PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Tabor

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Przekierowano z Tábor)
0i

Czy zebrano wszystko?

Tabor →
Tabor (Natural History Museum Vienna).jpg
Największy okaz meteorytu Tabor ze zbiorów Natural History Museum, Vienna (fot. © NHM, Alice Schumacher)
Spadek
Lokalizacja Czechy
Położenie[1] 49°24'N, 14°39'E
Data 3 lipca 1753, 20:00 local (wtorek)
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny H5
Masa 7,54 kg
Liczba okazów deszcz meteorytów
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Kravin, Krawin, Strkov, Strkow; po czesku: Tábor, Kravín

Deszcz meteorytów 3 lipca 1753 roku (wtorek) na terenie dzisiejszych Czech (chondryt zwyczajny H5, TKW 7,54 kg).

Historię spadku opisał astronom, fizyk i matematyk oraz kierownik katedry na Uniwersytecie Praskim Joseph Stepling w książce wydanej w Pradze w 1754 roku pod tytułem De Pluvia Lapidea Anni M.DCC.LIII. ad Strkow et ejus Causis Meditatio (O deszczu kamieni w roku 1753 koło Strkowa i rozważania o jego przyczynie)[2].

Na portalu Meteorite Manuscripts w artykule Marka Grossmana Handwritten Letter by Joseph Stepling Describing Tabor Fall Discovered (Grossman 2011) znajdują się fragmenty listu Josepha Steplinga do członka towarzystwa Royal Society w Londynie, Jamesa Shorta.[3] W liście pisanym po łacinie Stepling zdaje relację m.in. o spadku kamieni z nieba 3 lipca 1753 roku w okolicach Strkowa na południe od miejscowości Tabor. W przetłumaczonym na potrzeby posiedzenia Royal Society liście znajdujemy wiele ważnych informacji oraz opisane są tam m.in. dwa przypadki relacji świadków owego spadku.

Około ósmej wieczorem przy niemal bezchmurnym niebie zaobserwowano ciągłą błyskawicę trwającą dłużej niż zwykle, której towarzyszyły trzy potężne grzmoty. Po czym spadł deszcz kamieni mających czarniawy kolor zewnętrznej powierzchni i popielaty kolor wewnątrz. Jeden ze świadków pasterz owiec widząc cztery kamienie spadające z powietrza podbiegł do nich, bo były nie dalej niż trzydzieści kroków od niego, i wziął jeden z nich i zatrzymał go. To, jak rozumiem, zdarzyło się poza [Piscinam?][4] koło wsi Strkow około mili czeskiej od Taborium. Drugi opisany przez Steplinga świadek wieśniak we wsi Plan[5], w jurysdykcji Strkow, przypomniał sobie, że widział, jak na polach kamienie spadają z powietrza około 50 kroków od niego; że obserwował dwa z nich i zauważył, jak wzbiły pył i wywołały wstrząs gruntu przy spadku, i że stwierdził, że jeden z nich był dość gorący, gdy wziął go do ręki.[6]

Co jest istotnego i znamiennego w tej relacji? Otóż, jak opisują świadkowie, w polu ich widzenia w odległościach kilkudziesięciu kroków od nich, spadło po kilka kamieni, można stąd wnioskować, że spadek meteorytu Tabor był obfitym deszczem meteorytów (?!). Być może równie dużym jak deszcz meteorytu Pułtusk?

Według relacji Schindlera (1803) jeden z okazów spadł na dach plebanii w miejscowości Planá, więc można spadek meteorytu Tabor zaliczyć do tzw. hammerów. Okaz ten podobno był jeszcze tak gorący, że sparzył rękę pastora.[7] Jeden ze znalezionych okazów przekazano panu Z. Bulachovi ve Vídni (z Wiednia), który wykonał z niego tabakierkę (Schindler 1803).


Więcej szczegółów w artykule Meteoryt 2/2011 i na stronie Marka Grossmana.

Szczegółowy opis spadku i źródeł bibliograficznych znajduje się na portalu Hvězdárna Františka Pešty - Sezimovo Ústí.

Krótki opis na portalu: Astronomická mapa České republiky – Tábor — meteorit:

Spadek obserwowało wielu świadków, niektórzy widzieli spadające kamienie z odległości kilkudziesięciu metrów. Dużo okazów wpadło do pobliskich stawów, na łąki i w uprawy. Obszar spadku miał 2 km średnicy.

Kolekcje – zachowane okazy

W zbiorach muzealnych zachowało się niewiele okazów, a w katalogach podaje się TKW tylko 7,54 kg![8]. W zbiorach NHM w Wiedniu znajduje się m.in. kompletny okaz 2,789 kg (całkowita waga wszystkich okazów 4,063 kg) (katalogi Berwerth 1903 i Grady 2000). Jest to chyba masa główna?[8] W zbiorach Muzeum Narodowego w Pradze są tylko 3 fragmenty, największy z nich (po lewej na zdjęciu), okaz całkowity ma wagę 475,7 g (w sumie w zbiorach muzeum jest 766,4 g) (Tuček 1968).

Również większe ilości znajdują się w: Budapeszcie – okaz całkowity 709,2 g i płytka 28,6 g (Ravasz 1969), katalog Grady (2000) wymienia jeszcze dwa okazy w zbiorach węgierskich – 1,5 kg i 762 g; MHN Paryż – 160 g; FMHN Chicago – 111 g; NHM Londyn – 150, 7, ~3,7 i 13,7 g (Grady 2000). W pozostałych kolekcjach jest jeszcze w sumie mniej niż 100 gramów fragmentów. Ogólna waga zachowanych fragmentów przekracza znacznie TKW podawane w katalogach?!

Lista zbiorów, w których znajdują się okazy i fragmenty meteorytu Tabor, znajduje się na portalu Hvězdárna Františka Pešty - Sezimovo Ústí – Přehled meteorů. Tam też częściowa lista znalazców z 1753 roku!


Fragmenty meteorytu Tabor w największych kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Vienna, Naturhist. Mus. 4019 g fotografia (Brandstätter 2013)
Prague, Nat. Mus. 831 g 477 g, 164 g, 127 g i 68 g[9]
Budapest, Eötvös Lorand Univ. 742 g
Budapest, Nat. Mus. 738 g
London, Nat. Hist. Mus. 175 g
Paris, Mus. d'Hist. Nat. 160 g
(…)

W polskich kolekcjach prywatnych znajdują się małe fragmenty tego meteorytu.

W katalogu online zbiorów muzeum w Waszyngtonie (NMNH) znajdują się zdjęcia płytek cienkich (thin section) tego rzadkiego meteorytu.


Meteoryty z tego spadku są znajdowane do dziś! Informacja zamieszczona w Meteoritical Bulletin:

Meteoritical Bulletin, 33
Dr. Gustav Skrov (Czeske-Budeevice, Czechoslovakia) in a letter, X.14 1964 reported about discovery by him together with Dr. B. Polesny and Dr. J. Ihm a frag­ment of the stony (chondrite) meteorite of Strkov (Tabor) weighing 67.5 gr in Tre­bone in 1962. The meteorite was turned over to the Popular Observatory of Ceske Budejovice.

O tym znalezisku wspomina również Pokrzywnicki (1970).


Zwodnicza nazwa

Jest meteoryt, który ma podobnie brzmiącą nazwę do meteorytu Tabor. Meteoryt Ochansk (Оханск)[10] ma podobnie brzmiące synonimy nazwy, m.in.: Taborg, Taborsk, Taborskoie Selo, Taborskoje Selo, Tabory, Toborsk. Tak więc w literaturze rosyjskojęzycznej w opisie meteorytu Ochansk występują podobne określenia: Таборский метеорит, Таборы, Таборское Село.


Źródła

Stepling (1754) (plik PDF)

Stepling (1754)
 Opis spadku i hipoteza pochodzenia spadłych kamieni.


Schindler (1803, Prager neue Zeitung)

Relacja w Prager neue Zeitung – streszczenie: 1803 - Prager neue Zeitung č. 13.[11]


Mayer (1805a) (s. 220-234)

Mayer (1805a)


Chladni (1815a) (s. 248)

Chladni (1815a), s. 248


Chladni (1819) (s. 246-248)

Chladni (1819), s. 246-248
Powołania na: Stepling (1754), Born (1772, s. 125), Schindler (1803, Prager neue Zeitung), Mayer (1805, 1805a).


Greg (1861)

Year. Day of month. Locality. Size or weight. Direction. Duration; rate; hour; Remarks, &c.
1753.* July 3 Tabor, Bohemia 13 lbs.+ … 8 P.M. Stone-fall; several; sp. gr. 3.65.


Kesselmeyer (1861) (s. 368, 420)

45. 1753 3. Juli Plan und Strkow, beide SO. von Tabor, ehemaliger Kreis Bechin. Sp.-Gew.: 3,65-4,28[12] Böhmen 49°21'N.
49°21'N. 		14°43'O.
14°43'O. 		G.50.1815.248.[13] W. 1860. S. 1860.
383. 45 1753. 3. Juli Plan und Strkow, beide SO. von Tabor; Kreis Bechin Böhmen 49°21'N. 14°43'O.
und
49°21'N. 14°44'O. 		C. 246.[14] Unter kanonenähnlichem Getöse viele eisenhaltige Steine, daren grösster von 13 ℔.


Buchner (1861)

Tabor (Plan, Strkow), Böhmen 1753, Juli 3.

Stepling de pluvia lapidea anni 1753 ad Strkow et ejus causis meditatio. Prag 1754.[15] Lithophylac. Bornian. Prag 1772. 1, Nr. 125.[16] Howard PhilTr. 1802.[17] Prager Ztg. 1803, Nr. 13, 31 Jan. Mayer Beitr. zur Gesch. d. meteorischen Steine in Böhmen. Dresd. 1805, 10.[18] VMag. 10, 220.[19] AdChim. an X. CP. 31. BdM 98.[20] Iz. 190, 210. CFM. 246.[21] vSch. 10 (Abb.)[22] Pa. 71.[23] Br. 41.[24] PA. 111, 365, 377.[25]

Rozwinięcia skrótów → patrz Bibliografia/Buchner Otto


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(K) Kravín, (P) Plan (Planá nad Lužnicí), (R) Radimovice u Želče, (S) Strkov

jeziora Nový i Starý Kravín[26]

współrzędne wg różnych autorów

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Rejon spadku wg Tučeka (1968) to: Kravín farm near the village of Strkov, SSE of Tábor… (49°21'N 14°43'E).[8].

Według zachowanych opisów bolid leciał z północnego-zachodu w kierunku południowego-wschodu (na linii Radimovice–Planá–Strkov). Mniejsze okazy spadły w okolicy Planá (m.in. na dach plebanii), a największe w okolicach stawów w Strkov. Spadkowi towarzyszyły, wg relacji świadków, trzy grzmoty.

Współcześnie nie ma już na mapach wsi/osady Kravin (cz. Kravín), nazwa zachowała się tylko w nazwach okolicznych jezior Nový i Starý Kravín[26]. Wieś tę można odnaleźć na starych mapach. Jeziora te to prawdopodobnie stawy rybne, co zgadzałoby się z relacją Steplinga, gdzie pojawia się określenie Piscinam – staw rybny[4]. Słowo kravín znaczy po czesku obora.


Prawdopodobnie był to duży deszcz meteorytów, ale zebrano niewiele okazów!


Tabor/Mapy

Miejscowości Tabor i Plan na mapie de Vangoudy z 1751 roku[27] (źródło: David Rumsey Map Collection)

Miejscowości Planá, Strkow i Krawin (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912)

Historyczne mapy wojskowe → patrz Tabor/Mapy


Galerie

Meteoryt Tabor

Okazy meteorytu Tabor ze zbiorów Muzeum Narodowego w Pradze (źródło: Tuček 1968)

Meteoryt Tabor (źródło: Tuček 1981)

Meteoryt Tabor (źródło: Tuček 1981)

Meteoryt Tabor w zbiorach MHN w Pradze (fot. Aubrey Whymark)

Oryginalne pudełko okazu 68 g (fot: Tomasz Jakubowski)

Okaz meteorytu Tabor (68 g) w zbiorach Muzeum Narodowego w Pradze (fot: Tomasz Jakubowski)

Okaz meteorytu Tabor (477 g) w zbiorach Muzeum Narodowego w Pradze (fot: Tomasz Jakubowski)

Okazy meteorytu Tabor (164 i 127 g) w zbiorach Muzeum Narodowego w Pradze (fot: Tomasz Jakubowski)

Masa główna meteorytu Tabor (2,8 kg) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (fot. Tomasz Jakubowski)

Okaz meteorytu Tabor (450,0 g) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (fot. Tomasz Jakubowski)


Okaz meteorytu Tabor (źródło: Schreibers 1820)


Strona w publikacji Born (1772) opisująca kamienie z Plann prope Tabor (źródło: GoogleBooks)


Bibliografia

  • Born Ignaz Edler von, (1772), Lithophylacium Bornianum, Praga 1772, (s. 125, część 1). Plik GoogleBooks.
  • Brandstätter Franz, Ferrière Ludovic, Köberl Christian, (2013), Meteorites: Witnesses of the Origin of the Solar System (Meteoriten: Zeitzeugen der Entstehung des Sonnensystems), Edition Lammerhuber, 2013, ss. 272, (s. 92).[28] ISBN 978-3901753435.
  • Buchner Otto, (1861), Versuch eines Quellenverzeichnisses zur Literatur über Meteoriten, w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 455-482, (s. 476). Plik PDF; plik DjVu.
  • Chladni Ernst F.F., (1815a), Neues Verzeichniss der herabgefallenen Stein- und Eisenmassen, in chronologischer Ordnung, Annalen der Physik, 20, Bd. 50, 1815, s. 225-256, (s. 248). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ; plik GIF.
  • Chladni Ernst F.F., (1819), Ueber Feuer-Meteore, und über die mit denselben herabgefallenen Massen (O ognistych meteorach i o masach spadających z nimi) (Nebst zehn Steindrucktafeln und deren Erklärung von Carl von Schreibers), Wien 1819, ss. 434, (s. 246-248).[29][30] Plik PDF[31]; plik GoogleBooks; plik doi.
  • Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860[32], Report of the British Association for the Advancement of Science (B.A.A.S.), 30th Meeting (1860), London 1861, s. 48-120.[33] Źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; plik PDF; wersja full-HTML (h) (str. tytułowa).
  • Grossman Mark, (2011), Joseph Stepling i spadek meteorytu Tabor, Meteoryt, 2, 2011, s. 3–6, (tłumaczenie art., METEORITE, vol. 17, no. 2, plik PDF).[3] Plik PDF.
  • Howard Edward Charles, (1802), Experiments and Observations on certain stony and metalline Substances, which at different Times are said to have fallen on the Earth; also on various Kinds of native Iron, Philosophical Transactions of the Royal Society of London, Series A, 92, 1802, s. 168-212.[34] Plik doi (Abstract).
  • Kesselmeyer Paul August, (1861), Ueber den Ursprung der Meteorsteine. Tafel XII-XIV., w: Broenner Heinrich L., Abhandlungen, herausegeben von der Senckenburgischen naturforschenden gesellschaft, Bd. 3, Frankfurt a.M. 1859-1861, s. 313-454, (s. 368, 420). Plik PDF; plik DjVu.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • +Kokta Jaroslav, (1937), A study of Czechoslovak meteoric stones (chemical investigation), Collection of Czechoslovak Chemical Communications, 9, 1937, s. 471-496. Plik doi.
  • Mayer Johann, (1805), Beytrag zur Geschichte der meteorischen Steine in Böhmen, in der Waltherischen Hofbuchhandlung, Dresden 1805, ss. 44.[35] Plik PDF; plik DjVu.
  • Mayer Johann, (1805a), Beitrag zur Geschichte der meteorischen Steine in Böhmen, Magazin für den neuesten Zustand der Naturkunde, Bd. 10, III. Stück, 1805, s. 220-234. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , plik PDF.
  • Meteoritical Bulletin, 33, Moscow 1965, s. 5. Plik PDF.
  • Partsch Paul, (1843), Die Meteoriten oder vom Himmel gefallenen Steine und Eisenmassen im k. k. Hof-Mineralien-Kabinette zu Wien, Wien 1843, ss. 166, (s. 71-73).[36] Plik DjVu; plik PDF.
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1970), Nowe meteoryty, Acta Geophys. Polon., vol. XVIII, nr 1, 1970, s. 143-145. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Reichenbach Karl Freiherr von, (1860), I. Meteoriten in Meteoriten. II. Meteoriten und Sternschnuppen, Annalen der Physik, 111, Bd. 187, 1860, s. 353-401, (s. 365, 377) (ilustracje).[37] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ; plik PDF; plik PDF.
  • Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer Stein- und Metall-Massen, und der Erscheinungen, welche deren Niederfallen zu begleiten pflegen, Wien 1820, (s. 10-12, tabl. II) (ilustracje).[38] Plik DjVu; plik doi.
  • Šreinová Blanka, Bukovanská Marcela, (2012), Meteority v České republice, Člověk ve svém pozemském a kosmickém prostředí, Bulletin referátů z konference, Úpice 2012, (s. 14).[39] Plik PDF.
  • Stepling Joseph (łac. Stepling Josephum), (1754), De Pluvia Lapidea Anni M.DCC.LIII. ad Strkow et ejus Causis Meditatio, Praga 1754. Plik PDF.[2]
  • Stütz (Stitz) Abbé O. (Andreas Anton), (1790), Über einige vorgeblich vom Himmel gefallene Steine, Bergbaukunde, Zweyter Band, Leipzig 1790, s. 398-409.[40] Plik GoogleBooks.
  • Tuček Karel, (1968), Catalogue of the Collection of meteorites of the National Museum in Prague (Katalog sbírky meteoritů Národního muzea v Praze), National Museum, Prague, 1968, ss. 103.
  • Tuček Karel, (1981), Meteority a jejich výskyty v Československu (Meteorites and their occurrence in Czechoslovakia), Academia, Praha, 1981, ss. 269. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
     (tablice
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    ).


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ a b Grossman (2011) – O deszczu kamieni w roku 1753 koło Strkowa i rozważania o jego przyczynie
  3. ^ a b patrz strona – Handwritten Letter by Joseph Stepling Describing Tabor Fall Discovered
  4. ^ a b Piscinam – prawdopodobnie od łacińskiego piscīna (biernik piscīnam), które w tym wypadku można przetłumaczyć jako staw rybny (ryba łac. pisce)
  5. ^ chodzi o współczesną miejscowość Planá nad Lužnicí (co po czesku znaczy Planá nad rzeką), którego dzielnicą jest Strkov? Nazwy Plan, Planá wystepują na starych mapach
  6. ^ fragmenty tłumaczenia z artykułu Grossmana (2011) z kwartalnika Meteoryt
  7. ^ patrz → meteoryt Braunau; Czy meteoryty po spadku są jeszcze ciepłe?
  8. ^ a b c według katalogu Tučeka (1968) był to deszcz meteorytów, największy okaz miał 7,28 kg, ale całkowita masa spadłych kamieni (TKW) nie jest znana; według katalogu Grady (2000) największy okaz miał 13 funtów (~5,9 kg)
  9. ^ wg portalu Národí Muzeum Praha – Muzeum 3000; tam też fotografia jednego z fragmentów
  10. ^ spadek meteorytu Ochansk (Оханск) 30 sierpnia 1887 roku w Rosji; chondryt zwyczajny H4, TKW 500 kg; patrz → Siemaszko (Нива)
  11. ^ a b relacja Johana Schindlera, syna naocznego świadka spadku radcy górniczego Karla Gustava Schindlera
  12. ^ ciężar właściwy (niem. spezifische Gewicht)
  13. ^ powołanie na Chladni (1815a) (wg klucza: Gilbert, Bd. 50, rok 1815, s. 248)
  14. ^ Chladni (1819), s. 246
  15. ^ Stepling (1754)
  16. ^ Born (1772)
  17. ^ Howard (1802)
  18. ^ Mayer (1805)
  19. ^ Mayer (1805a)
  20. ^ Bigot (1812)
  21. ^ Chladni (1819)
  22. ^ Schreibers (1820)
  23. ^ Partsch (1843)
  24. ^ Buchner (1859)
  25. ^ Reichenbach (1860)
  26. ^ a b na części starych mapa jeziora są nazwane odwrotnie, to na południu to Starý Kravín (Alt Krawin T.), zaś to północne Nový Kravín (Neu Krawin T.)
  27. ^ mapa Le Royaume de Boheme, le Duche de Silesie, et les Marquisats de Moravie et Lusace, dresses d'apres les cartes de Muller, par le Sr. Robert Geographe ordin. du Roi. Avec Privilege. 1751.
  28. ^ bogato ilustrowany album poświęcony kolekcji meteorytów w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu
  29. ^ zawiera dodatek (katalog kolekcji w Wiedniu): Schreibers Karl Franz von, Anhang. Verzeichniss der Sammlung von Meteor-Massen, welche sich im k. k. Hof-Mineralien-Cabinette in Wien befindet. Vom Director von Schreibers, s. 425-434
  30. ^ cytowane w tytule 10 tablic (zehn Steindrucktafeln) to powołanie na: Schreibers Karl Franz von, (1820), Beyträge zur Geschichte und Kenntriss meteorischer…
  31. ^ na kopii egzemplarza z biblioteki Harvard University na końcu znajdują się odręczne notatki nieznanego autora!?
  32. ^ patrz → kategoria Bolidy historyczne
  33. ^ oraz suplementy: Supplement No. II., (B.A.A.S.), 37th Meeting (1867), s. 414-430, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; Supplement No. III., (B.A.A.S.), 39th Meeting (1869), s. 282-284, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu
  34. ^ jedna z pierwszych analiz składu chemicznego meteorytów
  35. ^ szczegółowe relacje świadków spadku, znalazców oraz wyniki analiz meteorytu Tabor
  36. ^ zawiera planszę z „odbitką” płytki meteorytu Lenarto
  37. ^ patrz → meteoryt Lenarto; publikacja zawiera również dwie plansze z rysunkami obrazów mikroskopowych meteorytów
  38. ^ o meteorytach: Benares (a), Charsonville, Eichstädt, Elbogen, Hraschina, Lenarto, Lissa, L'Aigle, Salles, Siena, Stannern, Tabor, Timochin; zawiera liczne plansze z rysunkami meteorytów oraz mapę spadku meteorytu Stannern (oryginalna mapa i wykaz znalezionych okazów) (strona tytułowa, detal)
  39. ^ najnowsze krótkie opracowanie na temat wszystkich czeskich meteorytów oraz starszych doniesień (np. Odranec)
  40. ^ za Biała (2003): «O Żelazie Pallasa, a także meteorytach Eichstädt, Tabor i Hraschina, Chladni przeczytał w pracy „Uber einige vorgeblich vom Himmel gefallene Steine” („O kilku kamieniach, które prawdopodobnie spadły z nieba”) wydanej w Wiedniu w roku 1790. Jej autor ksiądz kanonik Andreas Anton Stütz (1747-1806) był mineralogiem oraz kuratorem, a następnie dyrektorem cesarsko-królewskiego nadwornego zbioru minerałów w Wiedniu (obecnie Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu). Praca Stütza była pierwszą, w której wspólne pochodzenie przypisano zarówno bryłom materii, których spadek zaobserwowano jak i znalezionym. Jednak Stütz uważał, że bryły te powstały w wyniku uderzeń piorunów i był to pogląd w owym czasie w pełni uprawniony.
     Chladni bardzo obszernie cytował dzieło Stütza, szczególnie opisy meteorytów oraz okoliczności ich spadku. Jednocześnie kategorycznie odrzucał hipotezę o ziemskim pochodzeniu meteorytów opowiadając się za ich kosmicznym rodowodem.»

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Tabor
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Tabor
  • Portal Meteorite Picture of the Day – Tabor


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • Buchner (1861)
  • czasopisma(?) Prager neue Zeitung, 1803, nr 13
  • Voigt's – Magazin fur den neuesten Zustand der Naturkunde, B. 10, s. 220
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Tabor”
Osobiste