(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Krasław
Z Wiki.Meteoritica.pl
(→Drugi spadek 48 km dalej?) |
m (→Drugi spadek 48 km dalej?) |
||
| (Nie pokazano 29 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| + | {{VerifyLevel |level=0i}} | ||
== [[Lixna|Drugi spadek]] 48 km dalej? == | == [[Lixna|Drugi spadek]] 48 km dalej? == | ||
| - | Doniesienie o spadku kamieni w okolicach Krasławia | + | [[Grafika:Krasław_(Kuryer_Litweski_1820).jpg|200px|thumb|Doniesienie o spadku w okolicach Krasławia – ''Kuryer Litewski'' (źródło: Google Books)]] |
| + | Doniesienie o spadku kamieni w okolicach Krasławia (?!) w [[Łotwa|Łotwie]] 12 lipca 1820 roku (środa)<ref>tj. 30 czerwca 1820 roku wg kalendarza juliańskiego (''starego stylu'')</ref>. '''Chodzi zapewne o spadek meteorytu [[Lixna]]'''(?) | ||
| - | Za '''''Dziennikiem Wileńskim''''' (1820, s. 197-198) | + | Pierwsza wzmianka o spadku ukazała się w ''{{Txt2Img|Krasław_(Kuryer_Litweski_1820).jpg|Kuryerze Litewskim}}'' 31 lipca (19 lipca wg ''starego stylu''). W artykule jest mowa o spadku w okolicach Krasławia, ale chodzi o spadek meteorytu [[Lixna]] na północ od jeziora Kołup. Później notatka ta została przedrukowana w ''Dzienniku Wileńskim''. '''Więcej szczegółów w opisie meteorytu [[Lixna]].''' |
| - | {{AQuote-begin|width=|author=|title=|max-width=800px}} | + | |
| + | Za '''''Dziennikiem Wileńskim''''' (1820, s. 197-198) (przedruk za ''{{Txt2Img|Krasław_(Kuryer_Litweski_1820).jpg|Kuryerem Litewskim}}'') (''pisownia oryginalna''): | ||
| + | {{AQuote-begin |width= |author= |title= |max-width=800px}} | ||
{{Wielokropek}} (Przydajemy wiadomość dawniey przysłaną do redakcyi przez Hrabiego A. Platera, dziedzica ''Krasławia'', o kamieniach w mieście tém spadłych). | {{Wielokropek}} (Przydajemy wiadomość dawniey przysłaną do redakcyi przez Hrabiego A. Platera, dziedzica ''Krasławia'', o kamieniach w mieście tém spadłych). | ||
| - | Po zimnach, gradach i deszczach ciągłych przez cały czerwiec, fenomen w kraju naszym dotąd niepraktykowany miał mieysce dnia 12 lipca (30 czerwca)<ref>użyto zapisu: ''nowy styl (gregoriański)/stary styl (juliański)''</ref>. O godzinie 6 po południu i gdy niebo były wypogodzone, tylko małe przechodziły obłoczki, dał się słyszeć w powietrzu niewypowiedziany huk, krótki wprawdzie, lecz przenoszący huk naywiększey armaty, po którym przez minut kilka trwało drżenie w powietrzu, podobne do huku wzburzonego morza: w ciągu tego w domach wszystkich ściany i okna drżały, niektóre osoby widziały ze wschodu ku zachodowi kulę ognistą, otoczoną dymem, a która przerzynając małe obłoczki w ruch je wielki wprawiała, słowem: wszyscy mieszkańcy zadziwieni niezmiernie byli, nie znając powodów takowego wzruszenia. W parę dni poźniey, otrzymaliśmy wiadomość, iż podobny huk słyszany był o 10 mil w okrąg Krasławia, i że ta kula w teyie samey godzinie pękła o mil jedenaście od Krasławia około Sirmy<ref>nie udało się odszukać miejscowości/wsi o tej nazwie | + | Po zimnach, gradach i deszczach ciągłych przez cały czerwiec, fenomen w kraju naszym dotąd niepraktykowany miał mieysce dnia 12 lipca (30 czerwca)<ref>użyto zapisu: ''nowy styl (gregoriański)/stary styl (juliański)''</ref>. O godzinie 6 po południu i gdy niebo były wypogodzone, tylko małe przechodziły obłoczki, dał się słyszeć w powietrzu niewypowiedziany huk, krótki wprawdzie, lecz przenoszący huk naywiększey armaty, po którym przez minut kilka trwało drżenie w powietrzu, podobne do huku wzburzonego morza: w ciągu tego w domach wszystkich ściany i okna drżały, niektóre osoby widziały ze wschodu ku zachodowi kulę ognistą, otoczoną dymem, a która przerzynając małe obłoczki w ruch je wielki wprawiała, słowem: wszyscy mieszkańcy zadziwieni niezmiernie byli, nie znając powodów takowego wzruszenia. W parę dni poźniey, otrzymaliśmy wiadomość, iż podobny huk słyszany był o 10 mil w okrąg Krasławia, i że ta kula w teyie samey godzinie pękła o mil jedenaście od Krasławia około Sirmy<ref>nie udało się odszukać miejscowości/wsi o tej nazwie</ref>, wyrzucając z siebie kamienie, które ciężarem swoim na łokieć głęboko wryły się w ziemię, a z których naywiększy zawiera w sobie wiele żelaza i blizko puda waży<ref>'''pud''' – rosyjska jednostka wagi = 16,38 kg; Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud]</ref>. Widziałem już ułomek takowego kamienia i zdajemi się bydź zupełnie podobnym do tych, co spadły we Francyi w okolicach ''Aigle''{{MBD-record |name=L'Aigle}}. Policya ztąd wysłaną została dla dokładnego zrobienia śledztwa, oraz zachowania w całości spadłych kamieni; dalsze za szczegóły o spadnieniu w powiecie dyneburskim kamieni atmosferycznych, jakie się dokładniey odkryją, będę się stara publiczności kommunikować. |
| - | {{AQuote-end | source = ''Dziennik Wileński'' (1820)}} | + | {{AQuote-end |source = ''Dziennik Wileński'' (1820)}} |
| - | ''' | + | Z lektury artykułu w ''Dzienniku Wileńskim'' można wywnioskować, że w okolicach Krasławia spadł meteoryt. Ale autor wiadomości Hrabia A. Plater to jeden z członków rodu Plater-Zyberka, który to ród posiadał dobra m.in. Krasław, [[Liksna]], Kołup. Autorem główniej informacji w ''DW'' był Michał Hrabia Plater Zyberk, a doniesienie o spadku w Krasławiu nadesłał Hrabia A. Plater. Prawdopodobnie obaj autorzy nie wiedzieli o swych listach, a w opisach zdarzenia posługiwali się nazwami swych dóbr, stąd wrażenie, że były to dwa odległe od siebie spadki. Miasto Krasław leży około 48 km na wschód od [[Lixna|Līksna]]. |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
| Linia 17: | Linia 21: | ||
{{GEFrame-begin}} | {{GEFrame-begin}} | ||
{{GEMap | {{GEMap | ||
| - | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki- | + | | htmlFileMap = wiki-Lixna.htm |
| - | | | + | | kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Latvia-MM.kml |
| + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Lixna-fit.kml | ||
| lat = 55.97 | | lat = 55.97 | ||
| lon = 26.82 | | lon = 26.82 | ||
| zoom = 9 | | zoom = 9 | ||
| - | | type = | + | | type = terrain |
}} | }} | ||
{{GEIcon-PointRed}} | {{GEIcon-PointRed}} | ||
| - | (K) Krasław | + | (K) Krasław |
| - | oraz | + | oraz okolice spadku meteorytu [[Lixna]] |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
| - | Krasłwa po łotewsku ''Krāslava'' (biał., ros. ''Краслава'') | + | '''Krasłwa''' po łotewsku ''Krāslava'' (biał., ros. ''Краслава''). |
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 36: | Linia 41: | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
| - | * ''Dziennik Wileński'', (1820), '''[[Lixna|O kamieniach meteorycznych]], spadłych w powiecie dynaburskim | + | * ''Dziennik Wileński'', (1820), '''[[Lixna|O kamieniach meteorycznych]], spadłych w powiecie dynaburskim''', t. III, nr 10, 1820, s. 192-198. Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|23003}}. Relacja ta była przedrukowana w kwartalniku ''Meteoryt'', 3, 2009, s. 10–11. |
| + | |||
| + | * {{Kosiński (2009, Lixna)}} | ||
| + | |||
| + | * {{Kuhlberg (1867)}} | ||
| - | = | + | * ''Kuryer Litewski'', (1820), '''[[Krasław]]''', nr 86, w Wilnie w Poniedziałek dnia 19 Lipca v.s. 1820 roku.<ref>tj. 31 lipca 1820 roku wg kalendarza gregoriańskiego (''nowego stylu'')</ref> Plik {{Link-GB |id=cEZJAAAAcAAJ}}. |
| - | + | {{Przypisy}} | |
== Zobacz również == | == Zobacz również == | ||
| - | * meteoryt [[Lixna]] | + | * '''meteoryt [[Lixna]]''' |
| + | * opis spadku meteorytu [[Lixna]] wg '''[[Lixna/Kosiński (2009)|rękopisu odnalezionego przez Kosińskiego (2009)]]''' | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Krasław Krasław] |
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Daty_nowego_i_starego_porządku Daty nowego i starego porządku] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Pud Pud] |
[[Category:Doniesienia]] | [[Category:Doniesienia]] | ||
Aktualna wersja na dzień 08:59, 12 kwi 2022
Drugi spadek 48 km dalej?
.jpg)
Doniesienie o spadku kamieni w okolicach Krasławia (?!) w Łotwie 12 lipca 1820 roku (środa)[1]. Chodzi zapewne o spadek meteorytu Lixna(?)
Pierwsza wzmianka o spadku ukazała się w Kuryerze Litewskim 31 lipca (19 lipca wg starego stylu). W artykule jest mowa o spadku w okolicach Krasławia, ale chodzi o spadek meteorytu Lixna na północ od jeziora Kołup. Później notatka ta została przedrukowana w Dzienniku Wileńskim. Więcej szczegółów w opisie meteorytu Lixna.
Za Dziennikiem Wileńskim (1820, s. 197-198) (przedruk za Kuryerem Litewskim) (pisownia oryginalna):
(…) (Przydajemy wiadomość dawniey przysłaną do redakcyi przez Hrabiego A. Platera, dziedzica Krasławia, o kamieniach w mieście tém spadłych).
Po zimnach, gradach i deszczach ciągłych przez cały czerwiec, fenomen w kraju naszym dotąd niepraktykowany miał mieysce dnia 12 lipca (30 czerwca)[2]. O godzinie 6 po południu i gdy niebo były wypogodzone, tylko małe przechodziły obłoczki, dał się słyszeć w powietrzu niewypowiedziany huk, krótki wprawdzie, lecz przenoszący huk naywiększey armaty, po którym przez minut kilka trwało drżenie w powietrzu, podobne do huku wzburzonego morza: w ciągu tego w domach wszystkich ściany i okna drżały, niektóre osoby widziały ze wschodu ku zachodowi kulę ognistą, otoczoną dymem, a która przerzynając małe obłoczki w ruch je wielki wprawiała, słowem: wszyscy mieszkańcy zadziwieni niezmiernie byli, nie znając powodów takowego wzruszenia. W parę dni poźniey, otrzymaliśmy wiadomość, iż podobny huk słyszany był o 10 mil w okrąg Krasławia, i że ta kula w teyie samey godzinie pękła o mil jedenaście od Krasławia około Sirmy[3], wyrzucając z siebie kamienie, które ciężarem swoim na łokieć głęboko wryły się w ziemię, a z których naywiększy zawiera w sobie wiele żelaza i blizko puda waży[4]. Widziałem już ułomek takowego kamienia i zdajemi się bydź zupełnie podobnym do tych, co spadły we Francyi w okolicach Aigle[5]. Policya ztąd wysłaną została dla dokładnego zrobienia śledztwa, oraz zachowania w całości spadłych kamieni; dalsze za szczegóły o spadnieniu w powiecie dyneburskim kamieni atmosferycznych, jakie się dokładniey odkryją, będę się stara publiczności kommunikować.
źródło: Dziennik Wileński (1820)
Z lektury artykułu w Dzienniku Wileńskim można wywnioskować, że w okolicach Krasławia spadł meteoryt. Ale autor wiadomości Hrabia A. Plater to jeden z członków rodu Plater-Zyberka, który to ród posiadał dobra m.in. Krasław, Liksna, Kołup. Autorem główniej informacji w DW był Michał Hrabia Plater Zyberk, a doniesienie o spadku w Krasławiu nadesłał Hrabia A. Plater. Prawdopodobnie obaj autorzy nie wiedzieli o swych listach, a w opisach zdarzenia posługiwali się nazwami swych dóbr, stąd wrażenie, że były to dwa odległe od siebie spadki. Miasto Krasław leży około 48 km na wschód od Līksna.
Lokalizacja
(K) Krasław
oraz okolice spadku meteorytu Lixna
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Krasłwa po łotewsku Krāslava (biał., ros. Краслава).
Bibliografia
- Dziennik Wileński, (1820), O kamieniach meteorycznych, spadłych w powiecie dynaburskim, t. III, nr 10, 1820, s. 192-198. Plik eLib. Relacja ta była przedrukowana w kwartalniku Meteoryt, 3, 2009, s. 10–11.
- Kuhlberg Alphons C., (1867), Analyse und Beschreibung der Meteorite von Nerft, Honolulu, Lixna und eines im Gouverment Jekaterinoslaw gefallen Meteoriten,[7] Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Vierter Band, Dorpat 1867, s. 1-32[8][9]; dodatek: Der Meteorit von Lixna. Ergänzung zu S. 23, nach einem Manuscript des Grafen Plater-Sieberg, (Nebst einer Tafel.[10]), s. 33-44.[11] Plik PDF; plik DjVu.
- Kuryer Litewski, (1820), Krasław, nr 86, w Wilnie w Poniedziałek dnia 19 Lipca v.s. 1820 roku.[12] Plik PDF.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Lixna
- opis spadku meteorytu Lixna wg rękopisu odnalezionego przez Kosińskiego (2009)
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – Krasław
- Wikipedia – Daty nowego i starego porządku ● Pud
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}