracowni, zeszlifowałem najbardziej płaską powierzchnię, następnie wyrównałem na drobnym papierze ściernym i zacząłem oglądać pod lupą binokularową. Mając poważną minę oświadczyłem kolegom, że niestety… jest to meteoryt. Zobaczyłem wyraźnie fazę troilitową oraz fazy metaliczne i krzemiany. Wszyscy zaskoczeni oglądali okaz z zainteresowaniem i po chwili zaczęli robić zdjęcia. Obserwacje nie pozwalały na określenie rodzaju meteorytu. (…)
Osobista relacja Mateusza Szyszki o okolicznościach znalezienia meteorytu, wg kwartalnika Meteoryt[3]:
(…) Co powiedział Mateusz?
Znalazłem kamienie w 1998 roku. Będąc na wakacjach u rodziny penetrowałem okolice na N od Krasnegostawu w rejonie wsi Krupe i Krupiec w poszukiwaniu głównie pocisków ołowianych po Powstaniu Styczniowym. Swoje spostrzeżenia i znaleziska nanosiłem na mapę 1:100 000. W trakcie poszukiwań natknąłem się na dwa brunatne kamyki w nieutwardzonej drodze polnej, najprawdopodobniej namyte z pól. Oczywiście zabrałem je ze sobą do domu. Coś mnie jednak tknęło i mniejszy kamyk zeszlifowałem i stwierdziłem obecność „opiłków metalu”. Dopiero po obejrzeniu różnych chondrytów skojarzyłem, że może to być meteoryt. Jak do tej pory interesowały mnie tylko meteoryty żelazne. Większy przywiozłem do Sosnowca. (…)
Jedyny zachowany okaz meteorytu Krupe ma ciemnobrązową, lekko pofałdowaną, zwietrzałą powierzchnię, brak jest śladów obtopienia. Na przekroju wygląda jak typowy chondryt zwyczajny – w ciemnym cieście skalnym widać dużą ilość błyszczących ziarenek żelaza różnej wielkości, chondry są słabo widoczne. Zawiera bardzo mało metalu, dużo wodorotlenków żelaza i znaczną ilość troilitu. Po wstępnych badaniach przeprowadzonych na zgładzie (ze względu na małą wielkość okazu nie zdecydowano się na zrobienie płytki cienkiej) ustalono: Krupe jest chondrytem zwyczajnym typu H (raczej 6), ma stopień zwietrzenia pomiędzy W2 a W3 (fragmenty zwietrzeliny wskazują, że leżał on w glebie bardzo drobnoziarnistej, typu lessowego), natomiast stopień zszokowania pomiędzy S3 a S4[2]. Więcej danych o składzie mineralnym meteorytu Krupe w grudniowym (4) numerze czasopisma Meteoryt z 2004 roku[3].
Według aktualnego stanu (marzec 2011) meteoryt ten nie jest jeszcze sklasyfikowany i nie ma oficjalnej nazwy, tzn. nie został zgłoszony do oficjalnego rejestru meteorytów Meteoritical Bulletin. Pojawiły się pewne wątpliwości dotyczące tego, czy meteoryt pochodzi z Polski, a nie jest np. meteorytem saharyjskim.[4] Wokół tego meteorytu i osoby znalazcy nagromadziło się zbyt wiele niejasności. Jedną z proponowanych metod identyfikacji „prawdziwego” miejsca znalezienia meteorytu, może być badanie występujących w porach i szczelinach meteorytów, mikroskopijnych pyłków roślinnych[5], których skład i wzajemne proporcje są bardzo specyficzne dla różnych rejonów świata.
Lokalizacja
wsie (K) Krupe, (*) Krupiec
miejsce znalezienia
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Okazy zostały znalezione na nieutwardzonej polnej drodze, gdzieś pomiędzy wsiami Krupe i Krupiec.
Galerie
Okolica wsi Krupe i Krupiec (stan 3 maja 2013 r.; fot. Wadi & Woreczko Jan)
_1.jpg) Okolica, gdzie znaleziono meteoryt |
.jpg) |
Materiał z czasopisma Meteoryt[3] (dzięki uprzejmości Jacka Drążkowskiego) (fotografie Łukasz Karwowski, chyba, że zaznaczono inaczej)
.jpg) Powierzchnia zeszlifowanej powierzchni meteorytu Krupe. Widoczne słabo zachowane chondry i żyłki szokowe (fot. E. Szełęg) (dolny brzeg fotografii 10 mm) |
.jpg) Chondra oliwinowa lamelkowa (BO), ciemniejszy to skaleń (dolny brzeg fotografii 4 mm) |
.jpg) Zbliżenie chondry oliwinowej. Ciemniejszy to skaleń, w obrębie chondry liczne drobne wydzielenia chromitu (szare) (imersja; dolny brzeg fotografii 2,5 mm) |
.jpg) Faza metaliczna (biała) taenitowo-kamacytowa oraz wietrzejący troilit (żółtawy) przy brzegu meteorytu (dolny brzeg fotografii 4 mm) |
.jpg) Wewnętrzna strefa topienia meteorytu pocięta drobnymi żyłkami – wypełnionymi wodorotlenkami Fe (dolny brzeg fotografii 4 mm) |
.jpg) Relikt skorupy obtopieniowej (dół zdjęcia) oraz zewnętrzna skorupa żelazista z drobnymi ziarnami kwarcu (dolny brzeg fotografii 4 mm) |
.jpg) Żyłka szokowa z drobnymi fragmentami krzemianów oraz wtórnymi wodorotlenkami Fe. Białe ziarna to faza metaliczna (imersja; dolny brzeg fotografii 2,5 mm) |
.jpg) Pierwsze zdjęcie meteorytu Krupe po jednoznacznym stwierdzeniu, że jest to meteoryt (fot. Jarosław Bandurowski) |
.jpg) Zdjęcie piętki meteorytu Krupe (fot. Jarosław Bandurowski) |
Bibliografia
- Drążkowski Jacek, (2005), Nowe polskie meteoryty, Urania-Postępy Astronomii, 1, 2005, s. 39. Plik DjvU.
- Karwowski Łukasz, (2004), I znowu Mateusz… Kolejny nowy polski meteoryt, Meteoryt, 4, 2004, s. 26-28. Plik PDF.
- Karwowski Łukasz, (2005), The new Polish H6 chondrite – Krupe, Prace Spec. PTMin., 25, 2005, s. 111-114.
- Karwowski Łukasz, (2007), Charakterystyka meteorytu Krupe, materiały, III Seminarium Meteorytowe, 21-22 kwietnia, Olsztyn 2005, 2007, s. 33-38.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Jankowo Dolne
Linki zewnętrzne
- Polski Serwis Meteorytów – meteoryt Krupe
