(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Święcany
Z Wiki.Meteoritica.pl
Meteoryt z ciekawą historią
| Święcany → | |
.jpg)
Największy fragment meteorytu Święcany
| |
| Znalezisko | |
| Lokalizacja | wieś Święcany, gmina Skołyszyn, powiat Jasło, woj. podkarpackie, Polska |
| Położenie[1] | 49°47'29"N, 21°15'28"E |
| Data | prawdopodobnie początek września 2004 roku |
| Uwagi | znaleziony wśród żwiru na drodze, ok. 100 m od domu nr 73 |
| Charakterystyka | |
| Typ | chondryt zwyczajny, L/LL5 |
| Masa | 8-10 g |
| Liczba okazów | jeden okaz |
| Cechy | stopień zwietrzenia W3, zszokowania S2, miejscami zachowane fragmenty skorupy obtopieniowej |
| Meteoritical Bulletin Database | |
Sprawcą całego wydarzenia jest właściwie Pan Marcin Mazur z Jasła. Od najmłodszych lat interesował się on astronomią, a z czasem zainteresował się meteorytami. Wolne chwile poświęcał na poszukiwania nowych meteorytów oraz budował swoją kolekcję czyniąc zakupy meteorytów w internecie. Swoją pasją zainteresował on swoje siostrzenice i siostrzeńca. Na poczatku września 2004 roku (taką datę odtworzono później) zainspirowani opowieściami wuja Katarzyna, Małgorzata i Mateusz Depczyńscy podczas jednej ze swych 'wypraw poszukiwawczych' przeszukiwali na pobliskie drodze żwir przywieziony w celu jej utwardzenia. Żwir ten przywieziono prawdopodobnie latem 2003 roku z pobliskiej żwirowni w Skołyszynie. Po dwóch tygodniach pokazali swoje 'skarby' wujowi. Pośród wielu dziwnych kamieni, jakie wtedy znaleźli, jeden zwrócił jego uwagę. Mały kamyk, pokryty rdzą z ziarnami piasku i drobinami łupka, cięższy od innych oraz reagujący na magnes - mógł być upragnionym meteorytem. Znalazła go Kasia Depczyńska (wówczas 12 letnia).
Po pewnym czasie Marcin Mazur zaintrygowany znaleziskiem przekazał go do zbadania studentowi geologii na Uniwersytecie Jagiellońskim Łukaszowi Bandurowi. Pan Łukasz pisał wtedy pracę magisterską o meteorytach. Przeciął on okaz, wykonał szlif i po wstępnych badaniach orzekł, że jest to METEORYT, jakiś chondryt. Dalsze badania i klasyfikację meteorytu prowadził od 15 grudnia 2005 roku prof. Łukasz Karwowski z Uniwersytetu Śląskiego.
Meteoryt Święcany, bo taką nazwę oficjalnie otrzymał, został sklasyfikowany jako chondryt zwyczajny typu L/LL, o stopniu zwietrzenia W3. Pierwotnie ważył on prawdopodobnie 8-10 g, obecna masa pozostałego fragmentu wynosi 6,62 g i razem ze szlifem znajduje się w Muzeum Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu. Na przekroju meteorytu widać kilka dobrze zachowanych chondry oraz ziarna piroksenów i oliwinów. Nie stwierdzono wystepowania kamacytu. Aby wykluczyć podejrzenia, że okaz może być meteorytem saharyjskim, dokonano porównania i wnikliwych oględzin - stwierdzono, iż nie posiada on cech charakterystycznych dla meteorytów saharyjskich. Meteoryt został zarejestrowany w 2008 r., informacja została opublikowana w Meteoritical Bulletin 94.
- Wg PSM[2]
- ŚWIĘCANY - meteoryt został znaleziony przez 10-letnią Kasię Depczyńską (uprzednio wujek dziewczynki opowiadał jej o meteorytach oraz pokazywał jak wyglądają, stąd wynikało to, że Kasia zaczęła zwracać uwagę na nietypowo wyglądające kamienie, niedługo później znalazła meteoryt znany obecnie jako Święcany). Termin znalezienia - prawdopodobnie 09.2004r., miejsce znalezienia - wieś Święcany, gmina Skołyszyn, powiat Jasło, woj. podkarpackie. Meteoryt znajdował się wśród żwiru rozsypanego na lokalnej drodze w lecie 2003r., żwir pochodził ze żwirowni w Skołyszynie. Kamień został przekazany jako interesujący okaz p.Marcinowi Mazurowi i następnie studentowi Uniwersytetu Jagiellońskiego p.Łukaszowi Badurowi, który rozpoznał w nim prawdopodobny meteoryt. Ostatecznie potwierdził to prof. Łukasz Karwowski z Uniwersytetu Śląskiego, który otrzymał do badań niewielki kawałek znaleziska oraz przygotowany uprzednio szlif. Meteoryt Święcany został wstępnie sklasyfikowany jako chondryt L4 lub L5, stopień zwietrzenia W3, obecna masa okazu wynosi 6,62g[3], pierwotnie prawdopodobnie ok. 8-10g. Na przekroju widoczne są ładne i dość duże chondry oraz ziarna piroksenów i oliwinów. Podczas oględzin meteorytu stwierdzono, iż nie posiada on cech charakterystycznych dla meteorytów saharyjskich, był w tym celu z nimi porównywany. Meteoryt został zarejestrowany w 2008 r. (Meteoritical Bulletin nr 94).
- wg WYSTAWY
- Meteoryt został znaleziony przez 10-letnią Kasię Depczyńską we wrześniu 2004 r. (wujek opowiadał jej o meteorytach i pokazywał jak wyglądają). Dziewczynka wypatrzyła go na lokalnej żwirowej drodze. Potem ustalono, że żwir rozsypano w lecie 2003 r. i pochodził ze Skołyszyna. Kamień trafił do prof. Łukasza Karwowskiego z Uniwersytetu Śląskiego i został sklasyfikowany jako chondryt L. Ważył ok. 8–10 g, dziś zostało tylko 6,62 g. Na przekroju widoczne są ładne i dość duże chondry oraz ziarna piroksenów i oliwinów.
Galeria
Płytki cienkie (thin slice) z meteorytu Święcany (światło spolaryzowane, nikole skrzyżowane) (fot. Łukasz Karwowski)
 Obraz spod mikroskopu polaryzacyjnego |
 Obraz spod mikroskopu polaryzacyjnego |
 Obraz spod mikroskopu polaryzacyjnego |
Lokalizacja
(S) wieś Święcany, (*) Skołyszyn
współrzędne znaleziska wg MBD
Bibliografia
- Karwowski Łukasz, Badur Łukasz, Mazur Marcin, (2008), Meteoryt Święcany. Materiały IV Konferencji Meteorytowej Warszawa-Wyszków 2006, s. 13-17.
- Karwowski Łukasz, Badur Ł., Mazur Marcin, (2009), Meteoryt Święcany. Acta Soc. Metheor. Polon., 1, 2009, s. 44-47.
- Mazur Marcin, (2008), Święcany – meteoryt z ciekawą historią. Meteoryt, nr 3, 2008, s. 3-4.
Przypisy
- ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
- ^ PSM - Polski Serwis Meteorytów
- ^ masa główna znajduje się w posiadaniu znalazcy
