O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 17:13, 27 cze 2012

Spadek meteorytu 15 stycznia 1796 roku^[2] na Ukrainie (H6, TKW 1850 g).

W światowych zbiorach zachowało się tylko niecałe 2 kg. Według źródeł pierwotna masa spadłego okazu wynosiła 9,2 kg. Największy fragment (~1,35 kg) masy głównej meteorytu Biała Cierkiew znajduje się w zbiorach muzeum geologicznego Ukraińskiej Akademii Nauk w Kijowie.

Wieś Błoszczyńce (Bołszczyńce)

W Słowniku Geograficznym... Chlebowskiego^[3] jest wzmianka, że we wsi Błoszczyńce nad rzeką Uziną, 1 stycznia 1796 roku^[4] spadł wielki aerolit, przechowywany później w zbiorach akademii wileńskiej^[5]. Meteoryt otrzymał nazwę Biała Cerkiew zgodnie z obowiazujacą wówczas zasadą, że nazwę nadaje się od nazwy najbliższego punktu pocztowego, więc za Chlebowskim - st. poczt. Białacerkiew.

Data spadku

W różnych źródłach podawane są różne daty spadku. W Meteoritical Bulletin, u Заварицний (1952) i u Stoikowitz'a (1809) jest data 15 styczeń, według katalogu meteorytów Krinova (1976), jest to 14 styczeń. Natomiast w Słowniku Gograficznym... Chlebowskiego^[3] data spadku to 12 styczeń^[4]. Być może chodzi o datę znalezienia (обнаружен, найден), a nie samego spadku?

Lokalizacja

(B) wieś Błoszczyńce

Wieś Błoszczyńce (ang. Bloshchyntsi, ros. Блощинцы, ukr. Блощинці) około 16 km na wschód o Białej Cerkwi.

Mapy

Białacerkiew i Błoszczyńce. Mapa Polski z 1859 roku (fragment) (źródło: Chrzanowski W., (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich, 1:300000, 1859 Paryż)

Wieś Biełaja Cerkow i Błoszczyncy (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912)

Bibliografia

Pokrzywnicki (1959)

• +Chlebowski Bronisław, Krzywicki Józef, Sulimierski Filip, Walewski Władysław, (1900), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom XV, cz. 1, Warszawa 1900, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 61, s. 165. Plik PDF

• Kortum Karol Ludwik, (1805), Uwagi nad kamieniami meteorycznymi, z przytoczonym opisem kamienia, który spaść miał na Ukrainie pod Białą Cerkwią w roku 1797. Pamiętnik Warszawski, seria nowa, tom 18, 1805, s. 336–354.

• Кринов Е.Л., (1976), Краткий каталог метеоритов СССР на 1 января 1976. Meteoritika (Метеоритика), 1976, vol. XXXV.

• Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
  .

• Pokrzywnicki Jerzy, (1959), Meteoryt Biała Cerkiew. Acta Geophys. Polon., vol. VII, nr 1, 1959, s. 72-82. Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

• +Stoikowitz, (1809), Nachrichten von mehreren russischen Luftsteinen, besonders von denen, dle am 1. Octob. 1787 im Gouvernement von Charkow^[6] herabgefallen find. Annalen der Physik, 1, Bd. 31, 1809, s. 305-322. Tam też o meteorycie Owrucz (Obruteza). W tym tomie Ann. d. Phys. relacja ze spadku i wyniki analiz meteorytu Stannern (tam również tablice z rysunkami okazów!). Plik DjVu
  Źródło: Wiki.Meteoritica.pl

• +Sulimierski Filip, Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, (1880), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. tom I, cz. 1, Warszawa 1880, Druk "Wieku" Nowy Świat Nr 59, s. 304. Plik PDF

• Szablon:Заварицний (1952)

Przypisy

1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
2. ^ ^{a b} inne źródła podają różne daty
3. ^ ^{a b} Chlebowski et al. (1900)
4. ^ ^{a b} 1 styczeń 1796 roku wg kalendarza juliańskiego to 12 styczeń wg kalendarza gregoriańskiego - występuje więc rozbieżność dat
5. ^ pod hasłem wieś Bołszczyńce (nie Błoszczyńce!) w tomie I Słownika Geograficznego... na str. 304, znajduje się również informacja o tym spadku, ale nazwa wsi to Bołszczyńce (!?) leży ona u zbiegu rzeczek Uzina i Użka
6. ^ chodzi o meteoryt Kharkov - spadek, chondryt zwyczajny L6, TKW ~1500 g

Zobacz również

• meteoryt Owrucz

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Bjelaja Zerkov
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Bjelaja Zerkov

• Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Белая Церковь
• Wikipedia (RU) - Белая Церковь (метеорит)

Co jeszcze na stronie?

• Pokrzywnicki (1959)