PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Brahin

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia)
(→Bibliografia)
Linia 78: Linia 78:
* {{Buchner (1861)}}
* {{Buchner (1861)}}
-
* Chladni Ernst F.F., (1819), '''Fünfte Fortsetzung des Verzeichnisses der vom Himmel gefallenen Massen; nebst weitern Nachtrichten von einigen schon bekannten und von neuern Feuermeteoren.''' ''Annalen der Physik'', 3, Bd. 63, 1819, s. 17-49. Plik {{Djvu|Chladni_1819_(AnP_3_63).djvu|DjVu}} (s. 32-33).
+
* Chladni Ernst F.F., (1819), '''Fünfte Fortsetzung des Verzeichnisses der vom Himmel gefallenen Massen; nebst weitern Nachtrichten von einigen schon bekannten und von neuern Feuermeteoren''', ''Annalen der Physik'', 3, Bd. 63, 1819, s. 17-49. Plik {{Djvu|Chladni_1819_(AnP_3_63).djvu|DjVu}} (s. 32-33).
-
* Chladni Ernst F.F., (1821), '''Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen.''' ''Annalen der Physik'', 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik {{Djvu|Chladni_1821_(AnP_8_68).djvu|DjVu}} (s. 342).
+
* Chladni Ernst F.F., (1821), '''Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen''', ''Annalen der Physik'', 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik {{Djvu|Chladni_1821_(AnP_8_68).djvu|DjVu}} (s. 342).
* {{Chrzanowski (1859)}}
* {{Chrzanowski (1859)}}
-
* +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), '''Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu.''' ''Kwartalnik Historii Nauki i Techniki'', R. 51, nr 2, s. 145-171, 2006.
+
* +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), '''Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu''', ''Kwartalnik Historii Nauki i Techniki'', R. 51, nr 2, s. 145-171, 2006.
* {{Drzewiński (1825) |page=64-65}}
* {{Drzewiński (1825) |page=64-65}}
-
* Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), '''O [[Brahin|żelazie meteorycznem]], spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione.''' ''Dziennik Wileński'', t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=23017&dirids=1 DjVu]
+
* Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), '''O [[Brahin|żelazie meteorycznem]], spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione''', ''Dziennik Wileński'', t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=23017&dirids=1 DjVu]
* {{Kesselmeyer (1861) | page=374}}
* {{Kesselmeyer (1861) | page=374}}
 +
 +
* {{Koblitz MetBase}}
* +{{Laugier (1824)}}
* +{{Laugier (1824)}}
Linia 96: Linia 98:
* {{Morozewicz (1931)}}
* {{Morozewicz (1931)}}
-
* +Nöggerath J., (1825), '''Laugier's neueste Analysen von Meteoreisen und Meteorstein aus Polen.''' ''Schweigger's Journal für Chemie und Physik'', Bd.&nbsp;43, 1825, s.&nbsp;25-27.<ref>tam wyniki analiz Laugier'a meteorytów: [[Brahin]], [[Lixna]] i [[Zaborzika]]</ref> Plik [http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=njp.32101076802709 PDF].
+
* +Nöggerath J., (1825), '''Laugier's neueste Analysen von Meteoreisen und Meteorstein aus Polen''', ''Schweigger's Journal für Chemie und Physik'', Bd.&nbsp;43, 1825, s.&nbsp;25-27.<ref>tam wyniki analiz Laugier'a meteorytów: [[Brahin]], [[Lixna]] i [[Zaborzika]]</ref> Plik [http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=njp.32101076802709 PDF].
-
* Pilski Andrzej S., (1994), '''O żelazie meteorycznem [[Brahin|Rzeczyckiem]].''' ''Meteoryt'', 1, 1994, s.&nbsp;18-20. Plik [http://meteoryt.info/meteoryt194.pdf PDF ]
+
* Pilski Andrzej S., (1994), '''O żelazie meteorycznem [[Brahin|Rzeczyckiem]]''', ''Meteoryt'', 1, 1994, s.&nbsp;18-20. Plik [http://meteoryt.info/meteoryt194.pdf PDF ]
-
* Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]].''' ''Dziennik Wileński'', t.&nbsp;1, nr&nbsp;4, 1822, s.&nbsp;481-506. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=17394&tab=3 DjVu]. Przedruk w:&nbsp;''Dzieła'', tomy&nbsp;1-6, tom&nbsp;3, s.&nbsp;186-212.
+
* Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]]''', ''Dziennik Wileński'', t.&nbsp;1, nr&nbsp;4, 1822, s.&nbsp;481-506. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=17394&tab=3 DjVu]. Przedruk w:&nbsp;''Dzieła'', tomy&nbsp;1-6, tom&nbsp;3, s.&nbsp;186-212.
* {{Заварицний (1952)}}
* {{Заварицний (1952)}}
 +
{{Koblitz References | 1=Two masses of about 80kg and 20kg respectively were found in 1810, Ann. Phys., 1819, 63, p.32, and a third of 183kg later, P.I.Grishchinsky, Ann. Geol. Min. Russ., 1911, 13, p.72, M.H.Hey, Cat. Met., 1966, p.67. Analysis of metal, 8.38% Ni, L.L.Ivanov, Ann. Geol. Min. Russ., 1911, 13, p.111. Cooling rate and olivine composition, Fa11.7, P.R.Buseck and J.I.Goldstein, Bull. Geol. Soc. Amer., 1969, 80, p.2141. Areal analysis gave olivine 37.18% by weight, P.N.Chirvinsky, Izvest. Don Polytech. Inst. Novocherkassk, 1929, 11, p.194 (M.A.4-260). There has been considerable confusion over the number and weights of the known masses of this fall. Eight masses reported, totalling 633kg, E.L.Krinov, Katalog Meteoritov Akad. Nauk SSSR, Moskva, 1947, (M.A.10-511). A number of masses are reported, since discredited by Krinov [loc. cit.], P.I.Grishchinsky, Mem. Soc. Nat. Kiev, 1928, 27, (3), p.8 (M.A.4-420). Eleven masses listed, total weight 823kg, including masses of 73kg found in 1952, 12.7kg found in 1968 and 21.8kg found in 1979, G.I.Emel'yanov, Meteoritika, 1982, 41, p.117, A.L.Graham et al., Cat. Met., 1985, p.80. Hg abundance in metal, olivine and troilite, N.A.Ozerova et al., GCA, 1973, 37, p.569. Classification and analysis of metal phase, main group pallasite, E.R.D.Scott, GCA, 1977, 41, p.349. Study of olivine-metal texture, E.R.D.Scott, GCA, 1977, 41, p.693. Mineralogy and petrology, P.R.Busek, GCA, 1977, 41, p.711. Ar and Xe isotopic composition of metal phase, Y.N.Miura et al., Papers 21st Symp. Ant. Met., NIPR Tokyo, 1996, p.119 (abs.). Oxygen isotopic composition, R.N.Clayton and T.K.Mayeda, GCA, 1996, 60, p.1999. A large mass of 227kg in weight was found at a depth of 8 to 10 feet at the northern end of the Brahin strewnfield around the year 2002. New chemical analysis, J.T.Wasson and B.-G.Choi, GCA, 2003, 67, p.3079.}}
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 15:33, 4 wrz 2013

Brahin →
Brahin (Meteoryt 1 1994).jpg
Mapa pierwszych znalezisk meteorytu Brahin (źródło: Meteoryt, 1/1994)
Znalezisko
Lokalizacja Białoruś
Położenie[1] 52°30'N, 30°20'E
Data 1807(?), 1937 r.
Charakterystyka
Typ pallasyt, PAL-MG
Masa kilkaset kg
Liczba okazów setki okazów
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Bragin, Komarinsky, Kruki, Krukov, Minsk, Rocicky, Rokicky, Rokitskii; po rosyjsku: Брагин; po białorusku: Брагін

Znalezisko z 1810 roku na Białorusi (pallasyt PAL-MG). Do dzisiaj znajdowane są duże bryły tego pallasytu (TKW: kilkaset kilogramów).


Za portalem meteorite.narod.ru i Pilskim (1994)

Pierwsze dwa okazy meteorytu Brahin znaleziono prawdopodobnie w 1807 roku, ale nie później niż w 1809[2]. Było to w dobrach Ludwika hrabiego Rokickiego. Chłopi ze wsi Kaporenka (Капоренка) (w gminie Jołcza, powiat rzeczycki, gubernia mińska) znaleźli na uroczysku Kucówka (Куцовка) na piaszczystych wzgórzach wśród bagien dwie bryły odległe od siebie o około 100 sążni ("почти ста саженей один от другого")[3]. Okazy te trafiły na Uniwersytet Wileński[4]. W 1818 roku profesor mineralogii tego uniwersytetu, adiunkt Grodecki (prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego[5]), przesłał do Paryża oba okazy, w celu przeprowadzenia ich badań przez znanego badacza meteorytów, francuskiego chemika Laugiera[6]. Razem z okazami meteorytu Brahin wysłał on również fragmenty meteorytów Lixna i Zaborzika.[7]

Pod koniec XIX wieku, kilkanaście kilometrów na zachód od dwóch pierwszych znalezisk, w odległości 2-3 km na wschód od wsi Kruki (Круки) znaleziono trzeci okaz o wadze 182 kg, który w 1911 roku trafił do kolekcji Uniwersytetu Kijowskiego.

Na początku XX wieku w sąsiedztwie dwóch pierwszych znalezisk natrafiono na kolejne dwa okazy. Na jeden z nich natrafiono podczas kopania studni na głębokości 90-106 cm, ale zaginął. Drugi o wadze 66,5 kg znajduje się do dziś w zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1927 roku we wsi Kołybany (Колыбань) znaleziono kolejne dwa okazy o wagach 543 i 340 g. W 1937 roku pół kilometra na południowy-wschód od wsi Kruki (Круки), podczas kopania rowu natrafiono na głębokości 120 cm na największy znany okaz o wadze 270 kg. Wreszcie w 1938 roku zaledwie 2 km na wschód od wsi Kaporenki (Капоренка), podczas kopania gliny, natrafiono na głębokości 30-40 cm na meteoryt o wadze 16 kg. Te dwa ostatnie okazy trafiły do Instytutu Geologicznego Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku, który został zniszczone podczas II wojny światowej.

Rosyjski badacz meteorytów Kulik[8] uważał, że w tym rejonie wielokrotnie znajdowano wiele brył, ale zostały one nie zgłoszone lub zaginęły. Oszacowano wielkość obszaru znajdowania meteorytu Brahin: ma on około 15 km w szerokości geograficznej i drugie tyle (około 30 km) w długości geograficznej. Biorąc pod uwagę rozkład mas meteorytów, największe znajdowano w okolicach wsi Kruki, zaś najmniejsze w pobliżu wsi Kaporenka, Kulik uważa, że deszcz meteorytów spadł z kierunku południowego-wschodu na północny zachód. Opierając się na obserwacji, że okazy meteorytu Brahin są stosunkowo dobrze zachowane pomimo wilgotnej okolicy, spadek nastąpił nie dawniej niż tysiąc lat temu.

Źródła

Kesslemeyer (1861) (s. 374)

23. - - - Rokicky (***)[9] bei Brahin (51°46'N., 30°10'O.), Kreis Retschitz (Rseczytza), District Mozyrz, am Zusammenfluss des Dniepr und Prypetz. 2 Stück von zusammen 200 ℔. Gefunden 1822. - Sp.-Gew.: 6,2-7,58 Gouv. Minsk G.68.1821.342.[10] W. 1860.


Buchner (1861)

Brahin, Russland.

Laugier Mém. du Mus. 1817, 6. SchwJ 43, 25. GA. 75, 264. PAErgb. 4, 393. RbH. 1, 423. MCh. 908. Pa. 90. Br. 105.

rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Brahin, (K) wieś Komaryn

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od miejsca, gdzie znajduje się meteoryty, leży Czarnobyl!


Mapy

Rejon znajdowania okazów (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912)

Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski (1859))

Galeria

Заварицний (1952)


Bibliografia

  • +Bieliński Józef, (1899-1900), Uniwersytet Wileński (1579-1831), tomy 1 i 2, Kraków 1899-1900.[11] Plik dLib (tom 1), dLib (tom 2).
  • Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482. Plik PDF; plik DjVu.
  • Chladni Ernst F.F., (1819), Fünfte Fortsetzung des Verzeichnisses der vom Himmel gefallenen Massen; nebst weitern Nachtrichten von einigen schon bekannten und von neuern Feuermeteoren, Annalen der Physik, 3, Bd. 63, 1819, s. 17-49. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
     (s. 32-33).
  • Chladni Ernst F.F., (1821), Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen, Annalen der Physik, 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
     (s. 342).
  • Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
  • +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, R. 51, nr 2, s. 145-171, 2006.
  • Drzewiński Feliks, (1825), O kamieniach meteorycznych, i przyczynach mogących je tworzyć. Rozprawa czytana na posiedzeniu publiczném w Cesarskim Uniwersytecie wileńskim, dnia 15 września 1825 roku, przez Felixa Drzewińskiego professora Fizyki tegoż Uniwersytetu, Dziennik Wileński, t. III, nr 9, 1825, s. 47-73, (s. 64-65). Plik eLib.
  • Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), O żelazie meteorycznem, spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione, Dziennik Wileński, t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik DjVu
  • Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 374). Plik PDF; plik DjVu.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • +Laugier André, (1824), Analyse de deux Météorites, Annales de chimie et de physique, 25, ser. 2, Paris 1824, s. 219-221.[12] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ; plik hPDF.
  • +Nöggerath J., (1825), Laugier's neueste Analysen von Meteoreisen und Meteorstein aus Polen, Schweigger's Journal für Chemie und Physik, Bd. 43, 1825, s. 25-27.[13] Plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (1994), O żelazie meteorycznem Rzeczyckiem, Meteoryt, 1, 1994, s. 18-20. Plik PDF
  • Śniadecki Jędrzej, (1822), O żelazie meteorycznym Rzeczyckim, Dziennik Wileński, t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik DjVu. Przedruk w: Dzieła, tomy 1-6, tom 3, s. 186-212.


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ za Pilskim (1994)
    (…) Wiele wskazuje na to, że rzeczywiście były one znane dawniej. Według Partscha, w 1807 roku na targowisku w Moskwie sprzedawano na wagę ponad dwa cetnary "żelaza Pallasa". Jest niemożliwe, aby było to autentyczne Żelazo Pallasa, natomiast jest bardzo prawdopodobne, że były to pallasyty znalezione w okolicy Brahina. Gdyby zresztą zsumować wagę wszystkich fragmentów "żelaza Pallasa" w kolekcjach meteorytów, okaże się, że znacznie przewyższa ona różnice między wagą okazu znalezionego przez Pallasa, a obecną wagą głównej masy tego pallasytu. Brak natomiast jakichkolwiek doniesień, o dodatkowych znaleziskach pallasytów w okolicy Krasnojarska. (…)
  3. ^ sążeń stara jednostka miary, był równy długości rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny; Wikipedia - Sążeń
  4. ^ wg Bielińskiego (1899-1900, t. 1, s. 155) w zbiorach uniwersytetu była bryła wagi 193 funtów
  5. ^ błąd pisowni/tłumaczenia - prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego profesora mineralogii na Uniwersytecie Wileńskim. Według materiałów posiadanych przez Janusza W. Kosińskiego, to Ignacy Horodecki wysłał próbki meteorytów do Paryża (inf. prywatna na podstawie materiałów przygotowywanych do publikacji)
  6. ^ Laugier (1824); Daszkiewicz et al. (2006)
  7. ^ informacja nieścisła! Meteoryt Lixna spadł w 1820 roku!
  8. ^ Leonid Kulik rosyjski mineralog, badacz meteorytu tunguskiego; Wikipedia - Leonid Kulik
  9. ^ powołanie: (***) Orte, deren genaue Lage bis jetzt noch ermittelt werden konnte.
  10. ^ powołanie na Chladni (1821) (wg klucza: Gilbert, Bd. 68, rok 1821, s. 342)
  11. ^ w zbiorach gabinetu wileńskiego znajdowały się m.in. okazy meteorytów: Bjelaja Zerkov, Brahin, Lixna i Zaborzika (okaz 6 funtów!) (oraz nie wymieniony w tym spisie fragment meteorytu Bialystok (Białystok)).
    „(…) Celniejsze z aerolitów: jeden z Białejcerkwi, w okolicach której spadł w r. 1796, drugi z Dynaburga spadły w r. 1820; trzeci znaleziony w pobliżu wioski Zaborycy przy rzece Słuczy, spadł w r. 1818. Ten ostatni ważył 6 funtów. (…)Żelazo meteoryczne, ważące przeszło 193 funty, znalezione w Brahinie, majętności hr. Rokickiego. Z daru jenerała Korsakowa część kamienia meteorycznego, spadłego w Normandyi, ważąca przeszło 66 funtów. (…)”
  12. ^ wyniki analiz meteorytów: Brahin, Lixna (Lipno) i Zaborzika; wyniki te opublikowano również w: Laugier André, (1824), Mémoires Sur l'Analyse de Pierres et de Fers météoriques trouvés en Pologne, Mémoires du Muséum d'histoire naturelle, 11, 1824, s. 89-96. Plik DjVu
  13. ^ tam wyniki analiz Laugier'a meteorytów: Brahin, Lixna i Zaborzika

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Brahin
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Brahin


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • rysunki
  • Buchner (1861)
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Brahin”
Osobiste