PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Suchy Dul

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Bibliografia)
Linia 6: Linia 6:
  | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt [[Usti Nad Orlici]] (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'')
  | opis = Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt [[Usti Nad Orlici]] (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, ''za zgodą'')
  | klasa = Spadek
  | klasa = Spadek
 +
| mbclass = fall
  | metbull = 23737
  | metbull = 23737
  | lokalizacja = Czechy
  | lokalizacja = Czechy
Linia 79: Linia 80:
File:Suchy_Dul_(fot_54_Tucek_1981).jpg
File:Suchy_Dul_(fot_54_Tucek_1981).jpg
File:Suchy_Dul_(fot_55_Tucek_1981).jpg
File:Suchy_Dul_(fot_55_Tucek_1981).jpg
 +
</gallery>
 +
 +
 +
Masa główna meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)
 +
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
 +
File:Suchy_Dul_(Šreinová_2012).jpg
</gallery>
</gallery>
Linia 107: Linia 114:
* {{Pilski (1999)}}
* {{Pilski (1999)}}
 +
 +
* {{Šreinová (2012) |page=23-24}}
* Tuček Karel, (1970), '''Charakteristika chondritu z [[Suchy Dul|Police nad Metují]]''', ''Sborník Národního muzea v Praze'', vol. XXVI B, nr 5, 1970, s. 97-119.<ref>tam plansze z&nbsp;fotografiami okazu i&nbsp;obrazami mikroskopowymi</ref> Plik [http://www.nm.cz/publikace/publikace-download.php?name=File1&dir=archiv&table=tabPublikaceArchiv&id=3370 PDF].
* Tuček Karel, (1970), '''Charakteristika chondritu z [[Suchy Dul|Police nad Metují]]''', ''Sborník Národního muzea v Praze'', vol. XXVI B, nr 5, 1970, s. 97-119.<ref>tam plansze z&nbsp;fotografiami okazu i&nbsp;obrazami mikroskopowymi</ref> Plik [http://www.nm.cz/publikace/publikace-download.php?name=File1&dir=archiv&table=tabPublikaceArchiv&id=3370 PDF].
Linia 129: Linia 138:
* Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku – [http://nachodsky.denik.cz/zpravy_region/presne-pred--lety-jim-spadl-na-strechu-20090915.html Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z&nbsp;nebe"]
* Relacja w dzienniku '''''náchodský.deník.cz''''' z września 2009 roku – [http://nachodsky.denik.cz/zpravy_region/presne-pred--lety-jim-spadl-na-strechu-20090915.html Přesně před 40 lety jim spadl na střechu "kámen z&nbsp;nebe"]
* [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky]
* [http://www.hvezdarna.cz/mapa/ Astronomická mapa České republiky]
 +
* woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe]
* woreczko.pl – European Fireball Network (EN) – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-FireballNetwork.htm Sieci bolidowe]

Wersja z 22:00, 19 paź 2014

Hammer tuż za granicą

Suchy Dul →
280px
Meteoryt Suchy Dul ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Pradze; obok meteoryt Usti Nad Orlici (Národí Muzeum Praha) (fot. Aubrey Whymark, za zgodą)
Spadek
Lokalizacja Czechy
Położenie[1] 50°32'17"N, 16°15'48"E
Data 16 września 1969 r., 08:15 (wtorek)
Uwagi część fragmentów z bolidu mogła spaść na terenie Polski, mogło to być nawet kilkanaście kilogramów
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny L6
Masa 840 g
Liczba okazów jeden okaz, który się rozbił przy upadku
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Police; czeski synonim: Police nad Metují; po czesku: Suchý Důl

Spadek na terenie Czech 16 września 1969 roku (wtorek), blisko granicy z Polską. Meteoryt uderzył w dach domu we wsi Suchy Dul (cz. Suchý Důl) niedaleko Police nad Metují i rozpadł się na dwie części o wagach 755,2 i 60,1 g. Świadek Pani Franciszka Klimesowa (na zdjęciu córka Věra Klimešová) była w ogrodzie swojego domu (posesja nr 147) około 50 metrów od punktu uderzenia. Opowiadała, że spadkowi meteorytu towarzyszył "boom" podobny do dźwięku lecącego samolotu, a następnie ostry gwizd i dźwięk uderzenia. Widziała, jak po dachu jej domu stoczyły się czarne kamienie. Gdy poszła na strych, zauważyła dziurę w dachu i złamaną krokiew, a na podłodze leżący fragment meteorytu[2] (podobne okoliczności towarzyszyły spadkowi meteorytu Sołtmany). Wszystkie zebrane fragmenty ważyły łącznie 840 gramów.[3] Wyniki analiz chemicznych i mineralogicznych meteorytu znajdują się w pracach Tuček (1970) i Jakeš (1980).


Bolid z którego spadł meteoryt Suchy Dul został zarejestrowany przez European Fireball Network. O tym wydarzeniu ukazał się komunikat w Uranii[4]:

(…) z Obserwatorium Astronomicznego w Ondrejowie (CSRS) nadesłano wiadomość, że 16 września 1969 roku o godz. 8-mej w okolicy Polic upadł kamienny meteoryt wagi 840 gramów. (…)Więcej i większe meteoryty mogą być znalezione w Polsce na południe od Kłodzka w woj. wrocławskim. Terenem szczególnego zainteresowania dla poszukiwania spadku meteorytów są m.in. okolice Radkowa, Polanicy Zdroju i Bystrzycy Kłodzkiej w woj. wrocławskim (…).


Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – Police nad Metují — meteorit.


Fragmenty meteorytu Suchy Dul znajdują się tylko w dwóch kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Prague, Nat. Mus. 685 g main mass
Washington, Natl. Mus. Nat. Hist. 1,8 g


Jak pisze Pilski (1999, s. 117): "Pewien miłośnik astronomii z Polic[5] zaobserwował rozpad bolidu na części, z których większość przeleciała na polską stronę. Przelot bolidu obserwowali także mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Jak wiadomo, najbliżej spadają zawsze mniejsze okazy meteorytów, a najdalej dolatują te największe. Meteoryty, które dotarły do Kotliny Kłodzkiej, muszą mieć masę kilku, może kilkunastu kilogramów. Oceniono, że największy okaz spadł gdzieś koło Batorowa.[6] Nikomu jednak nie udało się znaleźć nawet kawałeczka."


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Bystrzyca Kłodzka i Batorów, (P) Polanica-Zdrój, (R) Radkowo, (S) Suchy Dul

miejsce uderzenia meteorytu (wg Vaclava Klimešová)

[IIAB] meteoryt Braunau

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Bolid leciał z północnego zachodu na południowy wschód wzdłuż Gór Stołowych. Obserwowali go mieszkańcy Radkowa i Kłodzka. Zaobserwowano rozpad bolidu i przypuszcza się, że największe jego fragmenty (może nawet kilkunastokilogramowe) spadły w okolicach Batorowa. Teren do poszukiwań jest bardzo trudny. Jak dotąd nie znaleziono dalszych fragmentów.

Meteoryt spadł na dach posesji nr 147 w punkcie o współrzędnych 50°32.248'N, 16°15.701'E (wg Vaclava Klimešová).


W odległym o niecałe 7 km na północny-wschód Broumovie spadł w 1847 roku meteoryt żelazny Braunau.


Miejsce spadku i kierunek skąd nadleciał meteoryt (źródło: Google Earth)


Suchy Dul/Galerie

Meteoryt Suchy Dul (źródło: Tuček 1981; więcej → Suchy Dul/Galerie)

Dziura w dachu wybita przez meteoryt

Suchy Dul (fot 54 Tucek 1981).jpg
Suchy Dul (fot 55 Tucek 1981).jpg


Masa główna meteorytu w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Pradze (Národí Muzeum Praha) (źródło: Šreinová et al. 2012)

Suchy Dul (Šreinová 2012).jpg


Miejsce spadku meteorytu Suchy Dul (początek maja 2012 r.; fot. Wadi & Jan Woreczko)

Gospodarstwo Państwa Klimešov. W dach budynku po lewej (posesja nr 147) uderzył meteoryt

Posesja nr 147 we wsi Suchy Dul

Właściciele gospodarstwa, Mila i Vaclav Klimešov

Dom Franciszki Klimešovej babci Vaclava Klimešova i miejsce gdzie uderzył meteoryt

Widok na wieś Suchy Dul z drogi do posesji nr 147

Na ten dach spadł meteoryt


Więcej → Suchy Dul/Galerie


Bibliografia

  • Jakeš Petr, (1980), Mineralogy of Police meteorite, Sborník Národního muzea v Praze, vol. XXXVI B, nr 1, 1980, s. 43-50. Plik PDF.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • Meteoritical Bulletin, nr 48, 1969.[7] Plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (1999), Nieziemskie skarby. Poradnik poszukiwacza meteorytów, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999. ISBN 83-7180-173-4.
  • Šreinová Blanka, Bukovanská Marcela, (2012), Meteority v České republice, Člověk ve svém pozemském a kosmickém prostředí, Bulletin referátů z konference, Úpice 2012, (s. 23-24).[8] Plik PDF.
  • Tuček Karel, (1970), Charakteristika chondritu z Police nad Metují, Sborník Národního muzea v Praze, vol. XXVI B, nr 5, 1970, s. 97-119.[9] Plik PDF.
  • Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
     (tablice
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ).


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ relacja pani Klimesowej (po czesku) w dzienniku náchodský.deník.cz
  3. ^ Pilski (1999), s. 117
  4. ^ Urania, nr 12, 1969
  5. ^ czeskie Police nad Metují
  6. ^ wyróżnienie w tekście Redakcja Wiki.Meteoritica.pl
  7. ^ zawiera m.in. listę raportów o bolidzie (Ceplecha)
  8. ^ najnowsze krótkie opracowanie na temat wszystkich czeskich meteorytów oraz starszych doniesień (np. Odranec)
  9. ^ tam plansze z fotografiami okazu i obrazami mikroskopowymi

Zobacz również

Linki zewnętrzne


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • Tucek (1964, 1970)
  • fotografie
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Suchy_Dul”
Osobiste