PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Dziewiąta godzina (rzeźba)

Z Wiki.Meteoritica.pl

1

21 grudnia 2000 roku w warszawskiej Galerii Zachęta miało miejsce zdarzenie, którego „bohaterem” był meteoryt. W Galerii wystawiano instalację artystyczną „La Nona Ora” („Dziewiąta godzina”) autorstwa włoskiego artysty Maurizia Cattelana.[1] Rzeźba przedstawiała figurę papieża Jana Pawła II upadającego pod ciężarem meteorytu. Jak wiele współczesnych dzieł sztuki, praca miała charakter kontrowersyjny i w założeniu miała prowokować.

Tak też się stało, rzeźba Maurizia Cattelana sprowokowała posłów ZChN-u[2] Witolda T. i Halinę N.-K.[3], którzy po wtargnięciu do galerii demonstracyjnie[4] uszkodzili rzeźbę. Witold T. przekroczył linię oddzielającą rzeźbę od publiczności i popychając element rzeźby (przedstawiający meteoryt), spowodował jej upadek. W rezultacie uszkodzeniu uległy niektóre części rzeźby.

Poseł Witold T. został oskarżony przez prokuraturę warszawską o wyrządzenie szkody na mieniu[5] i wszczęto przeciwko niemu postępowanie karne. O wszczęcie postępowania wystąpiła firma Gerling Polska ubezpieczająca eksponat.[6] Sprawa z uwagi na chroniący posła immunitet ciągnęła się latami (Witold T. był później europosłem). W 2008 roku Parlament Europejski pozbawił posła immunitetu.

W Polsce tego typu przestępstwa przedawniają się po 15 latach. Polskiemu wymiarowi sprawiedliwości nie udało się uporać z wydaniem wyroku przez blisko 15 lat. Początkowo śledztwo było umarzane, potem ciągnęła się procedura uchylenia immunitetu poselskiego. Akt oskarżenia został wysłany do sądu dopiero w 2010 r. Pierwszy termin rozprawy wyznaczono na 2013 r., ale z powodu choroby sędziego, procedury nakazywały rozpocząć wszystko od początku. Zabrakło czasu na doprowadzenie sprawy do wyroku. 19 grudnia 2015 roku, w przeddzień terminu przedawnienia się przestępstwa, miała odbyć się przed sądem rozprawa. Poseł Witold T. nie stawił się na rozprawie przedstawiając zaświadczenie lekarskie. Sprawa uległa przedawnieniu.


Samo zdarzenie i jego dalszy ciąg mogą budzić mieszane uczucia. Współczesna sztuka pełna jest dzieł „marnych”, tworzonych przez „marnych artystów”, odwołująca się do „marnych” pokładów wrażliwości i trafiająca na „marnych odbiorców”. Dobrym podsumowaniem tej historii może być cytat z książki znanego podróżnika Marka Pindrala (Pindral 2015), który w swych podróżach, obserwując kultury tak różne od naszej zachodniej, udowadnia, że nie ma jednej racji, a tolerancja jest w odwrocie.

«

(…) na przykład wykorzystanie symboli chrześcijańskich w sposób obrażający jego wyznawców uważa się często za przejaw wolności artystycznej i w konsekwencji ci, którzy się na to oburzają, mogą zostać sprowadzeni do poziomu ćwierćinteligentów. Choć sztuka często mieszała i miesza się z publicystyką, tutaj może to być zabieg dość tani, bo obliczony bardziej na zaistnienie i szokowanie niż początek rzeczowej dyskusji, co może spowodować, że obie strony zaszyją się jeszcze głębiej w swoich okopach. (…)

»


Wolność człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego człowieka. (—Alexis de Tocqueville)

Nawiązania, inspiracje, …

The Krasnals projekt „Polka podnosząca Meteoryt z Papieża. 21:37” (źródło: The Krasnals, za zgodą)

Do pracy „La Nona Ora” nawiązywało również inne późniejsze wydarzenie artystyczne. Polska grupa artystyczna The Krasnals zrealizowała projekt „Polka podnosząca Meteoryt z Papieża. 21:37” przygotowany na 54. Biennale w Wenecji „ILLUMInations” 2011 do pawilonu Polonia. Również ten projekt (prowokacja?) wywołał wiele kontrowersji. Więcej na portalu the-krasnals.blogspot.com.


Warto wspomnieć o „prawosławnej” wersji dzieła Maurizia Cattelana. Na wystawie „Ex-East”[7] zaprezentowano rzeźbę rumuńskiego artysty Cipriana Mureşana „The End of Five-Year Plan” („Koniec planu pięcioletniego”) z 2004 roku, przedstawiającą „patriarchę prawosławnego” przygniecionego meteorytem. Praca również wywołała skandal, ale obyło się bez aktów wandalizmu.


We wrześniu 2020 roku na dziedzińcu przed Muzeum Narodowym w Warszawie stanęła instalacja Jerzego Kaliny „Zatrute źródło”. W fontannie wypełnionej wodą i czerwoną tkaniną, która ma symbolizować czerwoną ciecz, znajduje się figura papieża Jana Pawła II naturalnej wielkości. Nad głową papież trzyma wielki głaz w geście, jakby miał nim za chwilę cisnąć. Twórca rzeźby określił swoją instalację, jako nawiązanie do pracy Maurizia Cattelana „La Nona Ora” (…) (OKO.PRESS).

Bibliografia

  • Pindral Marek, (2015), W cieniu minaretów – Oman, wyd. Bernardinum, 2015.

Przypisy

  1. ^ w listopadzie 2024 roku praca tego artysty „Komediant”, banan przyklejony do ściany srebrną taśmą izolacyjną, został sprzedany za 6,2 mln dolarów! Nabywca to Justin Sun z Chin, kolekcjoner i założyciel platformy kryptowalutowej Tron
  2. ^ ZChN – Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe
  3. ^ Witold Tomczak i Halina Nowina-Konopka
  4. ^ o planowanym proteście posłowie powiadomili dziennikarzy „Super Expressu”, którzy towarzyszyli im w Galerii
  5. ^ szkodę oszacowano na ponad 11 tysięcy euro
  6. ^ Towarzystwo Ubezpieczeniowe Gerling Polska wypłaciło odszkodowanie właścicielowi rzeźby Emanuel Perrotion Gallery w Paryżu
  7. ^ wystawa „Ex-East. Des histoires passées et récentes des avant-gardes roumaines”, 5.II–16.III 2019 rok, Espace Niemeyer, 2 place du Colonel Fabien, Paryż

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Dziewi%C4%85ta_godzina_(rze%C5%BAba)”
Osobiste