PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Krasław

Z Wiki.Meteoritica.pl

0i

Drugi spadek 48 km dalej?

Doniesienie o spadku w okolicach Krasławia – Kuryer Litewski (źródło: Google Books)

Doniesienie o spadku kamieni w okolicach Krasławia (?!) w Łotwie 12 lipca 1820 roku (środa)[1]. Chodzi zapewne o spadek meteorytu Lixna(?)

Pierwsza wzmianka o spadku ukazała się w Kuryerze Litewskim 31 lipca (19 lipca wg starego stylu). W artykule jest mowa o spadku w okolicach Krasławia, ale chodzi o spadek meteorytu Lixna na północ od jeziora Kołup. Później notatka ta została przedrukowana w Dzienniku Wileńskim. Więcej szczegółów w opisie meteorytu Lixna.

Za Dziennikiem Wileńskim (1820, s. 197-198) (przedruk za Kuryerem Litewskim) (pisownia oryginalna):

«

(…) (Przydajemy wiadomość dawniey przysłaną do redakcyi przez Hrabiego A. Platera, dziedzica Krasławia, o kamieniach w mieście tém spadłych).

Po zimnach, gradach i deszczach ciągłych przez cały czerwiec, fenomen w kraju naszym dotąd niepraktykowany miał mieysce dnia 12 lipca (30 czerwca)[2]. O godzinie 6 po południu i gdy niebo były wypogodzone, tylko małe przechodziły obłoczki, dał się słyszeć w powietrzu niewypowiedziany huk, krótki wprawdzie, lecz przenoszący huk naywiększey armaty, po którym przez minut kilka trwało drżenie w powietrzu, podobne do huku wzburzonego morza: w ciągu tego w domach wszystkich ściany i okna drżały, niektóre osoby widziały ze wschodu ku zachodowi kulę ognistą, otoczoną dymem, a która przerzynając małe obłoczki w ruch je wielki wprawiała, słowem: wszyscy mieszkańcy zadziwieni niezmiernie byli, nie znając powodów takowego wzruszenia. W parę dni poźniey, otrzymaliśmy wiadomość, iż podobny huk słyszany był o 10 mil w okrąg Krasławia, i że ta kula w teyie samey godzinie pękła o mil jedenaście od Krasławia około Sirmy[3], wyrzucając z siebie kamienie, które ciężarem swoim na łokieć głęboko wryły się w ziemię, a z których naywiększy zawiera w sobie wiele żelaza i blizko puda waży[4]. Widziałem już ułomek takowego kamienia i zdajemi się bydź zupełnie podobnym do tych, co spadły we Francyi w okolicach Aigle[5]. Policya ztąd wysłaną została dla dokładnego zrobienia śledztwa, oraz zachowania w całości spadłych kamieni; dalsze za szczegóły o spadnieniu w powiecie dyneburskim kamieni atmosferycznych, jakie się dokładniey odkryją, będę się stara publiczności kommunikować.

źródło: Dziennik Wileński (1820)

»


Z lektury artykułu w Dzienniku Wileńskim można wywnioskować, że w okolicach Krasławia spadł meteoryt. Ale autor wiadomości Hrabia A. Plater to jeden z członków rodu Plater-Zyberka, który to ród posiadał dobra m.in. Krasław, Liksna, Kołup. Autorem główniej informacji w DW był Michał Hrabia Plater Zyberk, a doniesienie o spadku w Krasławiu nadesłał Hrabia A. Plater. Prawdopodobnie obaj autorzy nie wiedzieli o swych listach, a w opisach zdarzenia posługiwali się nazwami swych dóbr, stąd wrażenie, że były to dwa odległe od siebie spadki. Miasto Krasław leży około 48 km na wschód od Līksna.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(K) Krasław

oraz okolice spadku meteorytu Lixna

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Krasłwa po łotewsku Krāslava (biał., ros. Краслава).


Bibliografia

  • Dziennik Wileński, (1820), O kamieniach meteorycznych, spadłych w powiecie dynaburskim, t. III, nr 10, 1820, s. 192-198. Plik eLib. Relacja ta była przedrukowana w kwartalniku Meteoryt, 3, 2009, s. 10–11.
  • Kosiński Janusz W., (2009), Jeszcze o meteorycie Lixna, Meteoryt, 4, 2009, s. 19-20.[6] Plik PDF.
  • Kuhlberg Alphons C., (1867), Analyse und Beschreibung der Meteorite von Nerft, Honolulu, Lixna und eines im Gouverment Jekaterinoslaw gefallen Meteoriten,[7] Archiv für die Naturkunde Liv-, Ehst- und Kurlands, Erste Serie, Vierter Band, Dorpat 1867, s. 1-32[8][9]; dodatek: Der Meteorit von Lixna. Ergänzung zu S. 23, nach einem Manuscript des Grafen Plater-Sieberg, (Nebst einer Tafel.[10]), s. 33-44.[11] Plik PDF; plik DjVu.
  • Kuryer Litewski, (1820), Krasław, nr 86, w Wilnie w Poniedziałek dnia 19 Lipca v.s. 1820 roku.[12] Plik PDF.

Przypisy

  1. ^ tj. 30 czerwca 1820 roku wg kalendarza juliańskiego (starego stylu)
  2. ^ użyto zapisu: nowy styl (gregoriański)/stary styl (juliański)
  3. ^ nie udało się odszukać miejscowości/wsi o tej nazwie
  4. ^ pud – rosyjska jednostka wagi = 16,38 kg; Wikipedia – Pud
  5. ^ spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
  6. ^ zawiera fragment tekstu: O spadnieniu Kamieni Atmosferycznych w Inflantach Polskich – odnaleziony i opracowany przez Janusza W. Kosińskiego, anonimowy rękopis opisujący szczegółowo okoliczności spadku i znalezienia meteorytu Lixna; wg Kosińskiego: „(…) Warto go [rękopis] zachować, gdyż jest to jeden z najstarszych rękopisów poświęconych meteorytom w języku polskim”
  7. ^ spadek meteorytu Bachmut (Бахмут) 15 lutego 1814 roku w Ukrainie; chondryt zwyczajny L6, TKW 18 kg
  8. ^ tam też: Grewingk C., Die Meteoriten des mineralogischen Cabinets der Universität Dorpat am 1. Mai 1865, s. 29-32
  9. ^ zawiera mapę rejonu spadku meteorytu Nerft (s. 3)
  10. ^ zawiera mapę rejonu spadku meteorytu Lixna (s. 117)
  11. ^ publikacja ta ukazała się również w formie samodzielnego wydawnictwa: Kuhlberg Alphons C., (1865), Analyse und Beschreibung der Meteorite von Nerft, Honolulu, Lixna und eines im Gouverment Jekaterinoslaw gefallen Meteoriten (Mit zwei lithographirlen Tafeln.; mapa rejonu spadku meteorytu Nerft oraz tablice przedstawiające litografie okazów opisanych meteorytów Honolulu i Nerft), Dorpat 1865. Plik PDF; zbiory własne W&W
  12. ^ tj. 31 lipca 1820 roku wg kalendarza gregoriańskiego (nowego stylu)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Kras%C5%82aw”
Osobiste