(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Gaj
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
(→Piśmiennictwo) |
(→Opis spadku) |
||
| Linia 23: | Linia 23: | ||
::<sup>1</sup> Dało to podstawę do gadek na temat "lecącego diabła", co przypomina opowiadanie Siemaszki (patrz E. Krinov, "Meteority", s. 228), że przy spadku met. Alatyr pewna świątobliwa staruszka zapewniała, że kiedy leciał kamień, to przed nim widać było jak wiercił się diabeł, uciekając przed pędzącym za nim kamieniem. | ::<sup>1</sup> Dało to podstawę do gadek na temat "lecącego diabła", co przypomina opowiadanie Siemaszki (patrz E. Krinov, "Meteority", s. 228), że przy spadku met. Alatyr pewna świątobliwa staruszka zapewniała, że kiedy leciał kamień, to przed nim widać było jak wiercił się diabeł, uciekając przed pędzącym za nim kamieniem. | ||
::<sup>2</sup> Dla dalszego wyjaśnienia sprawy meteorytu Gaj należałoby przeprowadzić pomiary magnetyczne korzystając z okresu suszy, a w miarę możliwości przekopać teren przy użyciu środków mechanicznych. Szczegóły spadku (zeznania świadków i prace w terenie) zawarte są w pracy autora "O spadku meteorytu we wsi Gaj powiatu Wołomińskiego" (Postępy Astronomii, t. VII, z. 1, 1959). | ::<sup>2</sup> Dla dalszego wyjaśnienia sprawy meteorytu Gaj należałoby przeprowadzić pomiary magnetyczne korzystając z okresu suszy, a w miarę możliwości przekopać teren przy użyciu środków mechanicznych. Szczegóły spadku (zeznania świadków i prace w terenie) zawarte są w pracy autora "O spadku meteorytu we wsi Gaj powiatu Wołomińskiego" (Postępy Astronomii, t. VII, z. 1, 1959). | ||
| + | |||
| + | ---- | ||
| + | |||
=== Referencje === | === Referencje === | ||
Wersja z 21:59, 30 gru 2010
Meteoryt skalsyfikowany w [Meteoritical Bulletin Database] jako 'wątpliwy' (Doubtful)
Doniesienie o spadku niedaleko Pułtuska w 1927 roku.
Spis treści |
Opis spadku
- Opis spadku meteorytu Gaj wg Pokrzywnickiego[1]
- W sierpniu 1953 r. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii (Koło Warszawskie) otrzmało wiadomość, że gospodarz wsi Gaj (pow. Wołomin), Józef Jędrysiak w którymś z lat 1928, 1929 lub 1930 oraz jego żona i córka widzieli, jak do bagienka znajdujacego się w poblizu z wielkim hałasem "coś wpadło" wyrzucając w górę słup wody. Sekcja Meteorytyki P.T.M.A. zainteresowała się powyższym doniesieniem i w odpowiedzi na list otrzymała dlasze informacje o spadku, z braku funduszów nie podejmując na razie badań w terenie.
- Sytuacja zmieniła się jednak wkrótce wskutek powierzenia autorowi prac z zakresu meteorytyki przez Komitet Geologiczny PAN, dzięki czemu autor mógł się udać 9 VIII 1954 r. do wsi Gaj, celem przesłuchania śwadków zjawiska, którzy potwierdzili fakt spadku bryły do bagienka. Antoni Benarski, mieszkaniec Gaju, od lat trzydziestu członek P.T.M.A., człowiek światły i ze wszech miar zasługujący na zaufanie w liście do mnie podał mi jako najbardziej prawdopodobną datę spadku 1927 r., jak również współrzędne miejsca spadku (patrz niżej). Na podstawie przeprowadzonych w terenie badań i rozmów można wyprowadzić następujace wnioski:
- 1. Obserwowany spadek był niewątpliwie spadkiem meteorytu, Żaden lot pocisku nie mógł dać opisanych efektów, pomijając okoliczność, że w okolicy od strony zachodu nie mogło tego dokonać wojsko.
- 2. Meteoryt leciał z zachodu (z lekkim odchyleniem ku północy) na wschód (z lekkim odchyleniem ku południowi). Kąt jego lotu w stosunku do powierzchni ziemi był - jak się zdaje - nieduży, być może, około 30°. Po przebiciu warstwy błota meteoryt musiał zagłębić się ukośnie w twardym podłożu, a przy uderzeniu dał wytrysk błota i wody. Wartość zagłębienia meteorytu w ziemię trudno jest oznaczyć, prawdopodobnie jednak nie przekracza ona 3 m licząc od powierzchni błota, choć i większa głębokość nie jest wykluczona. Meteoryt znajduje się prawdopodobnie w okolicy miejsca wskazanego przez Jędrysiaków.
- 3. Lot meteorytu był z kierunku zbliżonego do antapeksu[2] - kierunku z którego spada większość meteorytów.
- 4. Obserwowany lecący "kłąb dymu" był wywołany rozpylaniem się materii meteorytowej w atmosferze, a jego wygląd, jak gdyby "lecącego człowieka" (świadectwo Gizy), mógł być wywołany główną masą meteorytu ("głowa"), poza którą ciągnął się "ogon"1.
- 5. Obserwowany przez świadków szum i powiew są cechą charakterystyczną dla spadku niektórych meteorytów i wielokrotnie były rejestrowane.
- 6. Spadły okaz powinien mieć - sądząc z zebranych relacji świadków - dość znaczną wagę. Można przypuszczać, że miała ona kilkadziesiąt kilogramów. Opierając się na danych statystycznych, które wykazują, że około 92% wszystkich spadków stanowią aerolity, czyli meteoryty kamienne, można przypuszczać, że i meteoryt Gaj należał do tych ostatnich.
- 7. Za datę i godzinę spadku meteorytu Gaj należy przyjąć 10-15 czerwca 1927 r., między godz 10-11 przed południem.
- 8. Współrzędne miejsca spadku (wegług obliczeń A. Banarskiego) są następujące: 52°31'32"±10" N, 21°25'45"±10" E2.
- Przypisy
- 1 Dało to podstawę do gadek na temat "lecącego diabła", co przypomina opowiadanie Siemaszki (patrz E. Krinov, "Meteority", s. 228), że przy spadku met. Alatyr pewna świątobliwa staruszka zapewniała, że kiedy leciał kamień, to przed nim widać było jak wiercił się diabeł, uciekając przed pędzącym za nim kamieniem.
- 2 Dla dalszego wyjaśnienia sprawy meteorytu Gaj należałoby przeprowadzić pomiary magnetyczne korzystając z okresu suszy, a w miarę możliwości przekopać teren przy użyciu środków mechanicznych. Szczegóły spadku (zeznania świadków i prace w terenie) zawarte są w pracy autora "O spadku meteorytu we wsi Gaj powiatu Wołomińskiego" (Postępy Astronomii, t. VII, z. 1, 1959).
Referencje
Piśmiennictwo
- Pokrzywnicki Jerzy, (1959), O spadku meteorytu we wsi Gaj powiatu Wołomińskiego. Postępy Astronomii, t. VII, z. 1, 1959.
- Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich. Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 122-124.
