PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Ribbeck

Z Wiki.Meteoritica.pl

0i

Zapewne nastąpi szybka klasyfikacja i zgłoszenie do Meteoritical Bulletin Database nowego spadku pod nazwą Ribbeck?

Zauważony jeszcze w Kosmosie!

Asteroida 2024 BX1 (fot. Krisztián Sárneczky; źródło: X)

Asteroida 2024 BX1, z której spadły meteoryty, została odkryta niecałe trzy godziny wcześniej[1] przed wejściem w atmosferę ziemską, przez węgierskiego astronoma Krisztiána Sárneczkyego w stacji Piszkéstető Obserwatorium Konkoly w górach Mátra na Węgrzech. Bolid zarejestrowały kamery sieci AllSky7 i Fripon. 2024 BX1 to ósma asteroida odkryta przed uderzeniem w Ziemię i trzecie[2] odkrycie Sárneczkyego dotyczące „uderzającej” asteroidy. Przed uderzeniem 2024 BX1 była asteroidą bliską Ziemi (Near-Earth asteroids, NEA) z grupy Apollo.

Asteroida 2024 BX1, wcześniej znana pod tymczasowym oznaczeniem Sar2736, była wielkości ~1 metra. Wleciała w ziemską atmosferę 21 stycznia 2024 r. (niedziela) o godzinie 00:32:38 UTC i rozpadła się, jako spektakularny bolid, na zachód od Berlina.

Meteoroid wszedł w atmosferę pod kątem 75,4 stopnia z prędkością 15,2 km/s i zapłonął na wysokości 96,5 km. Zgasł na wysokości 22,9 km. W 5,5 sekundy meteoroid pokonał dystans 75 kilometrów. Największą jasność absolutną –14,5 magnitudo[3] osiągnął na wysokości 33,8 km. Według obserwatorów z EN (Spurný et al., ASU) wystąpiły trudności z oszacowaniem początkowej masy meteoroidu. Wyniki modelowania przelotu dopuszczają spadek wielu fragmentów o masie 150 g. Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow.

Level 999: asteroida → meteoroid → meteoryt

Pierwszym przypadkiem, kiedy zaobserwowano meteoroid przed jego wejściem w ziemską atmosferę, była zaobserwowana 7 października 2008 roku asteroida 2008 TC3, z której spadł meteoryt Almahata Sitta.[4] Również znaleziony w 2023 roku meteoryt Saint-Pierre-le-Viger był wcześniej zaobserwowany przed wejściem w atmosferę przez Węgra Krisztiána Sárneczkyego. 12 lutego 2023 roku odkrył on asteroidę 2023 CX1 (Sar2667), która po kilku godzinach, po efektownym bolidzie, dała deszcz meteorytów w okolicy miejscowości Saint-Pierre-le-Viger we Francji. Poszukiwania prowadziły tam zespoły projektu FRIPON/Vigie-Ciel[5], które obecnie zjawiły się na miejscu spadku meteoroidu 2024 BX1 (z sukcesem!). Poszukiwania we Francji w lutym/marcu 2023 roku prowadziły też grupy poszukiwaczy z Polski, którzy odnaleźli nieznaną liczbę kamieni (przypuszczalnie kilka tuzinów, o łącznej masie kilkuset gramów). Według portalu karmaka.de para Łukasz Smuła i Magdalena Skirzewska znaleźli 20 okazów (największy 148,6 g) o łącznej wadze 231,84 g (karmaka.de).

Kolejny sukces poszukiwaczy z Polski

Post na FB informujący o znalezieniu pierwszego okazu z bolidu 2024 BX1. Na zdjęciu ekipa z Polski (od lewej): Andrzej Owczarzak (vel Kazimierz Magneto), Filip Samuel Nikodem, Michał Nebelski i Kryspin Kmieciak

W kilka dni po bolidzie w rejon spadku udały się liczne grupy poszukiwaczy z Niemiec. Później dołączyli do nich m.in. poszukiwacze z Polski. Już 25 stycznia (czwartek) znaleziono pierwszy okaz! Dokonała tego grupa poszukiwaczy: Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem.[6] Znaleziony przez nich kompletny okaz to achondryt (sic!) o wadze 171 g (rozpadł się on na trzy części). Okaz pokryty jest jasną, przezroczystą skorupą w kolorze wnętrza. Znalazcy typują, że jest to aubryt. Na dużą zawartość minerału enstatyt w asteroidzie 2024 BX1, głównego składnika aubrytów, zwracał już wcześniej uwagę Pavel Spurný, analizując charakterystykę obserwowanego bolidu. Znalazcy okazów podkreślają fakt intensywnego zapachu siarkowodoru, jaki wydzielają ich znaleziska! Zapach ten pochodzi zapewne z reakcji siarczku żelaza (troilitu) z wodą (wilgocią), który występuje dość licznie w aubrytach. Ekipa Andrzeja Owczarzaka może się już (niedziela 28 stycznia) pochwalić kilkoma kolejnymi znaleziskami. Pierwsze znalezisko ma jasną przezroczystą skorupę, co wydaje się dziwne, zważywszy na występowanie troilitu w pokazach, który powinien „zabarwiać” skorupę na beżowy kolor. Ale wiele kolejnych znaleziska ma już skorupy ciemniejsze, co potwierdza występowanie siarczku żelaza w okazach.

Dlaczego kolejny sukces polskich poszukiwaczy? Ekipa Andrzeja Owczarzaka znalazła również wiele okazów ze spadku meteorytu Saint-Pierre-le-Viger w 2023 roku we Francji.

W piątek (26 stycznia) znaleziono kolejne okazy. Drugi okaz z tego spadku znalazła grupa z Węgier. Waży on 114 g i jest fragmentem większej bryły. Tego samego dnia na portalu FB o swoim sukcesie poinformowali też poszukiwacze z Niemiec. W rejonie spadku działają liczne grupy. Nawet z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie zjawiła się na miejscu ekipa, która również może pochwalić się swoimi kilku gramowymi znaleziskami (3,1 i 4,5 g).

W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski, które niezwłocznie podjęły poszukiwania. W niedzielę 28 stycznia Agata Roicka i Mieszko Kołodziej znaleźli okaz 21,16 g. Tego też dnia dwoma znaleziskami pochwaliła się ekipa Michała Zimnego: Marzena Rogozińska, Jarosław Morys i Mateusz Żmija.

W sobotę 27 stycznia swoimi sukcesami pochwaliła się niemiecka ekipa Arbeitskreis Meteore e.V. (AKM), która znalazła w sumie 10 sztuk, największe z nich ważą 21,25 i ~16 g.

Część poszukiwaczy zwraca uwagę, że okoliczny teren obfituje w kamienie bardzo podobne do „wiarygodnych znalezisk”. Znajdowane okazy są tak nietypowe, że zbierane przez poszukiwaczy są wszystkie jasne kamienie z jasnymi plamkami. Weryfikacji swoich znalezisk dokonują oni później. Stąd pewnie część ogłoszonych sukcesów będzie podlegać negatywnej weryfikacji?

Masa główna

Poszukiwania trwają (…), znajdowane są coraz większe okazy

Data waga [g] znalazca uwagi
25 stycznia 2024 r. 171 Filip Samuel Nikodem okaz rozpadł się na trzy części
29 stycznia 2024 r. 225 Kryspin Kmieciak kompletny okaz, 99,9% skorupy
(…) czekamy na kolejne jeszcze większe znaleziska


Ekipy poszukiwaczy przeczesują teren, choć już pojawiły się na FB posty o utrudnieniach. Lokalni rolnicy zaniepokojeni są najazdem poszukiwaczy.

Aubryty

Andrzej S. Pilski po zapoznaniu się z dostępnymi zdjęciami znalezisk, zasugerował, iż mamy do czynienia ze spadkiem aubrytu podobnego do spadku meteorytu Pesyanoe (Старое Песьяное) w 1933 roku w Rosji (portal Meteorite Times Magazine).

Za woreczko.pl: Aubryt (AUB, aubrite) – typ meteorytu kamiennego; achondryt. Nazwa od meteorytu Aubres. Aubryty to achondryty ubogie w wapń (Ca-poor), główny ich składnik to enstatyt i diopsyd (En50Wo50), występują też w nich małe ilości oliwinu (fajalitu, Fa0) i śladowe plagioklazu (albitu, An2–8). Aubryty są bardzo rzadko znajdywane. Mają często jasną skorupę obtopieniową, białe wnętrze i są bardzo kruche. Ich białe wnętrze to często duże kryształy enstatytu, z małymi ilościami oliwinu, stopu Fe-Ni, troilitu i wieloma egzotycznymi, akcesorycznymi minerałami wskazującymi na silnie redukcyjne środowisko pochodzenia magmy. Porównanie widm aubrytów i planetoid wskazuje na ich podobieństwo do planetoidy (44) Nysa (lub innego typu E (E-class)). Bliska Ziemi planetoida (3103) Eger jest typowana na ciało macierzyste aubrytów. Najpopularniejszy przedstawiciel aubrytów to meteoryt Cumberland Falls.

W Meteoritical Bulletin Database zarejestrowanych jest tylko 81 meteorytów typu aubryt (stan: styczeń 2024 r.). Jeśli wykluczymy z tej liczby meteoryty pochodzące z Antarktydy, zostaje tylko 39. Jeśli jeszcze wykluczymy meteoryty pochodzące z pustyń (non-NWAs), zostaje 16, z czego aż 11 (69%) to spadki! Wygląda na to, że spadek z bolidu 2024 BX1 powiększy jeszcze tę pulę rzadkich spadków.

Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Berge, (L) Lietzow, (N) Nauen, (R) Ribbeck

miejsca znalezienia okazów

obliczone miejsca spadku fragmentu(ów)

Obszary wyłączone z poszukiwań!

Trasa bolidu 2024 BX1

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Obszar spadku fragmentów leży na zachód od Berlina w okolicach miejscowości Ribbeck, Berge i Lietzow. Większość obszaru spadku to pola uprawne i, o tej porze roku, wdzięczny teren poszukiwań.

Po kilku dniach intensywnych poszukiwań, dziesiątkach ludzi chodzących po polach krok-w-krok, miejscowi rolnicy wezwali policję. Już część pól, na żądanie właścicieli, została wyłączone z poszukiwań.


Znalezione okazy (szacuje się, że znaleziono około 700-800 g; 30 stycznia 2024 r.; źródło: karmaka.de, FB)

Waga [g] data znalazca(y) uwagi
171 25 stycznia 2024 Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem pierwsze znalezisko! okaz rozpadł się na trzy części (23+57+91 g); znalazcy poszczególnych fragmentów: 91 g – Filip, 57 g – Kryspin, 23 g – Michał
114 26 stycznia 2024 Gucsik Bence, Bella Zoltan drugie znalezisko
~39 26 stycznia 2024 David Göttlich trzecie znalezisko
3,1 i 4,5 26 stycznia 2024 Dominik Dieter, Cara Weher (MfN-DLR-FU team)*
>10 szt. 27 stycznia 2024 Andreas Möller, Ina Rendtel, Jürgen i Manuela Rendtel, Sirko Molau, Peter Lindner, Felix Bettonvil, Gert Jan Netjes (AKM) ~16 g, 21,25 g, ~21 g, ~16 g, kilka fragmentów i kilka fragmentów poniżej 5 g
10,2 27 stycznia 2024 Dennis Harries w miejscu: 52.61542°N, 12.77355°E
4,2+ 27 stycznia 2024 Nimisha Verma, Julia Maia, Laëtitia Allibert (DLR-MfN-FU team) 10 szt.
~15 27 stycznia 2024 astronom amator z Berlina w okolicy Ribbeck
22,04 27 stycznia 2024 Julien Liehmann
55 27 stycznia 2024 Filip Samuel Nikodem okaz po wyschnięciu ważył 53,9 g
16 27 stycznia 2024 Kryspin Kmieciak
2-5 28 stycznia 2024 Petra Strunk, Antal Igaz (AKM) 2 okazy
9 szt. 28 stycznia 2024 MfN-DLR
3,4 28 stycznia 2024 Szilard Csizmadia (DLR-MfN-FU team)  ??
3,4 i 9,8 28 stycznia 2024 Michał Zimny, Marzena Rogozińska, Mateusz Żmija, Jarosław Morys wg znalazców: 3 i 8,2 g
4 szt. 28 stycznia 2024 Owczarzak team 5, 20, 30, 60 g
21,16 28 stycznia 2024 Agata Roicka, Mieszko Kołodziej
225 29 stycznia 2024 Kryspin Kmieciak masa główna; kompletny okaz, 99,9% skorupy
1 szt. 29 stycznia 2024 Ina Rendtel (AKM) grupa AKM znalazła w sumie >90 g
3,95 29 stycznia 2024 Marcin Cimała duży fragment + okruszki; po wyczyszczeniu i osuszeniu okaz waży 3,83 g
29 stycznia 2024, pierwsze fragmenty trafiły do klasyfikacji
11,04 i ~20 30 stycznia 2024 członkowie Hungarian Meteoritical Society 2 szt.; znalezione w miejscu, odpowiednio: 52.609530°N 12.789356°E, 52.608439°N 12.789238°E
14,84 30 stycznia 2024 Mirko Graul
2,1 1 lutego 2024 Filip Samuel Nikodem
17 2 lutego 2024 Paweł Zaręba dwa okazy w czterech fragmentach (8 i 8,2 g) oraz okruszki
4 szt. 2 lutego 2024 Serbowie Dusan Ilic i Acko Acke m.in. okazy 3, 5, 5 i 5 g
5 3 lutego 2024 Maksymilian Jakubczak
6,3 3 lutego 2024 Paweł Zaręba okaz w dwóch fragmentach
5,68 3 lutego 2024 Szymon Kozłowski fragment z ciemną skorupą
3,3 3 lutego 2024 Owczarzak team
4,4 3 lutego 2024 Tom Hughes w punkcie 52.610467°N 12.808550°E
3 lutego 2024 na FB pojawiają się kolejne doniesienia o znalezionych okazach; wytrwałość poszukiwaczy nagradzana jest okazami wyjątkowego meteorytu. Zapewne przez kolejne tygodnie poszukiwacze będą przeczesywali teren w nadziei znalezienia swojego upragnionego meteorytu – SWOJEGO!

* skróty: AKM – Arbeitskreis Meteore e.V.; DLR – German Aerospace Center; FU – Freie Universität Berlin; MfN – Museum für Naturkunde

Już pojawiły się na FB oferty sprzedaży fragmentów meteorytu w cenie około 1000-1500$/g! Marcin Cimała wycenił swoje znalezisko (3,83 g) na 6000$!


2024 BX1/Galerie

Redakcja nie mogła udać się w rejon spadku, ale śledziła na portalu facebook poszukiwania i kolejne znaleziska. Zamieszczone poniżej informacje i zdjęcia pochodzą z postów, w których poszukiwacze chwalili się swoimi znaleziskami. Wiele osób dzieliło się z nami swoimi materiałami na Messengerze, dziękujemy.

Pierwszy znaleziony okaz – sukces ekipy poszukiwaczy z Polski (25 stycznia 2024 r.; Andrzej Owczarzak, Michał Nebelski, Kryspin Kmieciak i Filip Samuel Nikodem)


Masa główna (29 stycznia 2024 r.; fot. Kryspin Kmieciak; źródło: FB)


W rejon spadku udały się kolejne ekipy z Polski (źródło: FB)

Więcej patrz → 2024 BX1/Galerie


Kolejne okazy znalezione przez inne zespoły poszukiwaczy (źródło: FB)

Więcej patrz → 2024 BX1/Galerie


Okazy

Więcej patrz → 2024 BX1/Galerie


„Fake” (fot. Szymon Kozłowski)


Obszar poszukiwań (fot. Szymon Kozłowski)

Więcej patrz → 2024 BX1/Galerie

Mass media

#WGabinecieAstronoma

#WGabinecieAstronoma

Poszukiwania meteorytów w Ribbeck (Niemcy) - 26-28 stycznia 2024

PolandMET Meteorite RIBBECK (3.83 gram)


Przypisy

  1. ^ asteroida przez te trzy godziny pokonała odległość równą prawie połowie odległości Ziemia-Księżyc
  2. ^ Sárneczky ma na swoim koncie: 2022 EB5, 2023 CX1 i 2024 BX1
  3. ^ jasność Księżyca w pełni to –12,7 magnitudo
  4. ^ spadek meteorytu Almahata Sitta 7 października 2008 roku w Sudanie; achondryt, ureilit URE, TKW 3,95 kg
  5. ^ FRIPON – akronim od Fireball Recovery and InterPlanetary Observation Network, to sieć kamer stale monitorujących niebo w celu wykrycia bolidów. Od 2015 roku zainstalowano około stu kamer z obiektywem typu „rybie oko”. Obrazy nieba są rejestrowane 24 godziny na dobę, wyniki są przetwarzane w czasie rzeczywisty. W poszukiwaniach w rejonach potencjalnych spadków biorą też udział wolontariusze
  6. ^ para Andrzej Owczarzak i Michał Nebelski znana jest z bardzo efektywnych poszukiwań meteorytu Morasko; Kryspin Kmieciak znalazł meteoryt Antonin

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Portal X – Krisztián Sárneczky (The discovery images of the imminent impactor #2024BX1 (aka #Sar2736 ) with the 60-cm Schmidt Telescope at #Piszkéstető Mountain Station, part of Konkoly Observatory (#konkolyobs) in #Hungary.)
Osobiste