O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Borkut →
Spadek
Lokalizacja	Kvasy, obwód zakarpacki, Ukraina
Położenie[1]	48°09'N, 24°17'E
Data	13 października 1852 r., 15:00
Charakterystyka
Typ	chondryt zwyczajny, L5
Masa	7 kg
Liczba okazów	1 okaz
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Borcut, Marmaros, Marmoros; po rosyjsku: Боркут, po ukraińsku: Боркут; po węgiersku: Borkúti

Spadek meteorytu 13 paździenika 1852 roku na Zakarpaciu na Ukrainie (L5, TKW 7 kg).

Spadek miał miejsce w okolicy wsi Borkut (dziś nazwa wsi Kvasy). Według świadków spadku meteoryt zagrzebał się w ziemi na 2 metry i był podobno jeszcze ciepły.

Według Török (1882)

Kamień spadł w rejonie Marmarosz we wsi Borkut o 3 nad ranem po podwójnej detonacji na podwórze István'a Szedorek około 45 sążni^[2] od brzegów Cisy (Tisza) i rozpadł się na dwa kawałki. Pogoda była pochmurna i padał deszcz. Szedorek przebywał na podwórzu i słysząc gromy przukucnął by uniknąć porażenia piorunem. Większy fragment ważył 7 funtów i 6 1/4 uncji, a mniejszy 7 uncji^[3]. József Pöschl, miejscowy inspektor lasów zebrał z innych miejsc jeszcze kilka fragmnetów. Większy z nich wysłał następnie do swojego brata Károly'a Pöschl, emerytowanego majora i kolekcjonera minerałów z Győr, mniejszy zachował dla siebie. Według pierwszych opisów kamienia sporządzonych przez Franz'a Leydolt, okaz miał kształt czworobocznej piramidy 10 cali wysokiej i ważył 10 do 12 funtów.

Fragmeny o wadze 15 1/2 uncji przekazał do zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu, urzędnik dworu wiedeńskiego Berghoffer. Masa główna znajduje się w muzeum uniwersytetu w Tybindze w Niemczech.

Źródła

W katalogu Prior'a (1953) jest informacja o spadku

Borkut, Marmoros, Ruthenia, Czechoslovakia. Fell 1852, Oct. 13, 3 p.m. Synonym: Marmoros (...).

Nie ma tu nieporozumienia z lokalizacją spadku. Za wikipedią (EN) - Ruthenia (Ruś) tym łacińskim słowem określano w XIII wieku ziemie Rusi, w obrębie których leżało Zakarpacie. Wieś Borkut leży w obszarze historycznej krainy Marmarosz. Stąd też wzięły się synonimy.

Lokalizacja

Obecnie wieś Borkut nazywa się Kvasy.

Bibliografia

• Prior George T., (1953), Catalogue of Meteorites. With special reference to those represented in the collection of the British Museum (Natural History). printed British Museum, 1953. Plik PDF

• +Török József, (1882), A Magyar Birodalom meteoritjei (II. rész). Természettudományi Közlöny, XIV, 1882, s. 497–514.

Przypisy

1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
2. ^ 1 sążeń około 2 metry; Wikipedia - Sążeń
3. ^ 1 funt wagi (lb) = 16 uncji (oz); Wikipedia - funt (wagi)

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Borkut
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Borkut

• Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Боркут
• Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie (Hungarian Natural History Museum) - Magyar Természettudományi Múzeum
• Wikipedia (HU) - Borkúti meteorit
• Meteorite-Times Magazine - The Borkut Meateorite: More Chondrite, Less Fat