(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Dawne jednostki miar i wag
Z Wiki.Meteoritica.pl
| Linia 21: | Linia 21: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Cal Cal] |
=== Mila === | === Mila === | ||
| Linia 39: | Linia 39: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Mila Mila]; Wikipedia (HU): [http://hu.wikipedia.org/wiki/Mérföld Mérföld] |
=== Sążeń === | === Sążeń === | ||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sążeń Sążeń] |
=== Stopa === | === Stopa === | ||
| Linia 63: | Linia 63: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Stopa_(miara) Stopa (miara)] |
=== Wiorsta === | === Wiorsta === | ||
| Linia 69: | Linia 69: | ||
'''Wiorsta''' – (niem. ''Werst'', ros. ''Верста'') rosyjska miara długości równa <sup>1</sup>/<sub>7</sub> mili rosyjskiej (7467,6 m). Do 1835 roku: 1077 m, po 1835 roku: 1066,78 m. | '''Wiorsta''' – (niem. ''Werst'', ros. ''Верста'') rosyjska miara długości równa <sup>1</sup>/<sub>7</sub> mili rosyjskiej (7467,6 m). Do 1835 roku: 1077 m, po 1835 roku: 1066,78 m. | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiorsta Wiorsta] |
== Miary wagi == | == Miary wagi == | ||
| Linia 78: | Linia 78: | ||
:symbol: '''cwt''' | :symbol: '''cwt''' | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Cetnar Cetnar] |
=== Funt === | === Funt === | ||
| Linia 95: | Linia 95: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Funt_(masa) Funt (masa)] |
=== Gran === | === Gran === | ||
| Linia 104: | Linia 104: | ||
1 gran = <sup>1</sup>/<sub>288</sub> grzywny | 1 gran = <sup>1</sup>/<sub>288</sub> grzywny | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Gran_(jednostka) Gran (jednostka)] |
=== Łut === | === Łut === | ||
| Linia 112: | Linia 112: | ||
1 łut = <sup>1</sup>/<sub>32</sub> funta | 1 łut = <sup>1</sup>/<sub>32</sub> funta | ||
| - | * Wikipedia | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łut Łut] |
=== Okka === | === Okka === | ||
| Linia 119: | Linia 119: | ||
:symbol (skrót): '''Oka''' | :symbol (skrót): '''Oka''' | ||
| - | * Wikipedia (DE) | + | * Wikipedia (DE) – [http://de.wikipedia.org/wiki/Okka_(Einheit) Okka (Einheit)] |
=== Uncja === | === Uncja === | ||
| Linia 129: | Linia 129: | ||
1 uncja = 2 łuty | 1 uncja = 2 łuty | ||
| + | |||
| + | == Miara temperatury == | ||
| + | |||
| + | === Skala Réaumura === | ||
| + | |||
| + | Temperatura zamarzania wody wynosi 0 (zero) stopni Réaumura, temperatura wrzenia 80 stopni Réaumura, czyli 1°C = 0,8°R. | ||
| + | |||
| + | ''T''<sub>Réaumura</sub> = ''T''<sub>Celsjusza</sub> · <sup>4</sup>/<sub>5</sub><br /> | ||
| + | ''T''<sub>Celsjusza</sub> = ''T''<sub>Réaumura</sub> · <sup>5</sup>/<sub>4</sub> | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Skala_Réaumura Skala Réaumura] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 20:12, 11 lip 2014
Spis treści |
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Wybrane definicje i wartości dawnych jednostek miar stosowanych w Europie i występujących na stronach Wiki.Meteoritica.pl (źródła: Wikipedia).
Miary długości/odległości
Cal
Cal – (ang. inch, niem. Zoll) pozaukładowa jednostka miary długości odpowiadająca początkowo potrojonej długości średniego ziarna jęczmienia.
- symbol: in, również zapis z użyciem cudzysłowu (np. 15")
cal angielski inch 25,4 (dokładnie 25,3995) mm cal pruski 26,17 mm cal wiedeński Wiener Zoll 26,3402 mm
- Wikipedia – Cal
Mila
Mila – (ang. mile, niem. Meile) dawna jednostka długości o różnej wartości, zależnej od rejonu i okresu. Nazwa pochodzi z łac. mille – tysiąc. Początkowo mila oznaczała 1000 kroków podwójnych.
mila austriacka/węgierska Postmeile, mérföld, postamérföld 7585,9 m = 4000 Klefter mila morska Nautische Meile, Seemeile 1852 m = 1 minuta kątowa mila lądowa mile 1609 m = 1760 jardów mila pruska Landleuge 5532,5 m mila rosyjska Старорусская миля 7467,6 m = 7 wiorst
Sążeń
Sążeń – (ang. Fathom; niem. Klafter) niemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, ok. 2 metry.
Klafter Wiener 1,8965 m
- Wikipedia – Sążeń
Stopa
Stopa – (ang. foot, niem. Fuß) jednostka miary nawiązująca do przeciętnej długości stopy ludzkiej, w różnych okresach i krajach miała inną długość.
- symbol: ft, również zapis z użyciem apostrofu (np. 30')
1 stopa = ½ łokcia = 12 cali
stopa angielska foot 30,480 cm
- Wikipedia – Stopa (miara)
Wiorsta
Wiorsta – (niem. Werst, ros. Верста) rosyjska miara długości równa 1/7 mili rosyjskiej (7467,6 m). Do 1835 roku: 1077 m, po 1835 roku: 1066,78 m.
- Wikipedia – Wiorsta
Miary wagi
Centnar, cetnar
Centnar, cetnar – (ang. hundredweight, niem. Zentner ) pozaukładowa jednostka masy wynosząca ok. 50 kg.
- symbol: cwt
- Wikipedia – Cetnar
Funt
Funt – (ang. Pound; niem. Pfund)
- symbol: lb, ℔
1 funt = 16 uncji = 32 łuty
Funt angielski Pound 0,45359237 kg Funt austriacki Österreich Pfund, Wiener Pfund 0,560012 kg
- Wikipedia – Funt (masa)
Gran
Gran – (ang. grain, niem. Gran) jednostka masy zwana także ziarnem.
- symbol: gr
1 gran = 1/288 grzywny
- Wikipedia – Gran (jednostka)
Łut
Łut – (niem. Lot, Loth; węg. lat)
1 łut = 1/32 funta
- Wikipedia – Łut
Okka
Okka – dawna miara masy stosowana w Imperium Osmańskim; wg Wikipedii: 1 Okka = 2¼ funta wagi = 1,282 kg.[1]
- symbol (skrót): Oka
- Wikipedia (DE) – Okka (Einheit)
Uncja
Uncja – (ang. ounce; niem. unze)
- symbol: oz, uncja aptekarska ℥
1 uncja = 1/16 funta
1 uncja = 2 łuty
Miara temperatury
Skala Réaumura
Temperatura zamarzania wody wynosi 0 (zero) stopni Réaumura, temperatura wrzenia 80 stopni Réaumura, czyli 1°C = 0,8°R.
TRéaumura = TCelsjusza · 4/5
TCelsjusza = TRéaumura · 5/4
- Wikipedia – Skala Réaumura
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – Miary nowopolskie ● Systemy miar stosowane na ziemiach polskich
- Wikipedia (DE) – Alte Maße und Gewichte (Preußen) ● Alte Maße und Gewichte (Österreich)
