O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 23:06, 21 lis 2014

Rzączyński (1745)

Doniesienie o ukazaniu się „Latającego Smoka” (łac. Draco volans) 18 września 1728 roku (sobota) w Kamieńcu Podolskim^[1] na Ukrainie.

Sporządzając swoje zestawienie bolidów (zjawisk meteorytowych) Jerzy Pokrzywnicki (1960) przeglądał źródła historyczne wyszukując w nich opisów zdarzeń mających znamiona spadków meteorytów. Pomimo, że nie jest łatwo interpretować stare zapisy, udało mu się wyszukać wiele ciekawych doniesień. Jedno z nich z 1728 roku mówi prawdopodobnie o obserwacji bolidu z którego mogły spaść meteoryty.

Według Pokrzywnickiego (1960)

Pokrzywnicki (1960) ROK 1728. Dnia 18 września ukazał się „Latający Smok” w Kamieńcu na Podolu. Wyrzucił z siebie płomienie, a kiedy się rozpadł, wydał silny odgłos [1-b, s. 480]. Zaobserwowane zjawisko było najprawdopodobniej bolidem, z którego mogły spaść meteoryty. (…) 1. Rzączyński Gabriel: a) Historia naturalis curiosa Regini Poloniae... Sandomiriae 1721; b) Auctuarium historiae naturalis... 1745[2]; c) Wyciągi z Meteorologii P. Foissaca, t. 1 – Warszawa 1858.

U Rzączyńskiego (1745, s. 480) znajdujemy cytowaną wzmiankę o tym wydarzeniu w sekcji Ogniste meteory (łac. De Meteoris ignitis), podaną za Büchnerem (1732):

(…) Anno 1728. die 18. Septembris, Cameneci in Podolia, illuxit Draco volans^[3], qui à plebe Vipera^[4] vocabatur, de eo, instar pyrobolorum, flammæ erumpebant, dum autem disrumperetur, sonitus editus maximus. Narrata de Dracone eodem Buchner in Miscellaneis Physico-Medico-Mathematicis^[5], quod visus est per quadrantem, flammas in copia magna projiciens, duabus vicibus talem sonitum edens, qualis ex tormento maximo exploso auditur.     FAX est, quando exhalatio multa in longum & latum diffusa, propter subtilitatem suam, tota simul flammam concipit, idque sæpe tam luculentam, ut diem repræsentet.     GLADIUS est Meteorum formam gladii obtinens. (…)

W wolnym tłumaczeniu: …

Źródła

Oryginalne źródło Büchner (1732) (s. 1338)

Miscellanea Physico-Medico-Mathematica…, 1732

U Grega (1861) i Kleina (1904) nie ma nic o tym zdarzeniu.

Bibliografia

• Büchner Andreas Elias, (1732), Miscellanea Physico-Medico-Mathematica, oder, angenehme, curieuse und nützliche Nachrichten von Physical- und Medicinischen, auch dahin gehörigen Kunst- und Litteratur-Geschichten, welche in den Winter- und Frühlings-Monaten des Jahres 1728…, Erffurt 1732, (s. 1338).^[6] Plik DjVu; plik GoogleBooks.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1960), O bolidach obserwowanych nad Polską, Acta Geophys. Polon., vol. VIII, nr 3, 1960, s. 224-257, (s. 229).^[7] Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  .

• Rzączyński Gabriel, (1745), Auctuarium historiæ naturalis curiosæ Regni Poloniæ, Magni Ducatus Lithuaniæ, annexarumque provinciarum…, Gedani 1745, (s. 480).^[8] Plik gLib.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wikipedia – Kamieniec Podolski