(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Szablon:!Iron IIAB
Z Wiki.Meteoritica.pl
m |
m (→Meteoryty żelazne typu IIAB) |
||
(Nie pokazano 7 wersji pomiędzy niniejszymi.) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
- | <noinclude>{{VerifyLevel|level=1}}</noinclude> | + | <noinclude>__NOTOC__{{VerifyLevel|level=1}}</noinclude> |
=== Meteoryty żelazne typu IIAB === | === Meteoryty żelazne typu IIAB === | ||
Linia 6: | Linia 6: | ||
'''<u>Grupa IIAB</u>''' | '''<u>Grupa IIAB</u>''' | ||
- | '''Grupa IIAB''' – grupa ta powstała z połączenia dwóch wcześniej wyróżnianych grup IIA i IIB. '''Charakteryzują się one jedną z najniższych zawartości niklu spośród wszystkich meteorytów żelaznych'''<ref>niższą ma grupa IIG składająca się tylko z heksaedrytów</ref>, ale mają bardzo dużą zawartość galu i germanu w bardzo wąskim przedziale ({{Txt2Img|Iron_meteorites_classification_(trace_elements_Ga-Ge).jpg|wykres}}), przeciwnie niż zawarty w nich iryd występujący w zakresie niemal 4 rzędów wielkości (rys. 7)!<ref>zakres zawartości irydu w tej grupie jest równy zakresowi dla wszystkich znanych meteorytów żelaznych!</ref> Również w szerokim przedziale (3 rzędy wielkości) zawartości występuje pierwiastek ren (Re). '''Są to najczęściej heksaedryty (HEX) (grupa IIA) i oktaedryty bardzo gruboziarniste (Ogg) (grupa IIB)'''.<ref>o umowności podziału na heksaedryty i oktaedryty bardzo gruboziarniste, patrz przypis [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm#tab1 w tabeli 1]</ref> W grupie tej znajduje się również ubogi w nikiel ataksyt (Ni-poor) Siratik. Zawartość pierwiastków śladowych sugeruje, że meteoryty grupy IIAB uformowały się z jądra zdyferencjonowanej planetoidy typu C rozbijanej w wielokrotnych zderzeniach. Średnie tempo stygnięcia wyznaczone z modeli wynosi dla tej grupy ~6-12 stopni ma milion lat (~6-12ºC/My). | + | '''Grupa IIAB''' – grupa ta powstała z połączenia dwóch wcześniej wyróżnianych grup IIA i IIB. '''Charakteryzują się one jedną z najniższych zawartości niklu spośród wszystkich meteorytów żelaznych'''<ref>niższą ma grupa IIG składająca się tylko z heksaedrytów</ref>, ale mają bardzo dużą zawartość galu i germanu w bardzo wąskim przedziale ({{Txt2Img|Iron_meteorites_classification_(trace_elements_Ga-Ge).jpg|wykres}}), przeciwnie niż zawarty w nich iryd występujący w zakresie niemal 4 rzędów wielkości ([http://www.woreczko.pl/meteorites/features/IronMeteorites/IronMet-rys07-Ni-Ir.jpg rys. 7])!<ref>zakres zawartości irydu w tej grupie jest równy zakresowi dla wszystkich znanych meteorytów żelaznych!</ref> Również w szerokim przedziale (3 rzędy wielkości) zawartości występuje pierwiastek ren (Re) (patrz [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites-Append2.htm Załącznik 2]). '''Są to najczęściej heksaedryty (HEX) (grupa IIA) i oktaedryty bardzo gruboziarniste (Ogg) (grupa IIB)'''.<ref>o umowności podziału na heksaedryty i oktaedryty bardzo gruboziarniste, patrz przypis [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm#tab1 w tabeli 1]</ref> W grupie tej znajduje się również ubogi w nikiel ataksyt (Ni-poor) Siratik. Zawartość pierwiastków śladowych sugeruje, że meteoryty grupy IIAB uformowały się z jądra zdyferencjonowanej planetoidy typu C rozbijanej w wielokrotnych zderzeniach. Średnie tempo stygnięcia wyznaczone z modeli wynosi dla tej grupy ~6-12 stopni ma milion lat (~6-12ºC/My). |
- | Wielu członków grupy IIA to klasyczne „pojedyncze kryształy” kamacytu z widocznymi liniami Neumanna i euhedralnymi (dobrze wykształconymi, własnopostaciowymi kryształami, których wzrost nie był zakłócony przez inne kryształy) kryształami rhabdytu. Nodule siarczkowe są dość rzadkie i nigdy nie większe niż kilka milimetrów średnicy. W grupie IIA nodule i ziarna daubréelitu są wszechobecne. Obfitość w nich fosforków (schreibersyt) rośnie ze wzrostem zawartości niklu w grupie IIA i bardzo zauważalnie w IIB, tak, że w wysoko niklowych okazach obserwuje się centymetrowej wielkości „hieroglificzne wzory” schreibersytu. Cohenit i dwukrotnie obfitszy haxonit występują w nich w formie małych wytrąceń, które często rozpadły się do grafitu i nisko niklowego kamacytu. Ogólnie grafit w nich pochodzi wyłącznie z rozpadu węglików. Ziarna carlsbergitu są rzadkie. W okazach {{MBD-record|name=Coahuila}} (dawniej IIA, HEX) i {{MBD-record|name=Hex River Mountains}} (dawniej IIA, HEX) zaobserwowano ziarna kosmochloru (dawniej ureyit, NaCr[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]) w towarzystwie daubréelitu (Scott et al. 1975; Wasson et al. 2009). | + | Wielu członków grupy IIA to klasyczne „pojedyncze kryształy” kamacytu z widocznymi liniami Neumanna ([http://www.woreczko.pl/meteorites/features/IronMeteorites/IronMet-fot01.jpg fot 1]) i euhedralnymi (dobrze wykształconymi, własnopostaciowymi kryształami, których wzrost nie był zakłócony przez inne kryształy) kryształami rhabdytu. Nodule siarczkowe są dość rzadkie i nigdy nie większe niż kilka milimetrów średnicy. W grupie IIA nodule i ziarna daubréelitu są wszechobecne. Obfitość w nich fosforków (schreibersyt) rośnie ze wzrostem zawartości niklu w grupie IIA i bardzo zauważalnie w IIB, tak, że w wysoko niklowych okazach obserwuje się centymetrowej wielkości „hieroglificzne wzory” schreibersytu. Cohenit i dwukrotnie obfitszy haxonit występują w nich w formie małych wytrąceń, które często rozpadły się do grafitu i nisko niklowego kamacytu. Ogólnie grafit w nich pochodzi wyłącznie z rozpadu węglików. Ziarna carlsbergitu są rzadkie. W okazach {{MBD-record|name=Coahuila}} (dawniej IIA, HEX) i {{MBD-record|name=Hex River Mountains}} (dawniej IIA, HEX) zaobserwowano ziarna kosmochloru (dawniej ureyit, NaCr[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]) w towarzystwie daubréelitu (Scott et al. 1975; Wasson et al. 2009). |
Nie zaobserwowano w nich inkluzji krzemianowych, ale w okazach meteorytów Sikhote-Alin i Sierra Gorda zdarzają się małe wtrącenia krzemianowe (Wasson et al. 2007). | Nie zaobserwowano w nich inkluzji krzemianowych, ale w okazach meteorytów Sikhote-Alin i Sierra Gorda zdarzają się małe wtrącenia krzemianowe (Wasson et al. 2007). | ||
- | Najbardziej znani przedstawiciele tej grupy to spadki: Sikhote-Alin{{MBD-record|name=Sikhote-Alin}} (IIB-an, obecnie IIAB, Ogg), Boguslavka{{MBD-record|name=Boguslavka}} (dawniej IIA, HEX) i [[Braunau]] (dawniej IIA, HEX) oraz znaleziska {{Link-MBD|name=Agoudal|code=57354}} (HEX), {{Link-MBD|name=Veevers|code=24155}} (dawniej IIB, Ogg) i {{ | + | Najbardziej znani przedstawiciele tej grupy to spadki: Sikhote-Alin{{MBD-record|name=Sikhote-Alin}} (IIB-an, obecnie IIAB, Ogg), Boguslavka{{MBD-record|name=Boguslavka}} (dawniej IIA, HEX) ([http://www.woreczko.pl/meteorites/features/IronMeteorites/IronMet-fot01.jpg fot 1]) i '''[[Braunau]]''' (dawniej IIA, HEX) oraz znaleziska {{Link-MBD|name=Agoudal|code=57354}} (HEX), {{Link-MBD|name=Veevers|code=24155}} (dawniej IIB, Ogg) i North Chile{{MBD-record|name=North Chile}} (dawniej IIA, HEX). |
{{BQuote-end}} | {{BQuote-end}} | ||
<br clear="all"/><noinclude> | <br clear="all"/><noinclude> | ||
+ | |||
+ | == [[Bibliografia]] == | ||
+ | |||
+ | * {{Woźniak (2021, ASMP)}} | ||
+ | |||
{{Przypisy|ncol=1}} | {{Przypisy|ncol=1}} | ||
+ | |||
+ | == Zobacz również == | ||
+ | |||
+ | * [[Szablon:!Iron IAB|meteoryty żelazne typu IAB]] | ||
+ | * [[Szablon:!Iron IIIAB|meteoryty żelazne typu IIIAB]] | ||
+ | * [[Szablon:!Iron IID|meteoryty żelazne typu IID]] | ||
+ | * [[Szablon:!Iron IVA|meteoryty żelazne typu IVA]] | ||
+ | |||
[[Category:Szablony Wiki|{{PAGENAME}}]] | [[Category:Szablony Wiki|{{PAGENAME}}]] | ||
</noinclude> | </noinclude> |
Aktualna wersja na dzień 09:46, 27 lip 2024
Meteoryty żelazne typu IIAB
O meteorytach żelaznych typu IIAB (Woźniak 2021):
Grupa IIAB
Grupa IIAB – grupa ta powstała z połączenia dwóch wcześniej wyróżnianych grup IIA i IIB. Charakteryzują się one jedną z najniższych zawartości niklu spośród wszystkich meteorytów żelaznych[1], ale mają bardzo dużą zawartość galu i germanu w bardzo wąskim przedziale (wykres), przeciwnie niż zawarty w nich iryd występujący w zakresie niemal 4 rzędów wielkości (rys. 7)![2] Również w szerokim przedziale (3 rzędy wielkości) zawartości występuje pierwiastek ren (Re) (patrz Załącznik 2). Są to najczęściej heksaedryty (HEX) (grupa IIA) i oktaedryty bardzo gruboziarniste (Ogg) (grupa IIB).[3] W grupie tej znajduje się również ubogi w nikiel ataksyt (Ni-poor) Siratik. Zawartość pierwiastków śladowych sugeruje, że meteoryty grupy IIAB uformowały się z jądra zdyferencjonowanej planetoidy typu C rozbijanej w wielokrotnych zderzeniach. Średnie tempo stygnięcia wyznaczone z modeli wynosi dla tej grupy ~6-12 stopni ma milion lat (~6-12ºC/My).
Wielu członków grupy IIA to klasyczne „pojedyncze kryształy” kamacytu z widocznymi liniami Neumanna (fot 1) i euhedralnymi (dobrze wykształconymi, własnopostaciowymi kryształami, których wzrost nie był zakłócony przez inne kryształy) kryształami rhabdytu. Nodule siarczkowe są dość rzadkie i nigdy nie większe niż kilka milimetrów średnicy. W grupie IIA nodule i ziarna daubréelitu są wszechobecne. Obfitość w nich fosforków (schreibersyt) rośnie ze wzrostem zawartości niklu w grupie IIA i bardzo zauważalnie w IIB, tak, że w wysoko niklowych okazach obserwuje się centymetrowej wielkości „hieroglificzne wzory” schreibersytu. Cohenit i dwukrotnie obfitszy haxonit występują w nich w formie małych wytrąceń, które często rozpadły się do grafitu i nisko niklowego kamacytu. Ogólnie grafit w nich pochodzi wyłącznie z rozpadu węglików. Ziarna carlsbergitu są rzadkie. W okazach [4] (dawniej IIA, HEX) i [5] (dawniej IIA, HEX) zaobserwowano ziarna kosmochloru (dawniej ureyit, NaCr[Si2O6]) w towarzystwie daubréelitu (Scott et al. 1975; Wasson et al. 2009).
Nie zaobserwowano w nich inkluzji krzemianowych, ale w okazach meteorytów Sikhote-Alin i Sierra Gorda zdarzają się małe wtrącenia krzemianowe (Wasson et al. 2007).
Najbardziej znani przedstawiciele tej grupy to spadki: Sikhote-Alin[6] (IIB-an, obecnie IIAB, Ogg), Boguslavka[7] (dawniej IIA, HEX) (fot 1) i Braunau (dawniej IIA, HEX) oraz znaleziska Agoudal (HEX), Veevers (dawniej IIB, Ogg) i North Chile[8] (dawniej IIA, HEX).
Bibliografia
- Woźniak Marek, (2021), Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures), Acta Soc. Metheor. Polon., 12, 2021, s. 149-216 (abstrakt).[9] Plik ASMP; Książka abstraktów.