PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Poméranie 1557

Z Wiki.Meteoritica.pl

1i

„Krwawy deszcz”

Micraelius (1639, s. 605); fragment o „deszczu krwi” (Blutregens)

Kolejne doniesienie o dziwnych substancjach spadających z nieba.

W katalogu Chladniego (1826) pod datą 1557 rok znajduje się doniesienie o dziwnej substancji spadłej na Pomorzu:

«

1557.
En Poméranie. Grandes plaques d'une substance semblable au sang coagulé. Mart. Zeiler, tom. 11, epist. 386.[1]

»

W wolnym tłum.: Pomorze. Duże płaty z substancji podobnej do zakrzepłej krwi.


Pomimo błędnie podanego przez Chladniego nazwiska udało się odszukać cytowane dzieło. Chladni powołuje się na zbiór listów Martina Zeillera wydanych w 1683 roku. W liście nr 386 (Die CCCLXXXVI Epistel) znajduje się interesujący nas fragment (pisownia oryginalna):

Zeiller (1683); fragment o „deszczu krwi” (Blutregens)
(…) 9. In der Stadt Slawe[2] in Pommern sol es im Jahr 1557. Blut geregnet haben / darin Stůcke als ein Faust groß mit unter gewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und sol dieser Blutregens. Ackerlang gereichet haben. Und so viel hab ich auß den angezogen Pomerischen Historien auß zeichne wollen; welches ich desto lieber gethan weil ich nicht zweiste / thr werdet solchen Auzug ßetwan auch andern / (…)
[na marginesie wyrzutka]

vid. d. Dn. Micræl. d. l. 6. cap. 25. p. 415. seq.[3]

Zeiller (1683) powołuje się w swej książce na jeszcze wcześniejsze dzieło niejakiego Micraeliusa Johannesa z 1639 roku.

Micraelius Johannes, (1639, s. 605), Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes…. Oryginalne brzmienie fragmentu:

«

Schlawe.
(…) / daß in dieser Stadt im mdlvii [MDLVII = 1557]. Jahr es sol Blut geregnet haben / darin Stůcke / als eine Faust groß / mit untergewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst helt diese Stadt drey Marckte, Sonnabends fůr Invocavit, auff Kreutzerhebung / und auff Johannis.

»


Gdzie to było?

Zdarzenie miało miejsce w mieście (Stadt) Schlawe. Trudno zidentyfikować jego współczesną lokalizację, ale w swym dziele Micraelius (1639, 1723), przy opisie miast, podaje również ich współrzędne geograficzne. U Micraeliusa np. miasto Goleniów (Golnow) ma współrzędne „latitud. 53.32. & longit. 39.15.” (współczesne współrzędne Goleniowa to 53°34', 14°50), Pyrzyce (Pyritz) – „lat. 53.11. & long. 39.15.”, Wolin (Wollin) – „lat. 53.45. & long. 38.45.”, Wolgast (Wolgast) – „lat. 54.14. & long. 38.15.”. Nie udało się określić wg jakiego systemu są one liczone (nie udało się znaleźć odwzorowania izometrycznego tych punktów na współczesny układ współrzędnych). Nawet na zamieszczonej u Micraeliusa (1723) mapie Pomorza (s. 15-16), współrzędne miast nie odpowiadają tym podanym w tekście!

Micraelius lokalizuje Schlawe w miejscu o współrzędnych „latitud. 53.56. & longit. 41.15.”, co pozwala wnioskować, że leżało ono na środkowym Pomorzu. W tym regionie znajduje się tylko jedno historyczne miasto, które po niemiecku nosiło nazwę Schlawe. To polskie Sławno w woj. zachodniopomorskim (współczesne współrzędne to 54°21', 16°40'). Czy tu, gdzieś w rejonie Sławna, spadł w 1557 roku „krwawy deszcz”? Nie ma pewności.


O zjawisku tym wspomina również w swym dziele Duńczewski (1744).

Sądząc z opisu nie był to jednak spadek meteorytu, ale kolejny przypadek podobny do doniesienia Bojanowo 1803 i Rauden 1686 oraz mający zapewne takie samo wytłumaczenie – związane z wegetacją roślin. W starej literaturze wielokrotnie opisywano zjawisko tzw. „krwawych deszczy” (patrz → Mennel (1503)).


Źródła

Wielotomowe dzieło Micraeliusa (1639-40) ukazało się również po jego śmierci w postaci jednego tomu (Micraelius 1723).

Micraelius Johannes, (1723, s. 430), Antiqvitates Pomeraniae, Oder Sechs Bücher Vom Alten Pommerlande. Oryginalne brzmienie fragmentu:

Micraelius (1723, s. 430)
Schlawe.

(…) / daß in dieser Stadt im 1557. Jahr es soll Blut geregnet haben, darinn Stůcke, als eine Faust groß, mit unter gewesen, welche Menschen Angesichter gehabt, und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst hålt diese Stadt drey Mårckte, Sonnabends fůr Invocavit, auff Kreutzerhebung, und auff Johannis.


Duńczewski Stanisław, (1744), Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery…. Oryginalne brzmienie fragmentu:

Duńczewski (1744)
CIEKAWOSC VII.

O DESZCZACH NIEZWYCZAYNYCH y EXTRAORDYNARYInych.
(…)
RELACYA III.
DESZCZE KRWAWE, MLECZNE y MIĘSNE OPISUJĄCA.
(…) 7. W Pomeranij nad Miastem Slawe, deszcz krwawy sztukami tak gruby pádał, iako pięśći; ná ktorym twarz ludzka reprezentowáłá się. Roku 1557 Joan. Micrali. in descrip. Pomeran. lib. 6. cap. 25[3] (…)


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(S) Sławno

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Miasto Sławno (niem. Schlawe).


Mapy

Micraelius (1723)


Bibliografia

  • Chladni Ernst F.F., (1826), Nouveau Catalogue des chutes de pierres ou de fer; de poussières ou de substances molles, sèches ou humides, suivant l’ordre chronologique, Annales de chimie et de physique, 31, ser. 2, Paris 1826, s. 253-270, (s. 265).[4] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ; plik hPDF.
  • Duńczewski Stanisław, (1744), Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery geokozmiczney spektrach, w ktorey ciekawe obserwacye, potrzebne y godne wiedzenia relacye, opisane, Kalendarz polski y ruski na rok Panski od Narodzenia Chrystusowego MDCCXLV przybyszowy, po przestępnym pierwszy […], Zamość 1744.[5][6][7][8] Plik pLib. (addendum)
  • Micraelius Johannes, (1639), Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes Gelegenheit und Einwohnern, Sechs Bücher vom alten Pommernland, 1639-1640, Stetin MDCXXXIX (1639), (s. 605).[9] Plik gLib.
  • Zeiller Martin, (1683), Epistolische Schatzkammer, Ulm MDCLXXXIII (1683), (s. 441, Die CCCLXXXVI Epistel). Plik europeana.

Przypisy

  1. ^ Zeiller (1683)
  2. ^ niem. Slawen – Słowianie
  3. ^ a b Micraelius (Pommernland), tom 6 dział 25; jest to błędne powołanie, przytoczona informacja znajduje się w tomie 6, ale na stronie 605 (a w wydaniu z 1723 roku w tomie 6 na stronie 430)
  4. ^ w: Arago François, Gay-Lussac Joseph Louis, Annales de chimie et de physique
  5. ^ poza opisem wielu dziwnych przypadków zjawisk atmosferycznych (krwawe deszcze, ekstremalne mrozy i upały, zjawisko „trzech słońc”, nawałnice i grzmoty) dzieło zawiera m.in. informacje o spadku meteorytów: Mount Vaisi we Francji w 1637 roku, Fünen w Danii w 1654 roku; oraz krótką notkę o spadku gradu kamieni w 1304 roku (patrz → Friedland 1304)
  6. ^ spadek meteorytu Mount Vaisi w 1637 roku (27 listopada) we Francji; meteoryt kamienny (Stone-uncl), TKW 17 kg; dokładna data spadku meteorytu nie jest znana, podawane są również 1629 i 1639 (Pelé 2018, s. 506-513)
  7. ^ spadek meteorytu Fünen 30 marca 1654 roku w Danii; meteoryt zaginął; opis spadku znajduje się w Historiarum anatomicarum rariorum, centuria III et IV Thomasa Bartholinusa, s. 213 (Chladni 1819)
  8. ^ Stanisław Duńczewski wydał również ciekawe dzieło: Ciekawosc o komecie roku panskiego MDCCXLIV z dalszą swiatła, obrotu y procedencyi iego koniekturą az do skonczenia apparicyi na horizoncie zamoyskim przez M. Stanisława z Łazow Dunczewskiego… obserwowanym a dla ciekawych y strwożonych przyszłemi ewentami komety teraznieyszego, z koniekturą y prognostykiem naturalnym, bardziey dla konsolacyi iak przestrogi do druku podana, traktujące o obserwowanej w latach 1743-44 wielkiej komecie Klinkenberg-de Chéseaux (C/1743 X1), która miała sześć warkoczy(!); Wikipedia (EN) – Great Comet of 1744
  9. ^ całość: Micraelius Johannes, (1723), Antiqvitates Pomeraniae, Oder Sechs Bücher Vom Alten Pommerlande, Lipsk 1723. Plik gLib

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Pom%C3%A9ranie_1557”
Osobiste