(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Hraschina/Galerie
Z Wiki.Meteoritica.pl
m |
|||
Linia 5: | Linia 5: | ||
Podczas przelotu meteoroidu przez atmosferę w wyniku ablacji przypowierzchniowe fazy mineralne (inne niż dominujący stop żelazo-nikiel) ulegają intensywniejszemu wykruszeniu/wypłukaniu. Tworzą się wówczas na powierzchni meteoroidu/meteorytu wgłębienia po nodulach troilitowych oraz liczne wydłużone wgłębienia (długie nawet na kilka centymetrów, szerokie i głębokie na kilka milimetrów) przypominające ślady po dłucie (blizny) pochodzące od wykruszonych inkluzji schreibersytu i troilitu. Inkluzje składające się ze schreibersytu nazywa się lamelami Breziny, natomiast te zbudowane głównie z troilitu nazywa się lamelami Reichenbacha (oba te określenia są obecnie używane rzadko w opisach cech fizycznych meteorytów żelaznych). | Podczas przelotu meteoroidu przez atmosferę w wyniku ablacji przypowierzchniowe fazy mineralne (inne niż dominujący stop żelazo-nikiel) ulegają intensywniejszemu wykruszeniu/wypłukaniu. Tworzą się wówczas na powierzchni meteoroidu/meteorytu wgłębienia po nodulach troilitowych oraz liczne wydłużone wgłębienia (długie nawet na kilka centymetrów, szerokie i głębokie na kilka milimetrów) przypominające ślady po dłucie (blizny) pochodzące od wykruszonych inkluzji schreibersytu i troilitu. Inkluzje składające się ze schreibersytu nazywa się lamelami Breziny, natomiast te zbudowane głównie z troilitu nazywa się lamelami Reichenbacha (oba te określenia są obecnie używane rzadko w opisach cech fizycznych meteorytów żelaznych). | ||
- | '''Lamele Breziny (ang. ''Brezina lamellae'')''' są to wielocentymetrowej długości i milimetrowej szerokości listwy (ang. ''laths'') schreibersytu. Nazwa pochodzi od ich odkrywcy [[Bibliografia/Brezina Aristides|Aristidesa Breziny]]. Lamele te są doskonale widoczne, np. w wielu okazach meteorytu {{Txt2Img|Morasko_(figury_Widmanstattena)_1.jpg|Morasko}} i na powierzchni meteorytu [[Hraschina]].. | + | '''Lamele Breziny (ang. ''Brezina lamellae'')''' są to wielocentymetrowej długości i milimetrowej szerokości listwy (ang. ''laths'') schreibersytu. Nazwa pochodzi od ich odkrywcy [[Bibliografia/Brezina Aristides|Aristidesa Breziny]]. Lamele te są doskonale widoczne, np. w wielu okazach meteorytu {{Txt2Img|Morasko_(figury_Widmanstattena)_1.jpg|Morasko}} i na powierzchni meteorytu [[Hraschina]]. |
+ | |||
+ | Występowanie lamel Breziny opisuje Buchwald (1975, s. 886), np. w meteorycie {{Link-MBD|code=16936|name=Needles}} ([[Szablon:!Iron IID|typu IID]], Of). | ||
+ | |||
+ | === Lamele Reichenbacha === | ||
'''Lamele Reichenbacha (ang. ''Reichenbach lamellae'')''' występują w meteorytach żelaznych. Są to wydłużone inkluzje składające się głównie z troilitu. Pierwszy ich typ jest dłuższy i węższy (do 6 cm i 0,2 mm) zawiera troilit z podrzędnym daubréelitem i jest zwykle otoczony schreibersytem i kamacytem. Drugi typ jest krótszy i grubszy (do 2 cm i 3 mm) składa się głównie z troilitu z daubréelitem oraz rzadkimi ziarnami grafitu i krzemianu. Wydaje się, że meteoryty zawierające inkluzje troilitowe drugiego typu stygły szybciej niż większość meteorytów żelaznych. Nazwa od ich odkrywcy [[Bibliografia/Reichenbach Karl Freiherr von|Karla Ludwiga Friedrich Freiherr von Reichenbach]]. | '''Lamele Reichenbacha (ang. ''Reichenbach lamellae'')''' występują w meteorytach żelaznych. Są to wydłużone inkluzje składające się głównie z troilitu. Pierwszy ich typ jest dłuższy i węższy (do 6 cm i 0,2 mm) zawiera troilit z podrzędnym daubréelitem i jest zwykle otoczony schreibersytem i kamacytem. Drugi typ jest krótszy i grubszy (do 2 cm i 3 mm) składa się głównie z troilitu z daubréelitem oraz rzadkimi ziarnami grafitu i krzemianu. Wydaje się, że meteoryty zawierające inkluzje troilitowe drugiego typu stygły szybciej niż większość meteorytów żelaznych. Nazwa od ich odkrywcy [[Bibliografia/Reichenbach Karl Freiherr von|Karla Ludwiga Friedrich Freiherr von Reichenbach]]. | ||
+ | |||
+ | Lamele Reichenbacha zaobserwowano m.in. w meteorytach [[Lenarto]], [[Teplá]] (Buchwald 1975). | ||
Linia 26: | Linia 32: | ||
== [[Bibliografia]] == | == [[Bibliografia]] == | ||
+ | |||
+ | * {{Buchwald (1975)|page=765, 883, 1186}} | ||
* {{Woźniak (2021, ASMP)}} | * {{Woźniak (2021, ASMP)}} | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
+ | |||
+ | == Zobacz również == | ||
+ | |||
+ | * meteoryt [[Hraschina]], [[Lenarto]], [[Teplá]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Ablation.htm Ablacja (''Ablation'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (''Iron meteorites – classification in pictures'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm Minerały w meteorytach (''Meteorite minerals'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/Glossary.htm Słownik „meteorytowy” (''Glossary'')] | * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Ablation.htm Ablacja (''Ablation'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-IronMeteorites.htm Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (''Iron meteorites – classification in pictures'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Minerals.htm Minerały w meteorytach (''Meteorite minerals'')] {{SeparatorBull}} [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/Glossary.htm Słownik „meteorytowy” (''Glossary'')] | ||
+ | |||
+ | * Cambridge University Press – [https://www.cambridge.org/core/journals/mineralogical-magazine-and-journal-of-the-mineralogical-society/article/abs/reichenbach-and-brezina-lamellae-in-meteoritic-irons/242DFAC58040AA3186303E00EE9743B6 ‘Reichenbach’ and ‘Brezina’ lamellae in meteoritic irons] |
Wersja z 21:43, 31 sie 2022
Lamele Breziny
Podczas przelotu meteoroidu przez atmosferę w wyniku ablacji przypowierzchniowe fazy mineralne (inne niż dominujący stop żelazo-nikiel) ulegają intensywniejszemu wykruszeniu/wypłukaniu. Tworzą się wówczas na powierzchni meteoroidu/meteorytu wgłębienia po nodulach troilitowych oraz liczne wydłużone wgłębienia (długie nawet na kilka centymetrów, szerokie i głębokie na kilka milimetrów) przypominające ślady po dłucie (blizny) pochodzące od wykruszonych inkluzji schreibersytu i troilitu. Inkluzje składające się ze schreibersytu nazywa się lamelami Breziny, natomiast te zbudowane głównie z troilitu nazywa się lamelami Reichenbacha (oba te określenia są obecnie używane rzadko w opisach cech fizycznych meteorytów żelaznych).
Lamele Breziny (ang. Brezina lamellae) są to wielocentymetrowej długości i milimetrowej szerokości listwy (ang. laths) schreibersytu. Nazwa pochodzi od ich odkrywcy Aristidesa Breziny. Lamele te są doskonale widoczne, np. w wielu okazach meteorytu Morasko i na powierzchni meteorytu Hraschina.
Występowanie lamel Breziny opisuje Buchwald (1975, s. 886), np. w meteorycie Needles (typu IID, Of).
Lamele Reichenbacha
Lamele Reichenbacha (ang. Reichenbach lamellae) występują w meteorytach żelaznych. Są to wydłużone inkluzje składające się głównie z troilitu. Pierwszy ich typ jest dłuższy i węższy (do 6 cm i 0,2 mm) zawiera troilit z podrzędnym daubréelitem i jest zwykle otoczony schreibersytem i kamacytem. Drugi typ jest krótszy i grubszy (do 2 cm i 3 mm) składa się głównie z troilitu z daubréelitem oraz rzadkimi ziarnami grafitu i krzemianu. Wydaje się, że meteoryty zawierające inkluzje troilitowe drugiego typu stygły szybciej niż większość meteorytów żelaznych. Nazwa od ich odkrywcy Karla Ludwiga Friedrich Freiherr von Reichenbach.
Lamele Reichenbacha zaobserwowano m.in. w meteorytach Lenarto, Teplá (Buchwald 1975).
Model 3D – cyfrowy model masy głównej meteorytu Hraschina z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu[1] (źródło: Sketchfab – Hraschina meteorite (NHMW-Min A2))
Fragment powierzchni meteorytu Hraschina z kilkoma widocznymi lamelami Breziny (pomarańczowe strzałki) (model 3D; wypukły „przód”) |
||
Meteoryt Hraschina (patrz → Metaloryt)
Z tej płytki wykonano odbitkę meteorytu Hraschina w publikacji Haidinger (1855)! |
Figury Widmanstättena (źródło: Haidinger 1855)[2] |
Bibliografia
- Buchwald Vagn Fabritius, (1975), Handbook of Iron Meteorites. Their History, Distribution, Composition, and Structure, University of California Press, Berkeley 1975, (s. 765, 883, 1186). ISBN 0-520-02934-8.[3] Pliki PDF.
- Woźniak Marek, (2021), Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures), Acta Soc. Metheor. Polon., 12, 2021, s. 149-216 (abstrakt).[4] Plik ASMP; Książka abstraktów.
Przypisy
Zobacz również
Linki zewnętrzne
- woreczko.pl – Ablacja (Ablation) ● Meteoryty żelazne – klasyfikacja w obrazach (Iron meteorites – classification in pictures) ● Minerały w meteorytach (Meteorite minerals) ● Słownik „meteorytowy” (Glossary)
- Cambridge University Press – ‘Reichenbach’ and ‘Brezina’ lamellae in meteoritic irons