(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Bobulińce
Z Wiki.Meteoritica.pl
Kolejny zaginiony okaz
Informacja prasowa z początku XX wieku o znajdującym się w zbiorach „Muzeum Podolskiego” w Tarnopolu (Ukraina) dużym okazie meteorytu, podobno znalezionym przed 1913 rokiem (prawdopodobnie w 1909 roku; Duda 2010) we wsi Bobulińce (ukr. Бобулинці) na Podolu.
Intrygująca informacja w tygodniku „Świat” z 1913 roku (za portalem 100 lat temu.pl; fragment; wyróżnienia w tekście Redakcja):
Muzeum Podolskie w Tarnopolu
(…) Są tu rzeczy rzadkie, jak monety ruskie, bite przez Kazimierza Wielkiego (wykopane pod Tarnopolem), jak litewskie monety z czasów pogańskich. Zbiory przyrodnicze odnoszą się wyłącznie do Podola, a najszacowniejszym okazem jest tu meteoryt, wagi 1916 gramów, znaleziony we wsi Bobulińce na Podolu przed kilku laty.
„Muzeum Podolskie” mieściło się w gmachu ówczesnego Towarzystwa Szkół Ludowych przy ulicy ks. Stepana Kaczały 2.[1] Jego zbiory zostały rozgrabione przez Rosjan w 1915 roku.[2]
Za Wikipedią (wyróżnienia w tekście Redakcja):
Pod koniec XIX w. na obszarze dworskim znajdowała się karczma Zabawa. W 1901 działała gorzelnia Mojżesza Dawida Aschkenazego i Beniamina Kaufmanna. W 1909 we wsi odnaleziono meteoryt, który trafił do zbiorów Muzeum Podolskiego w Tarnopolu.
W Sprawozdaniu z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1912 (1913) jest informacja (s. 131) o okazach meteorytów w zbiorach Muzeum Podolskiego założonym przez koło TSL w Tarnopolu (wyróżnienia w tekście Redakcja):
(…) Czwartą salę wypełniają przeważnie zbiory przyrodnicze ze świata roślinnego i zwierzęcego i mapy, odnoszące się geografii Polski, kolekcye minerałów i bogactw kopalnych Galicyi, meteoryty i t. p. (…)
Na ukraińskim portalu m.20minut.ua znajduje się informacja (wyróżnienia w tekście Redakcja):
Геологічна скарбниця краю (до 100-річчя Тернопільського краєзнавчого музею)
06 червня 2013
Читач написав на сайт:[3] Тернопільський край славиться своїми геологічними пам’ятками. Це і величезні карстові печери та лабіринти, рівних яким немає в Європі, і відкопаний неогеновий бар’єрний риф - Товтрова гряда, і всесвітньо визнаний каньйон Дністра, де відслонюється потужний комплекс осадових товщ від наймолодших - антропогенних і до найдавніших силурійських відкладів палеозойської ери, і надзвичайно рідкісні мінеральні утворення – скупчення кристалів піщанистого кальциту у сарматських відкладах Кременецьких гір. Не завжди є можливість поїхати кудись далеко, щоб побачити і оцінити красу свого краю. Для цього й існують музеї.
(…)
Найдавніші геологічні експонати, які надійшли в музей, датуються 1948 роком. Хоч доволі велика колекція геологічних памяток була і в першій експозиції музею. Про це свідчить путівник по музею від 1913 року.
Найкрасивішим зразком природничого відділу того часу був метеорит вагою близько 2 кг, знайдений у с.Бобулинці на Поділлі. Подарував його музеєві Павло Думановський. Він складався з металу, на якому при реакції з кислотою виступаликрасиві геометричні фігури.
На жаль, велика кількість експонатів, в тому числі і метеорит, були втрачені, адже наш край пережив війни та пограбування. Подальша доля перших геологічних експонатів музею залишилась невідомою.
(…)
Оксана Кульчицька старший науковий співробітник відділу природи Тернопільського краєзнавчого музею
Z zamieszczonego opisu wynika, że był to prawdopodobnie meteoryt żelazny na którym widać było, po potraktowaniu kwasem, figury Widmannstättena (!), ważył około 2 kg i stanowił ozdobę zbioru geologicznego. Okaz znalazł w „с.Бобулинці на Поділлі” i przekazał do muzeum niejaki Павло Думановський. W czasie działań wojennych zbiory muzeum zostały rozgrabione, a dalsze losu meteorytu nie są znane.
W publikacji Duda (2010) znajduje się krótka wzmianka (po ukraińsku; wyróżnienia w tekście Redakcja):
Четверта зала представляла пам’ятки природи, колекції птахів, кістки та зуби мамонтів, знайдені на Поділлі, роги оленів і лосів, зразки дерев, рослин, мінералів і корисних копалин. Окрасою залу був метеорит вагою 1916 грамів, знайдений 1909 року в с. Бобулинці (повіт Бучач).
Nie znaleziono nic więcej o tym doniesieniu (okazie).
Lokalizacja
(B) Bobulińce
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Wieś Bobulińce (ukr. Бобулинці; ros. Бобулинцы).
Bibliografia
- Дуда І.М. (Duda Ihor), (2010), Тернопіль. 1540—1944. Історико-краєзнавча хроніка (Tapnopol: 1540-1944), Tarnopol 2010, ss. 296 (s. 147). Plik PDF.
- Ilustrowany Magazyn Tygodniowy „Świat”, (1913), Muzeum Podolskie w Tarnopolu, 17/23 maja 1913.
- Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1912, Towarzystwo Szkoły Ludowej, Kraków 1913. Plik jLib.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Portal 100 lat temu.pl – artykuł „Muzeum Podolskie w Tarnopolu”
- Portal m.20minut.ua – wpis Геологічна скарбниця краю (до 100-річчя Тернопільського краєзнавчого музею)
- Portal tarnopol.info
- woreczko.pl – Figury, struktury Widmanstättena (Widmanstätten pattern)
- Wikipedia – Bobulińce
- Wikipedia (UK) – Тернопільський краєзнавчий музей
