(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Dawne jednostki miar i wag
Z Wiki.Meteoritica.pl
(Różnice między wersjami)
(Utworzył nową stronę „{{Strona w budowie}} <div style="float: right; max-width: 240px; margin-left: 24px"> __TOC__ </div> Wybrane definicje i wartości dawnych jednostek miar stosowanych w E...”) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| - | |||
<div style="float: right; max-width: 240px; margin-left: 24px"> | <div style="float: right; max-width: 240px; margin-left: 24px"> | ||
__TOC__ | __TOC__ | ||
</div> | </div> | ||
| + | {{Strona w budowie}} | ||
Wybrane definicje i wartości dawnych jednostek miar stosowanych w Europie i występujących na stronach {{SITENAME}} (źródła: Wikipedia). | Wybrane definicje i wartości dawnych jednostek miar stosowanych w Europie i występujących na stronach {{SITENAME}} (źródła: Wikipedia). | ||
| - | == Miary odległości == | + | == Miary długości/odległości == |
| + | |||
| + | === Cal === | ||
| + | |||
| + | '''Cal''' – (ang. ''inch'', niem. ''Zoll'') pozaukładowa jednostka miary długości odpowiadająca początkowo potrojonej długości średniego ziarna jęczmienia. | ||
| + | :symbol: '''in''', również zapis z użyciem cudzysłowu (np. '''15"''') | ||
| + | |||
| + | :{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" | ||
| + | |- | ||
| + | | '''cal angielski''' || ''inch'' || 25,4 (dokładnie 25,3995) mm | ||
| + | |- | ||
| + | | '''cal pruski''' || || 26,17 mm | ||
| + | |- | ||
| + | | '''cal wiedeński''' || ''Wiener Zoll'' || 26,3402 mm | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Cal Cal] | ||
=== Mila === | === Mila === | ||
| - | '''Mila''' – dawna jednostka długości o różnej wartości, zależnej od rejonu i okresu. Nazwa pochodzi z łac. ''mille'' – tysiąc. Początkowo mila oznaczała 1000 kroków podwójnych. | + | '''Mila''' – (ang. ''mile'', niem. ''Meile'') dawna jednostka długości o różnej wartości, zależnej od rejonu i okresu. Nazwa pochodzi z łac. ''mille'' – tysiąc. Początkowo mila oznaczała 1000 kroków podwójnych. |
:{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" | :{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" | ||
| - | | '''mila austriacka''' || ''Postmeile'' || 7585,9 m || = 4000 Klefter | + | | '''mila austriacka/węgierska''' || ''Postmeile'', ''mérföld'', ''postamérföld'' || 7585,9 m || = 4000 Klefter |
|- | |- | ||
| '''mila morska''' || ''Nautische Meile'', ''Seemeile'' || 1852 m || = 1 minuta kątowa | | '''mila morska''' || ''Nautische Meile'', ''Seemeile'' || 1852 m || = 1 minuta kątowa | ||
| Linia 23: | Linia 39: | ||
|} | |} | ||
| - | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Mila Mila] | + | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Mila Mila]; Wikipedia (HU): [http://hu.wikipedia.org/wiki/Mérföld Mérföld] |
=== Sążeń === | === Sążeń === | ||
| - | '''Sążeń'''– niemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, ok. 2 metry. | + | '''Sążeń''' – (ang. ''Fathom''; niem. ''Klafter'') niemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, ok. 2 metry. |
| - | + | ||
| - | + | ||
:{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" | :{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" | ||
| Linia 39: | Linia 53: | ||
=== Stopa === | === Stopa === | ||
| - | + | '''Stopa''' – (ang. ''foot'', niem. ''Fuß'') jednostka miary nawiązująca do przeciętnej długości stopy ludzkiej, w różnych okresach i krajach miała inną długość. | |
| + | :symbol: '''ft''', również zapis z użyciem apostrofu (np. '''30'''') | ||
| - | + | 1 stopa = ½ łokcia = 12 cali | |
| - | (niem. ''Werst'', ros. ''Верста'') | + | :{| class="wikitable-MET-cite" style="max-width:1000px" |
| + | |- | ||
| + | | '''stopa angielska''' || ''foot'' || 30,480 cm | ||
| + | |} | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Stopa_(miara) Stopa (miara)] | ||
| + | |||
| + | === Wiorsta === | ||
| + | |||
| + | '''Wiorsta''' – (niem. ''Werst'', ros. ''Верста'') rosyjska miara długości równa <sup>1</sup>/<sub>7</sub> mili rosyjskiej (7467,6 m). Do 1835 roku: 1077 m, po 1835 roku: 1066,78 m. | ||
* Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiorsta Wiorsta] | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiorsta Wiorsta] | ||
== Miary wagi == | == Miary wagi == | ||
| + | |||
| + | === Centnar, cetnar === | ||
| + | |||
| + | '''Centnar''', '''cetnar''' – (ang. ''hundredweight'', niem. ''Zentner'' ) pozaukładowa jednostka masy wynosząca ok. 50 kg. | ||
| + | :symbol: '''cwt''' | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Cetnar Cetnar] | ||
=== Funt === | === Funt === | ||
| - | '''Funt''' (ang. ''Pound''; niem. ''Pfund'') | + | '''Funt''' – (ang. ''Pound''; niem. ''Pfund'') |
:symbol: '''lb''', '''℔''' | :symbol: '''lb''', '''℔''' | ||
| Linia 65: | Linia 96: | ||
* Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Funt_(masa) Funt (masa)] | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Funt_(masa) Funt (masa)] | ||
| + | |||
| + | === Gran === | ||
| + | |||
| + | '''Gran''' – (ang. ''grain'', niem. ''Gran'') jednostka masy zwana także ''ziarnem''. | ||
| + | :symbol: '''gr''' | ||
| + | |||
| + | 1 gran = <sup>1</sup>/<sub>288</sub> grzywny | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Gran_(jednostka) Gran (jednostka)] | ||
=== Łut === | === Łut === | ||
| - | '''Łut''' (niem. ''Lot'', ''Loth''; węg. ''lat'') | + | '''Łut''' – (niem. ''Lot'', ''Loth''; węg. ''lat'') |
1 łut = <sup>1</sup>/<sub>32</sub> funta | 1 łut = <sup>1</sup>/<sub>32</sub> funta | ||
* Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łut Łut] | * Wikipedia: [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łut Łut] | ||
| + | |||
| + | === Okka === | ||
| + | |||
| + | '''Okka''' – dawna miara masy stosowana w Imperium Osmańskim; wg Wikipedii: '''1 Okka = 2¼ funta wagi = 1,282 kg'''.<ref>patrz → meteoryt [[Soko-Banja]]</ref> | ||
| + | :symbol (skrót): '''Oka''' | ||
| + | |||
| + | * Wikipedia (DE): [http://de.wikipedia.org/wiki/Okka_(Einheit) Okka (Einheit)] | ||
=== Uncja === | === Uncja === | ||
| - | '''Uncja''' (ang. ''ounce''; niem. ''unze'') | + | '''Uncja''' – (ang. ''ounce''; niem. ''unze'') |
:symbol: '''oz''', uncja aptekarska '''℥''' | :symbol: '''oz''', uncja aptekarska '''℥''' | ||
| Linia 83: | Linia 130: | ||
1 uncja = 2 łuty | 1 uncja = 2 łuty | ||
| - | + | {{Przypisy}} | |
| - | + | ||
| - | + | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| - | * Wikipedia (DE) – [http://de.wikipedia.org/wiki/Alte_Maße_und_Gewichte_(Österreich) Alte Maße und Gewichte (Österreich)] | + | * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Miary_nowopolskie Miary nowopolskie] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Systemy_miar_stosowane_na_ziemiach_polskich Systemy miar stosowane na ziemiach polskich] |
| + | * Wikipedia (DE) – [http://de.wikipedia.org/wiki/Alte_Maße_und_Gewichte_(Preußen) Alte Maße und Gewichte (Preußen)] {{SeparatorBull}} [http://de.wikipedia.org/wiki/Alte_Maße_und_Gewichte_(Österreich) Alte Maße und Gewichte (Österreich)] | ||
Wersja z 16:12, 23 kwi 2014
Spis treści |
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Wybrane definicje i wartości dawnych jednostek miar stosowanych w Europie i występujących na stronach Wiki.Meteoritica.pl (źródła: Wikipedia).
Miary długości/odległości
Cal
Cal – (ang. inch, niem. Zoll) pozaukładowa jednostka miary długości odpowiadająca początkowo potrojonej długości średniego ziarna jęczmienia.
- symbol: in, również zapis z użyciem cudzysłowu (np. 15")
cal angielski inch 25,4 (dokładnie 25,3995) mm cal pruski 26,17 mm cal wiedeński Wiener Zoll 26,3402 mm
- Wikipedia: Cal
Mila
Mila – (ang. mile, niem. Meile) dawna jednostka długości o różnej wartości, zależnej od rejonu i okresu. Nazwa pochodzi z łac. mille – tysiąc. Początkowo mila oznaczała 1000 kroków podwójnych.
mila austriacka/węgierska Postmeile, mérföld, postamérföld 7585,9 m = 4000 Klefter mila morska Nautische Meile, Seemeile 1852 m = 1 minuta kątowa mila lądowa mile 1609 m = 1760 jardów mila pruska Landleuge 5532,5 m mila rosyjska Старорусская миля 7467,6 m = 7 wiorst
Sążeń
Sążeń – (ang. Fathom; niem. Klafter) niemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny, ok. 2 metry.
Klafter Wiener 1,8965 m
- Wikipedia: Sążeń
Stopa
Stopa – (ang. foot, niem. Fuß) jednostka miary nawiązująca do przeciętnej długości stopy ludzkiej, w różnych okresach i krajach miała inną długość.
- symbol: ft, również zapis z użyciem apostrofu (np. 30')
1 stopa = ½ łokcia = 12 cali
stopa angielska foot 30,480 cm
- Wikipedia: Stopa (miara)
Wiorsta
Wiorsta – (niem. Werst, ros. Верста) rosyjska miara długości równa 1/7 mili rosyjskiej (7467,6 m). Do 1835 roku: 1077 m, po 1835 roku: 1066,78 m.
- Wikipedia: Wiorsta
Miary wagi
Centnar, cetnar
Centnar, cetnar – (ang. hundredweight, niem. Zentner ) pozaukładowa jednostka masy wynosząca ok. 50 kg.
- symbol: cwt
- Wikipedia: Cetnar
Funt
Funt – (ang. Pound; niem. Pfund)
- symbol: lb, ℔
1 funt = 16 uncji = 32 łuty
Funt angielski Pound 0,45359237 kg Funt austriacki Österreich Pfund, Wiener Pfund 0,560012 kg
- Wikipedia: Funt (masa)
Gran
Gran – (ang. grain, niem. Gran) jednostka masy zwana także ziarnem.
- symbol: gr
1 gran = 1/288 grzywny
- Wikipedia: Gran (jednostka)
Łut
Łut – (niem. Lot, Loth; węg. lat)
1 łut = 1/32 funta
- Wikipedia: Łut
Okka
Okka – dawna miara masy stosowana w Imperium Osmańskim; wg Wikipedii: 1 Okka = 2¼ funta wagi = 1,282 kg.[1]
- symbol (skrót): Oka
- Wikipedia (DE): Okka (Einheit)
Uncja
Uncja – (ang. ounce; niem. unze)
- symbol: oz, uncja aptekarska ℥
1 uncja = 1/16 funta
1 uncja = 2 łuty
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Wikipedia – Miary nowopolskie ● Systemy miar stosowane na ziemiach polskich
- Wikipedia (DE) – Alte Maße und Gewichte (Preußen) ● Alte Maße und Gewichte (Österreich)
