PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Krantz Rheinisches Mineralien-Contor

Z Wiki.Meteoritica.pl

1i
Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)


Hasło powstało dzięki wydatnej pomocy Tomka Jakubowskiego, Jarkko Kettunena oraz Ursuli Müller-Krantz z Bonn.

Krantz Rheinisches Mineralien-Contor (kolekcja: Jarkko Kettunen); meteoryt Pułtusk, pseudometeoryt Konstantynopol[1] oraz stare etykiety i katalogi

(A. i F. Krantz) Rheinisches Mineralien-Contor – istniejąca od 1833 firma handlująca minerałami i meteorytami. Założył ją we Freibergu Adam August Krantz (1808-1872). W 1836 roku firma przeniosła się do Berlina, a w 1850 do Bonn. A.Krantz prowadził firmę do śmierci. Po jego śmierci, jego zięć Theodor Hoffmann przejął firmę i sprzedał prywatną kolekcję Krantza liczącą 14000 okazów do Muzeum Mineralogicznego Uniwersytetu w Bonn. Hoffmann prowadził firmę do 1888 r. i był wspierany przez mineraloga Carla Hintze.[2] Później działalność firmy kontynuował jego bratanek Fritz (Friedrich) Ludwig Robert Krantz (1859-1926).

Rath (1875) pisze, że wystawiona przez spadkobierców, po śmierci Augusta Krantza, kolekcja 14000 obiektów oraz zbiór 180 sztuk meteorytów, warta była zakupu. Wyceniono ją na 55000 talarów. Taka okazja sprawiła, że muzeum w Bonn zakupiło ją! Wymienione w katalogu Ratha (1875) meteoryty nie oznaczone gwiazdką (*) przy numerze, pochodzą z zakupionej kolekcji Krantza!


Pod koniec XIX wieku kolekcja Krantza zawierała wg Wülfing (1897) meteoryty z 54 różnych lokalizacji o łącznej wadze 72 kg.

Do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach ma etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn.


Firma istnieje do dziś: Dr. F. Krantz Rheinisches Mineralien-Kontor GmbH & Co. KG.

Biografia i przykładowe etykiety – Meteorite Labels and Biographies Archive (MinRec).

Spis treści


Oferta

Redakcja przygotowuje publikację dotyczącą handlu meteorytem Pułtusk i próbą oszacowania ile spadło okazów tego meteorytu.

Firma Krantz handlowała tylko dwoma polskimi meteorytami: Pultusk (Pułtusk) i Seeläsgen (Przełazy).

Okazy meteorytów (i minerałów) w firmie Krantza kupowało wiele muzeów oraz kolekcjonerów prywatnych, m.in.: muzeum w Bonn, w Londynie, w Paryżu, w Wiedniu, we Wrocławiu oraz kolekcjoner Joseph J. Pohl.

W zachowanej korespondencji z Otto Buchnerem August Krantz pisze, że swoje okazy meteorytów kupował głównie od kolekcjonerów: Herder, Jolin, Schneider, Schwägrichen, Bernhardi.


Ceny

Przykładowe ceny meteorytów z oferty firmy. Ceny za 1 gram okazów ze skorupą i fragmentów, wartość w feningach (pf.) lub markach niemieckich (Mk, ℳ) (patrz → Krantz, manuskrypt):

pro gramm.
Fallout: Ganzbezindet Bruckstücke
Pultusk 20 pf. 15 pf.
Mocs 20-25 pf 20 "
l'Aigle[3] 1 Mk 75 "
Bishopville[4] 3 Mk
Knyahinya 75 pf. 50 pf.
Amina, U.S.[5] 1 Mk.
Imilac[6] 50 pf.
Arva 1 Mk
Seeläsgen 2 Mk.
Toluca[7] 20 pf. 15 pf.


Po 1905 roku ceny uległy niewielkim wzrostom. Wybrane przykładowe ceny z oferty (ceny w markach (M.)):

Nr. Jahr g M.
1. 1808. Stannern (Eu)[8], Iglan, Mähren mit Rinde 161,— 332.—
8. 1803. L'Aigle[3] (Cib), Normandie, mit Rinde 107,5 80.—
38. 1866. Knyahinya (Cg), Ungarn, ganzer Stein 156,— 78.—
39. " " " " " " 129,50 65.—
40. " " " " " " 33,— 16.—
42. " " " " mit Rinde 113,7 56.50
46. 1868. Pultusk (Cgb), Polen, mit Rinde 565,— 113.—
47. " " " " " " 492,— 98.—
48. " " " " " " 382,— 76.—
49. " " " " zahlreiche kleinere Stücke, unter 100 g, die zum grössten Teile schön berindet sind und sich durch eigenartige Form auszeichnen à gr 0.25 M.
60. 1877. Soko Banja (Cc), Serbien 12,6 20.—
64. 1877. Soko Banja (Cc), Serbien, Fragmente und Pulver 27,2 27.—


Fragment katalogu z 1908 roku z ofertą na meteoryt Pułtusk

Fragment katalogu z 1908 roku z ofertą na meteoryt Seeläsgen (Przełazy)

Fragment katalogu z 1925 roku z ofertą na meteoryt Pułtusk (źródło: Ursula Müller-Krantz, za zgodą)

Meteoryty opisane na Wiki.Meteoritica.pl (Krantz 1925; źródło: Ursula Müller-Krantz, za zgodą)


Kopie meteorytów

Firma miała w swojej ofercie (Krantz 1908) również kopie (modele) meteorytów. Były to gipsowe modele (Gypsmodelle) wielu znanych meteorytów, w większości okazy orientowane o bardzo oryginalnym kształcie lub niedostępne z uwagi na ich pochodzenie. Ich ceny kształtowały się na poziome od 3,50 do 30 M (marek niemieckich); komplet 20 szt. można było kupić za 180 M!

W katalogu (Krantz 1908) wymieniono 20 kopii różnych meteorytów:

Fragment katalogu z 1908 roku z ofertą kopii meteorytów (Gypsmodelle)


Etykiety

Do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach zakupionych w firmie Krantz ma zachowane etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn lub A. Krantz, Bonn:

  • etykiety z opisem „Freiberg” pochodzą z okresu 1833-1837;
  • z opisem „Berlin” – z okresu 1837-1850;
  • po 1850 roku po przeprowadzce do Bonn, etykiety mają w opisie „Bonn”;
  • na etykietach po 1888 roku jest „F.Krantz”, wcześniej było „A.Krantz”.


Przykładowe etykiety za zbiorów Krantza (kolekcja i fot. Tomasz Jakubowski)

Okaz (~30 g) meteorytu Pułtusk z kolekcji „Dr. A. Krantz in Bonn”

Okaz meteorytu Pułtusk z kolekcji „Dr. F. Krantz Rheinische Mineralien-Contor Bonn”

Okaz (~10 g) meteorytu Pułtusk z kolekcji „Dr. F. Krantz Rheinische Mineralien-Contor Bonn”/„Geol. úst. Mas. univ. v Brně”

Okaz (~10 g) meteorytu Pułtusk (kolekcja, fot. Jarkko Kettunen)


YouTube – Meteoryty historyczne - opowiada dr Tomasz Jakubowski


Etykiety z kolekcji Dr. F. Krantz Rheinisches Mineralien-Kontor GmbH & Co. KG (źródło: Ursula Müller-Krantz, za zgodą)

Meteoryt Bielokrynitschie

Meteoryt Netschaëvo[22]


Manuskrypty

Krantz (manuscript)-1.jpg
Niedatowany list Augusta Krantza. Spis kolekcji meteorytów, adresowany prawdopodobnie do Ottona Buchnera, zbierającego informacje do swojego spisu kolekcji „Die Meteoriten in Sammlungen(…)” wydanego w 1863 roku. W związku ze sprzedażą kolekcji do MHN w Londynie, Buchner nie opublikował tej listy w swojej książce. W tamtym czasie kuratorem kolekcji minerałów w Londynie był Nevil Story Maskelyne, na którego cześć nazwano szkliwo odkryte w meteorycie Shergotty[23] – maskelynit.[24]

Na liście znajdujemy m.in. meteoryty: Braunau, Elbogen, Hraschina (Agram), Krasnojarsk[25], Lenarto, Magura (Arva), Seeläsgen, Steinbach, Toluca[7]. Wagi okazów/fragmentów podane są w uncjach (unze, ℥).


Krantz (manuscript)-2.jpg
Niedatowane notatki Augusta Krantza. Przykładowe ceny meteorytów z oferty firmy. Ceny za 1 gram okazów ze skorupą („Ganzbezindet”) i fragmentów („Bruckstücke”), wartość w feningach (pf.) lub markach niemieckich (Mk, ℳ) (patrz → Dawne jednostki miar i wag).

Na liście znajdujemy m.in. meteoryty: Knyahinya, Magura (Arva), Mocs, Pułtusk, Seeläsgen, Steinbach, Toluca.

Nabywcy

Przeglądamy katalogi muzeów i prywatnych kolekcjonerów w poszukiwaniu okazów polskich meteorytów kupionych w firmie Krantz.

Pohl Joseph J.

Pohl Joseph Johann – kolekcjoner z Wiednia. W swoim katalogu z 1876 roku (Pohl 1876) wymienia on 46 sztuk meteorytów żelaznych z 32 różnych lokalizacji o sumarycznej wadze 8,2972 kg i 61 sztuk meteorytów kamiennych z 34 różnych lokalizacji o wadze 9,8482 kg. Cała kolekcja ważyła 18,1454 kg! Później według katalogu Wülfinga (1897) Pohl miał w kolekcji 127 różnych meteorytów o wadze 35 kg.

Kupił on od firmy Krantz (Pohl 1876):

  • w 1871 roku okaz (163,7 g. Ganzer platter Stein, fast völlig umrindet.) meteorytu Pułtusk
  • oraz w 1872 roku fragment (164,2 g, Der Länge nach angeschnittenes Stück, an der Schnittfläche geätzt, an einer darauf senkrechten Seite partiell angeschnitten und geätzt. Diese Seite zeigt einen grossen Graphit-Einschluss. Sonst mit natürlicher Oberfläche.) meteorytu Seeläsgen (Przełazy).

W kolekcji Pohl miał jeszcze (1876) inne okazy/fragmenty meteorytu Pułtusk: 650,8, 390,4, 99,7, 44,1, 36,9, 25,8, 12,6, 12,3, 9,3, 9,1 g o łącznej wadze 1454,7 g. Ale większość tych okazów Pułtuska kupił w latach 1872-73 od handlarza Leopolda Egera.[26]

Większość okazów z jego kolekcji pochodziła od Egera, ale oprócz Krantza, kupował też od Eduarda Dölla (który sprzedawał okazy z kolekcji Wilhelma Ritter von Haidingera!). Wśród sprzedawców znajduje się Samuel Egger z Budapesztu, George André Lenoir z Wiednia, Josef Erber z Wiednia, Benno Wappler z Freiburga oraz niezidentyfikowani Herrn Prof. R. Niemzik i Baron J. Schröckinger z Pragi. Pohl w kolekcji miał jeszcze m.in.: L'Aigle, Blansko, Brahin, Braunau, Elbogen, Imilac, Knyahinya, Lenarto, Lissa, Lixna, Magura, Mezö-Madaras, Steinbach (Rittersgrün), Stannern, Tabor, pseudometeoryt Choceň.

Pohl otrzymał ponad 2 kg fragmentów meteorytu Iwan od barona Karla Reichenbacha, który częściowo sam go zbierał oraz dostał za pośrednictwem handlarza minerałami dr. Baader seniora z Wiednia.

Bibliografia

  • Buchner Otto, (1869), Die Meteoriten in Sammlungen (Vierter Nachtrag), Annalen der Physik, 136, Bd. 212, 1869, s. 437-460, 589-611. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Laspeyres Hugo, (1894, 1895), Die Meteoriten-Sammlung der Universität Bonn, Mittheilung aus dem Mineralogischen Institut der Universität Bonn, (Teil 8 i 9):[27]
    • 1. Abschnitt: Meteorsteine, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 51(2), 1894, s. 83-156. Plik PDF.
    • 2. Abschnitt: Meteoreisen, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 52(1), 1895, s. 141-220. Plik PDF.
  • Pohl Joseph Johann, (1876), Die Meteoriten-Sammlung des Dr. J.J. Pohl in Wien am 1. Jänner 1875, Wien 1876. Plik PDF.
  • Rath Gerhard vom, (1868), Über die Meteoriten von Pultusk im Königreich Polen, gefallen am 30. Januar 1868 (Herzu 1 Tafel.), Bonn 1868, ss. 27.[28] Plik DjVu; plik PDF.
  • Rath Gerhard vom, (1875), Die Meteoriten des naturhistorischen Museums der Universität Bonn, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 32, 1875, s. 353-376.[29] Plik hPDF.
  • Spencer Leonard James, (1937), Meteorites: the Number of Pultusk Stones and the Spelling of “Widmanstätten Figures”, Nature, 140(3544), 1937, s. 589.[30] Plik doi; plik PDF; plik PDF.
  • Wülfing Ernst Anton von, (1897), Die Meteoriten in Sammlungen und ihre Literatur. Nebst einem versuch den tauschwert der meteoriten zu bestimmen (Meteorites in Collections and Their Literature. Including An Attempt To Determine The Exchange Value Of Meteorites), Verlag der H. Laupp'schen Buchhandlung, Tübingen 1897.[31][32][33] Plik GIF; plik Internet Archive; plik GoogleBooks.

Bibliografia: Krantz A., Krantz F.

  • Krantz, Meteoriten-Verzeichnis:
    • Krantz, (~1897), DR F. Krantz Rheinisches Mineralien-Contor Verlag mineralogischer und geologischer Lehrmittel in BONN A. Rh. Katalog Nr 1ª (Siebente Auflage), Bonn ~1897, s. 60-67. [JK][34]
    • Krantz, (1908, Sept.), Rheinisches Mineralien-Kontor, Meteoriten-Verzeichnis Nr. 3, Bonn 1908, s. 2-6, 101.[35] [JK]
    • Krantz, (po 1919), Rheinisches Mineralien-Kontor Dr. F. Krantz :: Bonn, Meteoriten-Verzeichnis, Bonn po 1919, s. 1-8. [TJ]
    • Krantz, (1925, Apr.), Meteoritenverzeichnis, maszynopis, s. 1-6. [UM-K]
    • Krantz, Aufzeichnung, manuskrypty/rękopisy (Handschriften), maszynopisy (Schreibmaschinenschriften). [UM-K]
    • (…).
  • Krantz August, (1854), Meteorstein-Niederfall unweit Mezö-Madaras in Siebenbürgen am 4. September 1852, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 11, 1854, s. XVIII-XIX. Plik hPDF.
  • Krantz August, (1855), Mexikanisches Meteoreisen, Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefaktenkunde, 1855, s. 446.[7] Plik DjVu.
  • Krantz August, (1856), Zwei ganze Meteorsteine von dem am 18. Mai d. J. bei Quarrenburg, Amt Bremervörde in Hannover beobachteten Falle herrührend, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 13, 1856, s. XII-XIII, XL-XLVIII.[36] Plik hPDF.
  • Krantz August[37], (1857), Ueber Meteoreisen vom Toluccathal in Mexico, Annalen der Physik, 101, Bd. 177, 1857, s. 152-153.[7] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Krantz August, (1865), Meteoreisen von Werchneudinsk, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 22, 1865, s. 19-20.[16] Plik hPDF.
  • Krantz August, (1869), Über den Meteorstein von Krähenberg, Verhandlungen des naturhistorischen Vereins der preussischen Rheinlande und Westphalens (Decheniana), 26, 1869, s. 40-41.[13] Plik hPDF.

Przypisy

  1. ^ wątpliwy spadek (Doubtful eucrite) kilku kamieni w lipcu 1805 roku w tureckim Constantinople (Chladni 1819, Wien, s. 278); patrz → Stannern
  2. ^ Carl Hintze był w latach 1892-1917 dyrektorem Gabinetu Mineralogicznego na Uniwersytecie Wrocławskim
  3. ^ a b spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
  4. ^ spadek meteorytu Bishopville 25 marca 1843 roku w USA; achondryt, aubryt, TKW 6 kg
  5. ^ chodzi o spadek meteorytu Homestead 12 lutego 1875 roku w USA; chondryt zwyczajny L5, TKW 230 kg
  6. ^ meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg; patrz → ING PAN w Krakowie
  7. ^ a b c d meteoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)
  8. ^ patrz → Oznaczenia typów meteorytów u Pokrzywnickiego
  9. ^ spadek meteorytu Karakol (Каракол) 9 maja 1840 roku w Kazachstanie; chondryt zwyczajny LL6, TKW 3 kg; patrz → Urania (1958)
  10. ^ spadek meteorytu Butsura w 1861 roku w Indiach; chondryt zwyczajny H6, TKW 26 kg (okaz o bardzo nietypowym kształcie!)
  11. ^ spadek meteorytu Gopalpur 23 maja 1865 roku w Bangladeszu; chondryt zwyczajny H6, TKW 1600 g; patrz → Tschermak (1872)
  12. ^ meteoryt kamienny Goalpara, znalezisko z 1868 roku w Indiach; achondryt, ureilit URE, TKW 2,7 kg (okaz orientowany)
  13. ^ a b spadek meteorytu Krähenberg 5 maja 1869 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny LL5, TKW 16,5 kg (okaz silnie orientowany)
  14. ^ spadek meteorytu Middlesbrough 14 marca 1881 roku w Wielkiej Brytanii; chondryt zwyczajny L6, TKW 1600 g (okaz silnie orientowany)
  15. ^ meteoryt żelazny Sarepta (Сарепта), znalezisko z 1854 roku w Rosji; typ IAB-MG, TKW 14 kg; patrz → Brezina (1894)
  16. ^ a b meteoryt Verkhne Udinsk
  17. ^ meteoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony
  18. ^ meteoryt Hex River Mountains
  19. ^ meteoryt Glorieta Mountain
  20. ^ meteoryt Joe Wright Mountain
  21. ^ spadek meteorytu Cabin Creek 27 marca 1886 roku w USA; żelazny typ IIIAB, TKW 48,5 kg; patrz → Cabin Creek
  22. ^ meteoryt żelazny Netschaëvo (Нечаево, syn. Tula), znalezisko z 1846 roku w Rosji; typ IIE-an, TKW 250 kg
  23. ^ spadek meteorytu Shergotty 25 sierpnia 1865 roku w Indiach; achondryt, typ shergottyt SHE, TKW 5 kg; patrz → Tschermak (1872)
  24. ^ faza ta została po raz pierwszy zidentyfikowana w meteorycie Shergotty przez Gustava Tschermaka (1872), jako szkło izotropowe o składzie zbliżonym do labradorytu
  25. ^ meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
  26. ^ patrz → Indeks nazwisk
  27. ^ katalogi kolekcji meteorytów w Bonn; tam też szczegółowy opis okazów meteorytu Pułtusk (za Rath 1875); oraz fragmenty meteorytu Białystok
  28. ^ zawiera planszę z rysunkami okazów meteorytu; wydane również jako: Rath Gerhard vom, (1868), Ueber die Meteoriten von Pultusk im Königreich Polen, gefallen am 30. Januar 1868, Abhandlungen aus dem gebiete der naturwissenschaften, mathematik und medicin, 1868, s. 135-161. Plik hPDF; plik PDF; oraz w: Der Königlichen Rheinischen Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn zur Feier ihres fünfzgjährigen Jubiläums am 3. August 1868 die Niederrheinische Gesellschaft für Natur und Heilkunde, Bonn 1868, s. 135-161. Plik PDF
  29. ^ katalog kolekcji meteorytów w Bonn; szczegółowy opis okazów meteorytu Pultusk (Pułtusk), m.in. okazy: 3770, 2150, 1232, 1138, 978, 950, 880, 868, 828 g; w zbiorach również meteoryty: Seeläsgen (Przełazy), Schwetz (Świecie); patrz → Laspeyres (1894)
  30. ^ fragment: In the British Museum collection there are 72 Pultusk stones with a total weight of 18,188 gm., the largest 9,095 gm. and the smallest 6 gm
  31. ^ katalog Wülfinga jest najbardziej kompletnym katalogiem zbiorów światowych z końca XIX wieku (patrz również → Wülfing (1894)); autor podaje również jaka część wybranych meteorytów (ich main mass) znajduje się w danej kolekcji; z wymienionych u niego kolekcji (s. 408-429) tylko jedna kolekcja – Breslau (Mineralogisches Museum der K. Universität) – znajduje się dziś w Polsce; wymienia on jeszcze wiele kolekcji prywatnych, np. kolekcję Juliana Siemaszko, von Bredow, F. Krantz, H. A. Ward.
    Jest u Wülfinga jeszcze kolekcja – Danzig (Westpreussisches Provinzial-Museum; mitgeteilt durch Herrn Direktor Professor Dr. H. Conwentz) – znajdowały się w niej 3 meteoryty: Pultusk 99 g, Krasnojarsk 287 g oraz 63 g fragment meteorytu Schwetz (Świecie)
  32. ^ meteoryty polskie w kolekcjach wg Wülfinga (1897)
  33. ^ jeszcze wcześniejszy katalog kolekcji meteorytów wydał w 1863 roku Buchner (1863); patrz również → Światowe kolekcje meteorytów
  34. ^ materiały udostępnione przez: [JK] – Jarkko Kettunena, [TJ] – Tomasza Jakubowskiego, [UM-K] – Ursule Müller-Krantz
  35. ^ w ofercie były też kopie (modele) meteorytów
  36. ^ spadek meteorytu Bremervörde (syn. Gnarrenburg) 13 maja 1855 roku w Niemczech; chondryt zwyczajny H/L3.7, TKW 7,25 kg
  37. ^ A. i F. Krantz – istniejąca od 1833 firma handlująca minerałami i meteorytami; założył ją we Freibergu August Krantz, później działalność kontynuował jego bratanek Fritz (Friedrich) Krantz; do dziś wiele okazów meteorytów w różnych kolekcjach ma etykiety podpisane, np. Dr. F. Krantz, Rheinisches Mineralien-Contor Bonn; pod koniec XIX wieku kolekcja Krantza zawierała wg Wülfing (1897) meteoryty z 54 różnych lokalizacji o łącznej wadze 72 kg; firma istnieje do dziś; patrz → Krantz Rheinisches Mineralien-Contor

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Krantz_Rheinisches_Mineralien-Contor”
Osobiste