PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Krater Frombork

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
(→Co jeszcze na stronie?)
Linia 2: Linia 2:
== Kratery! - jednak nie meteorytowe ==
== Kratery! - jednak nie meteorytowe ==
-
Kratery w okolicach Fromborka. Badania wskazały, że '''nie są to kratery meteorytowe'''.
 
[[Grafika:Frombork (crater panorama).jpg|200px|thumb|Widok na krater z dawnej dzwonnicy obok katedry. Krater jest na granicy pola i lasu, środek krateru na środku zdjęcia (fot. Andrzej S. Pilski)]]
[[Grafika:Frombork (crater panorama).jpg|200px|thumb|Widok na krater z dawnej dzwonnicy obok katedry. Krater jest na granicy pola i lasu, środek krateru na środku zdjęcia (fot. Andrzej S. Pilski)]]
 +
Kratery na południe od Fromborka. Badania wskazały, że '''nie są to kratery meteorytowe'''.
-
;Kratery meteorytowe we Fromborku?<ref>za Simkoz</ref>
+
Na dwa owalne obiekty na polach na południe od Fromborka pierwsza zwróciłą uwagę Honorata Korpikiewicz w połowie lat 70. XX wieku. Większy krater ma około 100 metrów średnicy i głębokość dochodzącą do 24 metrów (jego północny wał został zaorany, na części południowej, gdzie znajduje się obserwatorium astronomiczne, rośnie las). Drugi mniejszy krater o śrdnicy 8x10 metrów i głębokości do 2 m znajduje się około 200 m na północ od większego krateru na okolicznych polach.
-
+
 
-
Wstęp
+
Głównym argumentem świadczącym o meteorytowym pochodzeniu domniemanych kraterów były wyniki badań rozkładu pyłu meteorytowego wokół nich. Jego stężenie miało wielokrotnie przekraczać wartość średnią - informacja ta jednak nie znalazła potwierdzenia w wyniku kompleksowych badań prowadzonych na tym terenie w latach 1984-1995<ref>badaniami kierował Janusz Kosiński</ref>. Znajdowano ponoć również w ich otoczeniu fragmenty szkliw (impaktytowych?), ale podczas badań nie zaobserwowano śladu zmian szokowych w podłożu<ref>podobno są wzmianki o tym, że podczas II wojny światowej znaleziono w większym kraterze odłamki meteorytu żelaznego; wg Simkoz</ref>. Budowa geologiczna utworów i ich otoczenia jednoznacznie wskazują na naturalne, polodowcowe pochodzenie zagłębień. Wielokrotne poszukiwania na tym terenie meteorytów za pomocą wykrywaczy metalu nie dały rezultatów.
-
+
-
O kraterach meteorytowych w Morasku zapewne słyszał każdy Czytelnik. Meteoryty z tego spadku znajdują się niemal w każdej polskiej kolekcji meteorytów. Ale za to nie każdy Czytelnik wie, że istnieją podejrzenia co do meteorytowego pochodzenia "kraterków" we Fromborku. Dla niewtajemniczonych wyjaśniam, że około 1,5 km na południe od miasta Kopernika znajdują się dwa kratery pochodzenia prawdopodobnie meteorytowego. Większy z nich ma średnicę 100 metrów i głębokość około 24 metrów. Połowa tegoż krateru została zaorana, a druga połowa jest porośnięta lasem. Drugi - mniejszy - krater znajduje się około 200 m na północ od większego krateru. Jego średnica to około 8 do 10 metrów i głębokość dochodzi do 2 metrów. Skąd podejrzenia, że te twory równie dobrze pochodzenia polodowcowego mogą mieć coś wspólnego z kamieniami spadającymi z nieba? Za meteorytowym pochodzeniem tych obiektów przemawiają między innymi zapiski o tym, że podczas II Wojny Światowej znaleziono w większym kraterze odłamki meteorytu żelaznego... i tu trop się urywa.
+
-
+
-
Stare fakty
+
-
+
-
Okolice kraterków fromborskich już dawno zostały przebadane pod kątem znalezienia jakichkolwiek cech świadczących za ich meteorytowym pochodzeniem. Wykazano, ze w kraterkach znajduje się kilkakrotnie większe stężenie pyłu meteorytowego, niż gdziekolwiek w okolicy. Dowiedziono również, że jeżeli kraterki uformowały się podczas spadku meteorytu to musiałby nadlecieć on z północy pod małym kątem do powierzchni. Świadczy o tym fakt, że południowe zbocze większego krateru ma większy spadek niż po stronie północnej. Poza tym mniejsze meteoryty w elipsie spadają pierwsze (mały krater), a większe dalej, w tylnej części elipsy (duży krater). Na tym jednak badania zakończono. Podobno także poszukiwacze meteorytów skanowali ten teren wykrywaczami metalu, ale niczego oni nie znaleźli.
+
-
+
-
Nowy trop
+
-
+
-
Wewnątrz, jak i w okolicy kraterków można znaleźć dwa ciekawe twory, które mogą zainteresować meteorytofilów. Pierwsze z nich to fragmenty żelaza (ruda darniowa), które bardzo przypominają obrdzewiałe meteoryty. Kto wie, może wśród kolejnych znajdowanych bryłek żelaza znajdzie się jakiś meteoryt. Drugi z tych tworów to dziwne szkliwo, coś jakby tektyty (impaktyty) lecz nie do końca przetopione. Ten trop ma bardzo ciekawy charakter, gdyż w pobliżu kraterów meteorytowych Henbury w Australii znaleziono podobnego rodzaju przetopione szkliwo. Jeżeli uda się porównać szkliwo z okolic Henbury i szkliwo z okolic Fromborka to może dołożymy kolejną cegiełkę do naszej wiedzy o tajemniczych lejach w ziemi w północnej części Polski.
+
-
;Wg Kosinski - historia meteorytyki<ref>Kosinski PSM</ref>
 
-
Hipoteza, że jest to obiekt o pochodzeniu kosmicznym prezentowana przez H. Korpikiewicz, lansowana była w latach 1976-1979. Głównym argumentem (a tak naprawdę jedynym) za tym, że zagłębienie na południe od Fromborka jest kraterem, miał być rozkład pyłu meteorytowego. Krater miał być pochodzenia wybuchowego. Interdyscyplinarne badania z lat 1984-1995 nie potwierdziły tej hipotezy. Nie potwierdzono wyników rozkładu pyłu i nie zaobserwowano śladu zmian szokowych w podłożu; budowa geologiczna obiektu i jego otoczenia jednoznacznie wskazywały na naturalne (polodowcowe) pochodzenie zagłębienia. Badaniami kierował J. Kosinski.
 
=== Lokalizacja ===
=== Lokalizacja ===

Wersja z 19:21, 6 kwi 2011

Kratery! - jednak nie meteorytowe

Widok na krater z dawnej dzwonnicy obok katedry. Krater jest na granicy pola i lasu, środek krateru na środku zdjęcia (fot. Andrzej S. Pilski)

Kratery na południe od Fromborka. Badania wskazały, że nie są to kratery meteorytowe.


Na dwa owalne obiekty na polach na południe od Fromborka pierwsza zwróciłą uwagę Honorata Korpikiewicz w połowie lat 70. XX wieku. Większy krater ma około 100 metrów średnicy i głębokość dochodzącą do 24 metrów (jego północny wał został zaorany, na części południowej, gdzie znajduje się obserwatorium astronomiczne, rośnie las). Drugi mniejszy krater o śrdnicy 8x10 metrów i głębokości do 2 m znajduje się około 200 m na północ od większego krateru na okolicznych polach.

Głównym argumentem świadczącym o meteorytowym pochodzeniu domniemanych kraterów były wyniki badań rozkładu pyłu meteorytowego wokół nich. Jego stężenie miało wielokrotnie przekraczać wartość średnią - informacja ta jednak nie znalazła potwierdzenia w wyniku kompleksowych badań prowadzonych na tym terenie w latach 1984-1995[1]. Znajdowano ponoć również w ich otoczeniu fragmenty szkliw (impaktytowych?), ale podczas badań nie zaobserwowano śladu zmian szokowych w podłożu[2]. Budowa geologiczna utworów i ich otoczenia jednoznacznie wskazują na naturalne, polodowcowe pochodzenie zagłębień. Wielokrotne poszukiwania na tym terenie meteorytów za pomocą wykrywaczy metalu nie dały rezultatów.


Lokalizacja

(A) środek dużego krateru, (B) mały krater,
czerwona linia = 100 metrów


Galeria

Obrazy lotnicze kraterów we Fromborku

Krater duży (czerwonym okręgiem zaznaczono wał krateru)

Krater mały

Krater duży (geoportal)

Krater mały (geoportal)

Bibliografia

  • Fedorowicz S., (1988), Wyniki datowań TL piasków z Fromborka. Przegląd Geol., 36(3), 1988, s. 148-150.
  • Korpikiewicz Honorata, (1979), Raport o stanie badań krateru meteorytowego we Fromborku. Urania, 50, 1979, s. 74-79.
  • Korpikiewicz Honorata, (1979), Krater meteorytowy we Fromborku. Wszechświat, 1-2, 1979, s. 6-8.
  • Korpikiewicz Honorata, (1980), New Polish Meteoritic Crater Frombork. Meteoritics, vol. 15, nr 1, 1980, s. 63-67. Plik PDF adsabs
  • Korpikiewicz Honorata, (1980), Nowy krater meteorytowy we Fromborku? Urania, 51, 1980, s. 88-89.
  • Kosiński Janusz W., (2008), Czy we Fromborku jest krater meteorytowy? V Konferencja Meteorytowa Wrocław 2008. Streszczenia referatów, s. 20.

Przypisy

  1. ^ badaniami kierował Janusz Kosiński
  2. ^ podobno są wzmianki o tym, że podczas II wojny światowej znaleziono w większym kraterze odłamki meteorytu żelaznego; wg Simkoz

Linki zewnętrzne

Co jeszcze na stronie?

  • dobra szczegółowa mapa topograficzna rejonu 1:20000, 25000
  • czy aby na pewno krater duży to ten z Obserwatorium?!?!? - oki ASP podał dokładną lokalizację
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Krater_Frombork”
Osobiste