(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Kratery Kaalijärv
Z Wiki.Meteoritica.pl
m (→Lokalizacja) |
m (→Linki zewnętrzne) |
||
(Nie pokazano 3 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
Linia 47: | Linia 47: | ||
'''Meteoryt Kaalijarv — świadek pradawnych czasów i opowieści pełnych ognia.''' | '''Meteoryt Kaalijarv — świadek pradawnych czasów i opowieści pełnych ognia.''' | ||
- | Choć dopiero w 1937 roku uznano go za meteoryt żelazny tworzący kratery i sklasyfikowano jako typ IAB-MG, to jego ślady w krajobrazie i ludzkiej wyobraźni sięgają tysiącleci wstecz. | + | Choć dopiero w 1937 roku uznano go za meteoryt żelazny tworzący kratery i sklasyfikowano jako typ [[Szablon:!Iron IAB|IAB-MG]], to jego ślady w krajobrazie i ludzkiej wyobraźni sięgają tysiącleci wstecz. |
- | W narodowym eposie Finów, ''Kalevali'', pojawia się potężna czarownica-królowa Louhi, władczyni mroźnej krainy Pohjola. Gdy magiczny artefakt zwany ''Sampo'' zostaje jej skradziony, w akcie zemsty Louhi odbiera światu słońce, księżyc i ogień — pogrążając ludzi w długiej, mrocznej zimie. | + | W narodowym eposie Finów, ''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalevala Kalevali]'', pojawia się potężna czarownica-królowa [https://pl.wikipedia.org/wiki/Louhi Louhi], władczyni mroźnej krainy [https://pl.wikipedia.org/wiki/Pohjola Pohjola]. Gdy magiczny artefakt zwany ''[https://pl.wikipedia.org/wiki/Sampo Sampo]'' zostaje jej skradziony, w akcie zemsty Louhi odbiera światu słońce, księżyc i ogień — pogrążając ludzi w długiej, mrocznej zimie. |
:([https://sacred-texts.com/neu/kveng/kvrune47.htm RUNE XLVII. LOUHI STEALS SUN, MOON, AND FIRE.]) | :([https://sacred-texts.com/neu/kveng/kvrune47.htm RUNE XLVII. LOUHI STEALS SUN, MOON, AND FIRE.]) | ||
- | Z pomocą przychodzi najwyższy bóg Ukko. Wspólnie z tajemniczą Dziewicą Eteru stwarza nowe ciała niebieskie. Lecz podczas tego kosmicznego dzieła z jej dłoni wyślizgują się iskry, które spadają na Ziemię, wzniecając pożar wśród lasów. Ogień ten zostaje odnaleziony i przywrócony ludzkości przez bohatera pieśni. Niektórzy wierzyli, że to właśnie w miejscu dzisiejszych kraterów Kaali, na estońskiej wyspie Saaremaa, spadły owe boskie iskry nowo narodzonego słońca. Do dziś można tam zobaczyć potężny, kamienny mur otaczający główny krater — świadectwo ludzkiego zdumienia i czci dla tego miejsca, sięgające późnej epoki brązu. | + | Z pomocą przychodzi najwyższy bóg [https://pl.wikipedia.org/wiki/Ukko Ukko]. Wspólnie z tajemniczą Dziewicą Eteru stwarza nowe ciała niebieskie. Lecz podczas tego kosmicznego dzieła z jej dłoni wyślizgują się iskry, które spadają na Ziemię, wzniecając pożar wśród lasów. Ogień ten zostaje odnaleziony i przywrócony ludzkości przez bohatera pieśni. Niektórzy wierzyli, że to właśnie w miejscu dzisiejszych kraterów Kaali, na estońskiej wyspie Saaremaa, spadły owe boskie iskry nowo narodzonego słońca. Do dziś można tam zobaczyć potężny, kamienny mur otaczający główny krater — świadectwo ludzkiego zdumienia i czci dla tego miejsca, sięgające późnej epoki brązu. |
:([https://www.atlasobscura.com/places/kaali-meteorite-crater-field Kaali Meteorite Crater Field]) | :([https://www.atlasobscura.com/places/kaali-meteorite-crater-field Kaali Meteorite Crater Field]) | ||
Linia 59: | Linia 59: | ||
'''Kaalijarv to nie tylko kamień z nieba — to fragment mitu, dziedzictwa i płonącej historii.''' | '''Kaalijarv to nie tylko kamień z nieba — to fragment mitu, dziedzictwa i płonącej historii.''' | ||
+ | |||
+ | Mam w posiadaniu przepiękny okaz tego meteorytu, ważący {{Txt2Img|Kaalijarv_(Roberto_Vargas)-fb1.jpg|307 gramów}}{{Wielokropek}} | ||
+ | :::''Roberto Vargas'' | ||
{{BQuote-end}} | {{BQuote-end}} | ||
Linia 177: | Linia 180: | ||
* Wikipedia (EN) – [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_impact_craters_on_Earth List of impact craters on Earth] | * Wikipedia (EN) – [https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_impact_craters_on_Earth List of impact craters on Earth] | ||
* Wikipedia (ET) – [https://et.wikipedia.org/wiki/Kaali_kraater Kaali kraater] {{SeparatorBull}} [https://et.wikipedia.org/wiki/Kaali_maastikukaitseala Kaali maastikukaitseala] | * Wikipedia (ET) – [https://et.wikipedia.org/wiki/Kaali_kraater Kaali kraater] {{SeparatorBull}} [https://et.wikipedia.org/wiki/Kaali_maastikukaitseala Kaali maastikukaitseala] | ||
+ | * Wikipedia – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Kalevala Kalevala] | ||
* YouTube – [http://youtu.be/XG5CVhlGplQ Estonia i kratery meteorytowe - Urania w podróży #13] | * YouTube – [http://youtu.be/XG5CVhlGplQ Estonia i kratery meteorytowe - Urania w podróży #13] | ||
+ | |||
+ | * Facebook – [https://www.facebook.com/groups/meteoriteclub/permalink/10162538611761620 The Kaalijarv meteorite has a rich and captivating history] | ||
* Rezerwat Krajobrazowy Kaali – [https://register.keskkonnaportaal.ee/register/protected-nature-object/7353429 Kaali maastikukaitseala] | * Rezerwat Krajobrazowy Kaali – [https://register.keskkonnaportaal.ee/register/protected-nature-object/7353429 Kaali maastikukaitseala] |
Aktualna wersja na dzień 20:55, 21 maj 2025
Grupa kraterów impaktowego pochodzenia
Kaalijärv [crater] → | |
![]() Kratery Kaalijärv (na mapie zaznaczono położenie kraterów; relief plus mapa podstawowa) (źródło: Maa-amet (X-GIS 2.0))
| |
Krater impaktowy (impact crater) | |
Lokalizacja | Saaremaa, Estonia |
Położenie[1] | 58°22'22"N, 22°40'06"E |
Uwagi | w ich okolicy znajdowane są meteoryty żelazne Kaalijarv |
Charakterystyka | |
Wiek | ich powstanie datowane jest na ok. 3500 lat temu |
Średnica | największy krater ma ok. 110 m |
Cechy | dziewięć kraterów |
Meteoritical Bulletin Database | |
Synonimy → | |
Kaali crater |
- Opis patrz → meteoryt Kaalijarv.
Kaalijarv/Galerie
Grupa kraterów Kaalijärv (źródło: Maa-amet (X-GIS 2.0))
(mozaiki: górna mapa – ortofotomapa (false-color NGR[2]); środkowa – relief (DEM, digital elevation model); dolna – relief plus mapa)
Krater główny (main) |
||
Krater 4 |
||
Krater 7 |
Wizyta Redakcji w Kaali w czerwcu 2024 roku (patrz → Kaalijarv/Galerie) |
Kaalijarv – fascynująca legenda
Na portalu Facebook Roberto Vargas zamieścił bardzo ciekawy post – fragment mitu wiązany z meteorytem Kaali i kraterami Kaalijärv. Poniżej literackie tłumaczenia opisanej legendy:

Meteoryt Kaalijarv — świadek pradawnych czasów i opowieści pełnych ognia.
Choć dopiero w 1937 roku uznano go za meteoryt żelazny tworzący kratery i sklasyfikowano jako typ IAB-MG, to jego ślady w krajobrazie i ludzkiej wyobraźni sięgają tysiącleci wstecz.
W narodowym eposie Finów, Kalevali, pojawia się potężna czarownica-królowa Louhi, władczyni mroźnej krainy Pohjola. Gdy magiczny artefakt zwany Sampo zostaje jej skradziony, w akcie zemsty Louhi odbiera światu słońce, księżyc i ogień — pogrążając ludzi w długiej, mrocznej zimie.
Z pomocą przychodzi najwyższy bóg Ukko. Wspólnie z tajemniczą Dziewicą Eteru stwarza nowe ciała niebieskie. Lecz podczas tego kosmicznego dzieła z jej dłoni wyślizgują się iskry, które spadają na Ziemię, wzniecając pożar wśród lasów. Ogień ten zostaje odnaleziony i przywrócony ludzkości przez bohatera pieśni. Niektórzy wierzyli, że to właśnie w miejscu dzisiejszych kraterów Kaali, na estońskiej wyspie Saaremaa, spadły owe boskie iskry nowo narodzonego słońca. Do dziś można tam zobaczyć potężny, kamienny mur otaczający główny krater — świadectwo ludzkiego zdumienia i czci dla tego miejsca, sięgające późnej epoki brązu.
W 2021 roku, wśród szwajcarskich zbiorów archeologicznych, naukowcy natrafili na grot strzały pochodzący z lat 900–800 p.n.e. Początkowo sądzono, że wykonano go z meteorytu Twannberg, lecz dalsze badania dowiodły czegoś jeszcze bardziej niezwykłego — materiałem był żelazny meteoryt z Kaali.
Kaalijarv to nie tylko kamień z nieba — to fragment mitu, dziedzictwa i płonącej historii.
Mam w posiadaniu przepiękny okaz tego meteorytu, ważący 307 gramów(…)
- Roberto Vargas

Piękna historia!
Lokalizacja
(K) Kaali
Położenie kraterów main i 1-8
Kaali Meteoritics and Limestone Museum
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Kratery Kaalijärv (Raukas et al. 2010) krater średnica/
/głębokość
[m]opis main 105-110/22 największy; stale wypełniony wodą 1 39/4 porośnięty kępą drzew 2 36/3,5 nakłada się na krater 8 3 33/3,5 dobrze zachowany 4 14-20 owalny, zniszczony, słabo widoczny 5 13/3 6 26/0,6 zniszczony, słabo widoczny 7 15/2 zniszczony, słabo widoczny 8 27/2 nakłada się na krater 2
Patrz → Kaalijarv/Galerie
W publikacji François Marini (Marini et al. 2004) jest sugestia, że kraterów jest 10! Na mapie zamieszczonej w artykule na zachód od krateru 6 jest zaznaczony krater nr (9)?!
Mapy
Grupa (dwóch) kraterów Ilumetsä[3] o potwierdzonym kosmicznym pochodzeniu |
Źródła
Źródło: Reinwaldt (1928)
Figure S1. Zones that are particularly charcoal-rich zones within proximal ejecta of Kaali 2/8 crater (Estonia). When these larger pieces were removed from the sediment, they disintegrate into small pieces (as visible on photo B). Based on particle morphology they seem to be formed from a single piece of branch that was buried within ejecta, that were later charred and crushed by the overlaying sediment. |
Bibliografia
- Patrz → meteoryt Kaalijarv
Przypisy
Zobacz również
- meteoryt Kaalijarv i Kaalijarv/Masa główna
- Kaalijarv/Galerie
Linki zewnętrzne
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – krater Kaalijärv [crater]
- Meteoritical Bulletin Database (MBD) – krater Ilumetsä
- Wikipedia (EN) – List of impact craters on Earth
- Wikipedia (ET) – Kaali kraater ● Kaali maastikukaitseala
- Wikipedia – Kalevala
- Rezerwat Krajobrazowy Kaali – Kaali maastikukaitseala