O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Jedyny polski mezosyderyt

Synonimy

Lowick (w katalogu NHM w Londynie)

Miejsce spadku

Elipsa spadku meteorytu Łowicz (Rozrzut fragmentów meteorytu łowickiego (na podstawie Różyckiego S.Z. i Kobyłeckiego M., 1936))

Deszcz meteorytów Łowicz spadł na południe od Łowicza w okoliczach wsi Krępa, Reczyce, Wrzeczko i Seligów.

Elipsa spadku meteorytu Łowicz (Rozrzut okruchów meteorytu łowickiego (według Różyckiego S.Z. i Kobyłeckiego M., 1936)^[1])

Opis

Opis spadku według A.S. Pilskiego ^[2]

(...) W nocy z 11 na 12 marca 1935 r. spadł na południe od Łowicza deszcz meteorytów. Dróżnik kolejowy w Lipcach, po przejściu pociągu o godz. 0:50, spojrzał na północny zachód i ujrzał dość wysoko nad horyzontem szybko powiększającą się, czerwoną kulę pędzącą ku wschodowi. Po chwili nastąpił jej wybuch i oślepiające białe światło rozjaśniło okolicę. Po kilkunastu sekundach zgasło i rozległ się huk podobny do wystrzału armatniego, który przeszedł w dudnienie zakończone trzema detonacjami.

We wsi Wrzeczko Andrzej Strugiński widział całe zjawisko, stojąc na progu swojej chaty. Jak mówił, najpierw zrobiło się jasno jak w dzień. Potem usłyszał huk, który przypominał mu odgłos lecącego pocisku działowego i zobaczył spadające świecące kamienie. Twierdzi, że widział ich 6 czy 7. Dwa z nich, które spadły na jego podwórko w odległości 30–40 m od niego, podniósł następnego dnia rano. Ważyły 125,3 g i 108,6 g.

We wsi Reczyca gospodarzy przeraziło oślepiające światło, które znikło po kilku sekundach. Zaraz potem usłyszano huk przypominający strzały najcięższych armat oraz warczenie i świst pojedynczych meteorytów. Niektórzy widzieli czerwone smugi świetlne, zaznaczające stromy tor spadających ciał i słyszeli uderzenia o ziemię. Według ich wskazówek znaleziono jeden okaz o wadze 2726 g i dwa mniejsze, powyżej kilograma każdy.

Pierwszy meteoryt został znaleziony we wsi Krępa Podgóry na roli Stanisława Barbuchy. Była to bryła o średnicy dwudziestu kilku centymetrów, ważąca około 10 kilogramów. Gospodarz wraz z kilkoma innymi rozbił ją na części. Gdy uznano, że nie zawiera nic cennego, kawałki wzięło na pamiątkę wielu mieszkańców Krępy i Domaniewic. Nie wiadomo dokładnie, co stało się z drugim największym meteorytem o wadze ok. 8,5 kg, który przy spadku pękł na trzy części. Być może jego połówką jest meteoryt w warszawskim Obserwatorium Astronomicznym.

Poszukiwania meteorytów były prowadzone metodą rozmów z miejscowymi gospodarzami i zachęcania ich do poszukiwań za pomocą brzęczącej monety. Metoda ta doprowadziła do zebrania 58 okazów meteorytu Łowicz o łącznej wadze ok. 59 kg, jak twierdzili Różycki i Kobyłecki, delegowani na teren spadku przez Towarzystwo Muzeum Ziemi, którym zawdzięczamy najwięcej informacji. Uwzględniając nierównomierne wyzbieranie meteorytów, uważali, że spadło ok. 110 kg. Obszar na którym znajdowano meteoryty, obejmuje ok. 9,2 kilometrów kwadratowych i jest wyciągnięty w kierunku zachód – wschód. Meteoryty spadały niezbyt blisko siebie. Na najlepiej przeszukanym obszarze około 1 kilometra kwadratowego w pobliżu Wrzeczka znaleziono 28 okazów o łącznej wadze ok. 6,5 kg. (...)

Wg PSM^[3]

ŁOWICZ - w nocy z 11 na 12 marca 1935 r. deszcz meteorytów żelazno-kamiennych spadł na kilka wsi leżących nieco na południe od Łowicza. Pierwszy okaz znaleziono we wsi Krępa. Była to bryła o średnicy ponad 20 cm i masie 10 kg. W Krępie spadły największe okazy meteorytów. Mniejsze znaleziono we wsiach Reczyca i Wrzeczko, a najmniejsze w Łagowie i Seligowie. Wszystkie pokrywała czarna skorupa materii, która stopiła się podczas przelotu przez atmosferę i zakrzepła na powierzchni. W sumie udało się zebrać ponad 60 okazów o łącznej masie 60 kg. Łowicz jest meteorytem żelazno-kamiennym tzw.mezosyderytem, składającym się z wymieszanych ze sobą okruchów krzemianów i metalicznego żelaza z niklem. - "Wiedza i Życie" 4/95

Galeria

Meteoryt Łowicz

Tablica (Plate) II Fig. 1 Meteoryt Łowicz. Rzeźba jednego z odłamków. × ok. 0,7 (Łowicz Meteorite, sculpture of a specimen. × c. 0.7) Fig. 2 Meteoryt Łowicz. Struktura megaskopowa odpolerowanej powierzchni odłamu przedstawionego na fig. 1. × ok. 0,7 (Łowicz Meteorite, polished surface of the specimen shown in Fig. 1. × c. 0.7) Fig. 3 Meteoryt Łowicz. Rzeźba jednego z największych odłamów: piezoglipty (Łowicz Meteorite. Piezoglypts on one of largest specimens) Fig. 4 Meteoryt Łowicz. Kryształ chromitu ze zorientowanymi ziarnistymi i laseczkowatymi wrostkami ilmenitu (szare) i beleczkami kamacytu (białe). Imersja. × ok. 150 (Łowicz Meteorite. Chromite crystal with oriented inclusions of ilmenite (grey) and kamasite (white). × c. 150) (Fig. 1, 2, 4 według (after) Arch. Mineral., vol. XIV, 1938)	Tablica (Plate) III (fragment) Fig. 1, 2 Meteoryt Łowicz. Odłam 3,9 kg z okazu Barbuchy (Łowicz Meteorite. Fragment 3.9 kg)	Ważący 5670 g największy zachowany okaz mezosyderytu Łowicz ze zbiorów Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Kamień został przywieziony do obserwatorium przez Kazimierza Kordylewskiego, obecnie w depozycie w Muzeum Geologicznym ING PAN w Krakowie	Łowicz eukrytowy matriks.jpg Eukrytowy matriks
Przekrój meteorytu - widać udział metalu i krzemianów 50/50	Kwintesencja meteorytu ;-)

Bibliografia

• Cichocki J., (1938), Versuch einer Bestimmung des Radiumgehaltes im Meteorit von Łowicz (tłum: Próba oznaczenia zawartości radu w meteorycie łowickim). Archiwum Mineralogiczne, vol. 14, 1938, s. 69-73.

• Jaskólski S., (1938), Badania składników nieprzeźroczystych meteorytu łowickiego w świetle odbitym (Untersuchung undurchsichtiger Bestandteile des Meteorits von Łowicz im auffalenden Lichte). Archiwum Mineralogiczne, vol. 14, 1938, p. 15-46.

• Kobyłecki M., (1938), Ogólna charakterystyka meteorytu Łowicz (Allgemeine Charakteristik des Meteorits von Łowicz). Archiwum Mineralogiczne, t. XIV, 1938, s. 1-14.

• Kołaczkowska M., (1938), Badania mikroskopowe meteorytu łowickiego (Mikroskopische Untersuchungen des Meteorits von Łowicz). Archiwum Mineralogiczne, t. XIV, 1938, s. 47-56.

• Moritz H., (1938), Spektralanalitische Untersuchungen des Meteorits von Łowicz. Archiwum Mineralogiczne, t. XIV, 1938, s. 65-68.

• Pilski Andrzej S., (1992), Łowicz: my meteorite story. Impact, vol. 5, 1992, s. 11-15.

• Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich. Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 23-49.

• Różycki S.Z., Kobyłecki M., (1935), O meteorycie łowickim. Wszechświat, nr 5, Kraków 1935, s. 137-142. Przedruk w: Meteoryt, 1, 2010 , s. 3-6.

• Różycki S.Z., Kobyłecki M., (1936), Meteoryty łowickie. (Les météorites de Łowicz. Informations recueillies sur le ter rain de la chute et caractéres généraux des spécimen.) Zabytki przyrody nieożywionej, zeszyt 3, 1936, s. 181-191.

• Thugutt S. J., (1938), Hauptbestandteile Untersuchungen des Meteorits von Łowicz? (tłum: O składzie chemicznym ważniejszych składników meteorytu łowickiego). Archiwum Mineralogiczne, Tow. Nauk. Warsz., 14, s. 57-60, tekst polski s. 61-64, Spraw. TNW, 31, s. 59-60.

Przypisy

1. ^ Różycki et al., 1936
2. ^ Pilski 2001
3. ^ PSM - Polski Serwis Meteorytów

Zobacz również

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Łowicz
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Łowicz
• Polski Serwis Meteorytów - meteoryt Łowicz
• Muzeum Geologiczne, Instytut Nauk Geologicznych PAN w Krakowie
• Strona Woreczko o meteorycie Łowicz
• Piętka okazu meteorytu Łowicz na portalu Rocks from Space Picture of the Day

Co jeszcze na stronę?

• plik DjVu z Pokrzywnickiego