O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Wersja z 11:27, 22 lip 2015

Samorodki żelaza w pokładach rud miedzi

Fragment o samorodkach żelaza z publikacji Staszica (1815)

Stanisław Staszic w swojej publikacji z 1815 roku wspomina o samorodkach żelaznych znajdowanych w pokładach rud miedzi w miejscowości Miedziana Góra (50°56,18'N, 20°33,09'E) koło Kielc^[1]. Staszic podejrzewał, że są to meteoryty, na co wskazuje powoływanie się przez niego na analogie z tzw. żelazem Pallasa – meteorytem Krasnojarsk^[2].

Co pisał Staszic (1815) o znajdywanych w Miedzianej Górze bryłach żelaza (pisownia oryginalna):

(…) W Miedzianei gorze jescze jedna bywa osobliwość: trafia się w jei kopalniach kawałkami żelazo samorodne. Długo było wątpliwością uczonych, aby się w naturze znaidowało samorodne żelazo. Pallas pierwszy przy Krasnojarsku znalazł i wywiozł wielką 60 funtów^[3] ważącą bryłę takiego żelaza. Poźniei rozbior chemiczny tei bryły żelaza, przez Pallasa znalezionei, przekonał, że to jest kamień meteorologiczny do tych podobien, jakie za naszych czasow z powietrzokręgu spadły, i analizowane były. Odtond zwiększone uwagi odkrywają gdzieniegdzie podobne rodowite żelaza, i w innych Europy krajach.

Ma tę rzadką własność Miedziana gora. Wykopano z niei takiego samorodnego, ciągłego żelaza, około dwoch cetnarów^[4]. Z tei bryły dostała się część uczonemu Carossi^[5]: dotond w moim zbiorze naturalnym znaiduje się z teiże bryły kawałek. (…)

Dalsze losy fragmentu za zbioru Staszica i innych brył nie są znane.^[6]

Bibliografia

Staszic Stanisław, O ziemiorodztwie Karpatów, i innych gór i równin Polski

• Kosiński Janusz W., (2007), Meteoryt Miedziana Góra, materiały, III Seminarium Meteorytowe, 21-22 kwietnia, Olsztyn 2005, 2007, s. 55-58.

• Staszic Stanisław, (1815), O ziemiorodztwie Karpatów, i innych gór i równin Polski, 1815, s. 32-33. Plik PDF.

Przypisy

Zobacz również

• Dawne jednostki miar i wag

Linki zewnętrzne

• Miedziana Góra – strona autorstwa Pawła Króla poświęcona kopalni, regionowi i historii wydobycia
• Strona Roberta Borzęckiego – Kopalnia rud miedzi „Zygmunt” w Miedzianej Górze

• Wikipedia – Jan Filip Carosi  ●  Miedziana Góra
• Wikipedia – Cetnar  ●  Systemy miar stosowane na ziemiach polskich

• Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa – Staszic Stanisław, O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski

Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?) (poszukać, uzupełnić …)

• położenie kopalni