PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Padvarninkai

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia)
Linia 138: Linia 138:
* ''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', (1929), '''Niedbalstwo uniwersytetu kowieńskiego''', nr 255 (18 września 1929), s. 7. Plik [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=65515 DjVu].
* ''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', (1929), '''Niedbalstwo uniwersytetu kowieńskiego''', nr 255 (18 września 1929), s. 7. Plik [http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=65515 DjVu].
-
* +Kaveckis Mykolas, (1930), '''Meteoritų sąstatas ir jų apibūdinimas''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-Gamtos fakulteto darbai'', Kaunas 1930, s. 151-176.<ref name="Rudnickaitė2006"></ref>
+
* Kaveckis Mykolas, (1930), '''Meteoritų sąstatas ir jų apibūdinimas (''Kurze Zusammenfassung der Erforschung des in Litauen niedergefallenen Meteoritis'')''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai'', Kaunas 1930, s. 151-176.<ref name="Rudnickaitė2006"></ref>
* {{Koblitz MetBase}}
* {{Koblitz MetBase}}
-
* +Kodatis Bernardas, (1930), '''Rastųjų meteoritų identifikacija ir orbitos susekimas''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-Gamtos fakulteto darbai'', t. V, 1, Kaunas 1930, s. 141-150.<ref name="Rudnickaitė2006"></ref>
+
* Kodatis Bernardas, (1930), '''Rastųjų meteoritų identifikacija ir orbitos susekimas (''Bahnbestimmung und Identifikationsbeweis der gefundenen Meteoriten'')''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai'', Kaunas 1930, s. 141-150.<ref name="Rudnickaitė2006"></ref>
* {{Kosiński (2012p)}}
* {{Kosiński (2012p)}}
Linia 156: Linia 156:
* +Rudnickaitė Eugenija, (2008), '''Žemaitkiemio meteoritas. Žemaitkiemis – mūsų tėvų ir protėvių žemė''', 2008, s. 61–65 (ilustr.).
* +Rudnickaitė Eugenija, (2008), '''Žemaitkiemio meteoritas. Žemaitkiemis – mūsų tėvų ir protėvių žemė''', 2008, s. 61–65 (ilustr.).
-
* Slezevicius Kazys (Sleževičius Kazys), Kodatis Bernardas, Kaveckis Mykolas, (1930), '''Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną''', ''Vytauto Didžiojo Universiteto Matematikos-Gamtos Fakulteto Darbai'', t. V (3 sąsiuvinys), Kaunas 1930, s. 131-176.<ref>zawiera 6 plansz i&nbsp;5&nbsp;rysunków w&nbsp;tekście! części: I.&nbsp;''Die Aufsuchung der im Jahre 1929 niedergefallenen Meteoriten'' (s.&nbsp;131-140), II.&nbsp;''Bahnbestimmung und Identifikationsbeweis der gefundenen Meteoriten'' (s.&nbsp;141-150), III.&nbsp;''Kurze Zusammenfassung der Erfoeschung des in Litauen niederfallenen Meteoritis'' (s.&nbsp;151-169)</ref>
+
* Slezevicius Kazys (Sleževičius Kazys), Kodatis Bernardas, Kaveckis Mykolas, (1930), '''Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai'', t. V (1 sąsiuvinys), Kaunas 1930, s. 131-176.<ref>trzy części (streszczenia po niemiecku); oraz 6 plansz i&nbsp;5&nbsp;rysunków w&nbsp;tekście(!)</ref>
-
* +Sleževičius Kazys, (1930), '''Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-Gamtos fakulteto darbai'', Kaunas 1930, s. 131-140.<ref name="Rudnickaitė2006">za Rudnickaitė (2006); prawdopodobnie chodzi o&nbsp;część publikacji Sleževičius et&nbsp;al. (1930)?</ref>
+
* Sleževičius Kazys, (1930), '''Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną (''Die Aufsuchung der im Jahre 1929 niedergefallenen Meteoriten'')''', ''Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai'', Kaunas 1930, s. 131-140.<ref name="Rudnickaitė2006">część publikacji Sleževičius et&nbsp;al. (1930)</ref>
* Васильев В.А., (1969), '''Каталог метеоритов коллекций Литовской ССР''', ''Метеоритика'' (''Meteoritica''), vol. XXIX, 1969, s. 177-179.  
* Васильев В.А., (1969), '''Каталог метеоритов коллекций Литовской ССР''', ''Метеоритика'' (''Meteoritica''), vol. XXIX, 1969, s. 177-179.  

Wersja z 23:51, 17 gru 2014

0
Padvarninkai →
Padvarninkai (Kulik 1941 Fig 9).jpg
Okaz meteorytu Padvarninkai o wadze 48 g (źródło: Kulik 1941)
Spadek
Lokalizacja Litwa
Położenie[1] 55°40'N, 25°0'E
Data 9 lutego 1929 r.,[2] 00:45[3] (sobota)
Charakterystyka
Typ achondryt, eukryt,
EUC-mmict
Masa 3858 g (5343 g)[4], największy 2128 g
Liczba okazów 11 okazów (12)[4]
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Andrioniskis (Andrioniškis), Andronishkis, Andronishkyai, Litau, Padvarninkaj; po rosyjsku: Андронишкис, Падварнинкай. Nazwa meteorytu po litewsku Andrioniškio meteoritas, po rosyjsku Андренишкис метеорит

Spadek meteorytów o 00:45 po północy w nocy z 8 na 9 lutego 1929 roku[2] (sobota) na Litwie (achondryt, eukryt EUC-mmict). Według katalogu meteorytów znaleziono 11 okazów o wadze 3858 g, z których największy ważył nieco ponad 2 kg (wg Kulik (1941) znaleziono 12 okazów o łącznej wadze 5343 g).

Spadek klasyfikowany jako deszcz meteorytów (метеоритный дождь).[3]


Opis meteorytu Padvarninkai wg Kulik (1941)[5]
«

2. Падварнинкай (№№ 787-788)
[Синоним: Андронишкяй (3)[6]]

Выпал дождем в 0 ч. 45 м. по среднему европейскому времени 9.II.1929 г. в приходе Андронишкяй в Литве (55°40' с. ш., 25° в. д.). На площади в 10 км² через несколько месяцев после падения было собрано 12 экземпляров, покрытых характерной смоляно-черной блестящей мелкоморщинистой корой, весом от 27.81 г, а всего 5343 г. Из них проф. Кавецкис, в порядке обмена, передал АН СССР 63 г., в том числе один образец (№ 9) весом в 48 г (табл. 1, фиг. 9). Длительность полета болида исчисляется для этого случая в 4—5 секунд. Длину пути в воздухе П. Н. Чирвинский определяет в 269 км, высоту кажущегося радианта — в 86 км, высоту точки остановки — в 20 км и узел — в 805.1. [przypis: При счете от 0 ч. 1.1.1801 г. по 8.II.1929 г]

По петрографическому составу Падварнинкай определен как пироксен-маскелинитовый, богатый кальцием (10—12%) ахондрит-шерготит (группа эвкритов), — всего лишь второе из известных до сих пор случаев падение этого типа (первое имело место 25.VIII.1805 г. у Шерготи). Никелистого железа этот метеорит содержит мало (0.32—1.56%). П. Н. Чирвинский (3) отметил в нем наличие моно- и полисоматических хондр. [przypis: Если это так, то в таком случае этот метеорит не укладывается в принятую классификацию метеоритов, так как получается nonsens: «хондритовый ахондрит» (шариковый бесшариковый каменный метеорит)]

Метеорит исследовали и описали: на литовском языке проф. К. Слежевичиус, проф. М. Кавецкис (4) и доц. В. Кодатис; на немецком - Р. Браунс (5 и 6) и на русском — П. Н. Чирвинский (3).

(…)

ЛИТЕРАТУРА [fragment]

3. П. H. Чирвинский. Эвкрит 8/9 февраля 1929 г. из Падварнинкай в Литве. Зап. Р. мин. о-ва 1935, LXIV, 328—346.[7]

4. Prof. K. Slezovicius, prof. M. Kaveckis, doc. B. Kodatis. Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną. Atspausdinta is Matemat.-Gamtos Fakulteto Darbų V tomo. Kaunas. 1930. V. D. m.[8]

5. R. Brauns. Einige Bemerkungen zu dem in Litauen niederfallenden Meteoriten. Centralblatt fur Mineralogie, Geologie und Palaeontologie. 1930, № 10, SS. 401—407.[9]

6. R. Brauns. Die chemische Zusammensetzung und der Mineralbestand der Eukrite. Zentralblatt fur Mineralogie, Geologie und Palaeontologie. Abt. A, 1931. SS. 18—23.[10]

(…)

»


W ciągu kilku miesięcy po spadku znaleziono na obszarze 10 km² 12 sztuk (fragmentów) meteorytów o łącznej wadze 5,343 kg (najmniejszy miał 27,81 g) pokrytych charakterystyczną czarną, błyszczącą, drobno pomarszczoną skorupą (Kulik 1941). W 1969 roku znaleziono jeszcze jeden okaz meteorytu o wadze 1073,5 g (Васильев 1970). Według klasyfikacji Rose-Tschermak-Brezina[11] był on początkowo zaliczany do shergottytów (Holba et al.). Wiek meteorytu oszacowano na 4,548±0,010 mld lat.

Okoliczności spadku i późniejsze doniesienia zostały obszernie opisane w Ilustrowanym Kuryerze Codziennym oraz w innych ukazujących się wówczas w Polsce gazetach; → patrz więcej relacji prasowych w doniesieniu Wobolniki.


Meteoryt Padvarninkai w największych kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów[12]
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Vilnius, Min. Mus. Univ. 2100 g main mass; 4 fragmenty (Wikipedia LT)
Vilnius, Mus. Geol. Inst. 1168 g 2 fragmenty (Wikipedia LT)
Moscow, Acad. Sci. 126 g
Prague, Nat. Mus. 87 g
London, Nat. Hist. Mus. 50 g
Gifhorn, Bartoschewitz Colln. 29,8 g
(…)

W polskich kolekcjach prywatnych znajdują się tylko małe fragmenty tego meteorytu.


Meteoryt ten znalazł się w przygotowywanej przez Jerzego Pokrzywnickiego monografii polskich meteorytów o roboczym tytule Kosmolityka (Kosiński 2012).

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(A) Androniszki, (P) Padvarninkai

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Wsie Androniszki (lit. Andrioniškis), Padvarninkai (ros. Падварнинкай).


Według Wikipedii (LT) (za Васильев 1970, 1977) w 1969 roku znaleziono jeszcze jeden okaz meteorytu o wadze 1073,5 g! Znalazł go 14 maja 1969 roku w odległości 6-7 km od wsi Padvarninkai, mieszkaniec miejscowości Onikszty (ros. Аникщяй, lit. Anykščiai) В. Повилась. W liście przesłanym do komisji meteorytowej litewskiej AN, oprócz okazu, załączona była mapa z zaznaczonym miejscem znaleziska (Васильев 1970). Prawdopodobnie elipsa spadku jest większa niż początkowo zakładano?

Okaz w dobrym stanie przeleżał w ziemi 40 lat, zachowane fragmenty skorupy były czarne, matowe. Na świeżym przełamie wnętrze było szare i niebieskawo szare, a jego struktura drobnoziarnista (Васильев 1970). Więc może i okazy ze spadku meteorytu Bialystok (Białystok) są jeszcze do znalezienia?


Plik:Padvarninkai (Kodati 1930).jpg
Prawdopodobne miejsce spadku meteorytów (źródło: Rudnickaitė 1930, za Kodatis (1930))

Próba wyznaczenia rejonu spadku i wyniki ówczesnych poszukiwań za Rudnickaitė (2006)[13]

«

Šių spėliojimų pagrindu „…buvo nustatytas meteorito kritimo rajonas: Rokiškio - Kupiškio - Kamajų apylinkės su centru, kurio φ = 55°50'N ir λ = 25°20'E. Ploto radiusas apie 30 km. Šių spėjimų rezultatai buvo paskelbti per Eltą 1929 m. balandžio mėn. 2 d. ir turėjo kitokias išdavas. Laiškų daugiau beveik negauta, bet pradėta siuntinėti įvairūs akmenys, kurie bent kiek skiriasi nuo kitų, paprastų akmenų. Iš viso gauta apie 10 siuntinių. Kiekvienas atsiųstasis mineralas buvo atidžiai ištirtas, ir rezultatai pranešti siuntėjui, bet meteorito vis nesulaukta. Tik rugsėjo mėn. I d. atnešta pora gabalų, kurių išorinis vaizdas buvo visai panašus į akmeninius meteoritus.”

»


Galeria

Okazy meteorytu Padvarninkai (Andrioniškio)

Wszystkie okazy meteorytu Padvarninkai opisane przez Kaveckisa (1930) (bez okazu nr 11) (fot. S. Žeiba; źródło: Rudnickaitė 2006)

Znaleziony w 1969 roku okaz o wadze 1073,5 g (źródło: Васильев 1970)


Bibliografia

  • Brauns Reinhard, (1930), Einige Bemerkungen zu dem in Litauen niedergefallenen Meteoriten (Mit 3 Abbildungen im Text), Zentralblatt für Mineralogie, Geologie und Paläontologie, Abt. A, 1930, s. 401-407.
  • Brauns Reinhard, (1931), Die chemische Zusammensetzung und der Mineralbestand der Eucrite, Zentralblatt für Mineralogie, Geologie und Paläontologie, Abt. A, 1931, s. 18-23.
  • Чирвинский Пётр Николаевич (Chirvinsky Petr Nikolaevich), (1935), Эвкрит 8/9 февраля 1929 г. из Падварнинкай в Литве (Eucrite which fell in Padvarninkai, Lithunania, on Feb. 8/9 1929), Записки Российского минералогического общества, vol. 64(2), 1935, s. 328-346.
  • +Holba Ágnes, Lukács Bela[14], Padvarninkai, the ex-shergottite (a study on bulk compositions), Sphaerula, 2, 25 (1998-2001). Plik TXT.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), Meteor runął do jeziora na Wileńszczyźnie, nr 44 (14 lutego 1929), s. 12. Plik DjVu.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), A więc meteor spadł na Litwie pod Ucianami, nr 46 (16 lutego 1929), s. 10. Plik DjVu.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), W poszukiwaniu meteoru, nr 48 (18 lutego 1929), s. 8. Plik DjVu.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), Meteor kowieński "kulą ognistą", nr 49 (19 lutego 1929), s. 5. Plik DjVu.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), Odnalezienie miejsca upadku meteoru, nr 50 (20 lutego 1929), s. 5. Plik DjVu.
  • Ilustrowany Kuryer Codzienny, (1929), Niedbalstwo uniwersytetu kowieńskiego, nr 255 (18 września 1929), s. 7. Plik DjVu.
  • Kaveckis Mykolas, (1930), Meteoritų sąstatas ir jų apibūdinimas (Kurze Zusammenfassung der Erforschung des in Litauen niedergefallenen Meteoritis), Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai, Kaunas 1930, s. 151-176.[15]
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Kodatis Bernardas, (1930), Rastųjų meteoritų identifikacija ir orbitos susekimas (Bahnbestimmung und Identifikationsbeweis der gefundenen Meteoriten), Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai, Kaunas 1930, s. 141-150.[15]
  • Кулик Леонид А. (Kulik Leonid A.), (1941), Прирост коллекции метеоритов Академии Наук СССР в Москве с 1934 по 1939 г. (Meteorite collection of the Academy of Sciences of USSR. Augmentation between the years 1934 and 1939 in Moscow), Метеоритика (Meteoritika), vol. I, 1941, s. 73-123, (s. 76).[16] Plik TXT.
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1961), Meteoryty na Litwie, Urania, 6, 1961, s. 184.[17] Plik DjvU.
  • Rudnickaitė Eugenija (Рудницкайте Евгения), (2006), Vilniaus universiteto geologijos ir mineralogijos muziejaus meteoritų kolekcija, Geologijos akiračiai, 3, 2006, s. 51-60, (s. 54-56) (po litewsku).[18] Plik PDF; plik PDF.
  • +Rudnickaitė Eugenija, (2008), Žemaitkiemio meteoritas. Žemaitkiemis – mūsų tėvų ir protėvių žemė, 2008, s. 61–65 (ilustr.).
  • Slezevicius Kazys (Sleževičius Kazys), Kodatis Bernardas, Kaveckis Mykolas, (1930), Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną, Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai, t. V (1 sąsiuvinys), Kaunas 1930, s. 131-176.[19]
  • Sleževičius Kazys, (1930), Meteoritas, kritęs Lietuvoje 1929 metų vasario mėn. 9 dieną (Die Aufsuchung der im Jahre 1929 niedergefallenen Meteoriten), Lietuvos universiteto Matematikos-gamtos fakulteto darbai, Kaunas 1930, s. 131-140.[15]
  • Васильев В.А., (1969), Каталог метеоритов коллекций Литовской ССР, Метеоритика (Meteoritica), vol. XXIX, 1969, s. 177-179.
  • Васильев В.А., (1970), Новый экземпляр метеорита Андренишкис, Природа, 11, 1970, s. 67-69. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  • Васильев В.А., (1977), Дополнение к Каталогу метеоритов коллекции Литовской ССР (Addendum to the catalogue of meteorite collections in the Lithuanian SSR), Метеоритика (Meteoritica), vol. 36, 1977, s. 159-161.


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ a b tj. 27 stycznia 1929 roku wg kalendarza juliańskiego (starego stylu)
  3. ^ a b wg portalu Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР
  4. ^ a b wg Koblitz MetBase; wg Kulik (1941) znaleziono 12 okazów o łącznej wadze 5343 g; wg Rudnickaitė (2006) – 11 okazów ważyło 3644 g; wg Васильев (1969) – 11 okazów ważyło 3738 g
  5. ^ tekst odczytany OCR, więc może zawierać błędy
  6. ^ powołania na literaturę na końcu cytatu
  7. ^ Чирвинский (1935)
  8. ^ Slezevicius (1930); po litewsku
  9. ^ Brauns (1930)
  10. ^ Brauns (1931)
  11. ^ patrz → Oznaczenia typów meteorytów u Pokrzywnickiego
  12. ^ łączna waga fragmentów wymienionych w katalogu Koblitz MetBase wynosi 3692,9 g
  13. ^ tekst odczytany OCR, może zawierać błędy
  14. ^ CRIP, RMKI, Department of Theoretical Physics, Budapest 114, PO Box 49, H-1525, Hungary
  15. ^ a b c część publikacji Sleževičius et al. (1930)
  16. ^ szczegółowy opis części rosyjskich meteorytów: Alexandrovsky (Александровский Хутор), Berdyansk (Бердянск), Brahin (Брагин), Brient (Бриент), Grossliebenthal (Гроселибенталь), Erofeevka (Ерофеевка), Glasatovo (Кашин), Ichkala (Ичкала), Kainsaz (Каинсаз), Kaptal-Aryk (Каптал-Арык), Karagai (Карагай), Khmelevka (Хмелевка), Lavrentievka (Лаврентьевка), Mighei (Мигеи), Nikolaevka (Николаевка), Novorybinskoe (Новорыбинское), Padvarninkai (Падварнинкай), Pavlodar (stone) (Павлодар), Pavlograd (Мордвиновка), Pavlovka (Павловка), Pervomaisky (Первомайский Поселок), Pesyanoe (Старое Песьяное), Savtschenskoje (Савченское), Sungach (Сунгач), Vavilovka (Вавиловка), Veliko-Nikolaevsky Priisk (Велико-Николаевский Прииск), Yurtuk (Юртук), Zhovtnevyi (Жовтневый Хутор), Zmenj (Жмени); publikacja zawiera plansze (I-XVIII) z fotografiami meteorytów; patrz również tego autora → dodatkowa bibliografia meteorytu Brahin (po rosyjsku)
  17. ^ krótkie notki o meteorytach: Padvarninkai, Zabrodje i Zemaitkiemis
  18. ^ opis kolekcji meteorytów w zbiorach: Uniwersytetu Wileńskiego i Instytutu Geologicznego (w Koblitz MetBase: Mineralogicheskii muzei Vilnyusskogo gosudarstvennogo universiteta (Mineralogical Museum, Vilnius State University) i Geol. muzei Litovskogo naukno-issledovatelskogo geologo-razvenochnogo instituta (Geol. Mus., Lithuanian Sci. Res. Inst. of Geol. and Prospecting)); meteoryty Padvarninkai, Zabrodje i Zemaitkiemis;
    zobacz również: Rudnickaitė Eugenija, (2006), Vilniaus universiteto geologijos muziejaus prie geologijos ir mineralogijos katedros meteoritų kolekcija (iš dangaus nukritęs paveldas), Lietuvos muziejų rinkiniai, 5, 2006, s. 70-75 (po litewsku); plik PDF
  19. ^ trzy części (streszczenia po niemiecku); oraz 6 plansz i 5 rysunków w tekście(!)

Zobacz również

Linki zewnętrzne


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • publikacja Slezevicius (1930) - z mapami?
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Padvarninkai”
Osobiste