(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Z Wiki.Meteoritica.pl
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie | |
Adres: | Aleja Na Skarpie 20/26, 27 00-488 Warszawa http://www.mz.pan.pl/ |
Pracownicy: | dyrektor dr Ryszard Szczęsny Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska mgr Krzysztof Maliszewski |
Kontakt: | sekretariat@mz.pan.pl tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63 |
Wystawy/zbiory: | wystawa stała: „Meteoryty – kamienie z nieba”, na niej m.in. fragment meteorytu Sołtmany; największy liczebnie zbiór okazów meteorytu Łowicz; największy w Polsce okaz meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g; kolekcja tektytów |
Historia zbiorów
Historia tworzenia kolekcji meteorytów (Hanczke 1995; Maćkowska 2016).
1932/33 powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ); początek gromadzenia kolekcji 1935 pozyskanie okazów meteorytu Łowicz zebranych przez Stefana Różyckiego[1] i Mieczysława Kobyłeckiego[2] w miejscu spadku 1938 w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów Pułtusk prof. Jan Samsonowicz[3]. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał 2343 g, całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (Wiadomości Muzeum Ziemi, 2-3/1938; Samsonowicz 1952; Urania, 5/1967)[4] 1939 wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznycm i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu Białystok (ok. 3,7 g) i Schwetz (Świecie) (534 g)[5] w zamian za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz[6] 1946 razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.) – pozyskanie meteorytu Krasnojarsk[7] (40,5 g) i Canyon Diablo[8] (42 g) 1948 po wznowieniu działalności po wojnie, powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ) 1951 podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego Carlton[9] (210 g) 1956 zakup okazu meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g 1989 wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów Imiliac[10] (52 g), Toluca[11] (760 g), Canyon Diablo (458 g) 1990 wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów Jilin[12] (199 g), Henbury[13] (23 g), Marlow[14] (9 g); wymiana prawdopodobnie za fragment 229,5 g (cut individual) meteorytu Łowicz?[15] 1991 wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu Esquel[16] (3730 g) w zamian za 979 g piętkę okazu (I/10/4) meteorytu Łowicz 1992 wymiana z L. Chróstem okazu meteorytu Pułtusk na fragment meteorytu Morasko (226 g);
zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu Sikhote-Alin[17] (2145 g)1993 podarowanie przez Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu Gujba[18] (784 g) 1995 pozyskanie na drodze wymiany z Andrzejem S. Pilskim płytek meteorytów Seeläsgen (Przełazy) (12,8 g), Allende[19] (16,1 g), Gibeon[20] (403,8 g);
zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego fragmentu meteorytu Allende (61,2 g)1996 pozyskanie o Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu Baszkówka w zamian za odłamek meteorytu Pułtusk;
otrzymanie w darze fragmentu meteorytu Henbury (10,8 g)1997 wymiana z Andrzejem S. Pilskim – pozyskanie fragmentu meteorytu Miles[21] (72,5 g) 1998 podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem Zagami[22] (0,1 karata) 2006 podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (136 g) i Zag[23] (30 g);
wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu Brahin (628 g)2010 otrzymanie w darze od Marka Żbika fragmentu meteorytu Pułtusk (17 g) 2011 wymiana ze Stanisławem Jachymkiem – pozyskanie płytki meteorytu Zakłodzie (308,85 g);
otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu Zakłodzie w zamian za próbki meteorytu Pułtusk;
podarowanie przez Jana Woreczko fragmentu meteorytu Sołtmany (4,03 g)2013 wymiana z kolekcjonerem z Polski – pozyskanie płytki meteorytu Shişr 162[24] (7,89 g) 2014 podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu Chelyabinsk[25] (4,3 g);
podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu Campo del Cielo[26] (1,76 g) i NWA 869[27] (1,32 g)2015 podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (28,22 g), Allende (2,58 g);
podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów SaU 001[28] (44,66 g) i JaH 073[29] (62,7 g)
Obecnie (Maćkowska 2016) zbiór meteorytów liczy 119 okazów (po uwzględnieniu okazów spisanych z inwentarza), w tym: 58 pochodzących z darowizn, 21 z wymiany, 3 z zakupów i 37 zebranych przez pracowników.
Galerie
Meteoryty ze zbiorów muzeum (ekspozycja stała „Meteoryty – kamienie z nieba”, fot. Jan Woreczko; za zgodą dyrektora Ryszarda Szczęsnego; dzięki uprzejmości kustosza zbioru meteorytów Krzysztofa Maliszewskiego)
Fragment meteorytu Baszkówka |
Płytka meteorytu Schwetz (Świecie) |
|
Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) |
Płytka meteorytu Sołtmany |
Kompletna płyta meteorytu Zakłodzie |
Meteoryt Gujba[18] |
Meteoryt księżycowy Shişr 162[24] |
- Meteoryt Pultusk (Pułtusk)
Największe okazy meteorytu Pułtusk ze zbiorów muzeum; m.in.: 304,5 g (nr inw. I/10/62), 226,31 g (I/10/64) |
||
- Meteoryt Łowicz
Największe okazy meteorytu Łowicz ze zbiorów muzeum |
Okazy: 1520 g (nr inw. I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,23 g (I/10/12), 442,17 g (I/10/13), 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34)[30] |
|
Okazy: 1520 g (I/10/4), 1386,25 g (I/10/5), 1023 g (I/10/6), 724,94 g (I/10/8), 442,17 g (I/10/13)[30], 441,1 g (I/10/14), 406 g (I/10/15), 335 g (I/10/10), 53 g (I/10/34) |
||
Część kolekcji meteorytów ze zbiorów Muzeum Ziemi[31] (fot. Jan Woreczko, dzięki uprzejmości ówczesnego kustosza zbioru meteorytów Rafała Siudy; stan marzec 2004 roku).
Fragment meteorytu Baszkówka |
Fiolka z fragmentami meteorytu Bialystok (Białystok) |
Płytka meteorytu Seeläsgen (Przełazy) |
„Słynna” płytka meteorytu Schwetz (Świecie) |
Meteoryt Pultusk (Pułtusk)
Część zbioru okazów meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Okazy meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Oryginalna notatka dołączona do jednego z okazów Pultusk (Pułtusk) |
Meteoryt Łowicz
Część zbioru okazów meteorytu Łowicz. Na pierwszym planie największy okaz meteorytu Pultusk (Pułtusk) |
Okazy meteorytu Łowicz |
Okazy meteorytu Łowicz |
Okazy meteorytu Łowicz. Widać różny stopień zwietrzenia okazów |
Piętka okazu meteorytu Łowicz. Widać charakterystyczne zielone kryształy |
Bibliografia
- Hanczke Teresa, (1995), Meteoryty i tektyty w zbiorach Muzeum Ziemi. Katalog, Muzeum Ziemi, Warszawa 1995, ss. 72. ISBN 83-900326-3-5.
- Maćkowska Roksana, (2016), Kolekcja meteorytów ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, książka abstraktów, IX Konferencja Meteorytowa, 3-5 czerwca, Łódź 2016, s. 22-23.
- Mizerska Magdalena, (1998), Otwarcie wystawy – Kamienie z nieba – meteoryty ze zbiorów Muzeum Ziemi, Przegląd Geol., 46(2), 1998, s. 115-116. Plik DOC; plik PDF.
- Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[32]
- +Popiołek Joanna, (2005), Z dziejów badań nad meteorytami, Z Dziejów Geologii, Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005.[33] ISBN 839191089x.
- Samsonowicz Jan[3], (1952), O wieku, pochodzeniu i przypuszczalnej ilości oraz masie meteorytu pułtuskiego (z mapką) (La météorite de Pułtusk), Wiadomości Muzeum Ziemi, tom VI(1), Warszawa 1952, s. 57-68. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.[34]
- Wiadomości Muzeum Ziemi, (1939), Okazy meteorytów z Białegostoku i ze Świecia w zbiorach Muzeum Ziemi, nr 1-2, 1939, s. 60-61.[35] Plik JPG.