Pułtusk/Wawrzecki Ignacy

KRONIKA KRYMINALNA.
Nadużycie koniecznéj obrony.
W noc z 7-go na 8-my Marca 1885 roku na fol. kolonii Olesin, w gminie Mokotów, powiecie warszawskim położonéj a stanowiącéj własność Aleksandra Boquet'a zakradli się do domu mieszkalnego złodzieje. Rządca kolonii Ignacy Wawrzecki, poddany pruski, starzec 64-letni, zajmował mieszkanie na parterze wzmiankowanego domu. Usłyszawszy w nocy szmer jakiś na górnem piętrze domu, a wiedząc, że tam nikt nie mieszka, słusznie wywnioskował, iż złodzieje zakraść się musieli. Szybko zatém udał się do tuż obok położonej oficyny, gdzie mieszkał ogrodnik Piwnicki, obudził go i krótko wyłożywszy swe podejrzenie, wysłał Piwnickiego na pierwsze piętro. Ten ze świecą i kijem w ręku przebiegł kilka pokojów, a gdy zbliżył się do pokoju z balkonem na ogród, nagle drzwi ktoś przed nim zamknął na klucz z wewnątrz, poczém Piasecki usłyszał spieszne kroki i zeskakiwanie z balkonu, w tejże chwili rozległ się wystrzał. Tymczasem Wawrzecki, wysławszy ogrodnika, sam z dubeltówką, nabitą drobnym śrótem obszedł dom i stanął pod balkonem w ogrodzie, przypuszczając, że tamtędy złodzieje uciekać będą. Gdy w rzeczy saméj z balkonu zeskoczyło dwóch ludzi, Wawrzecki strzelił, aby ich nastraszyć i ku wielkiemu swemu przerażeniu usłyszał jęki. Zaczął więc szukać wraz z Piwnickim postrzelonego,— i oto o kilkadziesiąt kroków od domu znaleźli człowieka, leżącego twarzą na ziemi i już konającego. Człowiekiem tym był Tomasz Wyrzykowski, znany złodziéj z professyi. Na ciele denata lekarz znalazł 33 małe otwory od śrócin, na plecach koło łopatek i łokciu prawej ręki i zaopiniował, że śmierć nastąpiła w skutek nadwerężenia mlecza pacierzowego i płuc. W skutek tego Wawrzecki pociągnięty został do odpowiedzialności z art. 1467 o nadużycie prawa koniecznej obrony.

W dwa lata po wypadku opisanym t.j. w Marcu r. b. pierwszy wydział kryminalny Sądu okręgowego warszawskiego sądził Wawrzeckiego, którego bronił adw. przys. Dunin. Oskarżony do winy się nie przyznał i tłomaczył się, że owa noc była ciemną, że nic widać nie było, że strzelał nie do uciekających, ale w głąb ogrodu, i że zabił pewno stojącego na straży złodzieja, a strzelił dla tego, iż obawiał się, aby złodzieje nie napadli na niego, co było prawdopodobném, gdyż wiedzieli, że mają do czynienia z osłabionym starcem. Sąd biorąc pod uwagę, że podsądny strzelał nie dla tego, aby zabić kogo ze złodziei, ale aby ich przestraszyć, że w skutek ciemnéj nocy nie mógł celować, że to samo stwierdza zeznanie Piwnickiego, przeczytane na posiedzeniu, że wreszcie śledztwo nie wykryło żadnych danych, któreby obaliły lub uczyniły wątpliwem to zeznanie, — uznał oskarżenie za niedowiedzione i Wawrzeckiego od odpowiedzialności uwolnił.

A. S.

Marcelin. Zdarzyło się w Tarchominie 24 czerwca 1896 o godz. 8 rano, zjawili się Józef Krzyżanowski lat 28 i Dionizy Wojciechowski lat 27, służący mieszkający w Marcelinie i zameldowali, że przedwczoraj o pierwszej po południu umarł w Marcelinie Ignacy Wawrzecki lat 77, miejsce urodzenia i imiona rodziców nieznane. Na podstawie naocznego zapewnienia o śmierci Ignacego. Akt ten…

— Rzadki co do ilości zbiór aerolitów, jakiego żaden może gabinet nie posiada, znajduje się obecnie w Krakowie i wystawiony jest w hotelu Drezdeńskim dla publiczności. P. Ignacy Wawrzecki z Pułtuska zebrał bowiem 1700 okazów różnej wielkości, kształtu i odmian aerolitu spadłego w owej okolicy d. 30 stycznia 1868. Wszystkie gabinety mineralogiczne i astronomiczne starały się o nabycie okruchów tego gradu kamiennego, który zasiał okolicę Pułtuska, lecz nie łatwo było na razie o liczne kawałki kamieni napowietrznych, gdyż te po większej części wbiły się w ziemię, lubo niektóre z nich znalazły taki opór w zgęszczonem przez prąd swego biegu powietrzu, iż nie przebiły nawet powierzchni lodu, na którą spadły. P. Wawrzecki zajął się zbieraniem odłamów meteorolitu i nagromadził ogromną ilość takowych, począwszy od małych aż do kilkofuntowych. Rozłożone są one systematycznie pod względem wielkości, formy, przełamu. P. Wawrzecki oznaczył ich miejscowość, co wielkie rzuca światło na przebieg tego kamienistego fenomenu; największe kawały pochodzą z Rzewnia, Boruty, Sielc; dalej idą zebrane w Rozdziałach, Rowach, mniejsze znów w Gostkowie, Ciołkowie i Obrytach, a najmniejsze pochodzą z Wielkolasu. P. Wawrzecki rozdzielił swoje zbiory i pod względem formacyi oraz części składowych. Jedne są całkiem czarne, gładkie, inne przedstawiają formę żużla stopionego, są niektóre z widocznemi śladami żelaza magnetycznego, niklu, inne biało jakby srebrem połyskujące. Warto, aby ten zbiór mógł dostać się do jakiego muzeum krajowego, a przedewszystkiem, aby się nad nim zastanowili uczeni nasi.

źródło: Czas (1870)

– Piszą z Krakowa: Rzadki co do ilości zbiór aerolitów, jakiego żaden gabinet nie posiada, znajduje się obecnie w Krakowie i wystawiony jest dla publiczności. Pan Ignacy Wawrzecki z Pułtuska zebrał bowiem 1,700 okazów różnéj wielkości, kształtu i odmian aerolitu spadłego w owéj okolicy dnia 30-go stycznia 1868 roku. Pan Wawrzecki zajął się zbieraniem odłamków aerolitu i nagromadził ogromną ilość takowych, począwszy od małych aż do kilkofuntowych. Rozłożone są one systematycznie pod względem wielkości i formy przełamu. Pan Wawrzecki oznaczył ich miejscowość, co wielkie rzuca światło na przebieg kamienistego fenomenu. Największe kawały pochodzą z Rzewnia, Boruty, Sielc; daléj idą zebrane w Rozdziałach, Rowie, najmniejsze znów w Gostkowie, Ciołkowie i Obrytach; najmniejsze pochodzą z Wielkolasu.

źródło: Gazeta Warszawska (1870)

— P. Ignacy Wawrzecki, naoczny świadek gradu kamiennego, który w r. 1868 d. 30. stycznia spadł obficie w okolicach Pułtuska, w Królestwie Polskiem, zebrał starannie te aerolity i uporządkowawszy złożył je w domu hr. Włodz. Dzieduszyckiego. Wszystkich aerolitów zebranych przez p. Wawrzeckiego jest 1700 i od dzisiaj każdy będzie mógł je oglądać za wstępną opłatą 20 centów.

źródło: Unia (1870)

— Zbiór meteorytów. Czytelnicy przypomną sobie zjawisko nadzwyczajne, gdy w d. 30 stycznia 1868 pod Pułtuskiem w królestwie polskiem liczne spadły meteoryty. Wszystkie akademje i różne towarzystwa naukowe wysyłały wówczas swych ajentów do Pułtuska, aby na miejscu zjawiska tego zbierać okazy ciał spadłych z powietrza i niemi zaopatrzyć swe muzea. Ciekawy, i liczny bo 1700 okazów liczący zbiór owych meteorytów zebrał p. Ignacy Wawrzecki, i okazuje takowy obecnie we Lwowie w domu p. Włodzimierza hr. Dzieduszyckiego. —

źródło: Gwiazdka Cieszyńska (1870)

(…) Oprócz tych zjawisk, nastręczających meteorologom przedmiot spostrzeżeń, mamy tu jeszcze otwartą od kilku dni wystawę aerolitów, spadłych pod Pułtuskiem, które przywiózł p. Wawrzecki i wystawił na widok publiczny w muzeum przyrodniczém hr. Włodzimierza Dzieduszyckiego [tj. we Lwowie]^[9]. Zbiór ten zawiera 1700 sztuk aerolitów.

źródło: KŁOSY (1870)

* (Kilka słów o meteorze.) Otrzymaliśmy od p. J. Wawrzeckiego następujący artykuł: „Jakkolwiek uwaga publiczna w chwili obecnej jest zwróconą na kwestje różne od tej, jaką chcę poruszyć i która to kwestja dziś wydać się może przestarzałą, sądzę jednak że przynajmniej dla ludzi poświęcających się nauce, nie będzie ona obojętna. W roku 1868 dnia 30-go stycznia o godzinie 7-ej, w okolicach Pułtuska spadł meteor a raczej gromada aerolitów; zjawisko to w swoim czasie ogólne wzbudziło zajęcie, o ile jednak jakość aerolitu mogła być gruntownie zbadaną, o tyle śmiem twierdzić, nie zwrócono uwagi na okoliczności towarzyszące upadkowi meteoru. Najpierwszym objawem spadających ciał był olśniewający blask, który i w Warszawie widziano; mieszkańcy Pułtuska w ciągu mniej więcej 20 sekund po błysku, słyszeli huk podobny do dwóch prawie jednoczesnych wystrzałów działowych; w tej samej chwili rozległ się szum spadających meteorów i trzaskanie trwające mniej więcej 100 sekund, podobne zupełnie do sypanych kamieni, stopniowej wielkości, w próżną szufladę. Największe upadały najpierw, mniejsze co raz później. Trzy milowa przestrzeń którą Narew przecina, rozmaite przedstawiała powierzchnie: znajdowały się tam warstwy śniegu, rola uprawna lekkim mrozem obsuszona, w innem miejscu równiny łąk i lód na Narwi. Ta wzmianka o miejscowości jest nader ważną jak się z dalszego ciągu pokaże. Mieszkając podówczas w Pułtusku, zdjęty ciekawością udałem się na miejsca gdzie spadły aerolity i oto co mi własne spostrzeżenia i opowiadania innych udzieliły. 1) Kamienie te spadły w pewnym porządku: najmniejsze przed wsią Wielgolas, powiększając się stopniowo do wsi Sile i Rzewni, za którą upadły największe, zajmując przestrzeń około 3 mil długości a ¼ mili szerokości. 2) Gdziekolwiek padły na śnieg, czy na lód, na rolę, czy na trawę, wszędzie zatrzymały się na powierzchni, nie miażdżąc lodu, nie zapadając się w śnieg ani nawet gniotąc trawy pod sobą,—a były tam kamienie od ⅛ łuta do kilkudziesięciu funtów ważące. 3) Żaden z tych kamieni nie spalił trawy, ani stopił śniegu lub lodu na który upadł. Sądzę, że dwie ostatnie okoliczności są nader ważne; słyszeliśmy dotąd że aerolity zagłębiają się w ziemię dość znacznie, i że spadają rozpalone; w tym zaś wypadku było zupełnie inaczej; że zaś tak było, obserwowałem sam i każdy znajdujący takowe to samo mi opowiadał. Fakt ten daje mi prawo twierdzić, że aerolity zapalające się w najwyższych warstwach atmosfery, dobiegają powierzchni ziemi zupełnie już oziębione, co przypisać należy nadzwyczaj nizkiej temperatury obszarów międzyplanetarnych, tak nizkiej że ciało pochodzące ztamtąd, lubo przez uderzenie na atmosferę chwilowo rozpala się na swej powierzchni, przecież natychmiast się oziębia nie doszedłszy nawet do ziemi. Dalej kamienie znalezione, upadły nadzwyczaj lekko, to upoważnia mnie do twierdzenia że pod upadającym aerolitem, a nawet prawie do koła niego, w skutek ogromnej szybkości spadku, tworzy się ztłoczony kłęb powietrza jak np. w krzesiwku pneumatycznem, i ten to kłęb powietrza nie pozwala na uderzenie gwałtowne. Nie odznaczono również huku upadających na atmosferę i strzałów każdego z osobna upadającego na ziemię aerolitu, co ma związek z ich lekkim położeniem na powierzchni ziemi. Zresztą zdania moje, choć innem jeszcze mógłbym poprzeć objaśnieniem, oddaje pod sąd ludzi fachowych, zwracając ich uwagę na to, że okoliczności o których wspomniałem zbyt są ważne aby się nad niemi zastanawiać i dostatecznie objaśnić.” Obok tego p. Wawrzecki nadesłał nam 1,640 sztuk odłamków meteora, zebranych przez niego na przestrzeni 3 milowej i stanowiących najkompletniejszy zbiór tych odłamów, który był już wystawiany na widok publiczny, pomiędzy innemi w Wrocławiu^[2] i w Krakowie^[3], a który można oglądać w naszej redakcji co niedziela i święto od godziny 10-ej do 12-ej zrana, w przeciągu niedługiego czasu.

źródło: Dziennik Warszawski (1870)

(…) Auf kurze Zeit zeigte Herr Ign. Wawrzecki im mineral. Museum e. Samml. von 1600 Meteorsteinstücken, bis 7 Pfd. schwer, von dem 1868 i. Polen gefall. Steinregen (f. Bd. VII. S. 469)^[10].(…)

źródło: Rübezahl (1870)