(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Mikolawa
Z Wiki.Meteoritica.pl
Uporządkowany bałagan, ale okazów brak
Mikolawa → | |
Spadek wątpliwy (doubtful) | |
Lokalizacja | Węgry |
Położenie[3] | 46°59’N, 17°11’E[1][2] |
Data | 5 stycznia 1837 r.[1][4], 17:07 |
Charakterystyka | |
Typ | bolid, spadek wątpliwy |
Meteoritical Bulletin Database |
Wątpliwy spadek z XIX wieku na terenie Węgier. Dotychczasowe informacje zawarte w Meteoritical Bulletin Database i Grady (2000), dotyczące daty zdarzenia i lokalizacji ewentualnego spadku, zostały skorygowane przez Papp et al. (2007).
W katalogu Grady (2000) znajduję się informacja:
Mikolawa
|
U Grady (2000) spadek 15 stycznia 1837 roku w „Szakad” na Węgrzech został zakwalifikowany jako wątpliwy. Źródłem informacji była publikacja Boguslawskiego (1854a). Prawdopodobną lokalizacje podano jako okolice Szalard (=Sãlard, Rumunia) lub Szalacs (=Sãlacea, Rumunia) na północno-wschodnim skraju Wielkiej Niziny Węgierskiej.
Doniesienie to analizował Papp et al. (2004, 2007). Ustalił on, że u Boguslawskiego (1854a) jest w rzeczywistości mowa o „spadku wciąż świecącego aerolitu” na Mikolowa w Szalader Comitat (Zala county), a jego dane oparte są na anonimowych raportach w prasie z 1837 roku (Privilegirte Schlesische Zeitung, Preßburger Zeitung i Wiener Zeitung). Analizując opisy Papp zidentyfikował, że miejscem spadku była wieś Mihályfa i zdarzenie miało miejsce 5 stycznia 1837 roku (było ono opisywane/przywoływane przy okazji relacji o podobnym zjawisku obserwowanym w tym rejonie 19 lipca 1837 roku[5]).
Najwcześniejsze źródło – Privilegirte Schlesische Zeitung, 31 (6 lutego 1837), s. 217 (za Papp et al. 2007):
In Miholoiva im Szalader Komitat ist am 15. Januar, Abends 5 Uhr, ein glühender Meteorstein herabgefallen.
Więcej szczegółów i cytaty źródeł w artykułach Papp et al. (2004, 2007).
Źródła
Preßburger Zeitung, 71, 1837[6]
Aus Mihályfa (Zalader Comitat) wird berichtet, daß daselbst am 19. Juli um 10 ½ Uhr eine feurige Säule unter starken Geprassel und Geräusch am Horizonte von Westen gegen Osten über dem zwischen Csab-Rendek[7] und Sümegh[8] liegenden Berge aufgestiegen und nicht weit davon, im Bakonyer Walde, mit einer zweimaligen Explosion zerplatzt sey. Bei Gelegenheit dieser schauerlich seltsamen Erscheinung sind die Katzen und Hunde auf den Böden und in den Gassen winselnd und heulend umhergelaufen; die Explosionen folgten schnell auf einander, sie waren dumpf und dem gewaltigsten Kanonenschusse gleich, so dass die Erde davon erschüttert wurde. Zu Sümegh und Mihályfa haben die Fenster beinahe zum Zerspringen gezittert; nach den Explosionen verschwand auch das Licht von dieser Feuersäule. — Diese Phänomen gleicht jenem, welches man ebenfalls in Mihályfa gegen Steiermark zu am 5. Jänner d. J. gesehen hatte.
Wiener Zeitung, 205, 1837[9]
Boguslawski (1854a) (s. 356)
1837 Januar 15. 5 Uhr Ab. fiel zu Mikolowa im Szalader Comitat ein noch glühender Meteorstein herab. (Schles. Ztg. 1837 Febr. 6.[10] u. Sadler a. a. O.[11]).
Greg (1861)
Year. Day of month. Locality. Size or weight. Direction. Duration; rate; hour; Remarks, &c. 1837.* Jan. 15 Mikolowa, Hungary … … 5 P.M. Stone-fall (Poggendorff).
Lokalizacja
(M) Mihályfa
lokalizacje podane w Grady (2000)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Wieś Mihályfa (Węgry) oraz Sãlard i Sãlacea (Rumunia). Miasto Sümeg.
Galerie
Redakcja portalu z wizytą w Mihályfa (stan: luty 2016 r.)
Bibliografia
- Anonymous, (1837): Privilegirte Schlesische Zeitung, (Breslau), Beilage, 31 (Feb. 6, 1837), s. 217. ● Pressburger Zeitung, 71 (Sept. 5, 1837), s. 694(2). Plik PDF. ● Wiener Zeitung, 205 (Sept. 7, 1837), s. 1157(3). Plik PDF.[1]
- Boguslawski Georg von, (1854), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 1-155. Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Boguslawski Georg von, (1854a), Zehnter Nachtrag zu Chladni's Verzeichnisse der Feuermeteore und herabgefallenen Massen (Wien 1819) (Schluss von S. 155.), Annalen der Physik, IV, 90 uzupeł. (ergänzungsband), 1854, s. 353-456, (s. 356). Plik DjVuŹródło: Wiki.Meteoritica.pl.
- Grady Monica M., (2000), Catalogue of Meteorites. 5th Ed., Natural History Museum, Cambridge University Press, London, UK, 2000, (s. 332). ISBN 978-0521663038. Plik NHM Data Portal; plik PDF.
- Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860[12], Report of the British Association for the Advancement of Science (B.A.A.S.), 30th Meeting (1860), London 1861, s. 48-120.[13] Źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; plik PDF; wersja full-HTML (h) (str. tytułowa).
- Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
- Papp Gábor, (2004), A "Mikolawa" (Mihályfalva) meteorhullás(ok). (Esettanulmány az információ torzulásáról egy eddig lokalizálatlan meteorhullás kapcsán) (The "Mikolawa" (Mihályfa) meteorite fall(s) (A case study on the corruption of information about a hitherto not located meteorite fall)), Földtani Közlöny, 134(4), 2004, s. 601-604. Plik PDF.
- Papp Gábor, (2004), A critical review of 16-17th century reports on meteorite falls in and around the Carpathian Basin, Annales historico-naturales Musei nationalis hungarici, 96, 2004, s. 19-28, (s. 20-22) (abstrakt).[14] Plik PDF.
- Papp Gábor, Bartha L., (2007), On the fireball observed at Mihályfa, Hungary, on 5 January, 1837, mistaken as the “Mikolawa meteorite”, Annales historico-naturales Musei nationalis hungarici, 99, 2007, s. 207-210. Plik PDF.
- Sadler József, (1841-1845), A Horvátországban 1842. April 26-án Délután 3 Órakor Történt Meteorköesésröl, Királyi Magyar Természettudományi Társulat Évkönyvei, (red. Török József), Elsö Kötet, Pesten 1841-1845, s. 33-41, (s. 38).[15][16] Plik DjVu.
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Gross-Divina
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt wątpliwy (Doubtful meteorite) Mikolawa
- Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt wątpliwy (Doubtful meteorite) Mikolawa
- Muzeum Historii Naturalnej w Budapeszcie (Hungarian Natural History Museum, Budapest; Budapest, Nat. Mus.) – Magyar Természettudományi Múzeum Budapest ●
Katalog Tokody (1951) ● Meteorites in the Carpatian Basin (english); Kárpát-medencei meteoritok (hungarian)● [katalog → Ravasz (1969)]