O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)

Pierwszy polski paleometeoryt?

W Muzeum Meteorytów i Bursztynu w Kazimierzu Dolnym prezentowana jest kolekcja meteorytów licząca ponad 50 okazów ze zbiorów Adama Ignaciaka (członek PTMet). Wśród eksponatów można obejrzeć okaz paleometeorytu Niedźwiada!

W lutym 2013 roku w trakcie kopania studni (kto w lutym kopie studnię?) we wsi Górka Lubartowska, gmina Niedźwiada, pow. lubartowski, woj. lubelskie, Grzegorz Bukowski z Muzeum Minerałów Młyn Hipolit znalazł metaliczny, czarno-brunatny kilkugramowy kamyk. Wstępne analizy (zawartość niklu, ślady taenitu i reliktów schreibersytu) wskazują, że jest to paleometeoryt. Wiek pokładów (osadów) w których znaleziono meteoryt szacuje się na kilkadziesiąt milionów lat.

Więcej szczegółów o meteorycie w przygotowywanej prezentacji dra Lucjana Gazdy z Politechniki Lubelskiej, Wstępne badania paleometeorytu Niedźwiada, w czerwcu 2014 roku na konferencji meteorytowej we Wrocławiu.

Paleometeoryty

Pojęciem paleometeoryt ("stary meteoryt") określa się dwie grupy meteorytów: meteoryty reliktowe (ang. relict meteorites) i meteoryty kopalne (ang. fossil meteorites). Mówimy o "starych meteorytach" nie w sensie odnoszącym się do bezwzględnego wieku tych meteorytów, gdyż większość z nich uformowała się podczas powstawania Układu Słonecznego i mają one absolutny wiek około 4,6 miliarda lat^[1]. Mówimy o ich wieku ziemskim, czyli czasie liczonym od ich spadku na powierzchnię Ziemi. Niektóre meteoryty spadły bardzo dawno na tereny, które pozwoliły zabezpieczyć je od niesprzyjających warunków atmosferycznych i zachować pierwotny skład mineralny, podczas gdy inne dosłownie skamieniały, a tym samym zachowały się po nich tylko "ślady".

Meteoryty kopalne

Meteoryty kopalne to takie, które zostały zachowane w osadach geologicznych lub innych warstwach sprzyjających zachowaniu pierwotnego składu i struktury meteorytu. Ziemski wiek takich meteorytów liczony jest w dziesiątkach milionów lat, większość z nich to meteoryty żelazne. Najbardziej znanym meteorytem kopalnym jest meteoryt żelazny typu IIAB Lake Murray, którego wiek szacuje się na około 110-120 milionów lat^[2].

Meteoryty reliktowe

Mianem meteorytów reliktowych określa się bardzo zmienione obiekty pochodzenia meteorytowego znajdowane w pokładach skał. Są one zbudowane głównie z minerałów wtórnych, ale zachowała się struktura pierwotna meteorytu. Większość meteorytów reliktowych to meteoryty kamienne. Najbardziej znane i najstarsze to znaleziska ze Szwecji: Österplana^[3] i Brunflo, których wiek szacuje się na około 460 milionów lat^[2]. Są to pozostałości po meteorytach kamiennych, chondrytach zwyczajnych.

Większość meteorytów ulega dosyć szybko procesowi degradacji (wietrzeniu) w utleniających warunkach panujących na powierzchni Ziemi. Jeśli spadek miał miejsce na teren pustyni - zimnej i lodowej Antarktydy lub gorące i suche pustynie Afryki lub Półwyspu Arabskiego - może przetrwać kilkadziesiąt tysięcy lat. Najszybciej wietrzeją chondryty^[4], większe szanse przetrwania mają uboższe w metaliczne żelazo achondryty. Najstarsze znalezione meteoryty pustynne to meteoryty księżycowe: Dhofar 025 i Dhofar 908 o wieku ziemskim, odpowiednio, 500 i 360 tysięcy lat oraz meteoryt marsjański Dhofar 019 mający 340 tysięcy lat^[2] (kilka meteorytów z Antarktydy jest starszych).

Lokalizacja

Bibliografia

• Brachaniec Tomasz, Broszkiewicz Adam, (2013), Kopalne meteoryty, Meteoryt, 1, 2013, s. 16–17.

• IMCA Insights – April 2009 About Old and Fossil Meteorites by Norbert Classen.

Przypisy

Zobacz również

• Muzeum Meteorytów i Bursztynu w Kazimierzu Dolnym

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryty: Brunflo  ●  Lake Murray  ●  Österplana  ●  Relict OC

• Wikipedia – Górka Lubartowska  ●  Niedźwiada (gmina)

• Polskie Towarzystwo Meteorytowe (PTMet) – VIII Konferencja Meteorytowa, Wrocław, 27-29 VI 2014

• Tuba Puław – O muzeach powstałych z pasji