(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Ciechanów
Z Wiki.Meteoritica.pl
Mały fragment większej grupy
.jpg)
13 października 2010 roku o godzinie 02:52:32±2 UT niebo nad centralną Polską rozświetlił bardzo jasny bolid. Trajektorię bolidu, który otrzymał oznaczenie PF131010 „Ciechanów”, zarejestrowały kamery pięciu stacji Polish Fireball Network (Olech et al. 2015).
Według modeli meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 12,9±0,2 km/s i zaczął świecić na wysokości 82,5±0,3 km. Maksymalną jasność (–8,6±0,5m)[1] osiągnął nad Ciechanowem przy prędkości 12,9±0,2 km/s i na wysokości 54,4±0,1 km. Cały rejestrowany przelot na odcinku 110,5±0,8 km trwał 9,4 s. Meteor zgasł na wysokości 29,3±0,1 km mając prędkość 5,8±0,2 km/s. Tak mała wartość prędkości terminalnej (terminal velocity) wskazywała, że fragmenty meteorytu o łącznej wadze ok. 2 kg mogły przetrwać przelot przez atmosferę i spaść na ziemię. Obliczony przewidywany obszar spadku leży w okolicach wsi Grabowo i Żabin na południe od Ostrołęki.
Z modeli trajektorii meteoroidu wyznaczono również jego orbitę heliocentryczną. Badacze (Olech et al. 2015) zwrócili uwagę na podobieństwo orbity meteoroidu PF131010 do orbit dwóch innych dużych asteroid (Near Earth Objects, NEO) z grupy Apollo: 2010 TB54 i 2010 SX11. Pierwsza z nich 2010 TB54 o średnicy ~20-30 metrów, tego samego dnia, ale 11,4 godziny wcześniej (ok. 14:40 UT) przeleciała w pobliży Ziemi w odległości 0,01573 AU (tylko 6,1 dystansu Księżyc-Ziemia)! Kilkadziesiąt godzin wcześniej (11 października ok. 13:10 UT) Ziemię minęła druga z asteroid 2010 SX11. To większe ciało, 33-73 metrów średnicy, przeleciało od Ziemi w odległości 0,02581 AU. Przeprowadzone symulacje ewolucji orbit tych trzech ciał wskazują na ich wspólne pochodzenie (Olech et al. 2015). W Ziemię trafił najmniejszy.
Lokalizacja
(G) Grabowo, (Z) Żabin
wyliczone miejsca spadku fragmentów
Tor bolidu oraz obszar spadku ewentualnych fragmentów
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Prognozowany z modeli numerycznych obszar spadku meteorytów był przeszukiwany przez ekipy PKiM. Ostatnie poszukiwania w marcu 2015 roku nie przyniosły rezultatów.
Z modeli wytypowano prawdopodobne miejsce spadku meteorytów – 52,961(5)°N, 21,624(30)°E.
Galerie
.jpg) Ryc. 1. Wyliczone pole spadku meteorytów ze zjawiska PF131010 (bolid Ciechanów). Oznaczenia w polu spadku (0,15–1,5) opisują rozkład estymowanych mas meteorytów w kg (Tymiński et al. 2019) |
.jpg) Rejon spadku meteorytu(ów); zapis trasy GPS poszukiwań prowadzonych przez członków PKiM (źródło: Tymiński et al. 2015) |
Bibliografia
- Olech A., Żołądek P., Wiśniewski M., Rudawska R., Laskowski J., Polakowski K., Maciejewski M., Krzyżanowski T., Fajfer T., Tymiński Z., (2015), PF131010 Ciechanów fireball – the body possible related to Near Earth Asteroids 2010 TB54 and 2010 SX11, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 454(3), 2015, s. 2965-2971. Plik PDF.
- Tymiński Z., Stolarz M., Żołądek P., Wiśniewski M., Olech A., Kubalczak T., Zaręba P., Myszkiewicz M., Polakowski K., Kosiński J.W., (2015), Meteorite search campaigns of the Polish Fireball Network, Proceedings of the International Meteor Conference, Mistelbach, Austria, August 27-30, 2015, (s. 144, 145).[2] Plik PDF.
- Tymiński Zbigniew, Żołądek Przemysław, Wiśniewski Mariusz, Stolarz Marcin, Polakowski Krzysztof, Myszkiewicz Maciej, Zaręba Paweł, Gawroński Marcin P., Suchodolski Tomasz, Olech Arkadiusz, PFN, (2019), 15 lat obserwacji – wybrane spadki meteorytów rejestrowane w PFN w latach 2004–2019 (15 years of observation – selected meteorite falls registered in the PFN in 2004–2019), Acta Soc. Metheor. Polon., 10, 2019, s. 160-167, (s. 161-162).[3] Plik ASMP.
Przypisy
Zobacz również
- doniesienie Stanisławów
Linki zewnętrzne
- Pracownia Komet i Meteorów (PKiM) – O włos od spadku meteorytu!
- Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN (CAMK) – Bolid Ciechanów czyli polski mini-Czelabińsk
