PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Bolid 1822

Z Wiki.Meteoritica.pl

0

Doniesienie o obserwacji jasnego bolidu w nocy z 23 na 24 sierpnia 1822 roku (z piątku na sobotę) w okolicach Poznania (niem. Posen). Według źródeł bolidowi towarzyszył dźwięk, więc nie można wykluczyć spadku meteorytów?

Według Pokrzywnickiego (1969):

«
Pokrzywnicki (1969)

Rok 1822. Bolid z dnia 24 sierpnia. O bolidzie tym dałem w swoim czasie krótką wzmiankę w pracy mojej z roku 1960 (p. przyp. na str. 203)[1]. Obecnie podaję tekst oryginalny obserwacji, która uzupełnia i koryguje poprzednią wzmiankę zredagowaną na podstawie Baumhauera[2]Chladni'ego[3]: Z Poznania 20 sierpnia (?). „Dwaj tutejsi urzędnicy, jadący w nocy z 23 na 24 z niemieckiego Popowa (wieś w pow. Kościańskim o 6 km na zachód od Śmigla (u. a.))[4] do Poznania, uważali o g. wpół do trzeciej osobliwe zjawisko natury. Noc była dosyć ciemna, gdzieniegdzie tylko dostrzec można było gwiazdy, gdy za jednym razem wszystkie oddalone przedmioty pokazały się w tak jasnym widoku, jak wśród poświaty słońca. Przestraszeni tym niespodziewanym zjawiskiem, chcieli już wyskakiwać z bryczki, sądząc że się przez jakowyś przypadek, zapaliła. W tem spostrzegli posuwającą się zwolna od zachodu na wschód kulę ognistą, która zatrzymawszy się, nareszcie rozwiązała się mnóstwem mniejszych kul ognistych i iskier, które jedna po drugiej gasły. Ogon jaki ta kula ognista za sobą zostawiła był długo jeszcze widzialnym i miał kształt szerokiej białej wstęgi, która po dwóch minutach przybrała kolor atmosfery. Kolor tej kuli podobny był do ognia bengalskiego. (G.P.) [8][5]. Data „z Poznania 20 sierpnia” jest błędna, albowiem fakt z 24 sierpnia nie mógł być podany 20 sierpnia. Natomiast fakt z 24 sierpnia mógł być wydrukowany np. w dniu 2 września.[6]

»


Według Pokrzywnickiego (1960):

«
Pokrzywnicki (1960)

ROK 1822. (…)
3. Bolid widziany w Poznańskiem 23 sierpnia [9][2] lub według innych źródeł o godzinie 2–2½ w nocy z 22 na 23 sierpnia lub z 23 na 24 sierpnia. Miał postać kuli ognistej. Widziany był w Poznaniu i Czarnkowie. Biegł ze wschodu na zachód lub z SE na SW. Usłyszano bardzo głośny strzał, że aż ziemia zadrżała [11; 9][3]. Z powyższego opisu zjawisk sądzić należy, że był to spadek meteorytu.

»


Źródła

Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego (1822) (pisownia oryginalna):

«

W XIĘSTWO POZNAŃSKIE.

z Poznania d. 20 Sierpnia.

Dway tuteysi urzędnicy iadąc w nocy z 23. na 24. z Niemieckiego Popowa[4] do Poznania, uważali o godzinie w pół do 3ciey osobliwsze ziawisko natury. Noc była dosyć ciemna, gdzie niegdzie tylko dostrzedz było można gwiazdę gdy za iednym razem wszystkie oddalone przedmioty pokazały się w tak iasnym widoku, iak wśród poświaty śłońca. Przestraszeni tem niespodzianem widowiskiem, chcieli iuż wyskakiwać z bryczki, sądząc, że się przez iakowy przypadek nagle pod nimi zapaliła. W tem, spostrzegli posuwaiącą się zwolna od zachodu na wschód kulę ognistą, która zatrzymawszy się nareszcie rozwiązała się mnóstwem mnieyszych kul ognistych i iskier, które iedne po drugich gasły. Ogon iaki ta kula ognista za sobą zostawiła, był długo ieszcze widzialnym, i miał kształt szerokiey białey wstęgi, która po dwóch minutach przybrała kolor atmosfery. Kolor tey kuli podobny był do ognia bengalskiego. (G. P)

»


Greg (1861)

Year. Day of month. Locality. Size or weight. Direction. Duration; rate; hour; Remarks, &c.
1822. Aug. 23 Posen fireball.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(C) Czarnków, (P) Popowo Stare

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki


Bibliografia

  • Baumhauer Eduard Hendrik von, (1845), Ueber den muthmasslichen Ursprung der Meteorsteine, nebst einer Analyse des Meteorstein, welcher am 2. Juni 1843 in der Provinz Utrecht gefallen ist, Annalen der Physik, 66, Bd. 142, 1845, s. 465-503, (s. tabela).[7] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Chladni Ernst F.F., (1823), Neue Beiträge zur Kenntniss der Feuermeteore und der herabgefallenen Massen. (Dritte Lieferung), Annalen der Physik, 15, Bd. 75, 1823, s. 229-257 (s. 245). Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego, (1822), W Xięstwo Poznańskie, nr 140 (2 września 1822), s. 1589-1590. Plik eLib.
  • Greg R. Philips, Esq., F.G.S., (1861), A Catalogue of Meteorites and Fireballs, from A.D. 2 to A.D. 1860[8], Report of the British Association for the Advancement of Science (B.A.A.S.), 30th Meeting (1860), London 1861, s. 48-120.[9] Źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; plik PDF; wersja full-HTML (h) (str. tytułowa).
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1960), O bolidach obserwowanych nad Polską, Acta Geophys. Polon., vol. VIII, nr 3, 1960, s. 224-257, (s. 230).[10] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .
  • Pokrzywnicki Jerzy, (1969), O bolidach obserwowanych nad Polską – część IV, Acta Geophys. Polon., vol. XVII, nr 2, 1969, s. 203-209, (s. 204).[10] Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .

Przypisy

  1. ^ Pokrzywnicki (1960), s. 230
  2. ^ a b Baumhauer (1845)
  3. ^ a b Chladni (1823, Annalen der Physik, s. 243-244); Pokrzywnicki podaje błędny numer strony
  4. ^ a b chodzi o wieś Popowo Stare
  5. ^ błędny numer powołania, powinno być Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego, nr 140, 1822
  6. ^ Gazeta Korrespondenta Warszawskiego i Zagranicznego ukazała się 2 września
  7. ^ spadek meteorytu Utrecht (syn. Blaauw-Kapel) 2 czerwca 1843 roku w Utrechcie w Holandii; chondryt zwyczajny L6, TKW 9,7 kg
  8. ^ patrz → kategoria Bolidy historyczne
  9. ^ oraz suplementy: Supplement No. II., (B.A.A.S.), 37th Meeting (1867), s. 414-430, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu; Supplement No. III., (B.A.A.S.), 39th Meeting (1869), s. 282-284, źródło: MeteoriteHistory.info; plik DjVu
  10. ^ wszystkie części: cz. 1Pokrzywnicki (1960, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 2Pokrzywnicki (1965, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 3Pokrzywnicki (1965, Bull. soc. amis sci. et lettres Poznan, B)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    , cz. 4Pokrzywnicki (1969, Acta Geophys. Polon.)
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl


  • inne źródła
Osobiste