O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Z Wiki.Meteoritica.pl

Jedyny polski mezosyderyt

Synonimy

Lowick (w katalogu NHM w Londynie)

Miejsce spadku

Deszcz meteorytów Łowicz spadł na południe od Łowicza w okoliczach wsi Krępa, Reczyce, Wrzeczko i Seligów.

Elipsa spadku meteorytu Łowicz (Rozrzut okruchów meteorytu łowickiego (według Różyckiego S.Z. i Kobyłeckiego M., 1936)^[1])

Opis spadku

Opis spadku według A.S. Pilskiego ^[2]

(...) W nocy z 11 na 12 marca 1935 r. spadł na południe od Łowicza deszcz meteorytów. Dróżnik kolejowy w Lipcach, po przejściu pociągu o godz. 0:50, spojrzał na północny zachód i ujrzał dość wysoko nad horyzontem szybko powiększającą się, czerwoną kulę pędzącą ku wschodowi. Po chwili nastąpił jej wybuch i oślepiające białe światło rozjaśniło okolicę. Po kilkunastu sekundach zgasło i rozległ się huk podobny do wystrzału armatniego, który przeszedł w dudnienie zakończone trzema detonacjami.

We wsi Wrzeczko Andrzej Strugiński widział całe zjawisko, stojąc na progu swojej chaty. Jak mówił, najpierw zrobiło się jasno jak w dzień. Potem usłyszał huk, który przypominał mu odgłos lecącego pocisku działowego i zobaczył spadające świecące kamienie. Twierdzi, że widział ich 6 czy 7. Dwa z nich, które spadły na jego podwórko w odległości 30–40 m od niego, podniósł następnego dnia rano. Ważyły 125,3 g i 108,6 g.

We wsi Reczyca gospodarzy przeraziło oślepiające światło, które znikło po kilku sekundach. Zaraz potem usłyszano huk przypominający strzały najcięższych armat oraz warczenie i świst pojedynczych meteorytów. Niektórzy widzieli czerwone smugi świetlne, zaznaczające stromy tor spadających ciał i słyszeli uderzenia o ziemię. Według ich wskazówek znaleziono jeden okaz o wadze 2726 g i dwa mniejsze, powyżej kilograma każdy.

Pierwszy meteoryt został znaleziony we wsi Krępa Podgóry na roli Stanisława Barbuchy. Była to bryła o średnicy dwudziestu kilku centymetrów, ważąca około 10 kilogramów. Gospodarz wraz z kilkoma innymi rozbił ją na części. Gdy uznano, że nie zawiera nic cennego, kawałki wzięło na pamiątkę wielu mieszkańców Krępy i Domaniewic. Nie wiadomo dokładnie, co stało się z drugim największym meteorytem o wadze ok. 8,5 kg, który przy spadku pękł na trzy części. Być może jego połówką jest meteoryt w warszawskim Obserwatorium Astronomicznym.

Poszukiwania meteorytów były prowadzone metodą rozmów z miejscowymi gospodarzami i zachęcania ich do poszukiwań za pomocą brzęczącej monety. Metoda ta doprowadziła do zebrania 58 okazów meteorytu Łowicz o łącznej wadze ok. 59 kg, jak twierdzili Różycki i Kobyłecki, delegowani na teren spadku przez Towarzystwo Muzeum Ziemi, którym zawdzięczamy najwięcej informacji. Uwzględniając nierównomierne wyzbieranie meteorytów, uważali, że spadło ok. 110 kg. Obszar na którym znajdowano meteoryty, obejmuje ok. 9,2 kilometrów kwadratowych i jest wyciągnięty w kierunku zachód – wschód. Meteoryty spadały niezbyt blisko siebie. Na najlepiej przeszukanym obszarze około 1 kilometra kwadratowego w pobliżu Wrzeczka znaleziono 28 okazów o łącznej wadze ok. 6,5 kg. (...)

Wg PSM^[3]

ŁOWICZ - w nocy z 11 na 12 marca 1935 r. deszcz meteorytów żelazno-kamiennych spadł na kilka wsi leżących nieco na południe od Łowicza. Pierwszy okaz znaleziono we wsi Krępa. Była to bryła o średnicy ponad 20 cm i masie 10 kg. W Krępie spadły największe okazy meteorytów. Mniejsze znaleziono we wsiach Reczyca i Wrzeczko, a najmniejsze w Łagowie i Seligowie. Wszystkie pokrywała czarna skorupa materii, która stopiła się podczas przelotu przez atmosferę i zakrzepła na powierzchni. W sumie udało się zebrać ponad 60 okazów o łącznej masie 60 kg. Łowicz jest meteorytem żelazno-kamiennym tzw.mezosyderytem, składającym się z wymieszanych ze sobą okruchów krzemianów i metalicznego żelaza z niklem. - "Wiedza i Życie" 4/95

Galeria

Przykładowe okazy meteorytu Łowicz

Łowicz eukrytowy matriks.jpg Eukrytowy matriks

Wewnętrza struktura metzosyderytu Łowicz

Lowicz piętka 512g.jpg Kwintesencja meteorytu ;-)

Bibliografia

• Pilski Andrzej S., (1992), Łowicz: my meteorite story. Impact, vol. 5, 1992, s. 11-15.

• Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.

• Pokrzywnicki Jerzy, (1964), I. Meteoryty Polski. II. Katalog meteorytów w zbiorach polskich. Studia Geologica Polonica, vol. XV, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964, s. 23-49.

• Różycki S.Z., Kobyłecki M., (1935), O meteorycie łowickim. Wszechświat, nr 5, 1935.

• Różycki S.Z., Kobyłecki M., (1936), Meteoryty łowickie. (Les météorites de Łowicz. Informations recueillies sur le ter rain de la chute et caractéres généraux des spécimen.) Zabytki przyrody nieożywionej, zeszyt 3, 1936, s. 184.

• Thugutt S. J., (1938), Hauptbestandteile Untersuchungen des Meteorits von Łowicz? (tłum: O składzie chemicznym ważniejszych składników meteorytu łowickiego). Archiwum Mineralogiczne, Tow. Nauk. Warsz., 14, s. 57-60, tekst polski s. 61-64, Spraw. TNW, 31, s. 59-60.

Przypisy

1. ^ Różycki et al., 1936
2. ^ Pilski 2001
3. ^ PSM - Polski Serwis Meteorytowy

Zobacz również

Linki zewnętrzne

• Meteoritical Bulletin Database (MBD) - meteoryt Łowicz
• Encyclopedia of Meteorites (EoM) - meteoryt Łowicz
• Polski Serwis Meteorytowy - meteoryt Łowicz
• Strona Woreczko o meteorycie Łowicz
• Piętka okazu meteorytu Łowicz na portalu Rocks from Space Picture of the Day