(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Poméranie 1557
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Linia 13: | Linia 13: | ||
| - | Pomimo błędnie podanego przez Chladniego nazwiska udało się odszukać cytowane dzieło. Chladni powołuje się na zbiór listów Martina Zeillera wydanych w 1683 roku. W liście nr 386 (''Die CCCLXXXVI Epistel'') znajduje się interesujący nas fragment: | + | Pomimo błędnie podanego przez Chladniego nazwiska udało się odszukać cytowane dzieło. Chladni powołuje się na zbiór listów Martina Zeillera wydanych w 1683 roku. W liście nr 386 (''Die CCCLXXXVI Epistel'') znajduje się interesujący nas fragment (''pisownia oryginalna''): |
:{| style="width:800px" | :{| style="width:800px" | ||
|[[Grafika:Pomorze_1557_(Zeiller_1683).jpg|left|240px|thumb|Zeiller (1683); fragment o „deszczu krwi” (''Blutregens'')]] | |[[Grafika:Pomorze_1557_(Zeiller_1683).jpg|left|240px|thumb|Zeiller (1683); fragment o „deszczu krwi” (''Blutregens'')]] | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
:[na marginesie wyrzutka]<br /> | :[na marginesie wyrzutka]<br /> | ||
| - | '''vid. d. Dn. Micræl. d. l. 6. cap. 25. p. 415. seq.'''<ref name="Micraelius"></ref> | + | '''vid. d. Dn. Micræl. d. l. 6. cap. 25. p. 415. seq.'''<ref name="Micraelius">Micraelius (''Pommernland''), tom 6 dział 25; jest to błędne powołanie, przytoczona informacja znajduje się w tomie 6, ale na stronie 605 (a w wydaniu z 1723 roku w tomie 6 na stronie 430)</ref> |
|} | |} | ||
Zeiller (1683) powołuje się w swej książce na jeszcze wcześniejsze dzieło niejakiego Micraeliusa Johannesa z 1639 roku. | Zeiller (1683) powołuje się w swej książce na jeszcze wcześniejsze dzieło niejakiego Micraeliusa Johannesa z 1639 roku. | ||
| - | Micraelius Johannes, (1639, s. 605), ''Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes{{Kropek}}''. Oryginalne brzmienie fragmentu: | + | Micraelius Johannes, (1639, [[:Image:Pomorze_1557_(Micraelius_1639).jpg|s. 605]]), ''Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes{{Kropek}}''. Oryginalne brzmienie fragmentu: |
{{AQuote-begin |max-width=640px}} | {{AQuote-begin |max-width=640px}} | ||
'''Schlawe.'''<br /> | '''Schlawe.'''<br /> | ||
'''{{Wielokropek}} / daß in dieser Stadt im mdlvii''' [MDLVII = 1557]'''. Jahr es sol Blut geregnet haben / darin Stůcke / als eine Faust groß / mit untergewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst helt diese Stadt drey Marckte, Sonnabends fůr <tt>Invocavit</tt>, auff Kreutzerhebung / und auff Johannis. | '''{{Wielokropek}} / daß in dieser Stadt im mdlvii''' [MDLVII = 1557]'''. Jahr es sol Blut geregnet haben / darin Stůcke / als eine Faust groß / mit untergewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst helt diese Stadt drey Marckte, Sonnabends fůr <tt>Invocavit</tt>, auff Kreutzerhebung / und auff Johannis. | ||
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
| - | |||
| - | |||
| + | === Gdzie to było? === | ||
| - | + | Zdarzenie miało miejsce w mieście (''Stadt'') '''Schlawe'''. Trudno zidentyfikować jego współczesną lokalizację, ale w swym dziele Micraelius (1639, 1723), przy opisie miast, podaje również ich współrzędne geograficzne. U Micraeliusa np. miasto Goleniów ('''''Golnow''''') ma współrzędne „'''latitud. 53.32. & longit. 39.15.'''” (współczesne współrzędne Goleniowa to 53°34', 14°50), Pyrzyce ('''''Pyritz''''') – „'''lat. 53.11. & long. 39.15.'''”, Wolin ('''''Wollin''''') – „'''lat. 53.45. & long. 38.45.'''”, Wolgast ('''''Wolgast''''') – „'''lat. 54.14. & long. 38.15.'''”. Nie udało się określić wg jakiego systemu są one liczone (nie udało się znaleźć odwzorowania izometrycznego tych punktów na współczesny układ współrzędnych). Nawet na zamieszczonej u Micraeliusa (1723) mapie Pomorza (s. ''15-16''), współrzędne miast nie odpowiadają tym podanym w tekście! | |
| - | Sądząc z opisu '''nie był to jednak spadek meteorytu''', ale kolejny przypadek podobny do doniesienia [[Bojanowo 1803]] i [[Rauden 1686]] oraz mający zapewne takie samo wytłumaczenie – związane z wegetacją roślin. | + | Micraelius lokalizuje '''''Schlawe''''' w miejscu o współrzędnych „'''latitud. 53.56. & longit. 41.15.'''”, co pozwala wnioskować, że leżało ono na środkowym Pomorzu. W tym regionie znajduje się tylko jedno historyczne miasto, które po niemiecku nosiło nazwę '''''Schlawe'''''. To polskie '''Sławno''' w woj. zachodniopomorskim (współczesne współrzędne to 54°21', 16°40'). Czy tu, gdzieś w rejonie Sławna, spadł w 1557 roku „krwawy deszcz”? Nie ma pewności. |
| + | |||
| + | |||
| + | O zjawisku tym wspomina również w swym dziele [[:Image:Pomorze_1557_(Duńczewski_1744).jpg|Duńczewski (1744)]]. | ||
| + | |||
| + | Sądząc z opisu '''nie był to jednak spadek meteorytu''', ale kolejny przypadek podobny do doniesienia [[Bojanowo 1803]] i [[Rauden 1686]] oraz mający zapewne takie samo wytłumaczenie – związane z wegetacją roślin. W starej literaturze wielokrotnie opisywano zjawisko tzw. „krwawych deszczy” (patrz → [[Mennel (1503)]]). | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 41: | Linia 45: | ||
== Źródła == | == Źródła == | ||
| - | Wielotomowe dzieło Micraeliusa (1639-40) ukazało się również po jego śmierci w postaci jednego tomu (Micraelius 1723). | + | Wielotomowe dzieło Micraeliusa (1639-40) ukazało się również po jego śmierci w postaci jednego tomu (Micraelius 1723). |
Micraelius Johannes, (1723, s. 430), ''Antiqvitates Pomeraniae, Oder Sechs Bücher Vom Alten Pommerlande''. Oryginalne brzmienie fragmentu: | Micraelius Johannes, (1723, s. 430), ''Antiqvitates Pomeraniae, Oder Sechs Bücher Vom Alten Pommerlande''. Oryginalne brzmienie fragmentu: | ||
| Linia 51: | Linia 55: | ||
| - | Duńczewski Stanisław, (1744), ''Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery{{Kropek}}''. Oryginalne brzmienie fragmentu: | + | Duńczewski Stanisław, (1744), ''Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery{{Kropek}}''. Oryginalne brzmienie fragmentu: |
:{| style="width:800px" | :{| style="width:800px" | ||
|[[Grafika:Pomorze_1557_(Duńczewski_1744).jpg|240px|thumb|left|Duńczewski (1744)]] | |[[Grafika:Pomorze_1557_(Duńczewski_1744).jpg|240px|thumb|left|Duńczewski (1744)]] | ||
| Linia 59: | Linia 63: | ||
'''RELACYA III.'''<br /> | '''RELACYA III.'''<br /> | ||
'''DESZCZE KRWAWE, MLECZNE y MIĘSNE OPISUJĄCA.'''<br /> | '''DESZCZE KRWAWE, MLECZNE y MIĘSNE OPISUJĄCA.'''<br /> | ||
| - | '''{{Wielokropek}} 7. W Pomeranij nad Miastem ''Slawe'', deszcz krwawy sztukami tak gruby pádał, iako pięśći; ná ktorym twarz ludzka reprezentowáłá się. Roku 1557 ''Joan. Micrali. in descrip. Pomeran. lib. 6. cap. 25''<ref name="Micraelius"> | + | '''{{Wielokropek}} 7. W Pomeranij nad Miastem ''Slawe'', deszcz krwawy sztukami tak gruby pádał, iako pięśći; ná ktorym twarz ludzka reprezentowáłá się. Roku 1557 ''Joan. Micrali. in descrip. Pomeran. lib. 6. cap. 25''<ref name="Micraelius"></ref> {{Wielokropek}} |
|} | |} | ||
| + | |||
| + | <br clear="all"/> | ||
| + | |||
| + | == Lokalizacja == | ||
| + | |||
| + | {{GEFrame-begin}} | ||
| + | {{GEMap | ||
| + | | kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml | ||
| + | | kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Doniesienia.kml | ||
| + | | kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pomeranie1557-fit.kml | ||
| + | | lat = 54.36 | ||
| + | | lon = 16.68 | ||
| + | | zoom = 10 | ||
| + | | type = map | ||
| + | }} | ||
| + | {{GEIcon-PointRed}} | ||
| + | (S) Sławno | ||
| + | {{GEFrame-end}} | ||
| + | |||
| + | Miasto '''Sławno''' (niem. ''Schlawe''). | ||
| + | |||
| + | <br clear="all"/> | ||
| + | |||
| + | === Mapy === | ||
| + | |||
| + | <gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="2"> | ||
| + | File:Pomorze_1557_(Micraelius_1723_map).jpg|Micraelius (1723) | ||
| + | </gallery> | ||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 70: | Linia 102: | ||
* {{Duńczewski (1744)}} | * {{Duńczewski (1744)}} | ||
| - | * {{Micraelius (Pommernland)}} | + | * {{Micraelius (Pommernland) |page=605}} |
* {{Zeiller (1683) |page=441, ''Die CCCLXXXVI Epistel''}} | * {{Zeiller (1683) |page=441, ''Die CCCLXXXVI Epistel''}} | ||
| Linia 79: | Linia 111: | ||
* doniesienia: [[Bojanowo 1803]] i [[Rauden 1686]] | * doniesienia: [[Bojanowo 1803]] i [[Rauden 1686]] | ||
| + | * dzieło [[Mennel (1503)|Mennela (1503)]] poświęcone serii tajemniczych zjawisk | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sławno Sławno] | ||
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Micraelius Micraelius Johannes] | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Johannes_Micraelius Micraelius Johannes] | ||
[[Category:Doniesienia]] | [[Category:Doniesienia]] | ||
[[Category:Dziwne substancje]] | [[Category:Dziwne substancje]] | ||
Wersja z 22:33, 26 cze 2015
„Krwawy deszcz”
.jpg)
Kolejne doniesienie o dziwnych substancjach spadających z nieba.
W katalogu Chladniego (1826) pod datą 1557 rok znajduje się doniesienie o dziwnej substancji spadłej na Pomorzu:
1557.
En Poméranie. Grandes plaques d'une substance semblable au sang coagulé. Mart. Zeiler, tom. 11, epist. 386.[1]
W wolnym tłum.: Pomorze. Duże płaty z substancji podobnej do zakrzepłej krwi.
Pomimo błędnie podanego przez Chladniego nazwiska udało się odszukać cytowane dzieło. Chladni powołuje się na zbiór listów Martina Zeillera wydanych w 1683 roku. W liście nr 386 (Die CCCLXXXVI Epistel) znajduje się interesujący nas fragment (pisownia oryginalna):
Zeiller (1683); fragment o „deszczu krwi” (Blutregens)
(…) 9. In der Stadt Slawe[2] in Pommern sol es im Jahr 1557. Blut geregnet haben / darin Stůcke als ein Faust groß mit unter gewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und sol dieser Blutregens. Ackerlang gereichet haben. Und so viel hab ich auß den angezogen Pomerischen Historien auß zeichne wollen; welches ich desto lieber gethan weil ich nicht zweiste / thr werdet solchen Auzug ßetwan auch andern / (…) - [na marginesie wyrzutka]
vid. d. Dn. Micræl. d. l. 6. cap. 25. p. 415. seq.[3]
- [na marginesie wyrzutka]
.jpg)
Zeiller (1683) powołuje się w swej książce na jeszcze wcześniejsze dzieło niejakiego Micraeliusa Johannesa z 1639 roku.
Micraelius Johannes, (1639, s. 605), Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes…. Oryginalne brzmienie fragmentu:
Schlawe.
(…) / daß in dieser Stadt im mdlvii [MDLVII = 1557]. Jahr es sol Blut geregnet haben / darin Stůcke / als eine Faust groß / mit untergewesen / welche Menschen Angesichter gehabt / und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst helt diese Stadt drey Marckte, Sonnabends fůr Invocavit, auff Kreutzerhebung / und auff Johannis.
Gdzie to było?
Zdarzenie miało miejsce w mieście (Stadt) Schlawe. Trudno zidentyfikować jego współczesną lokalizację, ale w swym dziele Micraelius (1639, 1723), przy opisie miast, podaje również ich współrzędne geograficzne. U Micraeliusa np. miasto Goleniów (Golnow) ma współrzędne „latitud. 53.32. & longit. 39.15.” (współczesne współrzędne Goleniowa to 53°34', 14°50), Pyrzyce (Pyritz) – „lat. 53.11. & long. 39.15.”, Wolin (Wollin) – „lat. 53.45. & long. 38.45.”, Wolgast (Wolgast) – „lat. 54.14. & long. 38.15.”. Nie udało się określić wg jakiego systemu są one liczone (nie udało się znaleźć odwzorowania izometrycznego tych punktów na współczesny układ współrzędnych). Nawet na zamieszczonej u Micraeliusa (1723) mapie Pomorza (s. 15-16), współrzędne miast nie odpowiadają tym podanym w tekście!
Micraelius lokalizuje Schlawe w miejscu o współrzędnych „latitud. 53.56. & longit. 41.15.”, co pozwala wnioskować, że leżało ono na środkowym Pomorzu. W tym regionie znajduje się tylko jedno historyczne miasto, które po niemiecku nosiło nazwę Schlawe. To polskie Sławno w woj. zachodniopomorskim (współczesne współrzędne to 54°21', 16°40'). Czy tu, gdzieś w rejonie Sławna, spadł w 1557 roku „krwawy deszcz”? Nie ma pewności.
O zjawisku tym wspomina również w swym dziele Duńczewski (1744).
Sądząc z opisu nie był to jednak spadek meteorytu, ale kolejny przypadek podobny do doniesienia Bojanowo 1803 i Rauden 1686 oraz mający zapewne takie samo wytłumaczenie – związane z wegetacją roślin. W starej literaturze wielokrotnie opisywano zjawisko tzw. „krwawych deszczy” (patrz → Mennel (1503)).
Źródła
Wielotomowe dzieło Micraeliusa (1639-40) ukazało się również po jego śmierci w postaci jednego tomu (Micraelius 1723).
Micraelius Johannes, (1723, s. 430), Antiqvitates Pomeraniae, Oder Sechs Bücher Vom Alten Pommerlande. Oryginalne brzmienie fragmentu:
Micraelius (1723, s. 430)Schlawe.
(…) / daß in dieser Stadt im 1557. Jahr es soll Blut geregnet haben, darinn Stůcke, als eine Faust groß, mit unter gewesen, welche Menschen Angesichter gehabt, und daß dieser Blutregen fůnff Ackerlang gereichet. Sonst hålt diese Stadt drey Mårckte, Sonnabends fůr Invocavit, auff Kreutzerhebung, und auff Johannis.
.jpg)
Duńczewski Stanisław, (1744), Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery…. Oryginalne brzmienie fragmentu:
Duńczewski (1744)CIEKAWOSC VII.
O DESZCZACH NIEZWYCZAYNYCH y EXTRAORDYNARYInych.
(…)
RELACYA III.
DESZCZE KRWAWE, MLECZNE y MIĘSNE OPISUJĄCA.
(…) 7. W Pomeranij nad Miastem Slawe, deszcz krwawy sztukami tak gruby pádał, iako pięśći; ná ktorym twarz ludzka reprezentowáłá się. Roku 1557 Joan. Micrali. in descrip. Pomeran. lib. 6. cap. 25[3] (…)
.jpg)
Lokalizacja
(S) Sławno
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Miasto Sławno (niem. Schlawe).
Mapy
.jpg) Micraelius (1723) |
Bibliografia
- Chladni Ernst F.F., (1826), Nouveau Catalogue des chutes de pierres ou de fer; de poussières ou de substances molles, sèches ou humides, suivant l’ordre chronologique, Annales de chimie et de physique, 31, ser. 2, Paris 1826, s. 253-270, (s. 265).[4] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl; plik hPDF.
- Duńczewski Stanisław, (1744), Wiadomosc osobliwsza o meteorach, to jest o dziwnych atmosfery geokozmiczney spektrach, w ktorey ciekawe obserwacye, potrzebne y godne wiedzenia relacye, opisane, Kalendarz polski y ruski na rok Panski od Narodzenia Chrystusowego MDCCXLV przybyszowy, po przestępnym pierwszy […], Zamość 1744.[5][6][7][8] Plik pLib. (addendum)
- Micraelius Johannes, (1639), Johannis Micraelij Sechstes vnd Letztes Buch, Von deß Pommerlandes Gelegenheit und Einwohnern, Sechs Bücher vom alten Pommernland, 1639-1640, Stetin MDCXXXIX (1639), (s. 605).[9] Plik gLib.
- Zeiller Martin, (1683), Epistolische Schatzkammer, Ulm MDCLXXXIII (1683), (s. 441, Die CCCLXXXVI Epistel). Plik europeana.
Przypisy
Zobacz również
- doniesienia: Bojanowo 1803 i Rauden 1686
- dzieło Mennela (1503) poświęcone serii tajemniczych zjawisk
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – Sławno
- Wikipedia – Micraelius Johannes
