(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Brahin
Z Wiki.Meteoritica.pl
(→Bibliografia) |
(→Bibliografia) |
||
Linia 88: | Linia 88: | ||
* {{Drzewiński (1825) |page=64-65}} | * {{Drzewiński (1825) |page=64-65}} | ||
- | * Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), '''O [[Brahin|żelazie meteorycznem]], spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione''', ''Dziennik Wileński'', t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=23017&dirids=1 DjVu] | + | * Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), '''O [[Brahin|żelazie meteorycznem]], spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione''', ''Dziennik Wileński'', t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=23017&dirids=1 DjVu]. |
* {{Kesselmeyer (1861) | page=374}} | * {{Kesselmeyer (1861) | page=374}} | ||
Linia 98: | Linia 98: | ||
* {{Morozewicz (1931)}} | * {{Morozewicz (1931)}} | ||
- | * | + | * {{Nöggerath (1825)}} |
- | * Pilski Andrzej S., (1994), '''O żelazie meteorycznem [[Brahin|Rzeczyckiem]]''', ''Meteoryt'', 1, 1994, s. 18-20. Plik [http://meteoryt.info/meteoryt194.pdf PDF ] | + | * Pilski Andrzej S., (1994), '''O żelazie meteorycznem [[Brahin|Rzeczyckiem]]''', ''Meteoryt'', 1, 1994, s. 18-20. Plik [http://meteoryt.info/meteoryt194.pdf PDF]. |
* Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]]''', ''Dziennik Wileński'', t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=17394&tab=3 DjVu]. Przedruk w: ''Dzieła'', tomy 1-6, tom 3, s. 186-212. | * Śniadecki Jędrzej, (1822), '''O żelazie meteorycznym [[Brahin|Rzeczyckim]]''', ''Dziennik Wileński'', t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik [http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/publication?id=17394&tab=3 DjVu]. Przedruk w: ''Dzieła'', tomy 1-6, tom 3, s. 186-212. |
Wersja z 23:05, 15 wrz 2013
Brahin → | |
Mapa pierwszych znalezisk meteorytu Brahin (źródło: Meteoryt, 1/1994)
| |
Znalezisko | |
Lokalizacja | Białoruś |
Położenie[1] | 52°30'N, 30°20'E |
Data | 1807(?), 1937 r. |
Charakterystyka | |
Typ | pallasyt, PAL-MG |
Masa | kilkaset kg |
Liczba okazów | setki okazów |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
w NHM Cat: Bragin, Komarinsky, Kruki, Krukov, Minsk, Rocicky, Rokicky, Rokitskii; po rosyjsku: Брагин; po białorusku: Брагін |
Znalezisko z 1810 roku na Białorusi (pallasyt PAL-MG). Do dzisiaj znajdowane są duże bryły tego pallasytu (TKW: kilkaset kilogramów).
- Za portalem meteorite.narod.ru i Pilskim (1994)
Pierwsze dwa okazy meteorytu Brahin znaleziono prawdopodobnie w 1807 roku, ale nie później niż w 1809[2]. Było to w dobrach Ludwika hrabiego Rokickiego. Chłopi ze wsi Kaporenka (Капоренка) (w gminie Jołcza, powiat rzeczycki, gubernia mińska) znaleźli na uroczysku Kucówka (Куцовка) na piaszczystych wzgórzach wśród bagien dwie bryły odległe od siebie o około 100 sążni ("почти ста саженей один от другого")[3]. Okazy te trafiły na Uniwersytet Wileński[4]. W 1818 roku profesor mineralogii tego uniwersytetu, adiunkt Grodecki (prawdopodobnie chodzi o Ignacego Horodeckiego[5]), przesłał do Paryża oba okazy, w celu przeprowadzenia ich badań przez znanego badacza meteorytów, francuskiego chemika Laugiera[6]. Razem z okazami meteorytu Brahin wysłał on również fragmenty meteorytów Lixna i Zaborzika.[7]
Pod koniec XIX wieku, kilkanaście kilometrów na zachód od dwóch pierwszych znalezisk, w odległości 2-3 km na wschód od wsi Kruki (Круки) znaleziono trzeci okaz o wadze 182 kg, który w 1911 roku trafił do kolekcji Uniwersytetu Kijowskiego.
Na początku XX wieku w sąsiedztwie dwóch pierwszych znalezisk natrafiono na kolejne dwa okazy. Na jeden z nich natrafiono podczas kopania studni na głębokości 90-106 cm, ale zaginął. Drugi o wadze 66,5 kg znajduje się do dziś w zbiorach Rosyjskiej Akademii Nauk. W 1927 roku we wsi Kołybany (Колыбань) znaleziono kolejne dwa okazy o wagach 543 i 340 g. W 1937 roku pół kilometra na południowy-wschód od wsi Kruki (Круки), podczas kopania rowu natrafiono na głębokości 120 cm na największy znany okaz o wadze 270 kg. Wreszcie w 1938 roku zaledwie 2 km na wschód od wsi Kaporenki (Капоренка), podczas kopania gliny, natrafiono na głębokości 30-40 cm na meteoryt o wadze 16 kg. Te dwa ostatnie okazy trafiły do Instytutu Geologicznego Białoruskiej Akademii Nauk w Mińsku, który został zniszczone podczas II wojny światowej.
Rosyjski badacz meteorytów Kulik[8] uważał, że w tym rejonie wielokrotnie znajdowano wiele brył, ale zostały one nie zgłoszone lub zaginęły. Oszacowano wielkość obszaru znajdowania meteorytu Brahin: ma on około 15 km w szerokości geograficznej i drugie tyle (około 30 km) w długości geograficznej. Biorąc pod uwagę rozkład mas meteorytów, największe znajdowano w okolicach wsi Kruki, zaś najmniejsze w pobliżu wsi Kaporenka, Kulik uważa, że deszcz meteorytów spadł z kierunku południowego-wschodu na północny zachód. Opierając się na obserwacji, że okazy meteorytu Brahin są stosunkowo dobrze zachowane pomimo wilgotnej okolicy, spadek nastąpił nie dawniej niż tysiąc lat temu.
Źródła
Kesslemeyer (1861) (s. 374)
23. - - - Rokicky (***)[9] bei Brahin (51°46'N., 30°10'O.), Kreis Retschitz (Rseczytza), District Mozyrz, am Zusammenfluss des Dniepr und Prypetz. 2 Stück von zusammen 200 ℔. Gefunden 1822. - Sp.-Gew.: 6,2-7,58 Gouv. Minsk G.68.1821.342.[10] W. 1860.
Buchner (1861)
Brahin, Russland.
Laugier Mém. du Mus. 1817, 6. SchwJ 43, 25. GA. 75, 264. PAErgb. 4, 393. RbH. 1, 423. MCh. 908. Pa. 90. Br. 105.
- rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto
Lokalizacja
(B) Brahin, (K) wieś Komaryn
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od miejsca, gdzie znajduje się meteoryty, leży Czarnobyl!
Mapy
Galeria
Заварицний (1952)
Bibliografia
- +Bieliński Józef, (1899-1900), Uniwersytet Wileński (1579-1831), tomy 1 i 2, Kraków 1899-1900.[11] Plik dLib (tom 1), dLib (tom 2).
- Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482. Plik PDF; plik DjVu.
- Chladni Ernst F.F., (1819), Fünfte Fortsetzung des Verzeichnisses der vom Himmel gefallenen Massen; nebst weitern Nachtrichten von einigen schon bekannten und von neuern Feuermeteoren, Annalen der Physik, 3, Bd. 63, 1819, s. 17-49. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(s. 32-33).
- Chladni Ernst F.F., (1821), Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen, Annalen der Physik, 8, Bd. 68, 1821, s. 329-366. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl(s. 342).
- Chrzanowski Wojciech, (1859), Karta dawnéj Polski z przyległémi okolicami krajów sąsiednich według nowszych materyałów na 1:300000, Paryż 1859. Plik dLib; plik eUWr.
- +Daszkiewicz Piotr, Tarkowski Radosław, (2006), Korespondencja Ignacego Horodeckiego z Aleksandrem Brongniartem w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, R. 51, nr 2, s. 145-171, 2006.
- Drzewiński Feliks, (1825), O kamieniach meteorycznych, i przyczynach mogących je tworzyć. Rozprawa czytana na posiedzeniu publiczném w Cesarskim Uniwersytecie wileńskim, dnia 15 września 1825 roku, przez Felixa Drzewińskiego professora Fizyki tegoż Uniwersytetu, Dziennik Wileński, t. III, nr 9, 1825, s. 47-73, (s. 64-65). Plik eLib.
- Jundziłł Stanisław Bonifacy, (1821), O żelazie meteorycznem, spadłém w dobrach Hrabi Rokickiego, doniesienie Radzie Cesarskiej Uniwersytetu Wileńskiego, przez Xdza Stanisława Jundziłła, prof. w tymże uniwersytecie, d. 15 listopada 1821 uczynione, Dziennik Wileński, t. III, nr 12, 1821, s. 486-489. Plik DjVu.
- Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 374). Plik PDF; plik DjVu.
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- +Laugier André, (1824), Analyse de deux Météorites, Annales de chimie et de physique, 25, ser. 2, Paris 1824, s. 219-221.[12] Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl; plik hPDF.
- Morozewicz Józef, (1931), Części składowe meteorytów i Wykaz meteorytów spadłych na historycznych ziemiach polskich, w: Tschermak G., Becke F., Podręcznik mineralogji, wydanie polskie, Warszawa 1931, s. 806-816. Tam lista polskich meteorytów z uwzględnieniem granic przedrozbiorowych. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Nöggerath J., Bischof Gust., (1825), Ueber die grösste europäische Gediegen-Eisenmasse, meteorischen Ursprungs, Schweigger's Journal für Chemie und Physik, Bd. 43, 1825, s. 1-27.[13] Plik hPDF.
- Pilski Andrzej S., (1994), O żelazie meteorycznem Rzeczyckiem, Meteoryt, 1, 1994, s. 18-20. Plik PDF.
- Śniadecki Jędrzej, (1822), O żelazie meteorycznym Rzeczyckim, Dziennik Wileński, t. 1, nr 4, 1822, s. 481-506. Plik DjVu. Przedruk w: Dzieła, tomy 1-6, tom 3, s. 186-212.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Brahin
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Brahin
- Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - Брагин
- meteorite.narodu.ru - Каталог метеоритов России и стран бывшего СССР • Brahin
- Wikipedia (RU) - Брагин (метеорит)
- Метеориты Беларуси - Метеорит "Брагин"
- Galeria zdjęć meteorytu Brahin - Брагин (Brahin)
Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …) |
- rysunki
- Buchner (1861)