PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Szablon:ViennaNHM

Z Wiki.Meteoritica.pl

Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu

Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (Natural History Museum Vienna; Vienna, Naturhist. Mus.) – Naturhistorisches Museum Wien  ●  Die Meteoritensammlung  ●  Mineralogy & Petrography  ●  [katalogi → Partsch (1843); Brezina (1885); Brezina (1895); Brezina (1896); Berwerth (1903)]

2i


Hraschina – „kamień założycielski” kolekcji meteorytów w Wiedniu.

Za portalem NHM Vienna …celebrates its 270th birthday:

«
Hraschina meteorite (© NHM Wien, A. Schumacher; źródło: NHM Wien)

26 maja 2021 roku, „kamień założycielski” Wiedeńskiej Kolekcji Meteorów, meteoryt z Hrašćiny, obchodził swoje 270-lecie

26 maja 1751 roku o godzinie 18:00 nad Hrašćiną, miejscowością niedaleko dzisiejszej stolicy Chorwacji, Zagrzebia, stała się widoczna kula ognista. Usłyszano odgłos wybuchu. Jasny meteor był widoczny z odległości do 100 km. Odzyskano dwa żelazne kawałki, jeden ważący 39,8 kg i mniejszy ważący 9 kg. Mimo licznych świadków i wielu relacji o „kamieniach spadających z nieba”, większość uczonych odmówiła uwierzenia w pozaziemskie pochodzenie meteorytów.

Choć kosmiczne pochodzenie meteorytów nie mogło być jeszcze naukowo udowodnione w tamtym czasie, cesarz Franz I Stephan zażądał raportu na temat tego wydarzenia od konsorcjum biskupiego w Zagrzebiu i kazał dostarczyć kawałek żelaza na dwór wiedeński. Większy kawałek początkowo trafił do cesarskiej skarbca, a następnie w 1778 roku został przeniesiony do cesarskiej kolekcji przyrodniczej. Zbieranie meteorytów trwało intensywnie. Kiedy w 1889 roku otwarto Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu, kolekcja ta była uważana za nie tylko najstarszą, ale i najbardziej rozległą na świecie. (…)

(…) więcej patrz → Postać trzymająca meteoryt Hraschina (MHN Wiedeń)
»


Hall 5 - Meteorite Hall

Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu posiada jedną z największych kolekcji meteorytów na świecie. Obecnie (grudzień 2018) liczy ponad 10300 skatalogowanych obiektów (reprezentujących około 2550 różnych meteorytów), co plasuje je na trzecim miejscu, zaraz po Narodowym Muzeum Historii Naturalnej Smithsonian w Waszyngtonie (USA) oraz Narodowym Instytucie Badań Polarnych w Tokio (Japonia), który ma jedną z największych kolekcji meteorytów z Antarktydy. (Według Koblitz MetBase kolekcja w Wiedniu w 1999 roku była piątą największą kolekcją na świecie, składały się na nią okazy z 2310 różnych lokalizacji!)

Sala 5 Muzeum Historii Naturalnej zawiera największą na świecie ekspozycję meteorytów. Obecnie, po dokładnej renowacji i modernizacji sali (w 2012 roku), na wystawie znajduje się około 1100 meteorytów (w tym 650 różnych meteorytów, składających się z 300 spadków i 350 znalezisk).

Hasło powstało dzięki wydatnej pomocy kuratora kolekcji Ludovica Ferrière.

Galerie

Wybrane okazy z kolekcji muzeum

Fragment meteorytu Bialystok (Białystok) (fot. AustroMet)

Fragment meteorytu Bialystok (Białystok) (fot. Tomasz Jakubowski)

Fragment meteorytu Gnadenfrei (Piława Górna) (fot. Tomasz Jakubowski)

Meteoryt Knyahinya (fot. Alice Schumacher)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Knyahinya (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Lenarto (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Lenarto (fot. Tomasz Jakubowski)

Meteoryt Magura (fot. Ján Madarás)

Meteoryt Mocs (fot. Ludovic Ferrière)

Meteoryt Pultusk (Pułtusk) (fot. Ludovic Ferrière)

Meteoryt Pultusk (Pułtusk) (fot. Tomasz Jakubowski)

Meteoryt Schwetz (Świecie) (fot. Tomasz Jakubowski)

Meteoryt Stannern (fot. Ludovic Ferrière)

Meteoryt Tabor (fot. Alice Schumacher)

Meteoryt Zakłodzie (dar Tomasza Jakubowskiego) (fot. Tomasz Jakubowski)

Meteoryty żelazne (Meteoreisen) w kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (stan: ~1905 rok); widać okazy meteorytów: Cabin Creec[1], Hraschina, Ilimaes (iron)[2] (oraz: Acuña, Babb's Mill (Blake's Iron), Brainard, Glorieta Mountain[3], Hex River Mountains[4], Joe Wright Mountain, Kokstad) (Meyer 1905)

Artystyczna wizja spadku meteorytu Knyahinya

Figure Holding the Hraschina Meteorite (źródło: Jovanovic-Kruspel 2021)

Jarkko Kettunen i Tomasz Jakubowski przed gmachem muzeum

Patrz → Postać trzymająca meteoryt Hraschina (MHN Wiedeń)


Ekspozycja (fot. Tomasz Jakubowski)

Kolekcja muzeum w obiektywie Tomka Jakubowskiego (stan: czerwiec 2021 r.)

Masa główna meteorytu Avce (1104,6 g)

Fragment meteorytu Białystok (59,41 g)

Fragment meteorytu Bohumilitz (2589,5 g)

Fragment meteorytu Bohumilitz

Fragment meteorytu Borkut (21,07 g)

Fragment meteorytu Borkut (102,6 g)

Fragment meteorytu Braunau (2133,0 g)

Masa główna meteorytu Cabin Creek[1] (~47,4 kg)

Masa główna meteorytu Cabin Creek (~47,4 kg)

Masa główna meteorytu Cabin Creek (~47,4 kg)

Masa główna meteorytu Castalia[5] (~5,2 kg)

Fragment meteorytu Chassigny[6] (40,41 kg)

Okaz meteorytu Cold Bokkeveld[7] (436,5 g)

Masa główna meteorytu Elbogen (~79,2 kg)

Masa główna meteorytu Elbogen (~79,2 kg)

Masa główna meteorytu Elbogen (~79,2 kg)

Wytrawiona barwnie[8] płytka meteorytu Elbogen (29,68 g)

Wytrawiona barwnie płytka meteorytu Elbogen (73,53 g)

Fragment meteorytu Gnadenfrei (Piława Górna) (61,30 g)

Fragment meteorytu Gnadenfrei (Piława Górna) (25,92 g)

Fragment meteorytu Gross-Divina (64,46 g)

Płytka meteorytu Guin (3335,0 g)

Fragment meteorytu Hex River Mountains[4] (~38,8 kg)

Okaz meteorytu Hraschina (~39 kg)

Płytka meteorytu Hraschina (10,38 g)

Masa główna meteorytu Ilimaes (iron)[2] (~51 kg) (patrz → Tschermak (1872, Ilimaes))

Okaz meteorytu Imilac[9] (2896,8 g)

Okaz meteorytu Jelica (511,0 g)

Płytka meteorytu Juvinas[10] (1,2 kg)

Fragment meteorytu Kakowa (300,91 g)

Masa główna meteorytu Knyahinya (po lewej meteoryt Stannern, po prawej meteoryt Tabor

Fragment meteorytu Krasnojarsk[11] (2509,5 g)

Meteoryty Kuleschovka, Knyahinya, L'Aigle[12]

Fragment meteorytu Kuleschovka (41,81 g)

Okaz meteorytu L'Aigle[12] (1503,2 g)

Masa główna meteorytu Lancé[13] (~44,2 kg)

Okaz meteorytu Lissa (~3,1 kg)

Płytka meteorytu Magura (860,5 g)

Okaz meteorytu Mezö-Madaras (515,7 g)

Fragment meteorytu Mezö-Madaras (165,8 g)

Płytka meteorytu Mezö-Madaras (53,94 g)

Fragment meteorytu Milena

Fragment meteorytu Milena (193,7 g)

Płytka meteorytu Misshof (82,09 g)

Fragment meteorytu Mocs (241,9 g)

Okaz meteorytu Nelson County[14] (~26 kg)

Fragment meteorytu Nakhla[15] (117,2 kg)

Fragmenty meteorytu Nerft (od lewej: 139,7 g, 429,1 g, 787,2 g)

Fragmenty meteorytu Netschaëvo[16] (od lewej: 466,4 g, 460,0 g)

Masa główna meteorytu Ohaba[17] (~15 kg)

Fragment meteorytu Pillistfer (155,2 g)

Fragment meteorytu Pillistfer (1502,7 g)

Okaz meteorytu Pułtusk (7150 g); piąty co do wielości okaz meteorytu Pułtusk na świecie

Okaz meteorytu Pułtusk (325,3 g)

Fragment meteorytu Pułtusk (532,4 g)

Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) (178,4 g)

Fragment meteorytu Shergotty[18] (58,80 kg)

Okaz meteorytu Sikhote-Alin[19] (? kg)

Fragment meteorytu Soko-Banja (216,3 g)

Okaz meteorytu Soko-Banja (2318,8 g)

Meteoryt Stannern oraz Bilanga[20], Shalka[21]

Okaz meteorytu Stannern (2046 g)

Okaz meteorytu Stannern (1335,5 g)

Okaz meteorytu Stannern (763,8 g)

Okaz meteorytu Stannern (763,8 g)

Okaz meteorytu Stannern (1335,4 g)

Okaz meteorytu Stannern (565,2 g)

Okaz meteorytu Stannern (71,42 g)

Masa główna meteorytu Tabor (~2,8 kg)

Okaz meteorytu Tabor (450,0 g)

Masa główna meteorytu Tieschitz (27,5 kg)

Fragment meteorytu Tieschitz (792,0 g)

Płytka meteorytu Tieschitz (671,2 g)

Fragment meteorytu Tissint[22] (37,73 kg)

Płytka meteorytu Willamette[23] (1258,4 g)

Płytka meteorytu Zaborzika (55,41 g)

Płytka meteorytu Zaborzika (33,10 g)

Płytka meteorytu Zakłodzie (22,96 g)

Okaz meteorytu Zebrak (353,6 g)


Ekspozycja (fot. Mateusz Żmija)

Kolekcja muzeum w obiektywie Mateusza Żmii (stan: kwiecień 2024 r.)

Fragment meteorytu Białystok (59,41 g) (po lewej fragment (96,57 g) meteorytu Zmenj)

Masa główna meteorytu Cabin Creek[1] (~47,4 kg)

Okaz meteorytu Hraschina (~39 kg)

Masa główna meteorytu Knyahinya (po prawej okaz meteorytu Castalia[5])

Fragment meteorytu Mocs (241,9 g)

Okaz meteorytu Pułtusk (7150 g)

Meteoryt Schwetz (Świecie) (404,5 g) (meteoryty: Rowton[24], San Angelo, Wabar[25])

Okaz meteorytu Stannern (1335,4 g)

Mateusz Żmija w muzeum (meteoryty żelazne)


Multimedia

Meteorites. Museum of Natural History. Vienna, Austria…

Chondrite Meteorites, Museum of natural history Vienna

Bibliografia

  • Brandstätter Franz, (2011), Zbiór meteorytów Naturhistorisches Museum w Wiedniu, Meteoryt, 3, 2011, s. 16-21.[26] Plik PDF.
  • Brandstätter Franz, Ferrière Ludovic, Köberl Christian, (2013), Meteorites: Witnesses of the Origin of the Solar System (Meteoriten: Zeitzeugen der Entstehung des Sonnensystems), Edition Lammerhuber, 2013, ss. 272.[27] ISBN 978-3901753435.
  • Brezina Aristides, (1885), Die Meteoritensammlung des k. k. mineralogischen Hofkabinetes in Wien am 1. Mai 1885 (Mit vier Tafeln (Nr. II-V).), Jahrbuch der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, 35, 1885, s. 151-276 (ilustracje).[28][29] Plik DjVu.
  • Brezina Aristides, (1895), Über Gefüge und Zusammensetzung der Meteoriten (Vortrag, gehalten den 19. December 1894) (Mit 33 Abbildungen im Texte), Schriften des Vereins zur Verbreitung naturwissenschaftlicher Kenntnisse, 35, 1895, s. 199-234.[30] Plik PDF.
  • Brezina Aristides, (1896), Die Meteoritensammlung des k.k. naturhistorischen Hofmuseums am 1. Mai 1895, Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum. (Separatabdruck aus Band X, Heft 3 und 4.), Wien 1896.[31][32] Plik PDF.
  • Berwerth Friedrich M., (1903), Verzeichnis der Meteoriten im k.k. naturhistorischen Hofmuseum, Ende Oktober 1902, Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum, Bd. XVIII, Wien 1903, s. 1-90 (str. tytułowa).[33] Plik DjVu; plik PDF.
  • Ferrière Ludovic, Brandstätter Franz, (2012), Digitalization Project of the Meteorite Collection of the Natural History Museum, Vienna, 43th Lunar and Planetary Science Conference, Texas, 2012. Abstract [#1985].
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • McCall Gerald J.H., Bowden Alan J., Howarth Richard J., (2006), The History of Meteoritics and Key Meteorite Collections: Fireballs, Falls & Finds, Geological Society Special Publication (No. 256), Geological Society of London, 2006. ISBN 978-1862391949.[34] Plik PDF; plik doi.
  • Partsch Paul, (1843), Die Meteoriten oder vom Himmel gefallenen Steine und Eisenmassen im k. k. Hof-Mineralien-Kabinette zu Wien, Wien 1843, ss. 166.[37] Plik DjVu; plik PDF.
  • Woolard Robert, (2011), Najpiękniejszy meteoryt świata… czy naprawdę był „gorący”?, Meteoryt, 3, 2011, s. 8-11.[1] Plik PDF.

Przypisy

  1. ^ a b c d spadek meteorytu Cabin Creek 27 marca 1886 roku w USA; żelazny typ IIIAB, TKW 48,5 kg; patrz → Cabin Creek
  2. ^ a b meteoryt żelazny Ilimaes (iron), znalezisko z 1870 roku w Chile; typ IIIAB, TKW 51,7 kg; patrz → Tschermak (1872, Ilimaes)
  3. ^ meteoryt żelazno-kamienny Glorieta Mountain, znalezisko z 1884 roku w USA; pallasyt PMG-an, TKW 148 kg; patrz → Brezina (1894)
  4. ^ a b meteoryt żelazny Hex River Mountains, znalezisko z 1882 roku w Afryce Południowej; typ IIAB, TKW 60 kg; patrz → Brezina (1894)
  5. ^ a b spadek meteorytu Castalia 14 maja 1874 roku w Karolinie Północnej, USA; chondryt zwyczajny H5, TKW 7,2 kg
  6. ^ spadek meteorytu Chassigny 3 października 1815 roku we Francji; achondryt, typ chassignit CHE, TKW 4 kg
  7. ^ spadek meteorytu Cold Bokkeveld 13 października 1838 roku w Rep. Południowej Afryki; chondryt węglisty CM2, TKW 5,2 kg
  8. ^ woreczko.pl Trawienie meteorytów żelaznych (Etching iron meteorites)
  9. ^ meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie
  10. ^ spadek meteorytu Juvinas (syn. Libonnez) 15 lipca 1821 roku we Francji; achondryt, eukryt monomiktyczny EUC-mmict, TKW 91 kg
  11. ^ meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
  12. ^ a b spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
  13. ^ spadek meteorytu Lancé 23 lipca 1872 roku we Francji; chondryt węglisty CO3.5, TKW 51,7 kg; patrz → Drasche (1875)
  14. ^ meteoryt żelazny Nelson County, znalezisko z 1856 roku w USA; typ IIIF, TKW 73,03 kg; patrz → Vienna NHM
  15. ^ meteoryt marsjański Nakhla, spadek 29 czerwca 1911 roku w Egipcie; typ nakhlit NAK, TKW 10 kg
  16. ^ meteoryt żelazny Netschaëvo (Нечаево, syn. Tula), znalezisko z 1846 roku w Rosji; typ IIE-an, TKW 250 kg
  17. ^ spadek meteorytu Ohaba 11 października 1857 roku w Rumunii; chondryt zwyczajny H5, TKW 16,25 kg
  18. ^ spadek meteorytu Shergotty 25 sierpnia 1865 roku w Indiach; achondryt, typ shergottyt SHE, TKW 5 kg; patrz → Tschermak (1872)
  19. ^ spadek meteorytu Sikhote-Alin (Сихотэ-Алинский) 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny typ IIAB, TKW 23 tony
  20. ^ spadek meteorytu Bilanga 27 października 1999 roku w Burkina Faso; achondryt, diogenit DIO, TKW 25 kg
  21. ^ spadek meteorytu Shalka 20 listopada 1850 roku w Indiach; achondryt, diogenit DIO, TKW 4 kg
  22. ^ spadek meteorytu Tissint 18 lipca 2011 roku w Maroku; achondryt, typ shergottyt SHE, TKW >7 kg
  23. ^ meteoryt żelazny Willamette, znalezisko z 1901 roku w USA; typ IIIAB, TKW 15,5 tony; patrz → Prague NM
  24. ^ spadek meteorytu Rowton 20 kwietnia 1876 roku w Wielkiej Brytanii; żelazny typ IIIAB, TKW 3,5 kg
  25. ^ meteoryt żelazny Wabar, znalezisko z 1863 roku w Arabii Saudyjskiej; typ IIIAB, TKW 2,55 tony; powiązany z kraterami Wabar [crater]
  26. ^ historia kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
  27. ^ bogato ilustrowany album poświęcony kolekcji meteorytów w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
  28. ^ katalog kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (stan na 1 maja 1885 roku); w kolekcji 1197 sztuk (okazów/fragmentów; kamiennych 889, żelaznych 308) z 358 różnych lokalizacji (odpowiednio: 241 i 117), o łącznej wadze 1134,836 kg (odpowiednio: 548,496 i 586,417 kg); obecnie (1999, Koblitz MetBase) kolekcja zawiera 2316 różnych meteorytów (patrz → Meteoryty/Kolekcje)
  29. ^ plansze z obrazami budowy meteorytów i mapy rejonów spadku meteorytów: Tieschitz i Soko-Banja; tu również po raz pierwszy w literaturze pojawia się określenie „linie Neumanna”, dokładnie jako „Neumann'schen Figuren” (s. 199; Spencer 1930, Mineralogical Magazine)
  30. ^ zawiera liczne fotografie budowy wewnętrznej meteorytów
  31. ^ katalog kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (stan na 1 maja 1895 roku); w kolekcji meteoryty z 497 różnych lokalizacji (kamiennych 316, żelaznych 181), o łącznej wadze 2184,432 kg (odpowiednio: 697,854 i 1486,578 kg); w tamtym okresie kolekcje w Londynie i Paryżu miały meteoryty z odpowiednio 449 i 380 różnych lokalizacji (Brezina 1896); patrz również → Brezina (1885); obecnie (1999, Koblitz MetBase) kolekcja zawiera 2316 różnych meteorytów (patrz → Meteoryty/Kolekcje)
  32. ^ pełen tytuł: „Die Meteoritensammlung des k. k. naturhistorischen Hofmuseums am 1. Mai 1895. Mit zwei Anhängen: 1. Berichte des Directors der Sternwarte Zacatecas, Prof. José A. y Bonilla, über den Meteoreisenfall von Mazapil. 2. Die Meteoritensammlung der Universität Tübingen”; publikacja ta ukazała się wcześniej jako artykuł Brezina (1895) w Annalen des K.K. Naturhistorischen Hofmuseum, Bd. X, 1895, s. 231-370, plik DjVu; bogato ilustrowana, zawiera m.in. 2 plansze z figurami Widmanstättena kilkunastu różnych meteorytów żelaznych
  33. ^ katalog kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (stan na koniec października 1902 roku); artykuł ukazał się również w formie osobnej publikacji: Berwerth Friedrich Martin, (1903), Verzeichnis der Meteoriten im k.k. naturhistorischen Hofmuseum, Ende Oktober 1902, Separatabdruck aus den Annalen des k.k. naturhistorischen Hofmuseum, Bd. XVIII, Wien 1903, ss. 90, plik PDF
  34. ^ zawiera m.in. historie największych kolekcji meteorytów na świecie; (…):
  35. ^ relacja z wizyty w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu; opis ilustrowany zdjęciami kolekcji oraz meteorytów: Cabin Creek, Cape York, Gibeon (syn. Mukerop), Middlesbrough, Willamette, Youndegin
  36. ^ przedruk: portal lokalgeschichte.de – Boten aus der Unendlichkeit
  37. ^ zawiera planszę z „odbitką” płytki meteorytu Lenarto

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Szablon:ViennaNHM”
Osobiste